Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/503 Esas
KARAR NO : 2022/1022

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 27/06/2022
KARAR TARİHİ : 08/12/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
Yukarıda adı ve adresi yazılı davacı tarafından açılan hukuk davasının 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9. Maddesi gereğince Türk Milleti adına yargılama yapmaya görevli ve yetkili——. Asliye Ticaret Mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda aşağıda gerekçesi yazılı hükme ulaşılmıştır.
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili—— vergi kimlik numaralı mükellefi olup Türk Ticaret Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca ticari defter tutmakla yükümlü bulunduğu, bu kapsamda müvekkili şirket, 13.12.2011 tarih, 28141 sayılı —— yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No —— ve 19/10/2019 tarih, 30923 sayılı —— yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği’nde (Sıra No —-) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’e (Sıra No:——) göre 2019 yılı Ocak ayından itibaren kanunun öngördüğü defterleri elektronik ortamda tuttuğu, bununla birlikte gelinen süreçte müşterilerinden birinin hesaplarını kontrol etmek için 2021 yılına ait hesap ekstresine ihtiyaç duyan müvekkili, bu dönemde kullanılan —– ve muhasebe programına bağlanmak istemiş ancak bağlantının kurulamaması nedeniyle bilgi işlem birimi ile irtibata geçtiği, bilgi işlem biriminin sistemleri kontrol etmesi sonucunda —— yazılım ile kilitlendiği tespit edildiği ve verilerin kurtarılmasına yönelik çalışmalara başlandığı, bu kapsamda —— sertifika numarası ile Kalite Yönetim Sistemi gerekliliklerini karşıladığı tasdik olunan ve sertifikalı olarak görev yapan —–başvurulduğu ve Veri Kurtarma Merkezi’nden elektronik evrakların mümkünse kurtarılması, kurtarılamaması durumunda bu hususun bir rapor halinde tanzim edilmesi talep edildiği, müvekkili şirketin söz konusu talebi üzerine —— sayılı 13.06.2022 tarihli rapor düzenlendiği ve söz konusu rapor ile şirket cihazına bağlı sabit diskteki verilerin kurtarılmasına dair kontrollerin yapıldığı, verilerin tekrar getirilememesine neden olan yazılımlar ile verilerin tamamının kurtarılamayacak şekilde siber saldırıya maruz kaldığı, sabit sürücülerdeki dosyaların uzantısı ile birlikte yeniden yapılandırılıp şifreli bir yapıya çevrilerek dosya yapısının bozulmasına sebep olunduğu ve verilerin kurtarılamaz hale gelmesine —— virüsü diye bilinen —–yazılımının sebep olduğu, 2021 yılı Ekim, Kasım, Aralık ayı dönemlerine ait e-defter dosyaları ve Aralık ayındaki muhasebe verilerinin bu nedenle kurtarılamadığı tespit edildiği, ayrıca e defter ve beratlarının silindiğine ilişkin olarak —– tarafından özel amaçlı rapor tanzim edilerek “—–16.05.2022 tarihinde meydana gelen virüs bulaşması sonucu 2021/10-11-12 dönemleri e- defter ve berat dosyaları ile —– dönemi muhasebe kayıtları kurtarılamayacak şekilde zarar görmüş olduğunun ——sertifikasına sahip bir kurum tarafından tespit edildiği , mükellefin e-defter ve beratlarının tekrar—– sistemine yüklenebilmesi için ikincil kopyaların ——sistemine yüklendiği hususunun da dikkate alınarak gerekli işlemlerin mükellefin talebi doğrultusunda —— tarafından yapılması gerektiği, yeniden yüklenecek e-defter ve beratların vergisel anlamda herhangi bir kayba neden olmayacağı.” sonuç ve kanaatine varıldığı ifade edildiği, söz konusu veri kurtarma raporu neticesinde verilerin kurtarılamayacağı tespit edildikten ve e defter ve beratların silindiğinin tespitine yönelik —- tarafından özel amaçlı rapor tanzim edildikten sonra——Elektronik Defter ve Belge Yönetim Müdürlüğü ile iletişime geçilmiş olup ikincil kayıtların müvekkili şirkete verilmesi talep edildiği, ancak kurum tarafından söz konusu kayıtların müvekkili şirkete verilemeyeceği şifahi olarak iletilmiş akabinde 22.06.2022 tarihli dilekçe ile —–Elektronik Defter ve Belge Yönetim Müdürlüğü’ne başvuruda bulunulduğu, a ayrıca ——adresine mail atıldığı, müvekkili şirketin yazılı başvurusuna rağmen kurum tarafından henüz resmi cevap verilmediği ancak taraflarına gönderilen maile dönüş yapıldığı ve ikincil kayıtların verilemeyeceği zayi olduğu belirtilen e defterlerle ilgili olarak zayi belgesi verilmesi için mahkemeye başvurulması gerektiği ifade edildiği, açıklanan nedenlerle TTK’nın 82/7 maddesi uyarınca ziyaın öğrenildiği tarihten itibaren 15 gün içinde zayi belgesi talebinde bulunulması gerektiğinden hak düşürücü sürenin geçmemesi ve müvekkilinin hak kaybına uğramaması amacıyla 13.06.2022 tarihli veri kurtarma raporu ile verilerin zayi olduğu taraflarınca öğrenilmiş olduğundan bu tarihten itibaren 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde işbu davanın açılması zorunluluğu hasıl olduğu, müvekkili şirketin herhangi bir kusuru olmaması ve günümüz teknolojisi ile elektronik defter kayıtlarının kurtarılamaması dikkate alındığında işbu durum TTK Madde 82/7 kapsamında bir mücbir sebep olduğundan müvekkili şirketin zayi olan 2021 ekim/kasım/aralık ayı dönemlerine ait elektronik yevmiye defteri, elektronik defteri kebir ve elektronik defter raporu ve 2021 yılı aralık ayı muhasebe verileri için zayi belgesi talep edilmesi zorunluluğu hasıl olduğu, arz ve izah olunan nedenler ile mahkemece resen gözetilecek sebeplerden ötürü, taleplerinin kabulü ile müvekkili şirketin zayi olan 2021 ekim/kasım/aralık ayı dönemlerine ait elektronik yevmiye defteri, elektronik defteri kebir ve elektronik defter raporu ve tüm e defter verileri ile 2021 yılı aralık ayındaki muhasebe verilerinin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesine ve bu kayıtların—– nezdinde bulunan suretlerinin dijital kopyasının taraflarına teslim edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
6102 sayılı TTK’nın 82/7.madde ve fıkrasında “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. ” düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğradığı iddiasına dayalı zayi belgesi verilmesi istemidir.
Uyuşmazlığın temeli, zayi belgesi verilmesine konu defterlerin TTK’nın 82/7. Maddesinde sayılan ve bu sayılanlara benzer nedenlerden dolayı zayi olup olmadığı, zayi belgesi verilmesi şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasındadır.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde de aynı düzenleme geçerlidir.
Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 4.4.1.e) maddesine göre e-defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. Tebliğin 7.1. Maddesine göre ise, e-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13. maddesinde, sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması mücbir sebepler olarak kabul edilmiştir. Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK’nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK’nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK’nın 82/7. Maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK’nın 82/7. Maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir. Dolayısıyla tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğradığı iddiasına dayalı zayi belgesi verilmesi isteminde de TTK’nın 82/7 maddesindeki koşullar aranmalıdır.Bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilen elektronik defter ve beratların silinmesi, zarar görmesi, virüs bulaşması, siber saldırı v.b. nedenlerle ulaşılamaz hale gelmelerini önlemek için mükelleflerin, e-defter ve beratlarının muhafaza ve ibrazı konusunda ve ayrıca kullandıkları bilgi işlem sisteminin sağlıklı biçimde çalışabilmesi ile ilgili yeterli teknik ve güvenlik önlemlerini almaları, bu kapsamda bilgi işlem sistemlerinde yaşanabilecek sorunlar nedeniyle elektronik defter ve beratlarını farklı ortamlarda yedeklemeleri basiretli bir iş adamından beklenen bir davranış olup Elektronik Defter Genel Tebliği’ne de uygundur.Tekmil dosya kapsamında her ne kadar davacı şirket tarafından dava dilekçesinde ve şirket temsilcisi tarafından duruşmada isticvabında bilgisayar sistemlerine giren virüs sebebiyle ilgili yıllara ait ticari defterlerinin ve eklerinin zayi olduğunu ileri sürülerek zayi belgesi verilmesi talep edilmiş ise de, Elektronik Defter Genel Tebliği uyarınca ticari defterlerin ikincil örneklerin tutulması gerekli olup, bu gerekliliğin usulünce zayi tarihi itibariyle yerine getirilmediğinin davacı tarafın ve şirket yetkilisinin beyanlarıyla sabit olduğu, zayi belgesi verilmesi istemine konu ticari defterlerin ikincil örneklerinin davacının ticari defterlerinin saklandığı ağa bağlı olmayan, virüs bulaşamayacak harici bir ortamda tutulmasının, basiretli tacir olarak davacının yükümlülüğünde olduğu, kanunda tahdidi olarak sayılmamakla birlikte isteme konu ticari defterlerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sonucu yada bunlara benzer bir sebepten dolayı basiretli bir iş adamının göstereceği tüm dikkat ve özenin gösterilmesi halinde dahi önlenemeyen bir sebepten ötürü ziyaa uğradığının ispatlanamadığı mahkememizce kabul edilmekle açılan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Açılan davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70-TL harç davacı tarafından peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından sarfedilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davacı şirket yetkilisinin yüzüne karşı 2 hafta içerisinde ——BAM nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı.