Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/476 Esas
KARAR NO: 2021/90
DAVA : Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ : 16/07/2019
KARAR TARİHİ : 27/01/2021
Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA;
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle,—— kesinleşmiş kararı doğrultusunda — tarihinden itibaren davalı —- tarihinden —– tarihine kadar hiçbir —- edilmediklerini, bilgi alma ve inceleme haklarının kullandırılmadığını, —– tarihinde —– yapıldığını, bu toplantıya katıldıklarını ve olumsuz oylara ilişkin muhalefet şerhlerini tutanağa geçirttiklerini, davet edilmedikleri son genel kurulun —— tarihli genel kurul olduğunu, TTK 437/1 hükmüne aykırı olarak bilgi ve belgelere erişimlerinin engellendiğini, ————- uyarınca hazır edilmesi gereken bilgi ve belgelerin de hazır edilmediğini, bu hususun toplantı tutanağına şerh edildiğini, bilgi alma ve inceleme taleplerinin reddedildiğini, —– tarihinde yapılan olağanüstü genel kurulda alınan kararlara yönelik ayrıca yasal yollara başvurulacağını beyan ile; bilgi alma ve inceleme hakkının mahkeme aracılığı ile kullandırılma İsteminin kabulü ile—– raporları ve yönetim kurulunun kar dağıtım önerileri, —– kararları ve dayanağı bilgi ve belgelerin, yatırım kararları ile bu kararlara ilişkin bilgi ve belgelerin, şirketin muhatap olduğu ve olabileceği davalara ilişkin bilgi ve belgelerin, şirketin ticari ilişkide bulunduğu kişiler ile ilgili bilgi ve belgelerin, şirketin teknik açıdan iflas veya aciz halinde bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi ve belgelerin, şirketin ———– satışına neden ihtiyaç duyulduğunun, şirketin satışına ilişkin şartların neler olduğunun, satışa ilişkin sözleşme örneklerinin ve yazışmaların,————— istifa ettiğine ilişkin bilgi ve belgelerin kendilerine verilmesine, bilgi alma ve inceleme haklarının kullandırılmasına, şirket nezdinde bulunan belge ve kayıtların ilgili kısımlarının suretlerinin yada elektronik veri taşıyıcısındaki bilgilerin kopyasının kendilerine verilmesine, yine şirket defterlerinin bilgi alınmak istenen somut konuya yada şirket işlerine ilişkin yazışmaların ve ilgili diğer belgelerin şirket nezdinde incelenmesine, incelemenin kendileri veya tayin edecekleri uzmanlar ile yapılmasına, uzmanlara şirket——– çalışma yeri tahsis edilmesine, uzmanlarca sorulacak sorulan cevaplayacak bilgi ve yeteneğe sahip şirket ilgililerinin bu incelemede hazır bulundurulmasına ve kendilerine veya uzmanlarına incelemelerini yapmak ve kayıtlardan örnek almak üzere 3 ay süre verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız olduğunu, —- davacıların ilk kez —–yevmiye numaralı ihtarnamesi ile pay defterine kayda dair talepte bulunduklarını, bu talep doğrultusunda —- pay defterine işlendiğini, ilmühaberlerin de —davacılara teslim edildiğini, davacıların —— dosyası üzerinden, işbu dava ile birebir aynı taleplerde bulunduklarını, bu dava sonucunda taleplerinin bir kısmının kabulüne karar verildiğini, kararda ———- işbu karar gereği olarak — yevmiye numaralı ihtarnamesi ile —- yılı faaliyet raporu—– davacılara gönderildiğini, TTK 437 uyarınca davacıların talepte bulunmalarının hukuken mümkün olmadığını, 6102 Sayılı TTK’nın 499/II ve IV. Fıkraları uyarınca, ilgili işlemlerin yapıldığı tarihteki pay defteri kayıtlarının esas alınması gerektiği, davacıların pay defterine kaydından evvel gerçekleştirilen genel kurul toplantılarına çağrılmamaları ve şirketin finansal durumu ile sair hususları hakkında kendilerine verilmemesinin hukuka uygun ve olağan olduğunu, pay defteri üzerinde işlem yapılabilmesi için dayanak belgelerle birlikte talepte bulunulması gerektiğini, aksi durumda şirket pay defteri üzerinde bir işlem yapılmasının mümkün olmadığını, davacıların paylarının pay defterine kaydından önce gerçekleşen ——- sebeple davet edilmediğini, —- defterine göre icra edildiğini, TTK 409 hükmüne uygun olarak —- tarihli —– çağrılmayan davacıların, bu toplantıdâ gerçekleştirilen—– dağıtılmayacağına dair karar sürecine, ibraya ilişkin müzakerelere katılmamış olmasının da hukuka uygunluk arz ettiğini, davacıların pay defterine kaydedildikleri —- tarihine kadar geçen süreçte —– katılmamış olmalarının doğal sonucu olarak da bilgi alma ve inceleme haklarına yönelik bir talepte bulunamamış olmalarından dolayı —- uyarınca bir haklarının doğmadığını, ——— atanması ve —- üyelerine ödenecek huzur hakkının belirlenmesi olduğunu, bu nedenle bilgi alma ve inceleme haklarının da—- uyarınca hukuka uygun olarak reddedildiğini, —- toplantıda değerlendirilen finansal tablolara ve diğer hususlara yönelik bilgi alma taleplerin reddinin de hukuka uygun olduğuny, davacıların talepleri hakkında——- kapsamında verilen karar ile kısmen kabul kararı verildiğini, bu karar gereği bilgi ve belgelerin de noter kanalıyla davacılara gönderildiğini, bu nedenle artık davacıların haklı bir menfaatleri ve hukuki yararlarının bulunmadığını, ticari sır mahiyetiden bilgi ve belgelerin incelemeye açılabilmesinin mümkün olmadığını, TTK 437’nin pay sahiplerine sınırlı bir hak tanıdığı, davacıların 1994 yılından başlamak üzere şirket kayıtlarının tamamını, tüm bilgi ve belgelerin incelemeye açılmasını talep etmeleri yanı sıra uzmanlarına cevap verilmesine dahi istediklerini, taleplerin bir çoğunun ticari sır mahiyetinde olduğunu, şirketin korunması gereken menfaatlerinin tehlikeye girmemesi için de bilgi vermekten imtina edilebileceğini, ——- de bu hususun kabul edildiğini, davacıların şirket hakkında yeterli bilgi ve belgeye sahip olduklarını, davacılar ile ticari sır mahiyetinde olmayan ve talep edebilecekleri bilgilerin tamamının kendileri ile paylaşıldığını, özel bir gündemle toplanılan —— tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında davacıların taleplerinin gündeme bağlılık ilkesi uyarınca reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE;
Dava hukuki niteliği itibariyle TTK.nun 437. madde hükmü gereğince bilgi v e alma ve inceleme hakkı tanınması istemine ilişkindir.
Bilgi alma veya inceleme istemeleri devamsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen —– içinde, diğer hallerde de makul bir süre sonra şirketin—– başvurarak bilgi alma ve inceleme hakkının tanınmasını isteyebilir.
Davacılar tarafından daha önce—— sayılı dava dosyasından bilgi alma ve inceleme hakkı tanınması isteminde bulunulmuş, mahkemece —- karar sayılı ilamı ile, davanın kısmen kabulüne davalı şirketin —– tabloları konsolide finansal tabloları, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kar dağıtımı hususundaki önerisi hakkında şirket tarafından davacılara bilgi verilmesine karar verildiği belirlenmiştir.
Bilgi alma ve inceleme hakkı genel başlığını TTK ‘nun 437.madde hükümlerinde bilgi alma ve inceleme hakkı birlikte düzenlenmiştir.
İnceleme hakkı aktif bilgi alma hakkını tamamlayan ve teyit eden nitelikte bir hak olduğu, TTK 437/1’de düzenlenen pasif bilgi alma hakkı finansal tabloların konsolite finansal tablolarını , yıllık raporun ve kar dağıtımlarının pay sahiplerinin incelenmelerine hazır tutulmaları anlamındadır.
Pay sahibinin haklarını bilinçli bir biçimde kullanabilmesi ve genel kurulda iradesini doğru verilerle kullanabilmesi amacına hizmet eden bilgi alma hakkının konusunun, yönetim ve denetim faaliyetleri içinde değerledirilebilecek bir işler ve işlemler oluşturur.
Bu çerçevede bilgi alma hakkı şirketin ekonomik ve mali durumunun egemenlik ilişkilerinin ve çoğunluğu oluşturan ve şirkete hakim olan pay sahiplerinin elde ettiği menfaatlerin tam olarak anlaşılması ve bu yolla hakların bilinçli olarak kullanabilmesi amaçlarına hizmet eder, pay sahiplerinin şirketin faaliyetleri ve içinde bulunduğu finansal ve ekonomik durumdan haberdar olma ihtiyaçları ve yönetimin karar ve işlemleri ile şirket hesaplarının denetlenmesine ilişkin bu hususlar ve faaliyet raporunun kapsamına giren mevcut ve geleceğe ilişkin personel politikası , yapısal değişiklikler ve organizasyon değişikliklerine ilişkin işletme stratejisi , araştırma ve geliştirme kolları bilgi alma hakkının kapsamında kabul edilir.
Bilgi alma ve şirket defter ve muhaberatının incelenmesi talebi gündeme bağlılık prensibinin istisnasını oluşturur. Bilgi alma ve inceleme hakkı gündemde yer almasa bile genel kurulda da ileri sürülebilir.
Bilgi alma hakkı, bu hakkın kullanıldığı genel kurul toplantısının gündemindeki konular dahil sınırlı olmadığı gibi yönetim kurulu şirket işleri hakkında bilgi verip ve bilgi alma gündem ile sınırlı değildir,
Bilgi alma hakkı, bireysel, bağımsız , vazgeçilemez ve devredilemez müktesep bir haktır,
Bilgi verilmesi, sadece istenilen bilgi verildiği taktirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir, maddenin gerekçesine göre şirket sırlarının ve korunması gereken şirket menfaatlerinin bilgi vermenin sırını oluşturduğu üçüncü fıkrada açıkça belirtilmiştir, bu sınır hem bilgi almayı hem de inceleme hakkını kapsar, çünkü genel kurulda sadece sağ duyulu ve iyi niyetli pay sahipleri katılmamakta, bu kurullar rakiplerce de izlenebilmektedir, incelemeyi yapan pay sahiplerinin gerçek amacı çok çeşitli olabilir bu amaçların bir kısmı bilgi alma hakkının amacı ile bağdaşmayabilir, ters düşebilir, eşit ilke uyarınca her pay sahibine bu hak tanındığı için söz konusu hakka sınır konulması menfaatler dengesi gereğidir, şirket sırrında şirketin bilmediği öğrenmemesi gereken şirketin zararına uygulanabileceği elde etmek için çalıştığı peşinde olabileceği, bilgi ölçüsü kabul edilebilir, rakiplerin ulaşabileceği çeşitli kaynaklar aracılığıyla elde edebileceği verileri ve bilgileri kullanarak yorumlama, değerleme ile çıkarabileceği bilgiler sır olamaz, şirket menfaatlerin zarara uğraması şirket işletmesinin bağlı şirketlerinin müşteriler çevresinin dağıtım kanallarının ve ilişkilerinin kayba uğraması veya bu nitelikte pekte uzak olmayan bir tehlikenin varlığı demektir, zarar ile sadece ve mal varlığı zararı kastedilmemiştir bu düzenleme bilgi alma hakkının sınırını da belirlemiştir, buna göre şirket yöneticileri ve deneticiler pay sahiplerinden bilgi alma hakkını kullanırken istediği bilgileri vermekten ancak şirket sırrı ve sormaya değer şirket menfaatlerinin kriterlerine uygun bir gerekçe ile kaçınabilirler, yönetim kurulu, hiç bir gerekçe göstermeden soyut ifadelerle istenen bilgileri şirket sırına girdiğini ileri sürerek bilgi vermeyi reddedemez, işletme sırrı kalkanının ancak haklı gerekçelerin varlığında kullanabilmesi gerekir,
İnceleme hakkının konusunun şirketin ticari defterleri ile muhaberatı oluşturur, hükümde yer verilen ticari defter ve muhaberat kavramının geniş anlaşılması ve yorumlanması gerekir,
TTK 499/4 madde hükümlerinde şirketle ilişkilerde sadece pay defterinde kayıtlı bulunan kimse pay sahibi ve intifa hakkı sahibi olarak kabul edilir, nama yazılı pay senedi veya il muhaberenin çıkartılmış olması durumunda genel kurula katılma ve bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasından muntazam ciro silsilesi senede ve ilmuhabere zilliyet olma yanında esas olma itibari ile pay sahipliği defterindeki kayıtlar esas alınır.
Davacılarca açılmış olan —- sayılı dava dosyası kapsamında, davacıların davasının kısmen kabulü ile bu hakkının tanınmasına davanın ikame edildiği—– tarihinden önceye yönelik olarak karar verildiği görülmüştür,
Mahkememizce açılan iş bu davada da davacıların ancak —- tarihi ile huzurdaki davanın açıldığı tarih arasındaki döneme ilişkin kayıtları inceleme hakkı bulunmaktadır.
Bu itibarla ——tarihine kadar olan dönemlere ait yönetim kurulu faaliyet raporlarını, bağımsız denetim raporlarını, finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yılık faaliyet raporları, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kar dağıtım önerileri,—– dağıtım kararları ve dayanağı bilgi ve belgelerin,
Yatırım kararları ile bu kararlara ilişkin bilgi ve belgelerin,
Şirket muhatap olduğu ve olabileceği davalara ilişkin bilgi ve belgelerin,
Şirketin teknik açıdan iflas veya aciz halinde bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi ve belgelerin,
Yönetim kurulunun neden istifa ettiğine ilişkin bilgi ve belgelerin incelenmesi ile sınırlı olarak davacıların inceleme ve bilgi alma hakkının kullanılmasına izin verilmesine sonucuna varılmış ve aşardaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM; Ayrıntıları ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ ile ;
Davacıların —– tarihleri arasındaki döneme ilişkin olarak ;
-Yönetim Kurulu Faaliyet Raporlarının,
-Bağımsız Denetim Raporlarının,
-Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yılık faaliyet raporları, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kar dağıtım önerileri, Genel kurul’un kar dağıtım kararları ve dayanağı bilgi ve belgelerin,
-Yatırım kararları ile bu kararlara ilişkin bilgi ve belgelerin,
-Şirket muhatap olduğu ve olabileceği davalara ilişkin bilgi ve belgelerin,
-Şirketin teknik açıdan iflas veya aciz halinde bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi ve belgelerin,
-Yönetim kurulunun neden istifa ettiğine ilişkin bilgi ve belgelerin incelenmesi ile sınırlı olarak davacıların inceleme ve bilgi alma hakkının kullanılmasına izin verilmesine,
Aşan istemlerinin reddine,
2-KARAR HARCI
Alınması gereken 59,30 TL maktu karar harcının 44,40 TL’si dava açılırken peşin olarak alınmış olduğundan geriye kalan 14,90 TL maktu karar harcının davalıdan alınmasına,
3-AVUKATIK ÜCRETLERİ,
a-Davada avukatla temsil edilen davacı yararına belirlenen 4.080,00 TL maktu avukatlık ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
b-Davada avukatla temsil edilen davalı yararına belirlenen 4.080,00 TL maktu avukatlık ücretinin davacılardan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
4-DİĞER YARGILAMA GİDERLERİ;
a-Davacı tarafça yatırılan 44,40-TL başvurma harcı, 44,40 TL peşin karar harcının davalıya yükletilmesine,
b-Davacı tarafça yatırılan 6,40 TL vekaletname harcı ile yapılan 69 TL tebligatlar gideri ile 1.500 TL bilirkişi inceleme giderinin davanın kabul ve red oranına göre 1/2′ si olan 787.70 TL’sinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, 787.70 TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına,
c-Davalı tarafta yargılama gideri yapılmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
d-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avanslarının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.27/01/2021