Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2016/1123 Esas
KARAR NO: 2022/181
DAVA: Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 17/10/2016
KARAR TARİHİ: 03/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
Yukarıda adı ve adresi yazılı davacı tarafından açılan hukuk davasının —– yapılan yargılaması sonucunda aşağıda gerekçesi yazılı hükme ulaşılmıştır.
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirket—-imzalandığı, sözleşme uyarınca ayrıca davacı ile devredilen işletmenin faaliyet adresi olan —- adresinde bulunan yerle alakalı alt kira sözleşmesi yapıldığı, davalı şirket ile yapılan sözleşmeye göre davacının davalı — sözleşme bedeli, isim hakkı ve benzeri nedenlerden dolayı—–ödeme yaptığı, sözleşme imzalanmadan önce davacı tarafından devralınan —- bilgi verilmediği, aksine devralınan işyerinin borçlu olduğu hatta haciz tehdidi altında olduğunun gizlendiği, sözleşmede çalışma sisteminin peşin olacağının belirtilmesine rağmen cari hesap açıldığı, bu şekilde çalışıldığı, sözleşme uyarınca her ay peşin olarak—– altında ödemeler alındığı, davacı tarafından sözleşme gereği bedeller ödenmesine ve diğer yükümlülükler yerine getirilmesine rağmen —- şubede beklenen gelirin elde edilemediği, bunun nedenlerinden bir çoğunun davalıdan kaynaklandığı, sözleşmede yer alan ——başlığı altında yer alan yükümlülüklerin hiçbirini yerine getirmediği, aynı adreste daha önce yine —–sözleşmesi ile faaliyet gösteren —- şirketin borçları nedeniyle davacının işyerine sürekli hacizler gelmeye başladığı, bu haciz tehditleri nedeniyle borca kefil olduğu, alacaklıya —ödemeler yapmak zorunda kaldığı, davalının sözleşmenin birçok maddesini ihlal etmesi sebebiyle davacının zararının—- cirosunda meydana gelen düşüş sebebiyle cari borcunun arttığı, bu durum üzerine davalı ——– — tarihlerinde davacının işyerine geldiği, firmanın tüm sistemlerinin ve telefonlarının kapatıldığı, yemek sepeti sitesinin, —–sitesinin—- yönlendirildiği, bunun üzerine davacının şubeyi fiilen kapattığı, şubenin kapatılması üzerine davacının davalı şirket merkezine çağrıldığı, ilkinde—- bir kişiye devredilmesinin talep edildiği, ancak davacının zararının çok daha fazla olması sebebiyle kabul edilmediği, sözleşmenin haksız feshi ve zararın her geçen gün artması üzerine davalıya—-numaralı ihtamamenin keşide edilerek uğranılan zarar nedeniyle — talep edildiği, ihtarnameye—- yevmiye sayılı ihtarname ile cevap verilerek taleplerin reddedildiğini, tüm bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla taraflar arasında imzalanan — haksız feshi nedeniyle davacının uğradığı zarara karşılık olmak üzere şimdilik —- davalının temerrüte düştüğü tarihten itibaren mevduata uygulanan en yüksek faiz ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; Taraflar arasında— imzalandığı, sözleşme kapsamında sözleşme bedeli, isim hakkı ve benzeri nedenlerle —- Ödeme yapılmadığı,— kapsamında davacı tarafından —— ödeme yapılması gerekirken bu ödemenin yapılmadığı, davalı tarafından —- Sözleşmesinde yer alan bütün eğitim dökümanlarının davacıya hem fatura edildiği hem de teslim edildiği,—-davalının iyi niyetiyle indirim yapılarak —olarak fatura edildiği, bu tutarın da davacı tarafından ödenmediği, davalının, —maddesinde belirtili — başlığı altında ulusal ağa katılım— ücreti olarak —-olarak fatura ettiği, bu tutarın da davacı tarafından ödenmediği, davacının, davalı şirkete — sözleşmesinden kaynaklanan —- borcu bulunduğu, bu borca ilişkin —- dosyası ile icra takibi başlatıldığı, ancak halen tahsil edilemediği, dava konusu işyerini alt kiralama sözleşmesiyle kullanan davacının —-ayında boşaltarak tahliye ettiği hususunun işyerinin üst katında oturan mal sahibinden öğrenildiği, ——yevmiye numaralı tespit tutanağı ile sözleşmeye aykırı olarak ve davalı şirkete haber vermeden terk edildiğinin tespit edildiği, davacının alt kira sözleşmesinden kaynaklanan — kira borcunun bulunduğu, bu borç nedeniyle de —– icra takibi başlatıldığı, ancak halen tahsil edilemediği, sözleşmeye aykırı hareket eden taraf olarak davacının fesih talebinde ve alacak davasında haklı olmadığı beyan edilerek haksız ve mesnetsiz davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava; taraflar arasında imzalanan —- sözleşmesi sebebiyle sözleşmenin davalı tarafça haksız olarak feshedildiğinden bahisle davacının uğramış olduğu zararın faiziyle tazminini talepli alacak davasıdır.
Mahkememizce; taraf vekillerinin vermiş olduğu dilekçeler, tarafların ibraz ettiği tüm deliller,——dosya içerisindeki tüm kayıt ve belgeler tek tek incelenmiştir.
Mahkememizce aldırılan —-tarihli bilirkişi raporunda özetle; —-bölümünde yer alan—– verilmesi gereken eğitimler ile ilgili eğitimlere katılanların imzalı eğitim katılım listesi ve tutanakları istendiği, fakat —– tutanaklar beyan edilemediği, bu sebeple ——- verilmesi gereken eğitimleri yerine getirmediğinin tespit edildiği, dosyada yer alan ihtarname detaylı olarak incelenmesine rağmen hangi maddeler dikkate alınarak fesih yapıldığı anlaşılamadığından —– başlığı altındaki hangi maddesi/maddelerine dayanılarak sözleşmenin fesih edildiğine ilişkin—- gönderilen fesih bildirim yazısının istendiğini, fakat —-tarafından bu evrakta beyan edilemediği, ——- yazılı bildirimde bulunması gerekli olduğundan, bu bildirim yazısının —– talep edilmiş fakat —- tarafından bu evrak beyan edilemediği, —- maddesinin uygulanıp uygulanmadığı cezai şart faturası kesilip kesilmediğinin sorgulandığı,—- böyle bir cezai şart faturasının kesilmediği yönünde mail yoluyla geri bildirim alındığı,——- işletilip işletilmediğinin incelendiği, incelemeler sonrasında —- ücreti almadan süreci devam ettirdiği, —- sözleşme feshine kadar—- ödemediğinin tespit edildiği, —– işletilip işletilmediği incelenmiş incelemeler sonrasında —– ücreti almadan/harcamaları kanıtlayan belgeleri almadan süreci devam ettirdiği, — sözleşme feshine kadar —- harcama yaptığını kanıtlayan belgeleri —verenle paylaşmadığının tespit edildiği, —-dosyada adı geçen bir önceki —– tarafından bu evrakında beyan edilemediği, —- devir aşamasında kendisine kesmiş olduğu fatura örneklerinin talep edildiği, —- beyan ettiği, yapılan faturaların incelemesinde .—-kesildiğinin tespit edildiği, —-maddesinde yer alan ——-maddesinin işletilip işletilmediğinin incelendiği, incelemeler sonrasında —- bu teminat mektubunu almadan süreci devam ettirdiği, — sözleşme feshine kadar bu banka teminat mektubunu —- paylaşmadığının tespit edildiği, —- olduğu döneme ait denetim tutanaklarının talep edildiği, fakat —– faturaların ödemelerinin — tarafından yerine getirmediği tespit edildiği, —–faturaların ödemelerinin —- ait kesilen faturaların ödemelerinin—-davrandığının tespit edildiği, özetle; Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonrasında sözleşmeye taraf olan —– yükümlülüklerini her ikisinin de yerine getirmediklerinin açıkça ortada olduğu, —— menfaatine olan bir çok maddeyi işletmeden süreci devam ettirmesi ve aynı zamanda yapılan mali incelemelerde tespit edilen —– koşullarda dikkate alındığında takdiri — ait olmak üzere; —- kağıt üzerinde bir—– yapıldığı ve fesih sürecine kadar işletilmediğinin görüldüğü, bu sebeple—-Tarafından yapılan feshin haksız fesih olduğu kanaatine varıldığı, kar kaybı hesabı: Davacının — faaliyet karı ettiği, taraflar arasındaki sözleşme —-tarihinde imzalanmış olup, —-göre sözleşme imza tarihinden itibaren—- ile geçerli olduğu, sözleşmenin davalı tarafından fiili olarak sistemlerin kapatıldığı — itibariyle filen fesih edildiği, buna göre sözleşmenin bitiş tarihi —- olduğu, ——yapılan açıklamalar muvacehesinde, tarafların beyanları ve delilleri ışığında, belgelerin tüm hukuki değerlendirme ve takdiri mahkemeye ait olmak üzere; davacı ve davalının tacir oldukları, taraflar arasındaki — davalı—- fiilen haksız fesih yapıldığı, davalının haksız fesih nedeniyle davacının sözleşmenin sonu—- olarak hesaplandığı, davacı tarafından dava dışı önceki ——alan—–adına ödemek zorunda kaldığı ödemelere ilişkin taleplerinin hukuki değerlendirme takdirinin mahkemeye ait olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, taraf vekillerinin rapora karşı itirazlarının değerlendirilmesi amacıyla dosya ek rapor düzenlenmek üzere önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
—- ek raporda özetle; sözleşmeye taraf olan —— her ikisinin de yerine getirmedikleri, —- kendi menfaatine olan bir çok maddeyi işletmeden süreci devam ettirmesi ve aynı zamanda yapılan mali incelemelerde tespit edilen —- koşullarda dikkate alındığında takdiri mahkemeye ait olmak üzere —- sözleşmesinin kağıt üzerinde prosedür olarak yapıldığı ve fesih sürecine kadar işletilmediği, bu sebeple —– yapılan feshin haksız fesih olduğu yönünde kanaate varıldığı, taraflar arasındaki —- tarihinde fiilen haksız fesih yapıldığı, mahkemece davalının haksız olarak fesih nedeniyle davacının yapacağı ciro üzerinden davalının alması gereken toplam——- mahsup edilmesi gerektiği kanaatine varılması halinde davacının sözleşmenin sonu —- tarihine kadar olan ticari zarar tutarı —olarak hesaplandığı, aksi takdirde kök raporda ayrıntılı olarak belirtildiği gibi davacının alacağının bulunmayacağı, davacı tarafından dava dışı önceki—- adına ödemek zorunda kaldığı ödemelere ilişkin taleplerinin hukuki değerlendirme ve takdirinin mahkemeye ait olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Ek bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, taraf vekillerinin rapora karşı itirazlarının değerlendirilmesi amacıyla dosya rapor düzenlenmek üzere yeni bir bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
— tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı tarafından dosyaya sunulan belgelere göre yapılan incelemede; davacının —-döneminde toplam —–satış geliri gerçekleştirdiği, davacı ile davacı arasındaki borç alacak ilişkisinin —– tarihine kadar devam ettiği, davacının —- tarihi itibariyle davalı şirkete —–borçlu durumunda bulunduğunun görüldüğü, davacı tarafından dosyaya sunulan—- vergisi beyannamelerinin incelenmesinde, davacının —— faaliyet zararı gerçekleştirdiğinin görüldüğü, davacının aylık cirolarının devamlı bir artış göstermediği, yükselip azalmalar gösterdiği, —– aylık cirolardaki azalışın——- açılan yeni şubeden kaynaklanmış olabileceğine dayandırmanın mümkün olmayacağı kanaatine varıldığı, davacı vekili tarafından dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinde, davacının iş yerindeki önceki — —— ödeme yapmak zorunda kalındığı beyan edilmiş ise de dosyaya sunulan belgelere göre —– ödenmiş olduğu, davalı şirket tarafından dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinde; davacı şirket adına —-hesapta kayıt altına alınmış dökümler incelendiğinde davalı şirket ile davacı arasındaki borç alacak ilişkisinin——alacaklı durumda bulunduğu, kar kaybı hesabı: taraflar arasındaki sözleşmenin——dönemini kapsadığı, davacı şirketin —– kar gerçekleştirilmiş olduğunu, davacı şirket ve davalı şirket ticari defter kayıtlarına göre taraflar arasındaki ticari ilişkinin —- tarihinde sonlanmış olduğu dikkate alındığında, davalı şirketin sözleşmeyi haksız fesih ettiği kanaatine varılması durumunda, davacının sözleşmenin sona ereceği tarih olan ——olarak hesaplandığı, davalı/—- veren ile davacı—-alan arasında —- süreli ———- anlaşıldığı, ——sözleşmesinin —— yer alan hükümlerine göre; davacının ekonomik durumunun ciddi suretle kötüleşmesi veya davalının davacının ekonomik durumunun —- kapsamından yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyecek suretle kötüleştiğine kanaat getirmesi, davacının alt kira sözleşmesini herhangi bir şekilde ihlal etmesi ve benzeri hallerde davalının sözleşmeyi derhal feshetme hakkı doğacağı, sözleşmenin —– maddesinde yer alan hükme göre; yukarıda belirtilen haller dışında olsa da davacının sözleşmedeki herhangi bir maddeye aykırı davranışları nedeniyle, davalının bildirimde bulunmak suretiyle sözleşmeyi haklı sebeple fesih hakkı bulunduğu, dava dosyası içeriğine göre, davalının davacıya keşide ettiği — ihtarname ile —-tutarında ödenmemiş cari hesap borcu bulunduğunu ihtar ettiği ve aynı tarih itibariyle taraflar arasındaki sözleşmeyi eylemli olarak feshettiği, davalının—- tarihi itibariyle davacıdan birikmiş cari hesap alacağı bulunduğu, nitekim davacının da davalıya keşide etmiş olduğu —- tarihli ihtarnamede; davacının cirosunda büyük bir düşüş olması üzerine davacının davalıya cari hesap borcunun da iyice arttığını beyan ettiği, dolayısıyla da davacının bu beyanının, hayatın olağan akışında davalı nezdinde davacının cari hesap borcunun giderek artacağı yönünde haklı bir inanç uyandırdığının kabul edilmesi gerektiği, ayrıca,—— Kararındaki tespitlerden; davacı/——alanın davalı———– bedeli borcunu ödememiş olduğunun anlaşıldığı, bütün bu durumlar karşısında, davalı nezdinde, akdi ilişkiye katlanmanın çekilmez hale gelmiş olmasının hayatın olağan akışına uygun bir durum olduğu, davacının borçlarını ödememeye başlaması nedeniyle davalının, hayatın olağan akışında davalı için akdi ilişkiye devam etmenin çekilmez hale geldiği ve bu nedenle de, gerek yukarıda açıklanan sözleşme hükümlerine istinaden gerekse doktrin ve uygulamada kabul edilen hukuki esaslara istinaden sözleşmeyi, haklı olarak eylemli ——şekilde feshettiği kanaatine varıldığı, —- kabul edildiği üzere, bu tip sürekli edimli akdi ilişkilerde, taraflardan birinin borçlarına aykırı davranması —— nedeniyle diğer taraf için akdi ilişkiye katlanmak çekilmez hale gelirse, o taraf akdi ilişkiyi haklı sebeple feshedebileceği, bu tür fesih hakkının “olağanüstü fesih hakkı” veya “haklı sebeple fesih hakkı” olarak adlandırıldığı, davalının borçlarını ihlal etmesi nedeniyle davacı akdi ilişkiyi haklı olarak feshetmiş olduğu için, davacının davalıdam herhangi bir tazminat alacağına hak kazanamadığı kanaatine varıldığı, takdirin mahkemeye ait olduğu, davacının, davalının yakın bir yerde yeni bir —— çalıştırmaya başladığı için cirosunun azaldığını ve mali durumun kötüleştiğini, bu nedenle cari hesap borçlarının biriktiğini iddia ettiği, Taraflar arasındaki sözleşmenin, —-maddesi hükmüne göre; davalı/—-veren, işbu sözleşmenin süresi boyunca, ekli haritada belirlenecek olan——giren bölgede bir başka —– işletmesi çalıştırmayacağı gibi işletilmesi için ——da vermeyeceği, ancak ihtiyaç sebebiyle ———- daha çalıştırmak isterse, önce davacıya bu durumu bildirecek ve davacının o bölgede yeni bir —– açması için davacıya süre vereceği, davacının—–oluşturan bölgenin sınırlarının ne olduğu ve de davalının bu bölgede yeni bir —- şubesi çalıştırmaya başladığı hususunun, dava dosyasına içeriğinden anlaşılamadığı,——hususunun da anlaşılamadığı, bu nedenlerle davalının burada incelenen iddiasının yerinde olmadığı kanaatine varıldığı, takdirin mahkemeye ait olduğu, davacının, davalıdan ——- şubenin yer alacağı taşınmazı kiraladıktan sonra, aynı yerde daha önce — durumunda olan davadışı/—— gelindiğini ve haciz tehdidi altında—— borçlarını ödemek zorunda kaldığını, iddia ettiği, ancak, davalı ile davacı arasında akdi ilişkinin uygulanmaya başlamasından sonraki süreçte davacının iddia ettiği bu durumu davalıya bildirdiği ve de uğramış olduğu zararların tazminini talep ettiği ve dolayısıyla taraflar arasında bundan dolayı bir ihtilaf oluştuğunun anlaşılamadığı, yine akdi ilişkinin uygulanmaya başlamasından sonraki süreçte davacının da, —— ücretine ödediği anlaşılmadığı halde, davalının bu bedelin ödenmesini davacıdan talep etmediği ve dolayısıyla taraflar arasında bundan dolayı da bir ihtilaf oluşmadığı nın anlaşıldığı,—– uygulanmaya başlamasından sonra, tarafların, sözleşmeye istinaden birbirlerinden olan bir takım alacakların talep etmekten örtülü olarak vazgeçtikleri, bu nedenle de bundan sonra bu alacakları birbirlerinden talep edemeyecekleri kanaatine varıldığı, ayrıca davacı, haciz tehdidi altında iddia ettiği gibi ödemeler yapmışsa bile, cirosunun bu yüzden azaldığı ve davacıya olan cari hesap borçlarını bu yüzden ödeyemediği hususunun anlaşılmadığını, bu nedenle bu durumun davalının sözleşmeyi feshetmesini haksız hale de getirmeyeceği kanaatine varıldığı, takdiri mahkemeye ait olmak üzere tüm bu gerekçelerle davacının davalıdan dava tarihi itibariyle herhangi bir tazminat alacağına hak kazanamadığı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
ISLAH :
Davacı vekili —- tarihli ıslah dilekçesi ile; dava değerini —- arttırmış, harcını yatırmış ve bedel artırım dilekçesi davalıya tebliğ edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; açılan davanın konusunun taraflar arasında imzalanan ——-sözleşmesinin feshinin haklı olup olmadığı ve haksız ise haksız olan bu fesih sebebiyle davacının maddi tazminat talebinin yerinde olup olmadığı hususunda olduğu, taraflar arasında imzalanan ——sözleşmesinin varlığı ve taraflar arasında akdedilmesi , akdin inikadı hususunda herhangi bir ihtilaf olmadığı, bu durumda öncelikli olarak feshin değerlendirilmesi ve sözleşmenin haklı mı yoksa haksız mı feshedildiğinin tesbitinin gerekeceği, bu yönde mahkememizce yapılan incelemede davacı vekilinin dava dilekçesinde —- müvekkilinin —— bulunmadığını beyan ettiği, oysa ki ticari işletme işleten ve tacir olan davacının özgür iradesiyle, iradesi sakatlanmadan davalı ile rızai bir sözleşme olan ——sözleşmesini akdettiği, akabinde davaya konu —– işletmeye başladığı, bu sebeple —– her tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesinin tacirinin ticaret hukuku kapsamında yükümlülüğü olduğu, aksi durumda kendi basiretsizliği sebebiyle basiretsiz davranan tacirin kendi lehine hak çıkaramayacağı, bu hususun kanun tarafından da korunmayacağı, davacının ——sözleşmesini imzalamadan önce basiretli bir iş adamı gibi davranarak devralacağı işletmenin gerekli olan — yapması, devraldığı ——- durumunu borcunu-alacağını tesbit ederek davaya konu sözleşmeyi imzalaması gerekeceği, tüm bunlar yapılmadan basiretli bir tacir gibi davranmadan kendinden önceki — alanın borçlarına da kefil olarak —– sözleşmesini imzalayan davacının artık ticari tecrübesinin olmadığı savunmasında bulunamayacağı, —tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere sözleşmenin eylemli olarak feshedildiği tarih olan —tarihi itibariyle davacı ——-alanın davalı—- cari hesap borcunun bulunduğu, yine dosyaya kazandırılan — eylemli fesih ve ihtar tarihi olan— tarihi itibari ile davacının davalıya bakiye ödenmemiş kira borcunun bulunduğu, davacının davalı tarafından kira borcunda temerrüt sebebiyle tahliyesinin talep edildiği ve mahkemece davanın kabul edilerek davacının davaya konu ——- iştigal ettiği taşınmazdan tahliyesine karar verildiği, dolayısıyla tekmil dosya kapsamından tüm bu yapılan açıklamalar neticesinde davalının yapmış olduğu feshin geçerli ve haklı olduğu ve davacının haklı fesih sebebiyle davalıdan herhangi bir zarar kalemini talep edemeyeceği mahkememizce anlaşılmış ,—- tarihi bilirkişi raporu gerekçeli, bilimsel ve denetime uygun olmakla hükme esas alınmış ve açılan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70 TL harcın davacı tarafından dava açılışı esnasında peşin olarak alınan 29,20 TL peşin harç ve 4.645,00 TL ıslah harcından mahsubu ile arta kalan 4.593,50 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yapılan 1.500,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 27.499,42 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avanslarının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde—- nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu usulen anlatıldı. 03/03/2022