Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/65 Esas
KARAR NO: 2021/906
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ: 29/01/2021
KARAR TARİHİ: 15/09/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi özetle ; müvekkili ile davalı firma arasında —- imza tarihli ——- sözleşmenin akdedildiğini, davalı firmanın sözleşme gereği edimini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediğini, bu hususa ilişkin olarak davalıya —— yevmiye nolu ihtarnamesinin keşide edildiğini, ihtarnamenin de sonuçsuz kaldığını, dava konusu sözleşme kapsamında davalı firmaya —-ödeme yapıldığını ve daha sonra ise farklı bir firmaya sözleşme konusu vincin eksik kısımlarını —— yaptırılmış olduğunu ve nihai olarak da uyuşmazlığa konu sözleşmenin ne kadarının davalı firma tarafından ifa edildiğini, söz konusu vinç için yapılan harcamalar nedeniyle davalı firmanın davacıya ne kadar borçlu olduğunu ve davacının —- takip dosyası kapsamında davalıya takip tutarı olan —- borçlu olmadığının HMK 107. Maddesi kapsamında ileride arttırılmak üzere şimdilik —– üzerinden tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi özetle ; Davacı taraf her ne kadar—— sayılı takip dosyası kapsamında davalı müvekkile takip tutarı olan ——borçlu olmadığının tespitini Sayın Mahkemeden talep etmişse de söz konusu takip dosyasına ilişkin olarak itirazın iptali istemli olarak tarafımızca ——– sayılı dosyası ile dava açılmış olup söz konusu yargılama neticesinde davacı tarafın davalı müvekkile borçlu olup olmadığı hususu karara bağlanacağını, bu noktada davacının iş bu davasında hukuki yararı bulunmadığını, ve yine davacı taraf dava dilekçesinde sözleşme konusu vincin eksik kısımlarını —— üçüncü firmaya yaptırdığını iddia etmiş ve davalı müvekkilden bu bakiye talep edilmişse de, öncelikle davacı tarafın dava dilekçesinde ki taleplerine ilişkin olarak bizzat davacı tarafından açılmış olan —– sayılı dosyası ile yargılama devam etmekte olup dava dosyası bilirkişi incelemesi aşamasında ve dava dosyası derdest olduğunu, hal böyle iken davacının iddia ve talep etmiş olduğu hususlarda iki farklı mahkemede devam etmekte olan derdest dava dosyaları mevcutken davacının üçüncü bir dava dosyası ile aynı sözleşmeye ilişkin ve aynı konu üzerinden yeni bir dava açması hukuk kurallarına uygun olmadığını, bu sebeple iş bu davanın açılmasında davacının hukuki yararı olmadığını, zira davacının dava dilekçesi de usulen kabul edilebilir mahiyette olmayıp ayrıca reddini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava ; —– dosyasına konu borçtan dolayı borçlu olmadığının tespitine ve —– imalat —- göre davalının yüklendiği işin ne kadarını yaptığının ve dolayısıyla sözleşme bedelinden ne kadarını hakettiğinin tespitine, davalıya bu sözleşme konusu iş için toplam yapılan —-ödemenin ne kadarını hakettiğinin tespitini, sözleşme konusu yapımını yüklendiği portal vinçin çalışmamasından dolayı vinç başka bir firma tarafından tamamlandığından ve çalışır vaziyete getirilmesi için ayrıca ——ekstra harcama yapıldığından, davalının uhdesinde kalan haketmediği miktar ile vinç’in çalışır vaziyete getirilip tamamlanması için harcanan miktar dikkate alınarak, davalının müvekkile borçlu olduğunun ve geri ödemesi gereken toplam borcunun tespitine ilişkindir.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları resen belirlenerek, kanıtlar toplanmak suretiyle sonuçlandırılmıştır.
Bu itibarla toplanan deliller, tarafların iddia ve savunmaları hep birlikte değerlendirildiğinde;
6100 Sayılı HMK’nun 106 maddesinde tespit davası düzenlenmiş,
( 1) tespit davası yolu ile mahkemeden bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığıın yada yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir.
( 2) tespit davası açanın kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.
(3 )Maddi vakalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz, şeklindedir.
Davacı tarafından açılan iş bu dava da;—— onay tarihli ——- sözleşmesine göre davalının edimini tam ve kusursuz olarak yerine getirmediği eksik ve ayıplı olduğunun tespiti, davalının borçlu olduğunun ve geri ödemesi gereken toplam borcunun tespiti, —— nolu takibin konusu borcunun bulunmadığının tespiti talebinde bulunmuştur.
Davalı tarafından—– Esas sayılı takip dosyasına ilişkin —— dosyası ile itirazın iptali davası açıldığı, ayrıca davacı tarafından —— Esas sayılı dosyasında taraflar arasında düzenlenen —— tarihli sözleşmeye ilişkin dava açıldığı, aynı taleplerin mahkememizin iş bu dosyasında da ileri sürüldüğü anlaşılmıştır.
Davacı tarafından açılan iş bu davanın HMK’nun 106. Maddesinde düzenlenen tespit davası ve İİK. 72. Maddesinde düzenlenen menfi tespit davası niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda; —– Esas sayılı dosyası ile davacı aleyhine takip başlatıldığı, davacının itirazı üzerine ——– dosyası ile itirazın iptali davasının açıldığı ve itirazın iptali yargılaması yargılaması devam ederken menfi tespit davası açıldığı tarafların kabulündedir. Menfi tespit davasının itirazın iptali davasından sonra açılmış olması nedeniyle davacının bu davayı açmakta hukuki yararı bulunmamaktadır. Çünkü menfi tespit davasında ileri sürülebilecek iddialar, itirazın iptali davasında savunma sebebi olarak ileri sürülebilecektir. Diğer yandan davacı taraf —– tarihli —– ve montaj sözleşmesine göre davalının edimini tam ve kusursuz olarak yerine getirmediğinin tespitini, davalının yüklendiği işin ne kadarını yaptığının ve dolayısıyla sözleşme bedelinden ne kadarını hakettiğinin tespitini, davalıya bu sözleşme konusu iş için toplam yapılan ——- ödemenin ne kadarını hakettiğinin tespitini, sözleşme konusu yapımını yüklendiği portal vinçin çalışmamasından dolayı vinç başka bir firma tarafından tamamlandığından ve çalışır vaziyete getirilmesi için ayrıca —— ekstra harcama yapıldığından, davalının uhdesinde kalan haketmediği miktar ile vinç’in çalışır vaziyete getirilip tamamlanması için harcanan miktar dikkate alınarak, davalının müvekkile borçlu olduğunun ve geri ödemesi gereken toplam borcunun tespitini talep etmiştir. Davacının fazla ödeme iddiası ile ilgili eda davası açabilecekken tespit davası açtığı anlaşılmaktadır. Eda davası açılması mümkün olan hallerde de tespit davası açılmasında hukuki yarar mevcut değildir. Çünkü, eda davası sonunda verilen hüküm ile, aynı zamanda dava konusu hukuki ilişkinin var olup olmadığı da tespit edilir ve ondan sonra bu tespite dayalı olarak eda hükmü kurulur. —– kararlı uygulamasına göre de, eda davası açmak mümkün ise, tespit davası açılamaz ——Kaldı ki davacı tarafından —— dosyası ile sözleşme konusu işin gereği gibi yapılmamasından oluşan zararların tahsili ve sözleşmenin feshi istemli olarak dava açıldığı belirtilmiş olup, mahkememiz dosyası ile tespiti istenilen hususlar anılan dosyada yapılacak yargılamada da tespit edilecektir.
HMK’nun 106/2 maddesinde tespit davası açanın kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunması gerektiği belirlenmiş ve hukuki yarar HMK’nun 114/h maddesinde dava şartlarından olduğu düzenlenmiş olup davacının tahsil talebi de bulunmadığından HMK 106/2 ve HMK 114/h maddesi gereğince eda davası açılabilecek hallerde tespit davası açılmasında hukuki yararının bulunmadığı, ayrıca —– Esas sayılı dosyası ile davacı aleyhine takip başlatıldığı, davacının itirazı üzerine ——— Esas sayılı dosyası ile itirazın iptali davasının açıldığı ve itirazın iptali yargılaması yargılaması devam ederken menfi tespit davası açıldığı, davacının diğer tespit istemlerinin ise ——- dosyası ile görülmekte olan dosya ile tespit edileceği belirlenmekle dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
HÜKÜM : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere :
1-DAVANIN HUKUKİ YARAR DAVA ŞARTI YOKLUĞU NEDENİYLE USULDEN REDDİNE,
HARÇLAR
2-Alınması gerekli 59,30 TL harçtan davacı tarafından dava açılışı sırasında yatırılan 59,30 TL harç ve yargılama aşamasında yatırılan 142,21 TL harç olmak üzere toplam 201,51 TL harçtan mahsubu ile; fazla yatırılan 142,21 TL harcın karar kesinleştikten sonra davacıya iadesine,
VEKALET ÜCRETİ
3-Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davalı vekili için takdir olunan 4.080,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
YARGILAMA GİDERLERİ
4-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yargılama gideri sarf edilmediğinden bu hususta bir karar verilmesine yer olmadığına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ——— Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolunun açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.
15/09/2021