Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/95 Esas
KARAR NO: 2023/251
DAVA: Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ: 08/06/2021
KARAR TARİHİ: 14/11/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
Davacının ——- ile ——– isimli çizgi animasyon yapımında ———- karakterini seslendiren kişi olması sebebi ile icracı sanatçı olduğunu. Bu kapsamda davacıdan izin alınmadan eserin ——-, ——–, ——– vs. Gibi çeşitli mecralarda ticari amaçlı olarak kullanıldığını. Bu kullanımların davacıya ait olan mali haklardan çoğaltıma ve yayılma hakkının ihlali niteliğinde olduğunu aynı zamanda haksız hareket olduğunu. Bu nedenle FSEK 68. Uyarınca şimdilik 1.000 TL. ve ayrıca manevi hakların ihlal edilmesi sebebi ile de FSEK 70. Maddesi uyarınca 50.000 TL manevi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesini talep ettiği ve tecavüzün ref ine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalılar vekilleri cevap dilekçesinde özetle;
Davalılardan ——— vekili tarafından verilen cevap dilekçesi ile; sessiz kalma yolu ile hak kaybının olduğunu. Davalı —— ile ——- arasındaki sözleşme kapsamında davaya konu yayının 01/11/2009 yılında yayınlandığını. O tarihten beri davacının herhangi bir talepte bulunmadığını. Şu anda dava açmasının TMK. 2 mdye aykırı olduğunu. Zaman aşımı ve yetki itirazında bulunduklarını, davacının kendi rızası ile seslendirme yaptığını ve bu kapsamda kendisine ödemelerin yapıldığını, dava konusu yapıma ilişkin hak sahiplerinden izin alınması hususunda tüm sorumluluğun diğer davalı şirkete ait olduğunu ——— bu konuda sorumlu olmadığını. Diğer davalı ile ——– arasında düzenlenen sözleşme kapsamında davaya konu eser üzerinde ——– mali hak sahibi olduğunu. Hem tazminat hem ref talebinde bulunulmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddini talep ettiği, diğer davalı cevap dilekçesi ile zaman aşımı talebinde bulunduğunu. Davacının 12 yıl boyunca herhangi bir talepte bulunmadığını. Davalı filim yapımcısının mali haklarının bağımsız olarak kullanabileceği, tazminat taleplerinin fahiş olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E :
Dava, ——- ile ——– isimli çizgi – animasyon eserde ——– karakterini seslendiren davacının icracı sanatçı olarak davaya konu eserin çeşitli platformlarda yayınlanması sebebi ile elde edilen gelir nedeni ile davacıya ödeme yapılmasının gerekip gerekmediği, davacının FSEK den kaynaklanan mali haklarının ihlal edilip edilmediği, manevi tazminat talebinde bulunup bulunulmayacağı tecavüzün ref i koşullarının oluşup oluşmadığı, FSEK madde 68 ve 70 uyarınca tazminat davadır.
Mahkememiz dosyasından aldırılan 07/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak: Davaya konu ——– le ——– isimli çizgi yaratımın FSEK 5 anlamında sinema eseri sayılacağı, Davacının davaya konu filmde ——— kararkterini seslendiren icracı sanatçı sıfatını haiz olduğu, Davacı ile yapımcı davalı ——– şirketi arasında ——– ve——– isimli çizgi dizideki ——— karakterinin seslendirilmesine ilişkin olarak davacının anlaştığı, davacının seslendirme yaptığı, seslendirme yapılan çizgi filmin tespit edilerek yayınlandığı, taraflar arasında yazılı herhangi bir sözleşme bulunmamakla birlikte davacının seslendirmeyi yapmakla icrasının tespiti konusunda davalı yapımcıya izin verdiği, davacıya seslendirme karşılığında ücretinin ödenmiş olduğunun kabulü halinde davacı tarafından icranın tespiti için verilen izninin, diğer mali haklardan bazılarını veya tamamını mı kapsadığının amaca uygunluk teorisine göre belirlenmesi gerekeceği, bu kapsamda davacı icracı sanatçının somut olayda davalı film yapımcısına verdiği iznin, tespitin yapıldığı tarihteki mevcut ve olağan iletişim ve temsil vasıtaları yoluyla temsil ve umuma iletim haklarını da kapsadığı dikkate alındığında Takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak kaydıyla davacının mali hakkının ihlalinin söz konusu olmadığı, Davacıya ücretinin ödendiğinin ispatlanamaması durumunda ise; davacının sadece seslendirmeden kaynaklı ücret alacağını talep edebileceği, bu doğrultuda dosyaya ibraz edilen ——- Sendikası’nın emsal bedel yazısına göre; “ dizi, fim ve reklam alanında oyunculara ödenen bütçelerin belirlenmesi noktasında oyuncunun tanınırlığı, deneyimi, işverenin bütçesi, oyuncu mesleğinin icra edileceği yer gibi bir çok parametreler mevcuttur. Davacı ——— sektörün deneyimli ve tanınmış oyuncularından olması nedeniyle taban dakika ücretine oyunucunun kişisel kaşesinin de katılması gerektiği, bu nedenle hak devrinde hesaba katılacak dakika ücretinin 40 TL değil, 80 TL-150 TL arasında olabileceği’ belirtilmiştir. Bu doğrultuda hesaplama yapılabilmesi için davacının davaya konu çizgi dizide seslendirme süresinin tespiti gerekir. Bunun için dosyaya davacının tüm çizgi dizi seslendirmelerini içeren bölümlerin ibrazının gerekeceği, Davacının ismine seslendiren olarak yer verilmesi, sesi üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması başka bir deyişle icranın bütünlüğünün bozulduğuna ilişkin bir delile ve tespite rastlanmaması da dikkate alındığında manevi hak ihlaline de rastlanmadığına dair raporunu sunmuşlardır. Mahkememiz dosyasından aldırılan 02/05/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda sonuç olarak: Davalının sunmuş olduğu hard diskin Bilişim Bilirkişisi tarafından incelenmesi sonucu; Çizgi filme ait 130 bölümün içeriklerinin tamamının dava konusu ——- ile ——– isimli çizgi filme ait olduğu ve çizgi filme ait sürelerin aşağıdaki gibi olduğu anlaşılmıştır. Çizgi filme ait toplam bölüm süresi yaklaşık 25,9 saat olduğu, Bilişim bilirkişisi tarafından ——- ile ——– yolculuğu bölümünün incelemesinde toplam sürenin 10 Dakika 52 saniye olduğu,bu bölüm için davacının seslendirme süresinin 4 dakika 47 saniye olarak tespit edildiği, Dava konusu ——- ile ——— serisinin toplam bölüm sayısının çok fazla olması (128 bölüm) ve bütün bölümlerin tek tek incelenip toplam seslendirme süresinin hesaplanamadığı, ayrıca Davacı tarafından toplam seslendirme süresi ile ilgili bir bilgide dosya içerisinde yer alan bir bilginin bulunmadığı, Toplam saat süresini dakika süresine çevirerek buradan hareketle ortalama toplam seslendirme süresi : 128 bölüm Toplam süresi (25,90 saat x60 dakika ) = 1.554 dakika ——- ile ——–Araba yolculuğu süresi : 10 dakika 52 saniye ——- ile ——-Araba yolculuğu toplam seslendirme süresi : 4 dakika 47 saniye, 10 dakika 52 saniyede 4 dakika 47 saniye seslendirme yapılmış ise 1554 dakikada x dakika seslendirme yapılmıştır. X- (1.554 dakika x4,47 dakika/ 10,52 dakika) X- 660,30 dakika toplam ortalama seslendirme süresi hesaplandığı, ——— Sendikası’nın emsal bedel yazısına göre; “ dizi, film ve reklam alanında oyunculara ödenen bütçelerin belirlenmesi noktasında oyuncunun tanınırlığı, deneyimi, işverenin bütçesi, oyuncu mesleğinin icra edileceği yer gibi bir çok parametreler mevcuttur. Davacı ——— sektörün deneyimli ve tanınmış oyuncularından olması nedeniyle taban dakika ücretine oyuncunun kişisel kaşesinin de katılması gerektiği, bu nedenle hak devrinde hesaba katılacak dakika ücretinin 40 TL değil, 80 TL-150 TL arasında olabileceği” belirtildiği, Davacı ile davalı arasında düzenlenmiş herhangi bir sözleşme dosya içerisinde yer almadığı, Bu durumda takdiri Yüce Mahkeme’ye ait olmak üzere toplam seslendirme ücreti her iki rakam üzerinde ortalama olarak aşağıdaki gibi hesaplandığı, Ortalama toplam seslendirme süresi 660,30 dakika x 80,00 TL. = 52.824,00 TL. 2-Ortalama toplam seslendirme süresi 660,30 dakika x150,00 TL. = 99.045,00 TL. Davacı tarafından bütün bölümler için toplam seslendirme süresi ile ilgili bilgi ve belgeler dosya içerisinde yer almadığında hesaplama ortalama olarak hesaplandığına dair raporunu sunmuşlardır.
Tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, tüm usuli eksiklikler giderilmiştir. İncelenen dosya kapsamı, mevcut deliller, bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Davacı, davacının ——- İLE——— isimli çizgi film yapımında ——– karakterini seslendiren kişi olduğunu, davacının iddiasına göre, davacının bu çizgi film bakımından seslendirmenin hususiyeti, özgünlüğü, sanatsal becerisi de dikkate alındığında, icracı sanatçı olduğunu, davalılarca davaya konu çizgi filmin davacıdan izin alınmaksızın ——–,——–, ——– platformlarında yayınlandığını, bu durumun mali ve manevi hakların ihlali niteliğinde olduğunu belirterek FSEK 68. Madde uyarınca maddi tazminat FSEK 70. Madde uyarınca manevi tazminat talebinde bulunduğu, davalılarca zaman aşımı itirazında bulunulduğu, taraflar arasında sözleşme olduğunu, davacının 12 yıl boyunca herhangi bir talepte bulunmadığı, mali hakların film yapımcısı tarafından bağımsız olarak kullanılabileceği belirtilerek davanın reddinin talep edildiği, mahkememizce tüm deliller toplandıktan sonra dosya konusunda uzman bilirkişi heyetine tevdi edilip alınan 07/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda davacının seslendiren olması sebebiyle icracı sanatçı olduğunun, davacı ile davalı——— arasında yapılmış olan sözleşme kapsamında ücretinin ödenmiş olması halinde ihlalin söz konusu olmayacağı ayrıca seslendirmelerin üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması sebebiyle manevi hakların ihlal edilmediği yönünde görüş bildirildiği, daha sonra alınan 02/05/2023 tarihli ek raporda mali yönden davanın kabul edilmesi halinde hesaplama yapılmış ve neticeten toplam bedelin 99.045,00 TL olduğu yönünde görüş bildirilmiş, davacı tarafından bu bedelin üç katı olan 227.803,50 TL üzerinden davanın ıslah edildiği, buna göre tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde, davacının ——- İLE ——— isimli çizgi filmde ——-karakterini seslendirdiği, çizgi filmlerde özellikle karakterlerin çocuk olması, çizgi filmin de çocuklara yönelik olarak yapılmış olması davacının ——- karakterini seslendirirken ki sanatsal becerisi ve seslendirme tekniği de dikkate alındığında çizgi filme sesi ile hususiyet kattığı, bu sebeple de icracı sanatçı olduğu yönünde hem bilirkişi raporu hem de mahkememizde kanaat oluştuğu, davacının icracı sanatçı sıfatıyla davaya konu çizgi filmin çeşitli internet platformlarında oynatılması sebebiyle davalı yapımcı ——- Şti ile aralarında düzenlenmiş olan sözleşme haricinde mali ve manevi hak talebinde bulunulup bulunulmayacağına dair yapılan değerlendirmede davacı ile davalı yapımcı ——- arasında herhangi bir yazılı sözleşme olmamakla birlikte davalı ile davacı arasında sözlü olarak bir sözleşme kurulduğu ve bu sözleşme kapsamında davalının seslendirme yaptığı, davaya konu çizgi filmin seslendirmesinin dosya kapsamına göre 01/11/2019 tarihinden başlamak üzere yapıldığını, davacı tarafından davanın açıldığı 2021 yılına kadar geçen 12 yıllık süre zarfında seslendirme ücretlerini almadığı yönünde bir itiraz, ihtarname ve dava olmadığı gibi yine davalı ——— yapımcısı olduğu ——— isimli sinema filminde de 2016 yılında seslendirme yaptığı hususu da dikkate alındığında davalının seslendirme işi sebebiyle davalı ——— ücretlerini aldığının kabulü gerektiği, davacının ——- İLE ——-çizgi filminin çeşitli platformlarda gösterilmesi sebebiyle davalı yapımcı ile aralarında kurulmuş olan sözlü sözleşme ile davalı yapımcıya mali hakların devri ve temsili konusunda izin vermiş olup bu iznin bahse konu çizgi filmin başka mecralarda da yayınlanmasına muvafakat anlamına geldiği, nitekim ——– sayılı kararında da belirtildiği üzere icracı sanatçının edimini yerine getirdikten sonra yapımcıya vermiş olduğu iznin o tarihteki mevcut ve olağan iletişim ve temsil vasıtaları yoluyla temsil ve umuma iletim haklarını da kapsadığının kabulü gerektiği, davaya konu çizgi film bölümlerinin ilk tespitini yapan davalının film yapımcısı olarak bu tespitler üzerinde müstakil hak sahibi olacağı, davacının seslendirme ücretlerini aldığı yönünde mahkememizce de aradan geçen 12 yıllık süre de dikkate alındığında kanaat oluşması sebebiyle davaya konu çizgi filmin başka mecralarda yayınlanması halinde davacının mali hak talep edemeyeceği sonucuna ulaşılmış bu sebeple mali yönden davanın reddine karar vermek gerekmiş, manevi talep yönünden ise davaya konu seslendirmelerin davacının seslendirmeleri değiştirilmeksizin yayınlandığı, FSEK’ te manevi haklar başlığı altında sayılan umuma arz salahiyeti, adın belirtilmesi salahiyeti, eserde değişiklik yapılması gibi manevi hakların ihlal edilmediği bu sebeple FSEK 70. Maddesi uyarınca da manevi hak taleplerinin koşullarının oluşmadığı anlaşıldığından koşulları oluşmayan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM:
Davanın REDDİNE,
1-Alınması gereken 269,85 TL harçtan alınan 59,30 TL peşin harç + 870,95 TL peşin harç + 3.891,00 TL ıslah harcın mahsubu ile fazla alınan 4.551,40 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
2-Maddi tazminat talebi yönünden: Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, takdir olunan 25.500,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılara ödenmesine,
3-Manevi tazminat talebi yönünden: Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, takdir olunan 25.500,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılara ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Kullanılmayan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/11/2023