Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/159 Esas
KARAR NO : 2021/226
DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/02/2017
KARAR TARİHİ : 16/02/2021
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 5015 sayılı kanun ve ilgili mevzuat kapsamında —–kapsamında —– sektöründe faaliyet gösterdiğini, bu faaliyeti kapsamında çerçevesinde bizzat belirlediği noktalarda kendi marka ve logosu altında balpet standartlarında kurulacak/kurulu ——– ——, —- faaliyetini gerçekleştirdiğini, müvekkili şirketin faaliyeti kapsamında davalı ile —— aynı tarihli protokolün imzalandığını, davalıya —- yıl süreli bayilik hakkı tesis edildiğini, sözleşmenin devamı müddetince her yıl için asgari — müvekkili şirketçe dağıtım yapılan ——ile —- alıp satmayı davalı tarafın kabul ve taahhüt ettiğini, ancak davalı tarafın taahhütlerini yerin getirmediğini ve bu sebeple müvekkilini zarara uğrattığını beyan ederek, davamızın kabulü ile sözleşmeden ve kanundan kaynaklanan her türlü zarar ziyanın tazmini hakları ile fazlaya ilişkin tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla, bayilik sözleşmesinin başlangıç tarihi olan —- tarihinden bayilik sözleşmesinin davalı tarafça tek taraflı olarak haksız surette feshedildiğini —- tarihine kadar olan dönem yönünden — cezai şart alacakları ile sözleşmenin sona erdiği —— tarihinden sözleşmenin devamı halinde sona ereceği —- tarihine kadar ki dönem yönünden şimdilik—- kar mahrumiyeti alacaklarının taraflar arasındaki bayilik sözleşmesine bağlı olarak aylık %7 akdi faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı cevap dilekçesinde özetle;— kendilerine verdiği taahhütler karşılığında —- tarihinde bayisi olduklarını, çevredeki —- kendilerinin —– satışının altında satış yaptıklarından dolayı mağdur olduklarını ve bunu davacı firmaya ihbarname göndererek bildirdiklerini, mağduriyetlerinin davacı tarafından giderilmediğini, davalı tarafından kendilerine verdikleri taahhütlerine yerine getirmediğini beyan ederek, davalı tarafından dava olan ——– tutarı kabul etmediklerini, firmanın bu haksız tutumundan vazgeçmesini talep etmiştir.
ISLAH :
Davacı vekili —- tarihli ıslah dilekçesi ile; dava dosya kapsamı itibariyle davalı yandan fazlaya ilşkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydı ile ——– talepte bulunulduğunu, dosyaya ibraz olunan bilirkişi raporu doğrultusunda müvekkili yönünden —- eksik alım nedeniyle cezai şart alacağının istenilebilirliğinin tespit edildiğini beyan ederek, davanın —— bedel üzerinden kabulüne, dava tarihinden itibaren asıl alacağa ticari faiz yürütülmesine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava,——haksız olarak feshedildiği iddiasıyla sözleşmeden kaynaklanan cezai şart, kâr mahrumiyeti alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla mahkememizin ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, tarafların sulh olma imkanının bulunmadığının tespiti ile uyuşmazlık noktaları saptanarak tahkikat aşamasına geçilmiş, tarafların bildirdiği tüm deliller toplanmak suretiyle bilirkişi raporu alınmıştır.
—– tarihli bayilik sözleşmesinde feshinin sonuçları ———— Bayi işbu sözleşme ile veya bu sözleşmeye ek protokollerde belirlenen cezai şartla ilaveten fesih tarihinden sözleşme sonuna kadar geçecek dönemde yıllık satış taahhüdüne göre satması gereken toplam petrol ürünleri —— miktarlarını fesih işlemi nedeniyle satamama sonucu —–uğradığı tüm zarar ve ziyanın bu meyanda fesih tarihinden, sözleşme suresi sonuna kadar satması gereken beher —- —- karı esas alınmak suretiyle belirlenecek toplam—– tutarını hiçbir itirazda bulunmaksızın herhangi bir mahkeme kararı gerekmeksizin ——- talebinde derhal, nakden ve defaten ödemeyi beyan, kabul ve taahhüt eder ” ibaresinin mevcut olduğu görülmüştür.
——- hükümleri gereğince ve —- sözleşmesi süresince, —– ——davalı tarafça davacı taraftan satın alınmasının taahhüt edildiği, yine ——— ibaresinin mevcut olduğu görülmüştür.
—– yevmiye nolu ihtarnamesi ile davacı tarafça davalıya, taahhüt ettiği ürünlerin satın alınmadığı,—– ceza-i şart alacağının doğduğu, bahse konu alacağın ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde ödenmesini, ayrıca ——- eksik alımların tamamlanması, feshe sebebiyet verilmesi halinde de fasih öncesi ve fesih sonrası kar mahrumiyeti ve tazminat alacağının saklı tutulduğu göstermeleri hususlarında ihtarda bulunulduğu görülmüştür.
——– Yevmiye Nosu ile düzenlenen ihtarnamede, davalı tarafça davacı tarafa, davacı tarafın diğer bayilerine düşük fiyattan ürün satış yapılmasına karşın davalı firmaya yüksek fiyatla ürün satışı yapıldığı, bu durumun daha önce ihtarnamelerle davacıya bildirilmesine karşın herhangi bir işlem yapılmadığı, davacının fiyat politikası nedeniyle davalı firmanın ürün alıp satamadığı sayılan tüm nedenlerle de bayilik sözleşmesinin tek taraflı fesih edildiğinin davacı tarafa ihtar edildiği görülmüştür.
Talimat mahkemesince alınan bilirkişi raporunda özetle; Davalı tarafından imzalanan — taahhütnameye göre davalı sözleşme tarihinden itibaren yılda——- satmayı taahhüt ettiği, davacı —– tarihlerine ait eksik alımdan kaynaklanan eksik ürün için, eksik alınan ürün bedelinin taahhütnameye göre —–oranında cezai şart talebi ettiği, sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren davalının eksik ürün alımı var ise bunu talep edebilmesi için her bir yılın sonundan itibaren yeni dönemin başlangıcında bayiye ürün vermeden önce geçmiş dönem için cezai şart alacağını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayıt koyması ya da bu anlama gelen bir ihtarname göndermesi gerektiği, ancak davacı taraf sözleşmenin —— tarihinde imzalanması ve ticari ilişkinin bu tarihten itibaren kurularak mal satımında bulunmasına rağmen her yıl sonunda eksik alım bedeli için davalıya cezai şart alacağını saklı tuttuğuna dair itirazi kayıt koymadığı ya da bu anlama gelen bir ihtarname göndermediği, —- dönem sonunda bahse konu ihtarnameyi gönderdiği, dava konusu olayda, kar kaybı – cezai şart tutarının talep edildiği dönem—– dönemine ait tutar olduğu, davacı tarafça davalı tarafa eksik alım nedeniyle ceza-i şart talebinin yapıldığı ihtarname tarihi —— tarihi olduğu, davacı tarafça sadece —– dönemi için davalı tarafa ceza-i şart alacağını saklı tuttuğuna dair ihtarname gönderildiği, bu nedenle davacı tarafın eksik alım nedeni cezai şart — talep edebileceği dönemlerin;—- donemi ile — tarihinden sözleşmenin davalı tarafça fesih edildiği — tarihi arası ve sözleşmenin fesih edildiği — tarihi ile sözleşmenin sona erme tarihi olan —- tarihi arasındaki olduğu, —— dönümleri arasında ise davacı firma tarafından davalı firmaya eksik ürün bedeli ihtar edilmediği ve dava dosyasında mevcut evraklar mucibince herhangi bir ihtirazi kayıt koymadan mal vermeye devam ettiği için bu döneme ait cezai şart ve kar mahrumiyeti talep edemeyeceği, davacı taraf —– Yevmiye, Envanter ve Kebir defterlerinin , ilgili olduğu yılda yürürlükte olan 6102 sayılı T.T.K. 4 nun 64/3 Maddesi uyarınca yapılması gereken açılış tasdiklerinin ve Yevmiye Defteri Kapanış tastiklerinin suresinde ve usulüne uygun olarak yapılmış olduğu, —– olarak yayımlanan —- tarafından yayımlanan 421 Sayılı VUK Genel TebJiği uyarınca davacının —— yılında Yevmiye ve Kebir Defterlerini, elektronik ortamda tutulmasına ilişkin yükümlülüklere tabi olduğu, diğer bir ifade ile E-Defter tuttuğu, aynı hükümler uyarınca —— Yıl Envanter Defteri kağıt ortamında tutulduğu, TTK.64. Maddesi uyarınca açılış tasdiklerinin yapıldığı, davalı tarafın satmayı taahhüt ettiği ürün miktarı —- olduğu, davacı tarafça davalıya satışı yapılan ürün —- satıldığı, bu nedenle öncelikle —– olduğu, taraflar arasında imza altına alınan Taahhütnamede ceza-i şartın nasıl hesaplanacağı taraflar arasında kararlaştırıldığı, —— ibaresi içerdiği, bu nedenleyıllar itibari ,—- karı ortalama kar tutarı olan ——- olarak esas alındığı ve ceza-i şart tutarının bu fiyat üzerinden hesaplandığı, —- tarihinden fesih tarihi olan —— tarihine kadar ki dönem için ———-Miktarının —– olduğu, fesih tarihi olan — tarihinden —- tarihine kadar ki dönem için ———- olduğu, buna göre cezai şartın saklı tutulduğuna dair ihtarnamenin tebliğ tarihi olan —- tarihinden sözleşmenin fesih edildiği —- tarihleri arasında toplam —- cezai şart ile sözleşmenin fesih edildiği tarihi olan —- tarihinden sözleşmenin sona erme tarihi olan ——- kar mahrumiyeti talep edebileceği mütalaa edilmiştir.
Davacı vekili bilirkişi raporuna itirazında özetle; bayinin devam eden süre içerisinde eksik satışlarını tamamlama olanağı var ise dağıtım şirketini ihtarname keşide etmeye zorlamanın yasal dayanağı olmadığını, taraflar arasında sözleşme serbestisi değerlendirilerek cezai şarta ilişkin hükümlerin olaya uygulanması gerektiğini, ——— yevmiye numaralı ihtarnamesi ile —– —— Dönemler yönünden ihtarname tarihine kadar olan eksik alımların kabul edilmeyeceğinin bildirildiğini beyanla rapora itiraz etmiştir.
Davalı vekili bilirkişi raporuna itirazında özetle; davacı ile yapılan sözleşmenin değişen ekonomik şartlara istinaden müvekkili şirkete yakın —— firmalarının daha uygun fiyata ——— satmaları sebebiyle müşteri kitlesinde düşüş olduğu, bu sebeple şirketin zarara uğradığını, —— yıl önce yapılan revize işlemlerden yıpranan tesisin aydınlatma ve bakım işlerinin de davacı tarafından yapılmasının talep edildiğini bu sebeple sözleşmenin haklı olarak fesih edildiğini, müvekkili şirketin ticari defterlerinin incelenmesi gerektiğini beyanla bilirkişi raporuna itiraz etmiştir.
Davalı tarafın ticari defterlerinin incelenmesi için ——– Asliye Hukuk Mahkemesi’ne talimat yazılmış, talimat mahkemesince davalı tarafın defterlerini sunmadığından bahisle talimat evrakı bila ikmal iade edilmiştir.
Davalı taraf ticari defterlerinin vergi dairesinde incelemede olduğunu bildirmesi üzerine ——- Asliye Hukuk Mahkemesi’ne tekrar talimat yazılmış ancak talimat mahkemesince davalı tarafın defterlerinin vergi denetim kurulunda incelenmekte olduğunu bildiridiğinden bahisle talimat evrakı bila ikmal iade edilmiştir.
—–tarihli celsede davalı şirket yetkilisine ticari defterlerinin bulunduğu vergi dairesini bildirmesi için 2 hafta kesin süre verilmesine, aksi halde bilirkişi incelemesinden vazgeçmiş sayılacağı ihtar edilmiş ancak davacı şirket yetkilisi ticari defterlerin bulunduğu vergi dairesini bildirmemiştir.
———– ilamında uzun süreli —– alımlarında taahhüt yerine getirilmemiş olmasına rağmen çekince konmadan uzun süre ifaya devam edilmesi halinde borçluda ceza koşulu istenmeyeceğine dair haklı bir güven oluşacağı bunun neticesinde de bu haklı güven ve dürüstlük ilkesi nedeniyle önceki yıla veya yıllara ait ceza koşullarının talep edilemeyeceği belirtilmektedir. ——— ilamlarında aynı doğrultuda “ihtirazı kayıt konmadan mal verilmeye devam edilmesi nedeniyle davalıda da asgari alım taahhüdü yaratılmış olacağı, bu güven nedeniyle ceza şart talep edilmesinin M.K.2. maddesine aykırı olacağı” belirtilmiştir.
Taraflar arasında —- tarihinde — yıl süreli——- sözleşmesi —– bağıtlanmış olup, sözleşme ve taahhütname uyarınca; sözleşmenin devamı süresince geçerli olmak üzere davalının davacıdan her yıl—– almayı taahhüt ettiği, taahhüt edilen miktarın alınmaması halinde kar mahrumiyeti ve ceza koşulu ödemeyi üstlendiği, her—–yılda eksik alınan ürün bedelinin son cari fiyat üzerinden hesaplanacak tutarın %5’i oranında kar mahrumiyeti istenebileceği kararlaştırılmıştır. Davacı tarafından ———– yevmiye numaralı ihtarname keşide edilerek davalı şirkete eksik alım nedeniyle taahhüdünü yerine getirmesi konusunda uyarıda bulunulmuş ve hesaplanan kar mahrumiyeti zarar bedelinin ödenmesi istenilmiştir. Davalı yanca ———– Yevmiye numaralı keşide ederek, davacı tarafın diğer bayilerine düşük fiyattan ürün satış yapılmasına karşın davalı firmaya yüksek fiyatla ürün satışı yapıldığı, bu durumun daha önce ihtarnamelerle davacıya bildirilmesine karşın herhangi bir işlem yapılmadığı, davacının fiyat politikası nedeniyle davalı firmanın ürün alıp satamadığı iddiası ile bayilik sözleşmesi feshedilmiştir. Yapılan yargılamada toplanan delillere göre sözleşmenin feshinde davalı şirketin ileri sürdüğü nedenleri kanıtlayamadığı ve feshin haksız olduğu sonucuna varılmıştır.
Sözleşmenin davalı tarafından ve haksız şekilde —– tarihinde feshedilerek süresinden önce sonlandırıldığı, bu nedenle davacının kar mahrumiyeti isteminde bulunabileceği, hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre sözleşmenin fesih edildiği tarihi olan —- tarihinden sözleşmenin sona erme tarihi olan—- tarihine kadar —– kar mahrumiyeti isteminde bulunulabileceği, sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren davalının eksik ürün alımı var ise bunu talep edebilmesi için her bir yılın sonundan itibaren yeni dönemin başlangıcında bayiye ürün vermeden önce geçmiş dönem için cezai şart alacağını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayıt koyması ya da bu anlama gelen bir ihtarname göndermesi gerektiği, ancak davacı taraf sözleşmenin —— tarihinde imzalanması ve ticari ilişkinin bu tarihten itibaren kurularak mal satımında bulunmasına rağmen her yıl sonunda eksik alım bedeli için davalıya cezai şart alacağını saklı tuttuğuna dair itirazi kayıt koymadığı ya da bu anlama gelen bir ihtarname göndermediği, —- dönem sonunda bahse konu ihtarnameyi gönderdiği, davacı tarafça davalı tarafa eksik alım nedeniyle ceza-i şart talebinin yapıldığı ihtarname tarihinin — tarihi olduğu, davacı tarafça sadece —- dönemi için davalı tarafa ceza-i şart alacağını saklı tuttuğuna dair ihtarname gönderildiği, davacı tarafın —- tarihleri arasındaki eksik alım nedeni cezai şart —– edebileceği buna göre —-cezai şart talep edebileceği mahkememizce kabul edilmiştir. Diğer yandan davacı taraf dava dilekçesinde sözleşme çerçevesinde —– faiz işletilmesini talep etmiş ise de Borçlar kanunun 120. maddesi dikkate alınarak temerrüt faizinin —- yıllık —- üzerinden faiz işletilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile, — cezai şart, — kar mahrumiyeti olmak üzere toplam —-dava tarihinden itibaren işleyecek yıllık —– ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
KARAR HARCI
2-Alınması gerekli 4.252,67 TL harcın davacı tarafından peşin olarak yatırılan 444,02 TL ve 620,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 1.064,02 TL harçtan mahsubu ile eksik bakiye 3.188,65 TL nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
AVUKATLIK ÜCRETLERİ
3-Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davacı vekili için takdir olunan 8.893,20 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
DİĞER YARGILAMA GİDERLERİ
4-Davacı tarafından dava açılırken harç olarak yatırılan 480,02 TL ve ıslah harcı olarak yatırılan 620,00 TL olmak üzere toplam 1.100,02 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından sarfedilen 800,00 TL bilirkişi ücreti ve 373,74 TL posta ücreti toplamda 1.173,74 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer ya da başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ——- Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 16/02/2021