Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/659 Esas
KARAR NO: 2021/959
DAVA: Borçtan Kurtulma Davası
DAVA TARİHİ: 08/06/2017
KARAR TARİHİ : 23/09/2021
Mahkememizde görülmekte olan —— davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
—– yazılı davacı tarafından açılan hukuk davasının —- adına yargılama yapmaya görevli ve yetkili —– yapılan yargılaması sonucunda aşağıda gerekçesi yazılı hükme ulaşılmıştır.
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı arasında — tarihinde ——– imzalandığını, bu sözleşmenin süresinin —- olduğunu, müvekkilinin sözleşme süresinde sözleşmenin getirmiş olduğu bütün yükümlülüklere riayet ettiğini, sözleşmenin ——tarihinde sona erdiğini, müvekkili ile davalı arasında —- sırasında çek gönderildiğini ve alınan— miktarına gör çekin meblağının davalı şirketçe çeke yazıldığını, müvekkili şirketin yine akaryakıt alımı için çek gönderdiğini, davalının müvekkiline—- satış yaptığını, ancak müvekkili tarafından gönderilen çek üzerine — yazılarak bankaya ibraz edildiğini, müvekkili şirketin davalı şirkete — dışında bir borcu bulunmadığını, tüm bu nedenlerle müvekkili şirketin — borçlu olmadığının tespiti ile —düzenlenmiş bulunan ——- numaralı çekin bu miktar açısından iptaline ve çekin üçüncü kişilere devir ve tesliminin önlenmesi amacıyla ihtiyati tedbir kararı verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; müvekkili ile davacı arasında iki adet —- edildiğini, bahse konu sözleşmelerin davacı tarafından —— yevmiye —– sürenin bitimi ile sözleşmenin yenilenmeyeceği belirtilerek feshedildiğini, davacı tarafından cari hesap borcuna karşılık müvekkili şirkete—– bedelli çek verildiğini ve çekin süresinde bankaya ibraz edildiğini, ancak karşılıksız çıktığını, müvekkili şirket bayiliğinin feshinden sonra cari hesap borcunun ödenmesi için bayiye bildirimde bulunduğunu, ancak herhangi bir ödeme yapılmadığını, ayrıca müvekkili şirket tarafından—– numaralı ihtarı ile davacı—- — — teslim etmesi, aksi takdirde —-üzerinde ki bedel üzerinden kendisine fatura edileceğinin bildirildiğini, davacı tarafın —- etmemesi üzerine müvekkili şirketin davacı tarafın —- sözleşmeler, ariyet sözleşmesi kapsamında müvekkili şirket lehine vermiş olduğu ve doğmuş ve doğacak her türlü kredi, ariyet ve bayilik sözleşmesinden kaynaklanan borçlarını teminat alan—— kesin teminat mektubunu paraya çevrildiğini, müvekkili şirketin ariyet senedinde belirtilen miktarı öncelikle teminat kasa hesabına aldığını, belirlenen süre içerisinde —- iade edilmediğinden dolayı bedelleri davacı bayiye fatura edildiğini, teminat mektubunun kalan kısmı cari hesaba işlendiğini ve alacağından düşüldüğünü, müvekkili şirketin davacı tarafından verilen — bedelli çeki, kalan cari alacak miktarı — üzerinden —– numaralı dosyası ile takibe koyduğunu ve davacı tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığından dolayı icra dosyasının kesinleştiğini, davacı tarafın ayrıca dava dilekçesinde müvekkili şirkete borçlu olduğunu kabul ettiğini, buna rağmen işlemleri yavaşlatmak ve müvekkili şirketin alacağına kavuşmasını engellemek adına borçtan kurtulma davası açtığını, davacı tarafın işbu davayı açmada haklı bir sebebi olmadığını, davacı tarafın gerçek dışı bir beyan ile çekin doldurulduğunu iddia ettiğini, iki tarafın tacir olması ve—– gereğince basiretli bir tüccar gibi davranması gerektiği ilkesinin kabulü ile taraflar arasındaki ilişkinin böyle yürümediğini, taraflar arasındaki bütün ticari ilişki gözlemlendiğinde her iki tarafın —–davrandığı, sözleşmeler yaptığı, kesin teminat mektubu aldığı/verdiği ve ihtarlar gönderdiği, bu sebep ile böyle basit ve ilkel bir ticari ilişki içinde olmayacağını, davacı tarafın dava dilekçesinde belirttiği iddialarına itiraz ettiklerini tüm bu nedenlerle belirtilen miktar ile alacaklı olduğunun tespiti ile davacı tarafın açmış olduğu haksız davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava, İİK’nun 72. ve devamı maddelerinde düzenlenen menfi tespit davasıdır.
Mahkememizce; tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları resen belirlenerek; taraf vekillerinin vermiş olduğu dilekçeler, tarafların ibraz ettiği tüm deliller,—– dosya arasındaki tüm kayıt ve belgeler tek tek incelenmiştir.
Tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; davacı tarafça, dava konusu çekler nedeniyle davalı yana borçlu olmadığının tespitinin talep edildiği, davalı tarafça davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce davalı tarafın ticari defterlerinin incelenmesi için—- talimat yazılmasına karar verilmiştir. Talimat yoluyla aldırılan bilirkişi raporunda özetle; davalı tarafından incelemeye sunulan —– yıllarına ait e-ticari defterlerinden yevmiye kebir ve envanter defterlerinin — açılış tasdiklerinin yapıldığı, yevmiye defterinin —- göre bulunması gereken kapanış tasdiklerinin mevcut olduğu görüldüğünden, davalı şirket defterlerinin —–hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu, davalı şirket tarafından davacı ile olan ticari ilişkilere ek olarak düzenlenen ariyet düzenlemelerine ilişkin faturaların aşağıdaki tablo edildiği gibi olduğu,
—
–
—
—-
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—-
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
—
Taraflar arasında imzalanan —- gereği davalı tarafından yukarıdaki faturaların düzenlenmiş olduğu, davalı şirket ticari defterlerinin delil niteliğinde olduğunu ve —- alacaklı olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlık konusunun davacı — tarafından keşide edilen —- bedelli çekten kaynaklandığı, davacı tarafından çek karşılığı —bedelli olmak üzere toplam —-fatura bedelleri kadar borçlarının olduğunun iddia edilmesine rağmen, davalı tarafın sözleşmelerden kaynaklanan — bedelleri için düzenlenmiş fatura bedellerini de alacak olarak ticari defterlerine işlemiş olduğunu, tüm bu tespitler sonucu davalı taraf ticari defterlerinin kesin delil sözleşmesi niteliğinde olduğu, davalı —-firması ticari defterlerinde, davacı — alacaklı olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce—-tarihli celsede davacı tarafın defterlerinin incelenmesi için —- talimat yazılmasına karar verilmiş, talimat mahkemesince davacı tarafın ticari defterleri temin edilerek, ilçede muhasebeci bilirkişi olmadığından talimat evrakının inceleme yaptırılmak üzere teslim edilen defter ve belgeler ile birlikte mahkememize iadesine karar verilmiştir.
Mahkememizce aldırılan —- tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı tarafa —-yıllarına ait ticari defterlerin açılış tasdiklerinin zamanında yapıldığı, —yevmiye defterinin kapanış tasdikinin zamanında yaptırıldığı,— envanter ve defteri kebirin sunulu olmadığı, davacı tarafa ait — ticari defterlerin delil vasfına haiz olup olmadığı noktasında takdirin mahkemeye ait olduğu,—-yıllarına ait davacı ticari defterlerinin kapanış tasdikinin yaptırılmadığı, bu noktada delil vasfına haiz olu olmadığının tespit edilemediğinin bildirildiği, davacı tarafın— yılları ticari defterlerinde — fişinde davacının davalıya — borçlu olduğu, davalı tarafından davacı tarafa — tutarında fatura düzenlendiği, davacı tarafından davalı tarafa çeşitli tarihlerde– parça halinde toplam— tutarında ödeme yapıldığı, davacının — ticari defterlerinde davacının davalıya –tarihi itibariyle — borçlu olduğunun görüldüğü, davacının—ticari defterlerinde alt hesap kullanmamaya başladığı, tüm satıcıları — satıcılar hesabında takip ettiği, tüm satıcılara yapılan ödemelerin kasadan çıkışının yapıldığı, bu noktada—- davacının tuttuğu ticari defterlerden, davalının borç alacak hesabının ve cari hesap bakiyesinin takibi yapılmasının mümkün olmadığı, davacı tarafından davalı tarafa verildiği, tarafların kabulünde olan çeklerin de davacı tarafta kayıtlı olmadığı, davalı tarafından davacı tarafa — adet toplam —- tutarlı faturaların davacının ticari defterlerinde kayıt altına alındığının görüldüğünü, tarafınca davacı yanın ticari defterlerinin incelendiği, davacı yanın
özellikle — ticari defterlerin cari hesap bakiyesi izlemeye müsait olmadığı,
yine davalı yanın ticari defterlerinin incelendiği bilirkişi raporunda —
faturalarının ve davacı ödemelerinin —-mevcut olmadığı, bu noktada
karşılaştırma yapılamayacağından taraflar arası cari hesap farkı olup olmadığı
noktasında bir tespit yapılmasının mümkün olmadığını, davalı şirket tarafında—- numaralı ihtarı ile davacı yana—
Sözleşme —gereğince teslim etmesi, aksi takdirde —
gereğince —– bedel üzerinden kendisine fatura edileceğinin bildirildiği, davacı tarafın —- teslim edilmemesi
üzerine; davacı tarafından davalı lehine verilen——- bedelli kesin teminat mektubunun paraya çevrildiği,
—- edilmediğinden dolayı bedellerinin davacı
bayiye fatura edildiği, davalı yan tarafından davacı yana düzenlenen —- adet fatura
toplamının —–olduğu, ariyete konu demirbaşların ——– nolu
faturalar ile davacı yana teslim edildiğinin—anlaşıldığı, —–
konu emtiaların davacı yanın mülkiyetinde ve kullanımında olduğunun görüldüğünü, bu noktada davalı tarafından davacıya düzenlenen —- tutarında faturanın taraflar arası
akdedilen sözleşmeye uygun olarak tanzim edildiği kanaatine varıldığını, davacı yanın dava dilekçesinde; davalı şirket tarafından davacı
tarafa —- yapıldığını, bu bedeli ödemek için huzurdaki davaya konu
— tutarlı çeki boş olarak davalı yana gönderdiğini beyan ettiği, diğer bir ifade ile davacı yanın davalı yana — ödemesinden kalan — borcu olduğunu, kabul ve ikrar ettiğinin görüldüğünü,
davalı tarafından davacı tarafa —-
tutarında fatura düzenlendiği, —- davacı yanın ticari defterlerinde sadece——tutarlı üç faturanın kayıtlı olmadığı, —- davalı tarafından davacı tarafa düzenlenen —-faturanın taraflar arası akdedilen sözleşmeye uygun olarak tanzim edildiği
kanaatine varıldığı, bu noktada davacının davalı tarafa toplam borcunun—-
olduğu,
davalı yan tarafından—- tutarlı teminat mektubunun
paraya çevrilerek cari hesaba mahsubu sonucu davacının davalıya bakiye
borcunun —
huzurdaki davaya konu —- şubesince düzenlenmiş
bulunan —
kısmı için — davacı
tarafın davalıya borçlu olmadığı kanaatine tarafımızdan varıldığı, dosyada mübrez belge, davacı tarafa ait incelenen ticari defterler, davalının ticari defterlerinin incelendiği bilirkişi raporu ve doya üzerinde yapılan inceleme ve tespitler sonucunda; davaya konu— düzenlenmiş bulunan — seri numaralı —–davacının davalıya borçlu olmadığı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; açılan davanın kambiyo senedi olan davaya konu çek sebebiyle borçlu olunmadığının tesbiti talepli olduğu, mahkememizce aldırılan bilirkişi raporlarının gerekçeli, denetime uygun ve bilimsel olmakla hükme esas alındığı, davalının defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olup sahibi lehine delil vasfının bulunduğu, davacının defterlerinin ise usulüne uygun tutulmamış olmakla sahibi lehine delil vasfının bulunmadığı, uyuşmazlığın davacının davalıya keşide ettiği —– borçlu olup olmadığının tesbiti noktasında toplandığı, davacının iddia ettiği üzere davaya konu çekin bedel kısmının davalı tarafça doldurulduğunun dosya kapsamında isbat edilememekle mahkememizce çekin sıhhati hususunda her hangi bir araştırma yapılmayıp çekin sıhhatli olduğunun kabul edildiği, taraflar arasındaki borcun diğer sebebinin ise davacı tarafından davalıya demirbaşların iade edilip edilmemesi hususunda olduğu, dosya kapsamında davalının —– yevmiye numaralı ihtarı ile davacıya demirbaşları iade etmesini ihtar ettiği, davacının ise davalıya dava tarihinden ve davalının kendisine göndermiş olduğu ihtardan yaklaşık ——–ile — teslim alınması talepli ihtar çektiği dolayısıyla davalının demirbaşlarının davacının uhdesinde bulunduğu ve davalıya teslim edilmediği, bu durumda davalının demirbaşları davacıya fatura etmesinin de yerinde olduğu, her ne kadar davalı defter incelemesi sonucunda kendi defterlerinden —- alacaklı olduklarını , davacı defterlerinde ise davacının taraflarına — borçlu göründüğü, kendilerinin — numaralı —- davaya konu —– üzerinden takibe koyduklarını , dolayısıyla davacı defterinde kendilerine borç olarak gözüken bedelden de aşağıda bir bedelin icrada talep edildiği , bu sebeple davanın tümden reddedilmesini talep etmiş ise de mahkememizce davanın kambiyo senedine dayalı —- olduğu, tüm dosya kapsamından davacının davalıya çek dolayısıyla — borçlu olmadığının tesbit edildiği, davalının çek bedelini —- üzerinden takibe koymasının davanın kambiyo senedine dayalı menfi tesbit istemli olması sebebiyle bir hükmünün olmayacağı zira davalının bakiye bedel için de her zaman takip yapabileceği mahkememizce anlaşılmış ve açılan davanın —- üzerinden kabulüne karar verilmiş, —- olduğu ve tedavül kabiliyeti olmakla ,tedavül kabiliyetini engelleyici şekilde şartları oluşmadan iptal kararı verilemeyeceğinden çekin iptali talebi reddedilmiş, fazlaya ilişkin talep reddedilmekle aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Açılan davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-Davaya konu—- ait keşidecisi —- keşide tarihli — bedelli çek sebebiyle davacının davalıya—- borçlu olmadığının tespitine,
2-Fazlaya ilişkin talebin reddine,
3-Çekin iptal talebinin reddine,
4-KARAR HARCI
Davanın kabul edilen — bölümü üzerinden belirlenen alınması gerekli — harçtan davacı tarafından peşin olarak yatırılan —mahsubu ile bakiye —- davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-AVUKATLIK ÜCRETLERİ
a- Davanın kabul edilen —üzerinden davacı yararına belirlenen — nisbi avukatlık ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
b-Davanın reddedilen— üzerinden davalı yararına belirlenen — nisbi avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6-DİĞER YARGILAMA GİDERLERİ
a-Davacı tarafından dava açılırken harç olarak yatırılan 2.119,48 TL harç, 31,40-TL başvurma harcı toplamı 2.150,88 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
b-Davacı tarafça yatırılan 142,88-TL tebligatlar gideri ile 1.250,00-TL bilirkişi inceleme gideri olmak üzere toplam 1.392,88 TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre 274,54 TL’sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, 1.118,34 TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına,
c-Davalı tarafından yapılan 150,00- TL yargılama giderlerinin davanın kabul ve red oranına göre 29,57-TL nin davalı üzerinde bırakılmasına, 120,43-TL nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avanslarının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde———– nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 23/09/2021