Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/495
KARAR NO : 2024/13

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Bono İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 21/07/2023
KARAR TARİHİ : 11/01/2024

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Bono İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, dosya incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/

Davacı/Talep eden vekili dava dilekçesinde özetle;

Düzenleyeni —–… (TCKN:…) , alacaklı/lehtarı —– Hamili talep eden banka olan, 05/06/2023 tanzim tarihli, 08/07/2023 vade tarihli, 38.000,00-TL bedelli bononun zayi olduğunu ve halen bulunamadığını, senedin vadesinin gelmiş olması nedeniyle tevdi mahalli olarak —–Şubesi’nin belirlenmesine ve senet borçlusuna tevdi mahallini de belirten muhtıra çıkarılarak ödeme yasağının tebliğine, dava konusu bononun zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.

CEVAP /TALEP: Dava HMK’nin 382(2)-e.6 madde gereğince çekişmesizdir.

DELİLLER : —-Gazetesi ilanları, Nüfus Kayıtları, Senet tevdi bordrosu, —- Kayıtları, Muhtıra, Dosya kapsamındaki sair tüm bilgi ve belgeler.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Dava, 6102 Sayılı TTK’nin 778/1-ı maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757/765 maddeleri uyarınca zayi nedeniyle bono iptali istemine ilişkindir.Dava, 6100 Sayılı HMK’nin 382(2)-e.6 maddesi gereği çekişmesiz yargı işi olup, aynı yasanın 385. maddesine göre 316-322 maddeleri kapsamında basit yargılama usulüne tabidir.Davada 6102 Sayılı TTK’nin 757/1 maddesi uyarınca mahkememizin talep eden hamil bankanın yerleşim yeri/merkezi bakımından yetkili olduğu görülmüştür.
Davanın niteliğine göre 6100 Sayılı HMK’nin 385.maddesi gereğince aynı yasanın 316 ilâ 322 maddelerinde düzenlenen basit yargılama usulüne tabi işbu davada mahkememizce usulüne uygun olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiş, uyuşmazlık belirlenmiş ve davanın niteliği gereği sulh teklifi yapılmadan tahkikata geçilerek tahkikat işlemleri yerine getirilmiş, ilanlar yapılmış, deliller incelenip, değerlendirilmiş ve karar duruşmasına katılan talep eden vekilinin son sözleri de dinlenip tutanağa yazılarak aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Senedin Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650”
(1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatıyla hamile yazılı sende dönüştürebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir.
(2) Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakat bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Şartları Başlıklı Madde 651”
(1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir.
(2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyan ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Hükümleri Başlıklı Madde 652” (1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir vaeya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir.
(2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun (C) Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 778/1 ‘bononun niteliğine aykırı düşmedikçe’ ; (I) iptale dair 757 ilâ 765, maddeler hükümleri bonolar hakkında da uygulanır’ hükmü ile aynı kanunun Önleyici Önlemler baş
lıklı Madde 757” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır. Açıklanan hususlara göre bono iptal davası açma hakkı TTK’nin 651.maddesi uyarınca, bonoya bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK’nin 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının yasal amacı budur.
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ile yapılan incelemeye göre somut olayda; 6102 Sayılı TTK’nin 760-762.maddeleri uyarınca —– Gazetesinde gerekli ilanlar yapılmış ve ilana konu gazeteler dosya kapsamına alınmıştır. Ancak davaya konu bono üzerinde hak iddia eden üçüncü bir gerçek veya tüzel kişi tarafından mahkememize herhangi bir beyan ve başvuru yapılmadığı gibi kaybolduğu ileri süralen bononun bulunarka dosyaya ibraz veya mahkememize teslim eden kimse de olmamıştır. Binaenaleyh, talep eden bankanın dava konusu bononun yetkili hamili olduğu ve bononun istem sahibi banka elindeyken kaybolmak suretiyle zayi olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılarak davanın/talebin kabulü ile; 6102 sayılı TTK’nin 778/ı maddesi yollamasıyla 764/1 maddesi uyarınca talebe konu bononun zayi nedeniyle iptaline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın/Talebin KABULÜNE,
2-Düzenleyeni —-. (TCKN:…) , alacaklı/lehtarı —– Hamili talep eden banka olan, 05/06/2023 tanzim tarihli, 08/07/2023 vade tarihli, 38.000,00-TL bedelli bononun ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE,
3-)Yapılan yargılama giderlerinin davanın mahiyeti gereği talep eden üzerinde bırakılmasına,
4-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 427,60 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 269,85 TL harcın mahsubuyla bakiye 157,75 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
5-)6100 sayılı HMK’nin 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan avansın yatırana iadesine, (Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince Yazı İşleri Müdürü tarafından re’sen işlem yapılmasına),
Dair, davacı/talep eden vekilinin yüzüne karşı ;6100 sayılı HMK’nin 341/1, 342, 343, 344 ve 345/1 maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf harç ve giderleri yatırılmak suretiyle mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçeyle; —–Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.