Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2015/275 Esas
KARAR NO: 2023/260
DAVA: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 20/02/2015
KARAR TARİHİ: 23/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
Yukarıda adı ve adresi yazılı davacı tarafından açılan hukuk davasının—–Maddesi gereğince—- adına yargılama yapmaya görevli ve yetkili —– yapılan yargılaması sonucunda aşağıda gerekçesi yazılı hükme ulaşılmıştır.
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili —- davalılardan—— arasında ayakkabı alım satımına ilişkin yapılan sözleşme ile —- seri numaralı her biri —– adet çek müvekkili tarafından keşide edilerek davalı—– verildiği, düzenlenen bu çeklerden —— tarihli çekin gününde bankaya ödendiği, taraflar arasındaki sözleşmeye istinaden mal alımından sonra —— tarafından piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri çerçevesinde yapılan inceleme ve soruşturma sırasında bir kısım ayakkabının zehirli madde içerdiği gerekçesi ile satışların durdurulmasına karar verildiği, tehlikeli kimyasal madde ihtiva etmesi nedeniyle imha edilmesi gereken ayakkabıların davalı —– olduğu belirtildiği, bu konuda gazetelerde günlerce haber yayımlandığı ve ——- ayakkabıların müşterilere tarafından müvekkili şirkete ve diğer tüm bayilere iade edilmeye başlandığı, müvekkiline iade olunan ayıplı mallar nedeniyle müvekkilinin çok zor günler yaşadığı, bir çok kayba uğramasına sebep olduğu, satışlarının son derece azaldığı, hem de manevi olarak yıprandığı, yaşanan bu olay üzerine müvekkili toplam —– ayakkabıyı ayıplı olması nedeni ile davalı —- firmasına iade ettiği, müvekkiline iade edilen 6.563,59-TL’lik ayıplı ayakkabı bulunduğu, müvekkilinin bu malları ayıplı olduğu için davalı —– firmasına iade etmek istemesine rağmen davalı firma malların serisi bozulduğu gerekçesi ile ile iade almadığı, yine bu mallara karşılık alınan çekler ile müvekkilinin talep etmesine rağmen davalı şirket tarafından davalı diğer bankalara borçlarına karşılık verildiği gerekçesi ile iade edilmediği, müvekkilinin tacir olup kendisi ile davalı—– firması ile arasında belirtilen bu alım satım ilişkisi haricinde borç doğurabilecek hiçbir hukuki veya ticari ilişki olmadığı, bahse konu çeklerden —- seri numaralı çekler—– numaralı çeklerin ise ——–verildiği, bu çekler hakkında dava sonuna kadar takdiren teminatsız, olmadığı takdirde %15 teminat mukabilinde ihtiyati tedbir konulmasına, dava sonunda müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin iptaline, borç ödenmiş ise istirdatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar temlik alan ——-mahkememiz tarafından usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen dosyaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
CEVAP:Davalı —— vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının huzurdaki dava ve taleplerin müvekkiline yöneltmesi ilgili yasa ve içtihatlar karşısında tümüyle haksız ve mesnetsiz olduğu, müvekkili banka dava konusu çekleri kredi alacağını tahsil amacıyla ciro yoluyla devraldığı, bu anlamda açıkça iyi niyetli hamil olduğu ve davacının diğer davalı ile arasındaki ticari ilişkiden kaynaklanan defiler müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceği, davacının mezkur çekerin kredi borçlarına karşılık olarak müvekkili bankaya verildiğini bildiği halde huzurdaki davayı açmasının açık bir kötü niyet olduğu ve davacının bu kötü niyetinin korunmayacağı izahtan vareste olduğu bu nedenle davacının tedbir taleplerinin de kabulünün mümkün olmadığından bahisle davanın reddini, her türlü harç, masraf ve yargılama giderinin ve vekalet ücretinin davacı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava takibe konu edilen çeklerden dolayı borçlu bulunmadığının tespitine ve icra tehditi altında ödenen bedelin istirdatına ilişkindir.
Mahkememizce ——müzekkere yazılmış cevaben——-müzekkere cevabı ile Müflis hakkında — sayılı dosyası ile ——Tarihinde iflas kararı verildiği, tasfiyenin adi tasfiye usulüyle resen müdürlüklerince yürütüldüğü, iflas kararının 17/12/2020 tarihinde kesinleşmekle ikinci alacaklılar toplantısının 14/12/2020 tarihinde yapıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce; tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları resen belirlenerek; taraf vekillerinin vermiş olduğu dilekçeler, ibraz ettikleri tüm deliller, ——– sayılı dosyaları, mahkememizce alınan bilirkişi raporları ile dosya arasındaki tüm kayıt ve belgeler tek tek incelenmiştir.
—– dosyasının incelenmesinde; Davalı ——- tarafından davacı aleyhine 10.500,00-TL asıl alacak, 21,14-TL Mahrum Kalınan Kar Payı, 1.050,00-TL %10 Tazminat ve 31,50-TL komisyon olmak üzere toplam 11.602,64-TL’nin tahsiline yönelik icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin dosyamız davacısı —— tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
—- dosyasının incelenmesinde; Davalı —–tarafından davacı — ve davalı ———– aleyhine 10.500,00-TL asıl alacak, 141,97-TL Mahrum Kalınan Kar Payı, 1.050,00-TL %10 Tazminat ve 31,50-TL komisyon olmak üzere toplam 11.723,47-TL’nin tahsiline yönelik icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin dosyamız davacısı —– tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
—–dosyasının incelenmesinde; Davalı——— tarafından davacı aleyhine 10.500,00-TL asıl alacak, 60,41-TL Mahrum Kalınan Kar Payı, 1.050,00-TL %10 Tazminat ve 31,50-TL komisyon olmak üzere toplam 11.641,91-TL’nin tahsiline yönelik icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin dosyamız davacısı —— tarihinde tebliğ edildiği, davacı vekili tarafından 30/04/2015 tarihinde icra takibine itiraz edildiği anlaşılmıştır.
—- dosyasının incelenmesinde; Davalı ——–tarafından davacı aleyhine 10.500,00-TL asıl alacak, 1.050,00-TL Karşılıksız Çek Tazminatı ve 31,50-TL komisyon olmak üzere toplam 11.581,50-TL’nin tahsiline yönelik icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin dosyamız davacısı —— tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
—– dosyasının incelenmesinde; Davalı ——- tarafından davacı aleyhine 10.500,00-TL asıl alacak, 1.050,00-TL Karşılıksız Çek Tazminatı ve 31,50-TL komisyon olmak üzere toplam 11.581,50-TL’nin tahsiline yönelik icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin dosyamız davacısı ——— tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların sunduğu deliller ve tarafların ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişi tarafından inceleme yapılmak üzere bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiştir.
25/05/2016 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı vekili tarafından incelemeye sunulan —— yıllarına ait ticari defterlerinin TTK 64. Madde hükümlerine göre dönem başı ve dönem sonu noter onaylarının yapıldığı, defterlerin sahibi lehine delil kudretine haiz olduğu, davacının taraflar arasındaki mal alım satım sözleşmesine istinaden yevmiye defteri kayıtlarından tespit edilen 6 adet sıralı çek ile avans ödemesi yaptığı, davalı firmanın mal satışından kaynaklanan 62.744,84-TL’lik fatura düzenlediği, davacı tarafın söz konusu satışlardan 32.032,25-TL alacaklı olduğu, bakiye kalan kısım için davalı tarafça yapılmış bakaca herhangi bir ödeme belge ve kaydına rastlanmadığı sonuç itibariyle taraflar arasında gerçekleşen mal alım-satım işi dolayısıyla davacı şirketin davalı şirketten 32.287,41-TL alacaklı olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Dosyanın önceki bilirkişiye tevdi edilerek heyete tekstil mühendisi bilirkişisi de eklenmek suretiyle davacı tarafın ticari defterleri ve dayanak belgeleri üzerinde ve davacıya ait depoda bulunduğu iddia edilen ürünler üzerinde inceleme yapılarak davaya konu taraflar arasındaki satış sözleşmesine konu ürünlerin ayıplı olup olmadığı ayıbın gizli olup olmadığı ve dava konusu çekler nedeniyle davacının borcu bulunup bulunmadığı hususlarında rapor düzenlenmesine karar verilmiştir.
07/07/2017 Tarihli bilirkişi heyeti 2. Kök raporunda özetle; Davacı ———bulunan depoda yapılan 22.06.2017 tarihinde yapılan tespitler; Depoda bulunan üzerinde —– marka etiketi bulunan bay/bayan ayakkabı/bot cinsi eşyaların —— numaraları ve adetlerinin; —— olduğu,—–marka etiketli kutular içinde,—– çift ayakkabının koliler içinde ——– kullanılmış ayakkabılar olduğu; dosya kapsamında bulunan —–uygunluk test raporunda;test sonucu olumsuz ayakkabı cinsi eşyalara ait ——- numaralarının ——- olduğu, incelenen ayakkabı cinsi eşyanın ——— numaralarının bu grupta yeralmadığı,farklı ——— numaralarında olduğu, dosya ekinde bulunan—– tarihli irsaliyeli faturalar incelendiğinde; — çift ayakkabı cinsi eşyanın toplam değerinin —- olduğu, dava dosyasına sunulan——- edilmesi gereken zehirli ayakkabıların markası açıklandı” ibareli basında yer alan haberde belirtilen ayakkabı görselleri incelendi, incelenen ayakkabı cinsi eşyaların görselleriyle karşılaştırıldığında; incelenen ayakkabı cinsi eşyaların ——- numaraları itibariyle test sonucu uygunsuz ayakkabı———-” benzer modeller” olduğu, incelenen —— zehirli madde içerip içermediği hususunda ——-testine tabi tutulması gerektiği, basında yer alan haber görsellerinde yeralan ürünlerle “benzer modeller” olması nedeniyle, tüketici nezdinde bu durumun ayakkabıların zehirli ayakkabı (ayıplı) algısı yarattığından dolayı iade edilmiş olabileceği, ayakkabıların toplam değerinin 7.561,61-TL olduğu, cari hesap kayıtlarına göre davacı şirketin davalı ———-şirketten 32.287,41-TL alacaklı olduğu, iş bu raporla yapılan tespit neticesinde davacı şirket tarafından ayıplı olduğu iddia edilerek iade edilmek istenen ancak davalı şirkete teslim edilemeyen mal bedelleri toplamının 7.561,61-TL olarak hesaplandığı, söz konusu malların davacı şirkete ait depoda bulunduğu, davalı bankalar nezdinde bulunan ve davaçı şirketçe ödenmeyen çek bedelleri toplamının 52.500,00-TL olduğu, Davacının iade faturaları neticesinde alacaklandığının kabulü ile iş bu raporla davacının deposunda bulunmakla ayıplı olduğu halde iade edilemeyen mal bedeli toplamı olan 7.561,61-TL’nin de iade olarak nitelendirilebileceğinin takdiri halinde davacı şirket alacağının 39.849,02-TL hesaplanacağı, buna göre davalı bankalar nezdinde bulunan ——— sorumlu tutulabileceği görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce icra dosyalarının asılları celbedilerek dosya yeni bir mali müşavire tevdi edilerek yeni bir kök rapor aldırılmasına karar verilmiştir. 15/12/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Yapılan yargılama ve aldırılan bilirkişi raporlarında davacı yanın davalı yana teslim etmiş olduğu 52.500,00 TL tutarlı çekin, 39.849,02 TL’si yönünden borçlu olmadığı, 12.650,98 TL’si yönünden borçlu olduğunun, dosya kapsamında tespit edildiği, dosyada çeklerin ödenip-ödenmediği, davanın istirdata dönüp-dönmediği noktasında davacı yandan beyan talep edildiği, davacı yan tarafından ise dosyaya sunulan son beyanda ——-tutarlı davaya konu edilen ilk çekin takip dosyasına ferileri ile birlikte ödendiği, kalan dava konusu ——- tutarlı çek yönünden başlatılan icra takiplerinin, sayın mahkemenizden alınan tedbir ve ödeme yasağı sayesinde ödenmediği,” beyan edildiği, dosyada çeklerin tahsil edilip edilmediğinin çekin ait olduğu, bankaya sorulduğu, bankanın cevabi yazısında “çeklerin tahsil için ibraz edilmediğinin” bildirildiği görüldüğü, dava konusu —— ayrı icra takibine konu edildiği, takip dosyaları üzerinde yapılan incelemede, ilk çekin ödendiği diğer çeklerin ödenmediği, davacı yanın davaya konu edilen —-tutarlı çekin ——- yönünden borçlu olduğundan, davacı yan tarafından davalı yana düzenlenen çekler yönünden; ——–tutarlı davaya konu edilen ilk çekin takip dosyasına ferileri ile birlikte ödendiği, bu 10.500 TL tutarlı çek yönünden davacı yanın davalılara borçlu olmadığının söylenemeyeceği, (çekin tahsili sonrasında ise; davacı yanın davalı yana kalan borcunun (sorumlu olduğu tutarın) (12.650,98 TL – 10.500,00 TL) 2.150,98 TL olduğu, ————- tutarlı davaya konu edilen ikinci çek yönünden ise davacı yanın davalı yana karşı 2.150,98 TL’sinden sorumlu olduğu, (8.349,02 TL’sinden sorumlu olmadığı,) davaya konu edilen diğer 3 adet toplam 31.500,00 TL tutarlı çek yönünden ise davacı yanın davalı yana borçlu olmadığı, davacı yan tarafından hamiline tacir olarak keşide edilen avans ödemesi olarak davalı —- teslim edilen, —–nolu 10.500,00 TL tutarlı davaya konu edilen ilk çekin ——-Sayılı dosya üzerinden takibe konu edildiği, davacı yan dosyaya yapılan——- tutarlı ödeme ile dosyanın infâzen kapatıldığının görüldüğü, takibe konu 10.500 TL tutarlı çek yönünden davacı yanın davalılara borçlu olmadığının söylenemeyeceği, takip dosyasının tüm ferileri ile birliktte yerinde olduğu, (çekin tahsili sonrasında ise; davacı yanın davalı yana kalan borcunun (sorumlu olduğu tutarın) —– tespit edildiği, davacı yan tarafından hamiline tacir olarak keşide edilen avans ödemesi olarak davalı —– teslim edilen, —– tutarlı davaya konu edilen ikinci çekin —– dosya üzerinden takibe konu edildiği, takip dosyasına davacı yan tarafından ödeme yapılmadığı, —— Sayılı dosyası yönünden davacı yanın davalılara sorumlu olduğu tutarın 2.150,98 TL olduğu, takibin 2.150,98 TL asıl alacak üzerinden devamının taraflar arası uyuşmazlığa uygun olduğu, takibe konu edilen ——– tutarlı ikinci çek yönünden davacı yanın davalı yana karşı 2.150,98 TL’sinden sorumlu olduğu, —–tespit edildiği, davacı yan tarafından hamiline tacir olarak keşide edilen avans ödemesi olarak davalı —- teslim edilen, —– tutarlı davaya konu edilen üçüncü çekin ——Sayılı dosya üzerinden takibe konu edildiği, takip dosyasına davacı yan tarafından ödeme yapılmadığı, takibe konu edilen —— tutarlı çek yönünden davacı yanın davalılara borçlu olmadığı tespit edildiği, davacı yan tarafından hamiline tacir olarak keşide edilen avans ödemesi olarak davalı —- teslim edilen, ———– tarihli —- tutarlı davaya konu edilen dördüncü çekin —— dosya üzerinden takibe konu edildiği, takip dosyasına davacı yan tarafından ödeme yapılmadığı, takibe konu edilen ——-tutarlı çek yönünden davacı yanın davalılara borçlu olmadığı tespit edildiği, davacı yan tarafından hamiline tacir olarak keşide edilen avans ödemesi olarak davalı — teslim edilen, —- tutarlı davaya konu edilen beşinci çekin —— Sayılı dosya üzerinden takibe konu edildiği, takip dosyasına davacı yan tarafından ödeme yapılmadığı, takibe konu edilen ——— tutarlı çek yönünden davacı yanın davalılara borçlu olmadığı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; davacının davalı müflis ile olan ticari ilişkisi sebebiyle —— ilişkin olarak akdedilen sözleşmeler çerçevesinde davacının davalıdan aldığı ayakkabı emtiası için davalıya bir kısım çekler verdiği, süreç devam ederken davalının davacıya satmış olduğu bir kısım ———- ayakkabının zehirli olduğundan bahisle piyasadan toplatıldığı, davacının piyasadan toplatma kararından önce satmış olduğu bir kısım ayakkabının da davacıya iade edildiği, davacının toplamda 32.032,21-TL tutarında ayakkabıyı davalı müflise iade ettiği, olayı duyan bir kısım müşterinin de davacıya satın almış oldukları ayakkabıları iade etmesiyle 6.563,59-TL’lik ayakkabının da davacı yedinde olduğu ve davalı müflise iadesinin gerekeceği, davacının talebinin de davalı müflise vermiş olduğu çekler sebebiyle borçlu olmadığı ve cebri icra tehdidi altında ödemiş olduğu bedelin istirdadı olduğu, istirdat talebinin sadece ———esas sayılı dosyasında alacaklı olan davalı——-yöneltildiği, talebe konu kıymetli evrakın her biri yukarıda zikredilen icra dosyalarına ayrı ayrı konu edilen 10.500,00-TL’lik 5 adet çek olduğu, çekler incelendiğinde çeklerin davacı tarafından hamiline düzenlendiği, akabinde davacının ilk cirosuyla davalı müflise cirolandığı, davalı müflisin de kullanacağı kredilere teminat teşkil etmesi bakımından çekleri diğer davalılara ciro ettiği, huzurdaki uyuşmazlığın iki kısımda incelenmesi gerekeceği, ilk kısmın davacı ile davalı müflis arasında meydana gelen ticari ilişki olmakla bu sebeple düzenlenen kıymetli evrakın irdelenmesi gerekeceği, davacı ile davalı müflisin arasındaki ticari alım satım sebebiyle ödeme amacıyla davaya konu çeklerin düzenlendiği, bu sebeple davacının müflis ile aralarındaki iç ilişki sebebiyle şahsi defilerini davalı müflise karşı ileri sürebileceği, burada kıymetli evrak hukukundan kaynaklı olarak illetten mücerretlik ilkesinin uygulanamayacağı, ancak davacı ile diğer davalı olan bankalar arasındaki ilişki için ise bunun söylenemeyeceği, zira çekler incelendiğinde ciro silsilesinin düzgün ve muntazam olduğu davalı olan bankaların son/meşru hamil olmakla çekler üzerinde mündemiç olan hakkı iktisap eylemiş oldukları, davacının davalı olan bankalara müflis olan davalı ile aralarındaki iç ilişkiyi sebep göstererek müflise karşı ileri sürdüğü iddiaları, defi ve itirazları ileri süremeyeceği, zira aksinin kıymetli evrakın soyutluğu, illetten mücerretliği ilkesine de aykırı düşeceği, davalılardan müflis haricindeki bankaların davacı ile davalı müflis arasındaki iç ilişkiyi bilmeleri gerekmediği, davacının iddiasının şahsi defi olmakla davalılardan müflis haricindekilere karşı ileri sürülemeyeceği, kıymetli evrak olan çekin sebepten soyut olduğu, davalılar olan meşru hamil bankaların çekleri iktisabından ağır kusur yahut kötüniyetli olduklarının da dosya kapsamında ispat olunamadığı mahkememizce anlaşılmış ve —— tarihli bilirkişi heyeti raporu gerekçeli, bilimsel ve denetime uygun olmakla hükme esas alınarak davacının davalı müflise takibe ve davaya konu çekler sebebiyle 39.849,02-TL borçlu olmadığının tespitine, diğer davalılara karşı açılan davanın ise reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
AÇILAN DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE
1-Davacının davalı müflis —— davaya konu çekler sebebiyle —— borçlu olmadığının TESPİTİNE, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Davalı (temlik alan) —-ve davalı ——– karşı açılan davanın REDDİNE,
3- KARAR HARCI;
a-Davanın kabul edilen 39.849,02-TL’lik bölümü üzerinden belirlenen 2.722,09-TL nisbi karar harcının 896,57-TL’lik bölümü dava açılırken peşin olarak alınmış olduğundan, geriye kalan 1.825,52-TL karar harcının —- esas sayılı dosyasında işlem gören Müflis ——- iflas masasına kaydı ile hazineye irat kaydına,
4-AVUKATLIK ÜCRETLERİ
a-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden kabul edilen kısım için karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 9.200,00-TL vekalet ücretinin —–esas sayılı dosyasında işlem gören Müflis —— iflas masasına kaydına,
b-Davalılar (temlik alan) ——– kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden red edilen kısım için karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılar (temlik alan) —— verilmesine,
c-Müflis —— kendini vekil ile temsil ettirmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-DİĞER YARGILAMA GİDERLERİ
a-Davacı tarafından dava açılırken harç olarak yatırılan 896,57-TL peşin harç, 27,70-TL başvurma harcı toplamı 924,27-TL’nin —– sayılı dosyasında işlem gören Müflis ——- iflas masasına kaydına,
b-Davacı tarafından sarfedilen 3.100,00-TL bilirkişi ücreti ve 431,50-TL posta ücreti olmak üzere toplam 3.531,50-TL’nin davanın kabul ve red oranı gözetilerek 2.680,51-TL’nin —— sayılı dosyasında işlem gören Müflis —– iflas masasına kaydına, kalan 850,99 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
c-Davalılar tarafından yargılama gideri sarfedilmediğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına
c-Davacı tarafça yatırılan teminatın HMK 392/2. Gereğince karar kesinleştikten 1 ay sonra iadesine,
d-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avanslarının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı ——— vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde——– nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı.23/03/2023