Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/73 Esas
KARAR NO: 2023/276
DAVA: Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 02/03/2020
KARAR TARİHİ: 21/11/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılarla —— yapıldığını kitabın basıldığını ancak daha sonra gerek —- gerekse ——- tarafından kitapta yer alan bazı şiirlerin izinsiz kullanımı nedeniyle uyuşmazlık çıktığını bu yayınevlerine telif bedeli ödenmek durumunda kaldığını, davalıların ———–yer alan tüm şiirlerin de haklarının kendilerinde olduklarını beyan etmelerine rağmen bunun geç olmadığının anlaşıldığını bu nedenlerle sözleşmeyi feshettiklerini kitabı imha ettiklerini gerek ödemek zorunda kaldıkları telif bedellerinin gerek imha ve maliyetlerin ve kar kaybının ayrıca Manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Yapılan sözleşmenin derleme eser ile ilgili olduğunu derleme içerisindeki şiirlerin haklarının davacı yayıncı tarafından alınmasının gerektiğini bu nedenle davanın reddine karar verilesini talep etmiştir.

DE L İ L L E R V E G E R E K Ç E : Dava, ——- mali haklarından kaynaklanan sözleşme ve bu sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği tazminat taleplidir. Mahkememizde aldırılan 23/05/2022 tarihli bilirkişi raporunda; Davaya konu kitabın FSEK 6/f2/b.7 anlamında derleme eser olduğu, —–davaya konu kitabın derleme eser sahibi olduğu, Taraflar arasındaki sözleşme bütünü incelendiğinde sözleşmenin davacı ile derleme eser sahibi —- mirasçıları arasında ilk basımı —- başka bir yayınevi tarafından gerçekleştirilen davaya konu ——- eserin yayımına ilişkin olarak yapıldığı, başka bir deyişle sözleşmenin davaya konu derleme eserin davacı tarafından eski basılmış hali ile yeniden yayımlanmasını amaçladığı, sözleşmenin 3.6 ıncı maddesinde tekeffül edilen hususun davaya konu ——-olduğu, tek tek derleme içerisinde yer alan şiirlerin de haklarının tekeffülü şeklinde yorumlanamayacağı, yayımcılarının ——tarzındaki derleme eserlerde devraldıkları hakların derleme esere ilişkin olduğunu derleme eser içeriğindeki eserleri de kapsamadığını bilmelerinin gerektiği, bu çerçevede Takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak kaydıyla davacının taleplerinin haklılığı konusundaki Takdirin Sayın Mahkemeye ait olacağı, Davacının taleplerinin Sayın Mahkemece haklı olduğu kanaatine varılması ihtimalinde ise Heyetimiz Mali Bilirkişisinin değerlendirmelerine göre; Ticari belgelerin incelenmesi sonucu; Davacı şirketin Dava konusu eser ile ilgili ———olmak üzere toplam 79.008,03 TL tazminat masraf ödediği sunmuş olduğu belgeler ve ödeme dekontlarından anlaşıldığı, İmha edilen 2.817 adet kitap basım maliyeti ile bu kitapların satılması sonucu yoksun kaldığı net karın hesaplanması için dosya kapsamında ticari belge sunulmadığı, dolayısıyla iddiasını ispatlayan ticari belgelerin sunulmuş olması gerektiği, HMK md. 222 ‘ye göre tacir olan davacının ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi gerektiği, Sayın Mahkeme aksi kanaatte ise davacının ticari belgelere dayanak 79.008,03 TL zararının olduğuna dair raporunu sunmuşlardır. Mahkememiz dosyasından aldırılan 30/04/2023 tarihli bilirkişi ek raporunda: Davacı sözleşmenin ——- maddesi hükmünü gerekçe göstererek davalıların derleme içerisindeki şiirlerin hak sahibi olduklarını da tekeffül ettiklerini belirtmiş ise de bu maddede tekeffül edilen hususun davaya konu —— sahipliğine ilişkin olduğu, tek tek derleme içerisinde yer alan şiirlerin de haklarının tekeffülü şeklinde yorumlanamayacağı, yayımcılarının ———tarzındaki derleme eserlerde devraldıkları hakların derleme esere ilişkin olduğunu derleme eser içeriğindeki eserleri de kapsamadığını bilmelerinin gerektiği, KÖK rapordaki görüşümüzün değişmediği, bu çerçevede davacının taleplerinin haklılığı konusundaki Takdirin Sayın Mahkemeye ait olacağı kanaatine varılmıştır. Davacının ticari defterleri ve belgeleri üzerinden yapılan incelemede: Davacının imha edilen 2.817 adet kitabın baskı maliyetinin telif ücreti hariç 7.831,26 TL olduğu (davacı vekilinin dava dilekçesinde baskı maliyetini 4.979,00 TL belirttiği) Davacının ima edilen 2.817 adet kitabın imha edilmemesi halinde elde edeceği net cironun 26.536,14 TL olacağı ve bu tutar üzerinden telif ücreti ile hesaplanan baskı maliyetinin düşülmesi ile yoksun kalınan kazancının 13.882,18 TL olduğu, Davacının dava konusu —————yapmış olduğu ödemelerin ticari defterlerde kayıtlı olduğu, —– tazminat masraf Tespit edilmesi ile sonuç ve kanaatine varılmış olduğuna dair raporunu sunmuşlardır. Tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, tüm usuli eksiklikler giderilmiştir. İncelenen dosya kapsamı, mevcut deliller, bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Dava, ——— mali haklarından kaynaklanan sözleşme ve bu sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği tazminat davasıdır, davacı şirket ile—- mirasçıları olan davalılar arasında—– daha önce yayınlanmış olan —–isimli eserin mali haklarının davacı şirkete devrine dair —— tarihli sözleşme düzenlendiği, sözleşme kapsamı yönünden davacı şirketçe eser kitap haline getirilerek basılıp satışa sunulmuş fakat kitap içerisinde yer alan şiirlerin hak sahipleri tarafından davacı şirkete izin alınmadan yayınlandığı için bildirimde bulunulduğu, bu kapsamda davacı şirket tarafından eser içerisinde bulunan bir takım şiirlerin hak sahibi olan ——- toplamda 60.166,25 TL telif ve vekalet ücreti ödendiği yine stokta kalan 2817 adet eserin de imha edildiği, bu imha nedeniyle baskı maliyeti ve bu eserlerin satılmaması sebebiyle mahrum kalınan karın da sözleşme kapsamında davaya konu eser içerisinde yer alan şiirlerin hak sahiplerinden gerekli izni almayan davalıların sorumluluğu sebebiyle davalılardan alınmasını talep ettiği, davalılarca taraflar arasındaki sözleşmenin şablon sözleşme olarak davacı tarafından hazırlandığını, davalıların eylemlerinden kaynaklı herhangi bir zarar olmadığı belirtilerek davanın reddinin talep edildiği, dinlenen davalı tanığı——— alınan beyanında davacı kitap evinde—— yılları arasında editörlük yaptığını, sözleşme öncesi bütün ilişkileri kendisinin kurduğunu, ———içerisinde bulunan şiirlerin hak sahiplerinin telif alacaklarından yayınevinin sorumlu olduğunu, hatta ilk baskıyı yapalım daha sonra telif kısmını hallederiz şeklinde kendi aralarında konuştuklarını, davacı şirket ile aralarında mevcut iş davası olduğunu beyan ettiği, dosya kapsamı yönünden aldırılan ——tarihli bilirkişi raporunda, ———içerisinde yer alan şiirlerin hak sahiplerinin telife ilişkin taleplerinin davalıların sorumluluğunda olmadığı yönünde görüş bildirilmiş davanın kabulü halinde de maddi tazminat talebi yönünden hesaplama yapıldığı aynı heyetten aldırılan 30/04/2023 tarihli ek raporda da esas yönünden yapılan değerlendirmenin değişmediğini, mali yönden de yeninden hesaplama yapıldığı, buna göre tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde, davalıların ——- mirasçıları oldukları —- geçmişte yayınlanmış olan —– eserinin yeniden kitap haline getirilmesi için davacı ile davalılar arasında —- tarihli sözleşme imzalandığı, uyuşmazlığın esasının davaya konu——– eserde yer alan şiirlerin hak sahiplerinden izin alınmadığı gerekçesi ile şiirleri —— içesinde kullanılan hak sahiplerinin mali hak yönündeki telif taleplerinde dahalıların sorumlu tutulup tutulmayacağından kaynaklandığı, taraflar arasındaki sözleşme incelendiğinde, davacı tarafından davalıların sorumlu olduğuna dayanak gösterilen —— —— Şahısların her türlü hak ve menfaat taleplerine karşı sorumlu olduğunu kabul eder” şeklinde olduğu, davacı tarafından her ne kadar bu madde gerekçe gösterilerek davalıların sorumlu olduğu iddiasıyla iş bu dava açılmış ise de davaya konu ——– olması sebebiyle içerisinde farklı şair ve yazarlara ait eserlerin olmasının bunun doğal sonucu olduğu, davalıların esasında hak sahibi oldukları hususun murisleri —– şair kimliği ile toplumdaki bilinirliği, bu alandaki ünü sıfatı ile kendi beğenisi kapsamında derlediği ——araya getirip okuyucuya sunmasından ibaret olup buradaki hak sahipliği eser içerisinde yer alan ——seçilmesi, bir araya getirilmesi ve bunun okuyucuya sunulması, bu hak sahipliği ———–içerisinde yer alan eserlerin de hak sahipliğini içerdiği anlamına gelmeyeceği, davacı yayınevinin bu alanda uzun süredir faaliyette bulunduğu da dikkate alındığında, ——- eserlerinde ———- içesinde kullanılan şiirlerin hak sahipliğinin —– hazırlayan eser sahibine ait olmadığını bilmesi gerektiği, davacı ile davalılar arasında sözleşme ile devredilen esere ilişkin mali hakların ——isimli eserin kendisi olup eser içerisinde yer alan başka şairlere ait eserlerin zaten hak sahibi davalılar olmadığından davacıya devredilemeyeceği hususunun davacı tarafından da bilindiği veya bilinmesi gerektiği, davacının dayanak —- Şahısların eser sahipliğine ilişkin her türlü hak ve iddiaları ibaresinin—— isimli eserin hak sahipliğine ilişkin olup eser içerisinde yer alan diğer şiirlerin hak sahipliğine ilişkin olmadığı, davacının tanık beyanına göre de şablon sözleşme ile hazırlayıp davalılarca imzalanan iş bu sözleşme kapsamında yer alan ——-Maddesindeki ifadeleri geniş yorumlamak suretiyle —– içesinde yer alan eserlerin hak sahipliğine ilişkin sorumluluğun da davalılar da olduğu iddiasının hem sözleşme kapsamından anlaşılmadığı gibi hem de davacının yayınevi olması itibariyle bu durumdan davalılara sorumlu tutmasının iyi niyetli bir davranış olmadığı kaldı ki davaya konu eserden toplam 45.125 adet bandrol alındığı, eserin 15 adet baskı yaptığı, davacının iş bu eser nedeniyle de belli bir gelir elde ettiği hususu da dikkate alındığında dava dışı hak sahiplerine yapılan telif ödemelerinin davalıların sorumluğunda olmadığı anlaşıldığından davanın reddi ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 2.261,29 TL harcın mahsubu ile fazla alınan 1.991,44 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4- Manevi tazminat talebi yönünden: Davalılar vekiline Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, takdir olunan 10.000,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine,
5-Maddi tazminat talebi yönünden: Davalılar vekiline Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, takdir olunan 25.500,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının talebi halinde taraflara iadesine,
Dair davacı vekili ile davalılar vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.21/11/2023