Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2011/1054 Esas
KARAR NO: 2022/540
DAVA: Alacak
DAVA TARİHİ : 22/12/2011
BİRLEŞEN —— SAYILI DOSYASI
DAVA: Alacak
DAVA TARİHİ : 23/02/2012
BİRLEŞEN——- DOSYASI
DAVA: İtirazın İptali ( Ticari Satımdan Kaynaklanan )
DAVA TARİHİ : 07/11/2013
KARAR TARİHİ: 08/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
ASIL DAVA ( Mahkememizin—–Esas )
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi özetle ; Davacı —– tarihli dava dilekçesinde; müvekkil şirketin, önceden beri devam eden ve son olarak —– tarihinde imzalanan —–satış ve dağıtımı hususunda davalı şirketi yetkilendirdiğini, ancak davalının, görev ve sorumluklarını yerine getirmediğini, şöyle ki; — yerleşik—– kapsamında —– gönderilmek üzere müvekkil firmadan—- isimli ürünü sipariş ettiğini, bu ticaretin teminatı olarak—- keşide ettiği,—–değerindeki çekin, davacı nam ve hesabına davalı şirkete teslim edildiğini, ne var ki —- üzerinden —- gönderilen malın,—- ithalatçı tarafından kabul edilmediğini, paralarını —– firmadan alamayacağını düşünen——firmalarının çekin iadesini istediğini, ancak bu talebin haklı görülmediğini, söz konusu çeki elinde bulunduran davalının, davacı firmanın talimatı üzerine —–sayılı dosyası üzerinden, çeki keşide eden —- ciro eden —– karşı icra takibi başlattığını, burada malı satan ve parasını talep hakkı olan davacı firma olduğunu, davalı ile sadece tahsilatla ve icra takribini yürütmekle görevli olduğunu, söz konusu firmaların, takip konusu miktarı icra dosyasına yatırarak —–sayılı menfi tespit davasını açtığını, yapılan yargılama sonucunda bu firmaların haksız bulunduğunu ve davalarının reddedildiğini, bu firmaların temyizi üzerine —- kararı alacaklı lehine bozduğunu ve asıl alacağa ilaveten —– tazminat ödemesi gerektiğini bildirdiğini ve netice olarak —– tazminat ve masraflarıyla birlikte tahsil ettiğini, bu çek alacağı, davalı firma tarafından takip ve tahsil edilmiş ise de bugüne kadar müvekkil şirkete herhangi bir ödemede bulunmadığını öne sürerek, davalı şirketin,——–tahsil ettiği davalıdan olan cari alacağının bir kısmını oluşturan miktarın tespiti ile bu miktarın davalıdan avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi özetle ; dava konusu çekin, dava dışı —— arasındaki hukuki ilişki nedeniyle müvekkilinde bulunduğunu ve hukuki yollarla tahsil edildiğini, davacının taraf ehliyetinin bulunmadığını, husumet yönünden itirazlarının bulunduğunu, dava konusu çekin, müvekkil firma ile dava dışı firmalar arasındaki ilişkiye dayalı olup, davacının alacağına yahut satışına ilişkin bir belge olmadığını, bu nedenle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
BİRLEŞEN DAVA ( —— )
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi özetle ; davalı tarafından —-dosyası ile alacak davası açıldığını, davalı firmanın aralarındaki sözleşmeyi ihlal ettiğini, davalının her ne kadar—– yevmiye sayılı ihtarnamesiyle sözleşmeyi feshettiğini bildirmiş ise de sözleşmenin her iki tarafa hak ve borçlar yükleyen bir sözleşme olduğundan tek yanlı feshinin mümkün olmadığını, davalının—– müşterilerine doğrudan yaptığı satışlar nedeniyle sözleşmenin —gereğince müvekkiline komisyon ödeme yükümlülüğünün olduğunu, ayrıca müvekkilinin bilgisi dışında—- satış temsilciliği oluşturduğunu öne sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik——- reeskont faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi özetle ; Davalı vekili cevap dilekçesi özetle ; Taraflar arasında akdedilen sözleşme davalı firmanın tek satıcı/dağıtıcı olarak vasıflandırıldığı tek satıcılık sözleşmesi olduğunu, Tek satıcı/distribütörlük sözleşmeleri, bilindiği üzere, irade özerkliği ve sözleşme serbestisi ilkesinin etkisi ile doğan, iki tarafa borç yüzleyen—–olduğunu, bu tür sözleşmeler, haklı bir sebebin crtaya çıkması halinde, akdin süreli veya süresiz olmasına bakılmaksızın sözleşme önelsiz ve ileriye etkili olarak feshedilebileceğini, haklı sebeple fesihten söz edilebilmesi için sözleşmenin devamını beklenemez ağırlıkta vakıalara dayandıracak sebeplerin varlığı arandığını, Davalı/karşı davacı tarafa gönderilen —– yevmiye numaralı ihtarnamesinde açıkladığımız tüm sebepler, sözleşmenin sürdürülemeyeceği ağırlıkta vakıalara dayandığını, söz konusu ihtarnamede açıklanan şartlar altında, müvekkil firmanın ——sınırları dâhilinde münhasır yetkiler verdiği ve temsilcisi kıldığı muhatap şirkete olan güveni aşırı şekilde sarsılmış olup, bahsedilen sözleşme ilişkisinin hukuki, ticari ve fiili sebeplerle devam etmesinin mümkün olmayacağı anlaşıldığını, bu nedenle yapılan fesih haklı olduğunu,
Davalı/karşı davacı taraf, kendilerine müvekkil firma tarafından hiçbir yazılı ya da sözlü bildirimde bulunmaksızın —–müşteriler ile ticari ilişkiler kurulduğunu ve ürün satışı yapıldığını ileri sürerek —–faturayı ——–ibraz etmiş, bunun dışında başkaca satış işlemleri olduğunu, bunların da müvekkil firmanın ticari defterleri incelendiğinde açıkça görüleceğini iddia ettiğini, haklı bir nedenin varlığı halinde sözleşmeler tek taraflı irade beyanıyla feshedilebileceğini, önemli olan müvekkili firmanın sözleşmenin feshinden önce sozleşmeyı ıhlal eder bir işleminin olup olmadığıdır. Müvekkili firmanın fesih bildiriminden önce sözleşmeyi ihlal eder hiçbir işlemi olmadığını, fesih bildiriminden sonra müvekkili firmanın yaptığı işlemler ise davalı firmayı ilgilendirmediğini, bu kapsamda davalı tarafın, müvekkili firmanın—— de başka bir satış temsilciliği kurduğu iddiası da mesnetsiz olduğunu, adı geçen firma sözleşmenin feshi Âdı geçen firma sözleşmenin feshi tarihinden sonra faaliyete geçtiğini, aksine, görülmekte olan dava konusu alacak dışında, müvekkil firmanın davalı/karşı davacıdan yüklü bir miktar alacağı olup, bu alacak ayrıca dava icra takibi konusu yapılacağını, bu nedenle takas def’i bulunduğunu ve birleşen davanın reddini istemiştir.
ISLAH : Davacı—— tarihli ıslah dilekçesi ile Birleşen iş bu dosyada davalı tarafın Sözleşmeyi ihlalinden kaynaklı müsbet zararımızın bilirkişi marifetiyle tespiti ile davalıdan tahsili için fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla —– tutarlı dava açıldığını, —- tarafından dosyaya verilen raporda bu dosyaya ilişkin alacağın/ tazminatın —-olduğu tespit edildiğinden , —– düşülmek suretiyle davamızı ıslah ederek—– reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesine karar verilmesini, Asıl talep olan —-ıslah tutarı olan —— reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA ( ——- )
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi özetle ; Davacı dilekçesinde: yanlar arasında —- tarihinde imzalanan —- sözleşmesiyle davacı ürünlerinin —– satış ve dağıtımı için davalı firmayı yetkilendirdiğini, ancak davalının sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmenin müvekkil tarafından tek taraflı feshedildiğini, Asıl dava olan —– dosyası ile talep edilen alacaktan ayrı olarak başka alacağın da bulunduğunu, bu alacağın toplam —- Tahsili amacıyla —-dosyası üzerinden takibe geçildiğini, itiraz üzerine takibin durduğunu öne sürerek, itirazın iptaline ve % 20 inkar tazminatına mahkumiyetini istemiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi özetle ; —— nolu faturalar hakkında zamanaşımı itirazlarının olduğunu, davacının, müvekkilinin bilgisi haricinde —– sınırları içerisinde başka firmalarla sözleşmeye konu işlerde ticari faaliyette bulunamayacağını, bu hususun—— başlıklı —–de yazılı olduğunu, müvekkiline yazılı bildirimde bulunmak kaydıyla ——doğrudan satış yapma hakkı bulunduğunu, bu şekildeki satışları için müvekkiline komisyon ödemek yükümlülüğünün bulunduğunu, davacının bu kuralı ihlal ederek—— müşterilerle ticari ilişki kurup ürün sattığını ve müvekkiline komisyon ödemediğini, müvekkilinin sözleşmesi devam ederken———- unvanı ile faaliyete geçtiğini, davacı defterlerinden bu tür satışların tespiti ile komisyon alacaklarının tespit edilebileceğini savunarak davanın reddini ve % 40 tazminata mahkumiyetini istemiştir.
KARŞI DAVA : davalı/karşı davacı vekili karşı dava dilekçesi özetle ; —– devam ederken yapılmış olan tüm satışlardan müvekkilinin komisyon ücretlerinin tamamını alamadığını, davanın icra takibine konu ettiği alacaklarının kendilerine ödendiğini, ancak komisyon alacaklarının ödemediğini, davacının —-firmasına doğrudan yapılan satışları nedeniyle ——- müvekkiline ödenecek komisyon bedelinin de tespitini talep ettiklerini talep ve dava etmiştir.
KARŞI DAVA CEVAP: davacı / karşı davalı vekili karşı dava cevap dilekçesi özetle ; davalı aleyhine yapılan icra takibinin, belirli faturalara hasredilerek başlatılmadığını, cari hesapta birikmiş olan —– alacağını tahsile koyduğunu, bu alacağın çok sayıda fatura ve bu faturalara yapılan kısmi ödemeler sonucu oluştuğunu, faturalara İtiraz edilmediğine göre davalının bu faturaların ödendiğini ispat etmesi gerektiğini, davalının bazı makbuz beyanlarının da yanıltıcı nitelikte olduğunu, —- faturaya ait ödemenin —- tarihinde yapıldığının iddia edildiğini, ama transfer belgesinde bu ödemenin—- fatura ile ilgili olduğunun yazıldığını savunmustur.
ISLAH ( Karşı Dava Yönünden ) : Davacı—– tarihli ıslah dilekçesi ile ; birleşen iş bu dosyada davacı tarafın açmış olduğu davaya karşı cevap dilekçesinde davacı aleyhine ikame edilen karşı dava da —- faiziyle birlikte davalıdan tahsilini,—- tarafından dosyaya verilen raporda bu dosyaya ilişkin alacağın—- olduğu bu miktarın—– tahsilinin fatura kesilmesine bağlı olduğu, —- ise sözleşme gereğince fatura kesilmesi şartına bağlanmadığı tespit edildiğini, Karşı dava dilekçesi ile birlikte —- alacak talep edilmiş olduğundan, bu talebini ıslah ederek —–ile birlikte toplamda —- ödeme tarihindeki kur üzerinden ———uyguladığı en yüksek faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Asıl Dava ; davalı —- sayılı icra dosyası üzerinden (—— çek alacağının tespiti ve bu tutarın avans faizi ile birlikte davacı ——ödenmesi istemine ilişkindir.
BİRLEŞEN ( —— )
Dava ; davacı —- firması tarafından, sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğranılan müspet zarardan, şimdilik —- tazminatın, davalı —— firmasından tahsil istemine ilişkindir.
BİRLEŞEN ( —— )
Asıl Dava ; davacı —- şirketinin, davalı —– bakiye alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibine, vaki itirazın iptal istemine ilişkindir.
Karşı Dava ; davacı —-, daval—- firması tarafından, sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğranılan müspet zarardan, şimdilik — tazminatın, davalı —- firmasından tahsil istemine ilişkindir.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları resen belirlenerek, kanıtlar toplanmak ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle sonuçlandırılmıştır.
Bu itibarla toplanan deliller, mahkememizce kısmen benimsenen bilirkişi raporları ve ek raporları, tarafların iddia ve savunmaları, hep birlikte değerlendirildiğinde;
Asıl dava ( Mahkememizin —-) yönünden ;
Taraflar arasında —-tarihli ve üç yıl süreli —- düzenlenmiştir. Sözleşmenin konusu,——-rünlerin dağıtımı ve satışı için münhasir distribütör olarak görevlendirilmesi hususunu kapsamaktadır.
—-maddesinde; —–, kesilen satış faturaları üzerinden net — tutarında bir komisyon ödemesi alacağı, —-, komisyon bedelini—– ödemek şartıyla ürünleri bölge dahilinde müşterilere doğrudan doğruya satma hakkına sahip olduğu,
Sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren tarafların üç ay öncesinde sözleşmenin feshedilmemesi halinde sözleşmenin kendiliğinden — yıl daha uzayacağı, kararlaştırılmıştır.
Taraflar arasında —– düzenlenmiştir.
Sözleşmenin konusu——-ürünlerin dağıtımı ve satışı için —— olarak görevlendirilmesi hususunu kapsamaktadır.
—maddesinde, —- her bir fatura için kararlaştırılacak bir komisyon ödemesini, —– alma hakkına sahip olduğu, —–resmi faturasının tebliğini müteakip ——banka hesabına komisyon ücretinin ödeneceğinin taahhüt edildiği,
—maddesinde FESİH koşullarının düzenlendiği, bu maddede; sözleşme süresinin —–olduğu, sona erme tarihinden altı ay önce taraflarca yazılı itiraz olmadığı takdirde sözleşmenin kendiliğinden —- daha uzayacağı, kararlaştırılmıştır.
—– davalı —– gönderdiği —- yevmiye sayılı ihtarnamede;—– tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca muhatap şirketin —–olarak görev aldığı, ancak muhatap şirketin, görev ve sorumluluklarını yerine getirmediği, kendilerine ulaşmak ve irtibat kurmanın mümkün olmadığı, şirket faaliyetleri hakkında bilgi vermediği, müşterilerin birlikte ziyaret edilmesi teklifinin açıkça veya zımnen reddedildiği, icra ve davalar hakkında yanıltıcı bilgi verildiği, müvekkil adına tahsil edilen paranın gönderilmediği, müvekkil firmaya karşı haksız rekabet yaratacak bir takım işlemlere girildiği, müvekkile ait —- markasının haksız olarak kendi adına tescil ettirildiği ve sözleşmenin ihlal edildiği belirtilerek —– tarihli sözleşme ile birlikte taraflar arasında akdedilen tüm sözleşmelerin tek taraflı olarak feshedildiği bildirilmiştir.
Dosyada mübrez ——tarafından, dava dışı —-lehine düzenlenmiş ve —– tarafından davalı —– şirketine ciro edilen çekin, men talimatı nedeniyle ödenemediği hususu, muhatap banka tarafından çekin arkasına düşülmüştür.
—- sayılı dosyasında, — tarihinde, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla ——-aleyhine takibe geçerek, —— işlemiş faiz—— tazminat—– komisyon tutarı olmak üzere toplam ——–alacağın tahsilini talep etmiştir.
— tarafından ——- tarihinde—– olmak üzere toplam ——- ödeme yapıldığı görülmüştür.
Bu çek hakkında —— sayılı kararında; dava konusu —- bedelli çekin, davacı—- tarafından ——- lehine keşide edildiği, çekin bankaya ibraz edildiği, —- sayılı dosyasında takibin devam ettiği, dava konusu çekin, tarafların ticari defter kayıtlarında alım ve satım kaydının bulunmadığı, nazım hesaplarda gösterildiği, davacı, keşideci ve lehtarın kendisi ile dava dışı olan —— firmasına karşı ileri sürebileceği defileri, şahsi ilişkiye ilişkin itirazlarını iyi niyetli hamile karşı ileri süremeyeceği, ancak alım satım sözleşmesini yaptığı dava dışı şirkete karşı ileri sürebileceği, bu iddiasında yazılı belge ile ispatlaması gerektiği, kaldı ki alım satım ile ilgili dava dışı şirketin dosyaya celp edilen satıma ilişkin , davacı şirketçe —— dışında başka bir yere satılmaması hususunda anlaşma bulunduğu, bu nedenle davacıların dava konusu çekin bedelsiz kaldığı, sözleşmenin geçersiz olduğu yönündeki iddialarını ispatlayamadığı, bu nedenle davanın reddi gerektiği kararı verilmiş ve bu kararın kesinleştiği görülmüştür.
Huzurdaki davada, davacı—- üzerinden —- gönderilmek üzere müvekkil şirketten ürün sipariş ettiğini, ürüne ilişkin fatura bedelinin—- olduğunu,—- ciro ettiği —— değerli çeki, müvekkilinin nam ve hesabına davalı —— verdiğini, ancak—- bu çeki icra yoluyla tahsil ettiği halde, bedelini müvekkiline vermediğini, icra dosyasından yaptığı tahsilat tutarını müvekkil şirkete ödemesi gerektiğini öne sürmüştür.
Davalı —- vekili ise; dava konusu çekin, müvekkil firma ile dava dışı firmalar arasındaki ilişkiye dayalı olup, davacı tarafın alacağına veyahut satışına ilişkin bir belge olmadığını, davacı tarafın bu belgeye———- dosyasında müvekkilinin savunmalarına itibar edilerek dava konusu çekin dava dışı —– davacılar arasındaki ilişkiden kaynaklı olmadığı hususunun hüküm altına alındığını savunmuştur.
Davacıya ait defter kayıtlarına göre ; davacı şirketin, dava dışı — firmasına düzenlediği — faturanın —- olarak deftere kayıt edildiği, ancak fatura bedelinin ödenmediği, davacı şirketin, —–alacağın olduğu, kur farkı tenzili ile bu alacağın—– olduğu tespit edilmektedir.
Davalı—– ticari defterlerinde, dava konusu —- tutarlı çek kaydının olmadığı, —– kaydının olduğu, davalının, çeki ciro yoluyla devir aldığı ——- şirketinden, çek tarihi itibariyle bir alacağın bulunmadığı, zaten davalı da, —— aldığı bu çeki, ——şirketinden olan alacağına mukabil cari hesap kayıtlarına işlemediği, —–hesaplarda muhasebeleştirildiği, görülmektedir. Nitekim çeki ciro eden —– kayıtlarında da bu çekin nazım hesaplar içerisinde izlendiğinin görülmesi, buu çekin, ticari münasebet (mal alım-satım) karşılığında alınmadığını teyit etmektedir.
O halde davalı ——, davacı şirketin tek yetkili distribütör sıfatını haiz olması bağlamında dava konusu çeki aldığı, icra yoluyla tahsilatını yaptığı halde, bedelini davacıya göndermediği, dolayısıyla da dava konusu çek bedelinin, davalının uhdesinde bedelsiz kaldığı, bu durumda davalı, icra yoluyla tahsil ettiği çek bedelini, davacı şirkete ödemek yükümlülüğü olduğu, davacının, dava tarihi itibariyle davalıdan —— ana para alacağı olduğu kanı ve sonucuna varılmıştır.
Birleşen ——- itirazın iptali konulu dava yönünden ;
Davacının ; —– Esas sayılı icra dosyası ile —– alacağın tahsili için ilamsız icra takibine başladığı, davalının süresinde itiraz ettiği ve davanın süresinde açıldığı anlaşılmıştır.
Davacı takipteki alacağını, “cari hesap bakiye” alacağına dayandırmıştır.
Davacının incelenen ticari defter kayıtlarına göre ; davacı——-, davalı ——arasında toplam —- tutarında fatura kestiği, buna mukabil davalıdan —- tahsil ettiği, davacının, davalıdan, (—— alacağının bulunduğu, görülmüştür.
Davalıya ait defter kayıtlarına göre ise ; Davalı —-, cari hesap ilişkisi olarak —- hesap kesim tarihi itibariyle davacı şirkete bakiye, ———-borcunun olduğu tespit edilmiştir.
Görüleceği üzere her iki şirketin borç / alacak bakiyelerinin sonuçlandığı tarihler farklı olup, davacının —— alacağı —- tarihi itibariyle oluşmuştur. Davalının defterindeki —- tutarlı borç ise —– tarihi itibariyle oluşmuş bir rakamdır. Davalı—– tarihi itibariyle davacıya bakiye —- borçlu durumdadır. (davacı İse—– alacaklı durumdadır. Bu tarihten sonra davalı, davacı şirketten —- tutarlı —- adet fatura daha almış, buna karşılık —ödeme yapmıştır. Buna göre davalı —– borcunun meydana geldiği anlaşılmıştır. Davacının kayıtlarında, —– tarihinden sonraki fatura ve ödemelerin de aynen kayıtlı bulunduğu tespit edilmektedir.
Bu durumda davacının, hesabi cari ilişkisinden kaynaklanan — alacak iddiası (talebiyle bağlı olarak) sübut bulmuş olup davacının davalı — takip tarihi itibariyle —— alacağı olduğu,
Davalının ödeme iddiasında bulunduğu ancak bu iddiasını yazılı belge ile kanıtlayamadığı, yemin deliline de dayanmadığı görülmekle birleşen—– sayılı davada asıl dava yönünden davacının takip tarihi itibariyle —-likit alacağı bulunduğu, davalının takibe haksız ve kötü niyetli olarak itiraz ettiği belirlenmekle davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Birleşen—– sayılı dosyadaki karşı dava yönünden ;
Davalı/karşı davacı —-, davacı/karşı davalı —- ücretlerini, sözleşmenin kurulduğu yıldan bu yana tahsil edemediğini öne sürerek, fazla hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik —– alacağın ticari reeskont faiziyle birlikte tahsilini talep etmektedir.
Yanlar arasında düzenlenen —– tarihli sözleşmelerde, davacı şirketin keseceği her bir fatura üzerinden——- ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Tarafların ticari defter kayıtlarının seyrine bakıldığında;
Sadece davacı/karşı davalı —-tarihli kayıtlarında —- komisyon ücret ödemesinin görüldüğü,—–defter kayıtlarında ise bu komisyon ödeme kaydının olmadığı görülmektedir.
—- tutarlı komisyon ödemesi, —– cari hesap borcundan mahsup edilen, başka bir delişle —– ödemesi olarak kabul edilen bir ödemedir.
Bu durumda eğer, ——komisyon ücretini—- cari hesabından düşmemiş olsaydı, —–alacağı söz konusu olacaktı, bu durumda ticari defter kayıtlarına göre —— şirketinden aldığı toplam satış faturalarından doğan komisyon alacağının ne olduğu hususunun tespiti gerekecektir.
İncelenen ticari defterlere göre —– arasında toplam —- tutarında fatura aldığı anlaşılmaktadır. Hak ettiği komisyon alacağı,——– olacaktır.
Diğer taraftan, davalı/karşı davacı—- vekili, müvekkil şirketin aracılığıyla —- —– başka müşterilere yaptığı satışlardan dolayı da komisyon ücreti ödemesi gerektiğini öne sürmektedir.
Taraflar arasındaki —– tarihli sözleşmenin—- şirketinin, kesilen satış faturaları üzerinden net —– tutarında bir komisyon ödemesi alacağı, —- bedelini —– ödemek şartıyla ürünleri bölge dahilinde müşterilere doğrudan doğruya satma hakkına sahip olacağı düzenlenmiştir.
Bu durumda —–, bu satışları ispat etmesi gerekmektedir.—- buna ilişkin olarak alınan (—- şirketinin, dava dışı şirketlere kestiği) satış faturaları dosyaya konulmuş olup, —- tarafından, çeşitli müşteriler adına düzenlenmiş olup, toplam fatura tutarının —– olduğu görülmüştür.
Sözleşme gereğince davalı/karşı davacı—- bu satışlardan dolayı—— alacağı talep etme hakkına da sahip bulunmaktadır.
Bu durumda davalı/karşı davacı ——doğrudan —— kestiği faturalardan —- alacağı, —- dava dışı şirketlere yapılan satışlardan doğan komisyon alacağı olmak üzere —- komisyon alacağı olduğu, davacı/karşı davalı —- kayıtlarında,—- alacağı tenzili yapılmış olduğundan, davalı/karşı davacının, karşı dava olarak,———-olduğu, sonuç ve kanısına varılmaktadır.
İlk bilirkişi raporu gerekçeli ve denetime elverişli bulunmadığından komisyon alacağına ilişkin yapılan hesaplamaya itibar edilmemiş, üçüncü bilirkişi raporunda ise dilekçeler aşaması tamamlanıp, deliller sunulduktan sonra bilirkişi raporu düzenlendikten sonra karşı davalı tarafından dosyaya sunulan ve karşı davacı tarafından da kabul edilmeyen —— başlıklı belgede belirlenen hususlar gözetilerek hesaplama yapılmış olmakla üçüncü bilirkişi raporundaki bu hesaplama dikkate alınmamış karşı dava yönünden bila tarihli ——– tarafından düzenlenen bilirkişi raporundaki hesaplamaya itibar edilmiştir.
Yanlar arasında düzenlenen —– tarihli —— müşterilere kesilen satış faturaları üzerinden —- tutarında bir komisyon ödemesine hak kazanacaktır. —, sipariş edilen ürünlerin satış bedelinin tamamı tahsil edildikten sonra —- içinde yukarıda belirtilen komisyon tutarını —– tayin ettiği banka hesabına —– birimi ile ödemeyi taahhüt eder. Söz konusu komisyon ödemesi, yanlar arasında önceden komisyon bedelinin bazı ürünlerde ilgili olarak azaltılması amacıyla yazılı bir anlaşma yapılmış ise, azaltılabilecek veya artırılabilecektir.—- yazılı tebligatla bildirim yaparak ve yapacağı satışlar için yukarıda belirtilen komisyon bedeli tahakkuklarını, duruma göre ——ödemek şartıyla ürünleri bölge dahilinde müşterilere doğrudan doğruya satma hakkını mahfuz tutacaktır.”
Ve yine —-arasında düzenlenen —–maddesinde, ———–her bir fatura için ilgili duruma ilişkin kararlaştırılacak olan bir komisyon ödemesi hakkına sahip olacaktır.—- yukarıda belirtilen komisyonu —- ödemeyi ve söz konusu tutarı sipariş edilen ürünlerin tam ödemesini almasını ve —- resmi faturasını kendisini tebliğini müteakip—- tarafından belirlenen banka hesabına havale etmeyi taahhüt eder.Söz konusu komisyon ödemesi ile ilgili değişiklik için taraflar arasında ön yazılı mutabakat sağlanması halinde bazı ürünler için azaltılabilir veya artırılabilir. İlgili hususta—– yazılı bildirimde bulunmak kaydıyla, —– ürünleri bölgedeki müşterilere doğrudan satma hakkına sahip olup——– söz konusu satışlar için —— yukarıda belirtilen komisyonları ödemeyi kabul eder” düzenlemesi bulunmaktadır.
Her iki sözleşmedeki komisyon ödemesi hükmünden; davacı —–, hem davalı —ve hem de dava dışı bölge müşterilerine sattığı ürünler için —- komisyon ödemesi ödeneceği hususunun kabul edilmiştir.
Davacı—- vekili itirazında, komisyon ücretinin——- olarak değişikliğe uğradığını beyan ettiği ve buna kanıt olarak, ——- ödeme belgelerini sunduğu ancak dava dışı şirketlere yapılan satışların, bazı ürünlerine—- ve bazı ürünlerine de —- komisyon ücreti tahakkuk ettirildiği, ancak, komisyon oranlarının, hangi ürünlere, ——– oranı uygulanacağı hususunda dosyaya, davalının kabulünü ve teammül hale gelmiş uygulamasını içeren bir delil sunmadığı görülmekle, karşı davacının ——alacağı bulunduğu ancak talebinin —– olduğu davacının talebiyle bağlı kalınarak karşı davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Birleşen —- sayılı dosya yönünden ;
Davacının haksız fiili nedeniyle tazminat talebinde bulunduğu, bu davada, davacı —- sözleşmenin haksız feshi nedeniyle mahrum kaldığı komisyon gelirlerinden şimdilik —– müspet zararının tahsilini talep etmektedir.
—maddesinde FESİH koşullarının düzenlendiği, bu maddede; sözleşme süresinin —- olduğu, sona erme tarihinden altı ay önce taraflarca yazılı itiraz olmadığı takdirde sözleşmenin kendiliğinden — daha uzayacağı, kararlaştırılmıştır.
Yanlar arasında düzenlenen — tarihli sözleşmede; sözleşmenin maddelerinin ihlalinden dolayı feshini öngören bir düzenleme bulunmamaktadır. Davaci —– İse, —– davalı — gönderdiği —– yevmiye sayılı ihtarnamede; muhatap şirketin, görev ve sorumluluklarını yerine getirmediği, kendilerine ulaşmak ve irtibat kurmanın mümkün olmadığı, şirket faaliyetleri hakkında bilgi vermediği, müşterilerin birlikte ziyaret edilmesi teklifinin açıkça veya zımnen reddedildiği, icra ve davalar hakkında yanıltıcı bilgi verildiği, müvekkil adına tahsil edilen paranın gönderilmediği, müvekkil firmaya karşı haksız rekabet yaratacak bir takım işlemlere girildiği, müvekkile ait —- markasının haksız olarak kendi adına tescil ettirildiği ve sözleşmenin ihlal edildiği gerekçesiyle sözleşmenin feshedildiğini bildirdiği anlaşılmaktadır. Asıl dava kısmında açıklandığı üzere, davacı—-, davalı/—– adına tahsil etmiş olduğu —çek bedeli tutarını davacı—- göndermemiştir. Davacı——bu hususu, fesih gerekçelerinden biri olarak göstermiştir.
Taraflar arasındaki sözleşme, kanunda düzenlenmemiş—— sürekli edimli bir sözleşme (tek satıcılık sözleşmesi) niteliğindedir. Doktrinde ve uygulamada kabul edildiği üzere, bu sözleşmenin taraflarından biri sözleşmeden kaynaklanan “önemli bir borcunu ihlal ederse” ve “bu durum diğer taraf için akdi ilişkiye devam etmeyi katlanılmaz hale getirirse”, kendisi için akdi ilişki katlanılmaz hale gelen taraf, sözleşmeyi fesih öneli tanımaksızın derhal feshetme hakkına sahip olur. Davacı/—-davalı/— adına tahsil etmiş olduğu —- bedelli çek tutarını davacı/—– göndermemiş (iade etmemiş) olması da, kanaatimizce “önemli bir borç ihlali” niteliğinde olduğundan ve hayatın olağan akışında davalı—- bakımından akdi ilişkiye devam etmeyi katlanılmaz hale getirdiğinden —- davalı/—- sözleşmeyi haklı olarak feshettiği kanaatine varılmıştır. Davalı—-sözleşmeyi haklı olarak feshetmiş olduğu kanaatine varılmış olduğu için de, davacı/—— herhangi bir tazminat (kar mahrumiyeti tazminatı vb.) ödeme yükümlülüğü bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Birleşen ——– sayılı dava dosyası kapsamında her üç bilirkişi raporunda farklı görüşler belirtilmiş ise de konu hukuki olduğundan sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı hususu mahkememizce değerlendirilmiş ve bu çelişkinin giderilmesi için yeni bir bilirkişi kurulundan rapor alınması yoluna gidilmemiştir. Aynı şekilde karşı dava yönünden de mahkememiz ikinci raporu gerekçeli ve denetime elverişli bulunarak yapılan hesaplamayı esas alarak hüküm kurma yoluna gitmiş ve asıl dava ve birleşen davalar yönünden aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere :
1-Asıl Dava yönünden ;
DAVANIN KABULÜ ile ;
— kısmının— tarihinden —– tarihinden itibaren hesaplanacak avans faiziyle birlikte tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Birleşen Kapatılan —–Esas sayılı dosya yönünden ;
a-Asıl Dava yönünden ;
DAVANIN KABULÜ ile ;
—- sayılı takip dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin — üzerinden takip tarihi itibaren 3095 Sayılı kanunun 4/a maddesi gereği belirlenen faiz oranları uygulanmak suretiyle devamına,
Davacının alacağı likit olduğundan —– % 20 inkar tazminatının davalıdan tahsiline,
b-Karşı Dava yönünden ;
DAVANIN KABULÜ ile ;
—– kısmı yönünden —- karşı dava harç tarihinden itibaren, aşan kısım yönünden —– karşı dava ıslah tarihinden itibaren 3095 Sayılı Kanunun 4/a maddesi gereği belirlenen faiz oranları uygulanmak suretiyle hesaplanacak faiziyle birlikte fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden tahsiline,
Davalının takas mahsup talebinin reddine,
3-Birleşen —— sayılı dosya yönünden ;
KANITLANAMAYAN DAVANIN REDDİNE,
4-HARÇLAR
a-Asıl Davada Harç
Alınması gerekli 17.689,91 TL harcın davacı tarafından dava açılışı sırasında yatırılan 74,25 TL ve yargılama aşamasında tamamlama harcı olarak yatırılan 4.337,10 TL harç olmak üzere toplam 4.411,35 TL harçtan mahsubu ile, eksik bakiye 13.278,56 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
b-Birleşen Kapatılan—— sayılı dosyada ;
1-Asıl Davada Harç
Alınması gerekli 50.049,50 TL harcın davacı tarafından dava açılışı sırasında yatırılan 9.387,88 TL harçtan mahsubu ile, eksik bakiye 40.661,62 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
2-Karşı Davada Harç
Alınması gerekli 235.451,14 TL harcın davacı tarafından karşı dava açılışı sırasında davalı/karşı davacı tarafından yatırılan —- harç ve yargılama aşamasında —- tarihinde Mahkemeler veznesine —- makbuz ile ıslah harcı olarak yatırılan —( iş bu dava yönünden ıslah harcı olan —-) olmak üzere toplam 58.863,07 TL harçtan mahsubu ile eksik bakiye 176.588,07 TL’nin davacı/karşı davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
c-Birleşen —– sayılı dosya Harç
Alınması gerekli 80,70 TL harcın davacı tarafından dava açılışı sırasında yatırılan 148,50 TL peşin harç ve yargılama aşamasında —- tarihinde Mahkemeler veznesine —- makbuz ile ıslah harcı olarak yatırılan 66.000 TL ( iş bu dava yönünden ıslah harcı olan 13.837,27 TL ) olmak üzere toplam 13.985,77 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 13.905,07 TL’nin davacıya iadesine,
5-VEKALET ÜCRETİ
a-Asıl Davada Vekalet Ücreti
Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davacı vekili için takdir olunan 26.577,57 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
b-Birleşen Kapatılan—–Esas sayılı dosyada ;
1-Asıl Davada Vekalet Ücreti
Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davacı/karşı davalı vekili için takdir olunan 53.684,10 TL nispi vekalet ücretinin davalı/karşı davacıdan alınarak davacı/karşı davalıya verilmesine,
2-Karşı Davada Vekalet Ücreti
Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davalı/karşı davacı vekili için takdir olunan 123.093,03 TL nispi vekalet ücretinin davacı/ karşı davalıdan alınarak davalı/karşı davacıya verilmesine,
c-Birleşen—- sayılı dosya Vekalet Ücreti
Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davalı vekili için takdir olunan 58.063,19 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
YARGILAMA GİDERLERİ
a-Asıl Davada
Asıl dava da, davacı —-Tarafından dava açılışı sırasında harç olarak yatırılan—— yargılama aşamasında tamamlama harcı olarak yatırılan—olmak üzere toplam —davalı —— alınarak davacıya verilmesine,
b-Birleşen Kapatılan—— dosyanın ;
Asıl davasında ; davacı —-Tarafından dava açılışı sırasında harç olarak yatırılan— davalı —– alınarak davacıya verilmesine,
Karşı davasında ; davacı —- Tarafından dava açılışı sırasında harç olarak yatırılan—– yargı yargılama aşamasında — tarihinde Mahkemeler veznesine —- makbuz ile ıslah harcı olarak yatırılan—- ( iş bu dava yönünden ıslah harcı olan —- ) olmak üzere toplam — davalı—- alınarak davacıya verilmesine,
c-Birleşen —- sayılı dosya da ; davacı—- Tarafından dava açılışı sırasında harç olarak yatırılan —- başvurma harcının davacı üzerinde bırakılmasına,
d-Yargılama giderleri asıl ve birleşen davalarda ortak yapıldığı belirlenmekle taktiren— oranında olmak üzere ; Asıl dava ve birleşen Kapatılan——-davanın davacısı, birleşen —–davanın davalısı — tarafından sarf edilen —- bilirkişi ücreti, 577,00 TL posta ücreti olmak üzere toplam 24.427 TL’nin ½ ‘si olan 12.213,50 TL’nin asıl dava ve birleşen —– sayılı asıl davanın davalısı —— verilmesine, kalan 12.213,50 TL’nin üzerinde bırakılmasına,
e-Yargılama giderleri asıl ve birleşen davalarda ortak yapıldığı belirlenmekle taktiren ½ oranında olmak üzere ; Birleşen Kapatılan —– sayılı karşı dava ve birleşen—–davanın davacısı, asıl dava ve birleşen Kapatılan—- sayılı asıl davanın davalısı —- posta ücreti olmak üzere toplam 17.135,75 TL’nin ½ ‘si olan 8.567,87 TL’nin Asıl dava ve birleşen Kapatılan—- davanın davacısı, birleşen —-sayılı davanın davalısı ——- üzerinde bırakılmasına,
f-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ———-Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolunun açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.08/06/2022