Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/634 Esas
KARAR NO : 2023/43
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 18/08/2022
KARAR TARİHİ : 19/01/2023
Mahkememizde görülmekte olan zayi belgesi verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 15/10/2016 tarihinde müvekkilinin işyerinde müvekkilin iradesi dışında meydana gelen yangın sebebiyle ticari işletmesinin büyük bir yıkıma uğradığını, bunun yanında bazı resmi evrak ve ticari defterlerin de kullanılamaz hale geldiğinin tespit edildiğini, müvekkili şirketin 2015 yılına ait ticari defter ve kayıtlarının 2016 yılında gerçekleşen yangın sonucunda zayi olduğunu öğrenmesinin; ——şirket bünyesinde yapmış olduğu inceleme sonrasında müvekkil şirkete 05/08/2022 tarihinde tebliğ edilen belge talepli yazısından sonra yapılan inceleme sonrasında gerçekleştiğini, kanun hükmünde belirlenen 15 günlük öğrenme tarihinin 05/08/2022 tarihinden başlaması gerektiğini, çünkü yangının gerçekleştiği tarihten —–tarafından belge istemine kadar geçen süre içerisinde müvekkil şirketin 2015 yılına ait ticari defter ve kayıtları ile ilgili olarak herhangi bir işlemi olmadığını, zayi talepli davaya konu bu belgelere ihtiyacı olmaması nedeni ile zayi olduğunu yeni öğrendiğini, müvekkil şirketin 2015 yılına ait zayi olmuş ticari defter ve kayıtlarının (yevmiye, envanter defteri, defter-i kebir) zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Hukuki Nitelendirme, Delillerin Değerlendirilmesi ve Netice
Dava, TTK’nun 82/7 maddesi uyarınca zayii belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı taraf, yetkilisi ve sahibi olduğu şirketin 2015 yılı yevmiye, envanter defteri ve defteri kebir defterlerinin yangın nedeni ile zayi olduğunu ileri sürmektedir.
6102 Sayılı Kanunun 82/7 maddesi hükmüne göre “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.”.
Tensip zaptı doğrultusunda,—– müzekkere yazılarak, 15/10/2016 tarihinde——adresinde meydana gelen yangın raporunun gönderilmesi istenilmiş;—–Noterliği’ne müzekkere yazılarak davacı şirkete ait —–yevmiye numaralı, yevmiye defteri; ——–yevmiye numaralı, Envanter Defteri ve—— yevmiye numaralı Defteri Kebir defterlerinin açılış kapanış tasdik kayıtlarının mahkememize gönderilmesi istenilmiştir.
Somut olayda davacı vekili 15/10/2016 tarihli yangında kaybedilen defterlerin ancak —–yapılacak inceleme sonrasında 5/8/2022 tarihinde fark edildiğini belirtmişse de yasal düzenlemede bu yönde bir esneklik söz konusu değildir, zira aksini kabul hak düşürücü süreye dair düzenlemeyi etkisiz bırakabileceği gibi tacirin basiretli davranması gerektiğine dair yasal ve fiili duruma da aykırılık teşkil eder. Dolayısıyla davacı tarafın hak düşürücü sürenin, 5/8/2022 tarihinden itibaren başlaması gerektiğine dair iddiasına, mevut yasal düzenleme ve konuluş amacı dikkate alındığında itibar edilemez.Öte yandan hak düşürücü süre, öğrenmeden itibaren başlayacaksa da kusurlu öğrenmeme durumunun, öğrenmeyle eşdeğer kabul edilmesi gerekir. Örneğin defterlerin zayi edildiğine ilişkin somut şüpheler bulunmasına rağmen, bunun bilinçli olarak araştırılmaması durumunda tacirin öğrendiği kabul edilerek, on beş günlük hak düşürücü süre bu andan itibaren başlatılabilir.——-. Somut olayda da yangın nedeniyle defterlerin kuvvetle muhtemel zayi olduğu düşünülmesi gerekirken, bu durumun bilinçli şekilde araştırılmaması halinde, öğrenmenin yangın tarihi ile birlikte gerçekleştiği kabul edilmelidir. Açıklanan nedenlerle yasal şartları oluşmayan talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1.Yasal şartları oluşmayan talebin REDDİNE,
2.Alınması gerekli 179,90.-TL harçtan dava açılırken peşin olarak yatırılan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3.Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4.Kararın kesinleşmesi ve talep halinde kullanılmayan gider avansının ilgili tarafa iadesine,
Dair, Davacı Vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta süre içerisinde —— BAM nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu.