Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/42
KARAR NO : 2023/311
DAVA : Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ : 12/03/2021
KARAR TARİHİ : 30/11/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili, davacının fotoğraf sanatçısı olduğunu, davalı bakanlığa bağlı müdürlüğün 2007 yılında yayınlamış olduğu 2007deki —-fotoğrafçılığı adı ile ve2013 yılında —- adı ile yayınlanan derlemelerde davacıya ait makale ve fotoğrafların kullanıldığını bu kullanımların izinsiz olduğunu, ayrıca bazı bölümlerinde değişiklik yaratılarak anlam bütünlüğünün bozulduğunu, bunların dışında fotoğrafların da izinsiz olarak kullanıldığını, davacının ismine yer verilmediğini, davalının bu eylemlerinin intihal niteliğinde olduğunu ve ayrıca kişisel verilerin kullanıldığını bu nedenle davacıya tazminat ödenmesi gerektiğini FSEK 68. Mad. Uyarınca 3 katı olmak üzere 10.000 TL nin 2007 tarihli derlemeye ilişkin kullanım nedeniyle 2013 tarihli derlemedeki kullanım nedeniyle de yine FSEK 68. Mad. Uyarınca 3 katı olmak üzere şimdilik 10.000 TL ve FSEK 70. Mad. Uyarınca her bir derleme için 10.000 ‘ er TL manevi tazminatın yayın tarihi itibariyle faiziyle ödenmesine ayrıca davaya konu derlemede yer alan davacıya ait eserlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava ettiği anlaşıldı.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ilk itiraz olarak yetkisizlik, görevsizlik, zaman aşımı ve husumet itirazında bulunduğu, esasa yönelik olarak ise …bağlı Mesleki ve Teknik Ortaöğretim kurumlarında modüler öğretim programları uygulamalarının 2006 yılından itibaren uygulanmaya konulduğu, söz konusu materyallerin bu kapsamda bireylere mesleki yeterlilik kazandırmak maksadıyla hazırlandığını, dava konusunun da bu kapsamda bu faaliyetleri öğrenmek isteyen öğrencilerin ücretsiz olarak faydalanması amacıyla yapıldığını, davacının kullanılan alıntılarında adının yer aldığını, bunun ticari amaçlı yapılmayıp tamamen öğrenim faaliyetinde kullanıldığını bu eylemin FSEK 34. Mad. Kapsamında yer aldığını bu nedenle davanın reddini talep ettiği anlaşıldı.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E : Dava, Davalı tarafından yayınlanan 2007 ve 2013 yıllarındaki derlemelerde davacıya ait makale ve fotoğrafların kullanımının hukuka aykırı olup olmadığı, maddi ve manevi tazminat koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkin davadır.
Mahkememizde aldırılan 12/06/2022 tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu uyuşmazlıktaki dava konusu —– isimli yazının FSEK 2/1 çerçevesinde ilim ve edebiyat eseri olduğu, yazı içeriğindeki fotoğrafların ise eser vasfı bulunmamkla birlikte FSEK 84 çerçevesinde korunabileceği, davacının davaya konu yazı ile yazı içeriğindeki fotoğraflarının yaratanı sıfatıyla hak sahibi olduğu, davacının—- isimli yazısnın davalının hazırladığı dökümanlarda onun ismine yer verilmeksizin sayfa altında dipnot olmaksızın birebir değil de bazı kelimelerin değiştirilerek kullanılması her ne kadar dökümanın sonundaki kaynakça bölümünde davacının bu yazısı da kaynak gösterilmiş olsa da metin içeriğinde kullanılan kısmın hangi parçasının davacının eserinden alıntılandığının belli olmaması nedeniyle vaki kullanımın eseri sahibinin FSEK 22 çerçevesinde çoğaltma hakkının ihlali sayılacağı, buna mukabil yazı içeriğindeki fotoğrafların kullanımının TBK 63 çerçevesinde eğitim öğretim amaçlı kullanım dikkate alındığında hukuka aykırı olmadığı, davacının fotoğrafları hariç yazı içeriğindeki metinlerin izinsiz kullanımı yönünden maddi tazminat talebi değerlendirildiğinde; davaya konu kullanımın miktarı, şekli ve amacı(eğitim ve öğretim) dikkate alındığında kullanımın mecrası, ihlale konu vasıta dikkate alındığında kullanımın gerçekleştiği tarihteki bedeller de dikkate alındığında 3.000 TL olabileceği bu bedelin 3 katını talep hususundaki takdirin Sayın Mahkemeye ait olacağı, davacının yazdığı eser mahiyetindeki yazının davalının hazırladığı dökümanlarda onun ismine yer verilmeksizin sayfa altında dipnot olmaksızın birebir değil de bazı kelimelerin değiştirilerek kullanılması her ne kadar dökümanın sonundaki kaynakça bölümünde davacının bu yazısı da kaynak gösterilmiş olsa da metin içeriğinde kullanılan kısmın hangi parçasının davacının eserinden alıntılandığının belli olmaması nedeniyle vaki kullanımın eser sahibinin manevi haklarından FSEK 15 çerçevesinde eser sahibi olarak belirtilme hakkı ile FSEK 16’da düzenlenen eserde izinsiz değişiklik yapmayı men hakkının ihlali olduğu bu çerçevede FSEK 70 çerçevesinde manevi tazminat talebinin takdirinin Sayın Mahkemeye ait Olacağı şeklinde rapor sunulduğu görüldü.
Mahkememizde aldırılan 24/05/2023 tarihli bilirkişi raporunda; Dava konusu uyuşmazlıktaki dava konusu—- isimli yazının FSEK 2/1 çerçevesinde ilim ve edebiyat eseri olduğu, yazı içeriğindeki fotoğrafların ise eser vasfı bulunmamakla birlikte FSEK 84 çerçevesinde korunabileceği, davacının davaya konu yazı ile yazı içeriğindeki fotoğraflarının yaratanı sıfatıyla hak sahibi olduğu, davacının—–isimli yazısının davalının hazırladığı dökümanlarda onun ismine yer verilmeksizin sayfa altında dipnot olmaksızın birebir değil de bazı kelimelerin değiştirilerek kullanılması her ne kadar dökümanın sonundaki kaynakça bölümünde davacının bu yazısı da kaynak gösterilmiş olsa da metin içeriğinde kullanılan kısmın hangi parçasının davacının eserinden alıntılandığının belli olmaması nedeniyle vaki kullanımın eseri sahibinin FSEK 22 çerçevesinde çoğaltma hakkının ihlali sayılacağı, buna mukabil yazı içeriğindeki fotoğrafların kullanımının TBK 63 çerçevesinde eğitim öğretim amaçlı kullanım dikkate alındığında hukuka aykırı olmadığı, davacının fotoğrafları hariç yazı içeriğindeki metinlerin izinsiz kullanımı yönünden maddi tazminat talebi değerlendirildiğinde; Davaya konu kullanımın miktarı, şekli ve amacı(eğitim ve öğretim) dikkate alındığında kullanımın mecrası, ihlale konu vasıta dikkate alındığında kullanımın gerçekleştiği tarihteki bedeller de dikkate alındığında 3.000 TL olabileceği bu bedelin 3 katını talep hususundaki takdirin Sayın Mahkemeye ait olacağı, davacının yazdığı eser mahiyetindeki yazının davalının hazırladığı dökümanlarda onun ismine yer verilmeksizin sayfa altında dipnot olmaksızın birebir değil de bazı kelimelerin değiştirilerek kullanılması her ne kadar dökümanın sonundaki kaynakça bölümünde davacının bu yazısı da kaynak gösterilmiş olsa da metin içeriğinde kullanılan kısmın hangi parçasının davacının eserinden alıntılandığının belli olmaması nedeniyle vaki kullanımın eser sahibinin manevi haklarından FSEK 15 çerçevesinde eser sahibi olarak belirtilme hakkı ile FSEK 16’da düzenlenen eserde izinsiz değişiklik yapmayı men hakkının ihlali olduğu bu çerçevede FSEK 70 çerçevesinde manevi tazminat talebinin takdirinin Sayın Mahkemeye ait olacağı, sayın Mahkeme görevlendirme ara kararında, hem yazı içeriği hem de fotoğraf hususunda eksiklik olmaması bakımından ayrı ayrı hesaplama yapılması görevi çerçevesinde kök raporda yazı içeriğine ilişkin yapılan hesaplamadan ayrı olarak Sayın Mahkemece fotoğraflar yönünden de değerlendirme yapılacak olduğunda, dosyada emsal bedel yazısı veya sözleşmesi olmadığından 8 fotoğrafın niteliği, kullanım alanı, eğitim ve öğretim amaçlı kullanımın söz konusu olması dikkate alındığında izin alınsaydı talep edilecek miktarın her bir fotoğrafın 500 TL olabileceği dikkate alınarak ortalama 4.000 TL olabileceği şeklinde rapor sunulduğu görüldü.
Tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, tüm usuli eksiklikler giderilmiştir.
İncelenen dosya kapsamı, mevcut deliller, bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; davacının 2007 yılında —- ismi ile yayınlanmış derlemelerin sahibi olduğu, davalı kurum tarafından—- isimli internet sitesinde davacıya ait fotoğraf ve yazıların kullanıldığının bu kullanımların FSEK kapsamında mali ve manevi hakların ihlali niteliğinde olduğu belirtilerek maddi manevi tazminat talebinde ve kullanılan yazı ve fotoğraflarının kaldırılması talebinde bulunulduğu, davalı tarafından kullanımların FSEK 34. Maddesi kapsamında yapıldığını bu sebeple davanın reddinin talep edildiği, mahkememizce davaya konu tüm deliller toplandıktan sonra dosyanın bilirkişi heyetine tevdi edildiği, bilirkişi heyetince sunulan 12/06/2022 tarihli bilirkişi raporunda davacının davalıya ait internet sitesinde yayınlanan yazının eser niteliğinde olduğu, davalı tarafından davacının ismine yer verilmeksizin yayınlanmasının mali hakkın ihlali niteliğinde olduğu, fotoğrafların ise eser vasfının olmadığı yönünde görüş bildirildiği, rayiç bedel tespit edilemediğinden bilirkişi heyetince yazı bedelinin 3000 TL olarak hesaplandığı, itiraz üzerine aldırılan 24/05/2023 tarihli raporda ise kök rapordaki görüşlerin muhafaza edildiği, buna göre tüm dosya kapsamı birarada değerlendirildiğinde öncelikle davacıya ait davalıya davalı tarafından kullanılan—– isimli yazının FSEK 2. Maddesi kapsamında bilim edebiyat eseri niteliğinde olduğu, davalı tarafından kullanılan fotoğraflar yönünden ise fotoğrafların güzel sanat eseri niteliğinde olmadığı, bilimsel ve teknik nitelikte de olmadığı, bu sebeple estetik unsur barındırmadığından eser niteliğinde olmadığı, davalı kullanımlarının hak ihlali niteliği olup olmadığı yönünde yapılan değerlendirmede öncelikle yazı içeriğinin sayfa altında dipnot olmaksızın davacı yazarın ismine yer verilmeksizin ve bazı kelimelerinde değiştirilerek kullanıldığının tespit edildiği, davalı kurumun .. bağlı eğitim alanında faaliyet gösterdiği, bu sebeple kullanımın FSEK 34 ve 35. Maddeler kapsamında kalıp kalmadığı yönünden yapılan değerlendirmede FSEK 34 ve 35. Maddesine göre davalı kurumun yayınlanmış bilim ve edebiyat eserlerinden eğitim ve öğretim gayesine tahsisi amacıyla faydalanma hakkının olduğu fakat bu hakkın kullanımının eser sahibinin haklarına zarar veremeyeceği, bilirkişi heyetince yapılan tespite göre davacının yazısı sebebiyle dipnotta davacı ismine yer verilmediği ve kullanılan yazı içeriğinden de birtakım kelimelerin değiştirilerek kullanıldığı bu nedenlerle bu durumun işleme hakkının düzenlendiği FSEK 21. Maddesi kapsamında mali hakkın ihlali niteliğinde olduğu yine davacı yazarın adının da dipnot şeklinde belirtilmemesi sebebiyle FSEK manevi haklar kapsamında yer alan adın belirtilmesi salahiyeti hakkını ihlal ettiğinden davacının davalı tarafından yayınlanan yazı sebebiyle mali ve manevi haklarının ihlal edildiği, bu sebeple maddi ve manevi tazminat talebinde haklı olduğu, kullanılan fotoğraflar yönünden ise fotoğrafların eser niteliğinde olmadığı fakat FSEK 84. Maddesine göre atıf yapılan TTK 54. Ve devamı maddelerinde düzenlenen haksız rekabet ilkelerine göre korunup korunmayacağı bakımından fotoğrafların eğitim ve öğretim amaçlı kullanıldığı, bu kullanımın üstün nitelikteki kamusal yarar taşıdığı, bu yönüyle haksız rekabet olarak kabul edilse dahi kullanım amacının kamusal yarar olması sebebiyle bu kullanımın hukuka uygunluk sebebi kapsamında kalacağı bu sebeple kullanılan fotoğraflar yönünden ihlal olmadığı, bu sebeple fotoğraflar yönündeki maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar vermek gerektiği, maddi tazminat talebi yönünden çeşitli dernek ve kurumlara rayiç bedel için müzekkere yazılsa da bedel tespit edilemediğinden bilirkişi kurulu içerisinde sektör bilirkişisi de olduğundan heyetçe kabul edilen yazı içeriği yönünden emsal bedelin 3000 TL olarak belirlendiği ve bu rakamında mahkememizce uygun bulunduğu, davacının FSEK 68. Maddesi uyarınca bu bedelin 3 katını talep edebileceği, bunun da 9000 TL olduğu, dava dilekçesi ile yazı içeriği yönünden 10.000,00 TL talep edildiğinden 9.000,00 TL üzerinden maddi tazminat talebinin kabulüne karar vermek gerektiği, manevi tazminat talebi yönünden de yazı içeriği yönünden 10.000,00 TL talep edilmiş ise de dosya kapsamına göre ve sosyal ekonomik durum tespiti kullanımın eğitim ve öğretim amacı taşıması dikkate alındığında 3.000,00 TL bedelin dosya kapsamına uygun olduğu, kabul edilen miktarlar yönünden davacı tarafından 10/02/2020 tarihi itibariyle davalı kuruma başvuruda bulunulduğu ve bu tarih itibariyle tazminat talep edildiği anlaşıldığından başvuru tarihi olan 10/02/2020 tarihi itibariyle yasal faiz işletilmesine, davacı tarafından kullanılan yazı içeriği ve fotoğrafların kaldırılması talep edilmiş ise de davaya konu yazı içeriği ve fotoğrafların fotoğraflar yönünden ihlal tespit edilmediğinden kaldırılması talebinin reddine karar vermek gerektiği, yazı içeriği yönünden ise kullanımın eğitim ve öğretim amaçlı olarak yapılması davacı tarafından da adın belirtilmesi veya buna ilişkin düzeltme yapılması şeklinde talepte bulunulmadığından kullanılan yazı içeriğinin kamusal yarar taşıması sebebiyle ve taraflar arasında farazi bir sözleşme ilişkisi de kurulduğundan bu yöndeki taleplerin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
HÜKÜM:
Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
9.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Kabul edilen alacaklara 10/02/2020 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine,
Fazlaya ilişkin ve sair taleplerin reddine,
Alınması gereken 819,72 TL harçtan alınan 59,30 TL peşin harç, 640,00 TL tamamlama harcının mahsubu ile kalan 120.42 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından yatırılan 699,30 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 3.219,50 TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre 1/2 si olan 1.609,75 TL sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Maddi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince takdir olunan 9.000,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,Manevi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince takdir olunan 3.000,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince takdir olunan 9.000,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince takdir olunan 3.000,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,Kullanılmayan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.