Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/20 E. 2021/1090 K. 19.10.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/20 Esas
KARAR NO: 2021/1090
DAVA: Tespit
DAVA TARİHİ: 04/11/2014
KARAR TARİHİ: 19/10/2021
Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalının yetkili —- olduğunu, davalının —– feshettiğini bildirdiğini, sonra feshi geri alıp,—– askıya alındığını bildirdiğini ve davacının tüm bilgilere erişimini engellediğini, askıya alma gerekçesi olarak da daha önce—- yevmiye nolu fesih ihbarında bildirdikleri ——–mektubunun tamamlanmasının istendiğini, davalının dürüstlük ve güven kurallarına aykırılık iddiasının yersiz olduğunu, askıya alma durumunun hukuka ve sözleşmeye aykırı olduğundan bahisle yetkili —— askıya alınma işleminin sözleşmeye ve yasaya ayırı olduğunun tespiti ile geçersizliğine ve yetkili servis sözleşmesinin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; davacı tarafa ait sözleşmenin —–nolu fesih ihtarı ile feshedildiğini, davacının adı geçen sözleşme ile —-servis, bakım ve yedek parçak hizmetlerini satmayı taahhüt ettiğini, davacı tarafın ilk olarak —— olan borcunu ihtarnamenin tebliğinden itibaren —- içinde mevcut vadesi geçmiş tüm borçları ve ferilerini ödemesinin talep edildiğini ancak davacı tarafın bu ödemeyi gerçekleştirmediğini, davacının mali yapısındaki bozuklukların —– yılında başladığını vev yatırımlarını gerektiği gibi yapamaz hale geldiğini, yıllar içerisinde de işletme sermayesini bulunduramaz böylece de gereket ticareti yapamaz olduğunu, davacı tarafın borçlarını ödeyememesinden dolayı davalı şirkete 89/1 ödeme emirlerinin gelmeye başladığını, davacı tarafın mali yapısının bozulmasından sonra tüm uyarılara rağmen yeterli teminatı sağlamayı bir türlü başaramadığını, davacı tarafın sözleşmesinin feshinin usul ve yasaya uygun olduğunu, davacı tarafın davalıyı sözleşmeye devama zorlayacak şekilde fesih işleminin iptalini ve yetkili servis sözleşmesinin devamına karar verilmesini talep edemeyeceğini, bu talebin akit serbestisi ilkesine aykırı olduğundan bahisle evvela tedbir talebi ile dava sürecinde sözleşmesi haklı sebeplerle feshedilen davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili ——- tarihli ıslah talepli cevaba cevap dilekçesinde özetle; davasını ıslahı ile talep sonucunun yetkili servis sözleşmesi feshinin haksız ve hukuka aykırı olduğunun tespiti ile feshin geçersizliğine karar verilmesi olarak değiştirilmesini talep etmiş, sözleşmenin feshi motorlu taşıtlar sektöründeki dikey anlaşmalar ve uyumlu eylemlere ilişkin grup muafiyeti tebliğine aykırı olduğunu, davalının sözleşmenin feshine gerekçe olarak göstermiş olduğu ——yevmiye nolu ihtarı ile bu —– adet eksikliğin ayrıntılı açıklamaları ile belgeri de dayanak yapılarak davalı tarafa ekleri ile birlikte gönderildiğini, ihtarda belirtilen; —– yetkilisi olmamasına rağmen——- unsurunun olması, yedek parça deposunun –—– yetersiz olması, boya hazırlama odasında uygun sinyalizasyonun olmaması, motor odasında uygun sinyalizasyonun olmaması, özel alet odasının yetersiz olması, kaporta takım odasının ———– eksik olması ve hedefe uygun servis kabul elemanının bulunmaması olarak eksik olduğu bildirilen kriterlerden davacı şirketin sorumluluğunda bulunanların hiçbirinin eksik olmaması buna karşın muhatabın sorumluluğunda bulunan ve yerine getirilmesi gereken hususların hiçbirinin yerine getirilmemiş olduğunun davalı tarafa bildirildiğini, davalı tarafın bu bildirimler üzerine davacı şirkete gelerek eksikliklerin olup olmadığını kontrol etmediğini, davacının feshe gerekçe olarak gösterdiği teminat bulundurmama iddiasının yersiz olduğunu, davalının asıl amacının yedek parça alımlarının tamamını kendisinden yapmayan davacı şirketin sözleşmesini feshetmek olduğundan, bu amaca ulaşmak için farklı bahaneler bularak sözleşmesi feshettiklerini, eğer yedek parça alımlarının tamamını kendilerinden yapılmadığı gerekçesi ile sözleşmeyi feshetseler bu feshin hukuka açıka aykırı olacağını, davacının kendilerinden olan alacağının——— kısmını teminat olarak tutmalarını istemelerine rağmen, bu taleplerinin davalı tarafından kabul edilmeyip ısrarla teminat mektubu istenilmesinin açıkça hakkın kötüye kullanılması olduğunu, davacı servisin müşteri hizmetleri memnuniyetinin tüm atölyeler için ——olduğunu, davacının sunulan hizmet kalitesinde zirvede olduğunu, garanti kapsamındaki iddiaların soyut iddialar olduğunu, davalının feshe gerekçe gösterdiği olayların hiçbirinin sözleşmenin feshi için geçerli sebep olmayıp asıl sebebin davalı tarafça da ikrar edildiği üzere yedek parçanın tamamının davalıdan alınmadığı, yedek parça alım hedefinin gerçekleşmediği sebebinin olduğunu, davacının mali yapısının bozuk olduğunun bu sebeple de işletme sermayesi olmadığı gibi iddiaların da davalı açısından yersiz olduğundan bahisle ıslah taleplerinin kabulü ile yetkili servis sözleşmesinin feshinin sözleşmeye ve yasaya aykırı olduğunun tespiti ile geçersizliğine ve yetkili servis sözleşmesinin devamına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili —–tarihli ikinci cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın talep sonucunu değiştirmesine yönelik taleplerine muvafakatlarının olmadığından bahisle ——— da dayanak göstererek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, taraflar arasında yapılan sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak feshedildiğinin tespiti ile feshin geçersizliğine ve devamına karar verilmesi isteminden ibarettir.
Yapılan yargılama neticesinde —- sayılı karar ile davanın reddine karar verilmiş, verilen kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine —– kararı ile verilen kararın “Davalı yan fesih hakkını; dilediği gibi kullanabilip, akdi sonlandırma hakkına sahipse de; eğer bu hakkın kullanımı sözleşme ve yasaya uygun değil ise karşı taraf açısından tazmini birtakım sorumlulukları da beraberinde getireceği için, sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı veya sözleşme ve yasaya uygun olup olmadığının tespitinin talep edilmesinde davacının hukuki yararı vardır. İlk derece mahkemesince akdin devamı imkanı kalmadığı için feshin haklı olup olmamasının sonucu değiştirmeyeceği yönündeki çıkarım bu nedenle doğru görülmediğinden ; yargılamaya devam edilerek bu hususta olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekmekte olup, bu nedenle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması ve bu yönde deliller değerlendirilerek ve toplanarak karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine” gerekçesi ile kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kaldırma kararından önce alınan—- tarihli bilirkişi raporunda özetle; taraflar arasında yapılan —- tarihli sözleşmenin haklı nedene dayansın veya dayanmasın davalı tarafından gönderilen —— tarihli fesih ihtarnamesinin davacı yana ulaşması ile sona erdiği, davacının feshin sözleşmeye aykırılığının veya geçersizliğinin tespitine ilişkin talebinin hukuki yararının bulunmadığı, sözleşme sona erdiğinden sözleşmenin devamına karar verilemesinin mümkün görülmediği, ancak mahkeme fesih beyanının ancak haklı ve geçerli bir sebebe dayanıyor ise hüküm ve sonuç doğuracağı kanaatinde ise keşif ve mali müşavir bilirkişi incelemesi ile davalının iddialarının değerlendirilmesinin gerektiği, ancak fesih sebepleri geçerli olsa bile —- fesih beyanının davalı tarafından akdi aşamalara aykırı olarak ve uygun fesih süresi geçtikten sonra yapıldığı için geçersiz olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce kaldırma kararı doğrultusunda bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen — tarihli raporda özetle; davacının ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun olarak tutulmadığı, davacının davalı yandan alacaklı olarak göründüğü — tutarın detay bilgisinin tespit edilemediği, davalı tarafından sözleşme gereği talep edilen —- teminat tutarının makul ve taraflar arasındaki ticari ilişkiye uygun olduğu kanaatine varıldığı, sözleşmenin davalı yan tarafından feshedilmesinin sözleşmeye uygun olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; taraflar arasında — tarihinde —— akdedildiği, sözleşme süresi içinde davalının —- tarihli fesih beyanı ile davacı ile arasındaki yetkili servis sözleşmesini feshettiğini bildirdiği, daha sonra davalının —- tarihli ihtarnamesi ile mevcut sözleşmeyi askıya aldığını bildirdiği, davacının — tarihli ihtarnamesi ile davalıdan,— tarihli fesih hakkı kullanımını geri almasını istediği, bu beyanıyla davacının, — sözleşmenin askıya alınmasına ilişkin davalının irade beyanı beraber değerlendirildiğinde örtülü bir anlaşma ile davalının fesih hakkının kullanımı ile ortaya çıkan sonuçların geri alındığı, davalının —-tarihli dava dilekçesi ile askıya alınma işleminin sözleşmeye aykırılığının ve geçersizliğinin tespitini dava ettiği, davanın devamı sırasında davalının —-ihtarnamesi ile davacı ile aralarındaki sözleşmeyi— tarihli fesih beyanındaki sebepler ve ek sebeplere dayalı olarak feshettiğini bildirdiği, davacının ise —- dilekçesi ile davasını ıslah ederek söz konusu feshin sözleşmeye aykırılığının ve geçersizliğinin tespiti ile sözleşmenin devamına karar verilmesini Mahkememizden talep ettiği anlaşılmıştır.
Davacı yanın feshin geçersizliği ve sözleşmenin devamına ilişkin talebi bakımından; Mahkememizce verilen ilk karar ile istemin sübut bulmadığından reddine karar verildiği, istinaf mahkemesince bu yönde verilen karara ilişkin eleştiride bulunulmuş ise de, kararın bu yönüyle kaldırılmadığı ve kesinleştiği anlaşılmakla, davacı yanın bu talebi hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Davacı yanın sözleşmenin haksız olarak sözleşme ve yasaya aykırı şekilde feshedildiğinin tespitine yönelik istemi bakımından; taraflar arasında yapılan sözleşmenin —–birinin sözleşmenin esaslı edimlerinin yerine getirilmemesi veya sözleşmeyi ihlal etmesi halinde sözleşmenin ihbarsız olarak feshedilebileceğinin düzenlendiği, yetkili servisin üzerine düşen diğer yükümlülüklerini yerine durumunda iadeli taahhütlü mektupla tebliğ edeceği ihtarla tanınan on beş günlük süre içinde bunlara son vermemesi ya da taahhütlerini yerine getirmemesi halinde sözleşmenini feshedilebileceğinin kararlaştırıldığı, davalı tarafından feshe gerekçe olarak bayide tespit edilen —- günlük süreye rağmen giderilmemesinin, güven ve dürüstlük ilkelerine uyulmamasının, teminat mektubunun verilen —- günlük sürede tamamlanmamasının, yeterli mali ve—— gösterilmemesinin, verilen teminat mektubunun süresinin uzatılmamasının gösterildiği anlaşılmıştır.
Dosya kapsamında alınan — tarihli bilirkişi raporu ile taraflar arasındaki sözleşme gereği talep edilen — tutarlı teminat mektubunun taraflar arasındaki ticari ilişkiye uygun ve makul olduğunun tespit edildiği, davacı yana tebliğ edilen —- ihtarname ile davacıya teminat mektubu eksikliğini tamamlamak üzere sözleşme gereği — süre verildiği, ihtarnamenin davacı yana tebliğ edildiği, tanınan süreye rağmen teminat mektubunun verilmediği, feshe gerekçe olarak gösterilen —- maddelik hususlar yönünden eksikliklerin bulunup bulunmadığı hususunda, davacının işyeri adresinin değişmiş olması nedeniyle keşfen inceleme yapılması mümkün olmamış ise de, ihtarnamenin —- belirtilen———davalının bilgisi dahilinde ve kendi personelince takıldığının beyan edildiği, ancak dosya kapsamında davalı yanın kabulüne dair herhangi bir delilin bulunmadığı, davacı yanın işbu iddiasını ispat edemediği, ihtarnamenin —– maddelerinde belirtilen eksiklikler yönünden davacı tarafça sinyalizasyonların ve eksik özel aletlerin davalıdan sipariş edildiğinin ancak gönderilmediğinin beyan edildiği, ancak dosya kapsamında bunlara ilişkin herhangi bir sipariş belgesine rastlanılmadığı, her ne kadar alınan ilk bilirkişi raporu ile verilen sözleşmenin askıya alınması tarihinden yaklaşık —– fesih bildiriminin yapılması nedeniyle uygun süre içinde yapılmadığı belirtilmiş ve davacı tarafından da raporlar arasında çelişki oluştuğu ifade edilmiş ise de, hukuki değerlendirmenin mahkememize ait olduğu, davalı tarafından sözleşmeye uygun şekilde davacı yana teminat mektubu eksikliğini tamamlamak üzere on beş günlük süre verildiği, aynı ihtarname ile tespit edilen diğer eksikliklerin de tamamlanması için —- süre verildiği, ancak teminat mektubu verilmediği gibi davacı yanın kabulünde olan eksikliklerin giderildiğinin ispat edilemediği, ihtarname ile fesih arasında geçen sürenin makul olduğu, feshin sözleşmenin —- şekilde ve haklı nedenle yapıldığı kanaatine varılmıştır.
Dosya kapsamından tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda açıklandığı üzere —-gereğince ayrıntılı, detaylı inceleme yapılmış olup, yukarıda gerekçesi de yazılı olduğu üzere davanın bu gerekçe ile reddine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1.Davacının—- Feshinin sözleşme ve yasaya aykırı olduğunun tespitine yönelik isteminin REDDİNE,
2.Davanın —— feshinin geçersizliği ve sözleşmenin devamına yönelik istemi hakkında mahkememizce daha önce verilen karar kaldırma konusu yapılmayarak kesinleştiğinden bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına,
3.Alınması gerekli —- harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4.Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5.Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6.Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 4.080,00.-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7.Karar kesinleştiğinde bakiye gider avansının ilgilisine iadesine,
Dair, Davacı Vekilinin ve Davalı Vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta süre içerisinde ————nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu.19/10/2021