Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/461
KARAR NO:2022/548
TALEP:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
TALEP TARİHİ:28/06/2022
KARAR TARİHİ:05/07/2022
Bilgileri yukarıda yazılı çek iptaline ilişkin çekişmesiz yargı işinin Mahkememizde tensiben yapılan incelemesi sonunda:
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :
Talep eden vekili tarafından ibraz edilen ve gerekli-yeterli kısımları:
DAVA KONUSU:İhtiyati tedbir talepli çek iptali talebimiz hakkındadır.
AÇIKLAMALAR
1. Müvekkil firma ticari soğutma sistemleri alanında faaliyet gösteren bir firmadır. Bu amaçla müşterilerinden—— tarafından müvekkil lehine keşide edilen—- adet çek, kargo şirketinde kaybolmuştur. İlgili çeklerin de arasında olduğu bir grup gönderinin kaybolması üzerine—– tarihinde —–gidilerek ifade verilmiştir. İfade tutanağı dilekçemiz ekinde sunulmuştur.
2-Kaybolan —– adet çek bilgileri şöyledir;—— bedelli çeklerin meşru hamili müvekkil şirket olup söz konusu çekler kaybolmuştur. Kaybolan çeklerden —– bedelli,——nolu çek üçüncü şahısların ellerine geçmiş ve müvekkil imzası ve kaşesi taklit edilerek bankaya ibraz edilmiştir. Bununla ilgili bilahare ———duyurusunda bulunulacaktır. Sonuç olarak, kötü niyetli üçüncü kişilerin haksız şekilde yararlanarak sebepsiz zenginleşmesine mahal vermemek ve müvekkilin mağduriyetinin giderilmesi ve daha fazla mağdur olmaması için ivedilikle ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulmasına ve çeklerin kargoda kaybolması ve kötüniyetli üçüncü kişilerin eline geçmiş olması nedeniyle iptaline karar verilmesi amacıyla iş bu davayı açma zorunluluğu doğmuştur.
SONUÇ VE İSTEM:Yukarıda açıklanan nedenlerle ,
1-Yukarıda bilgileri verilen çeklerin üçüncü kişilere ödenmemesi/ödeme yasağı konulması yönünde——– verilerek ilgili bankaya müzekkere yazılmasına,
2-Tensiple—— İLANINA,
3- Devamla söz konusu çeklerin kayıp nedeniyle İPTALİNE karar verilmesi dileriz.şeklinde olup yukarıya aynen aktarılan tedbir talepli dilekçe ile dilekçede belirtilen söz konusu çeklerin kaybolduğu ileri sürülerek çeklerine iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.Dava, 6102 Sayılı TTK’nın 818/1(s) maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddelerine dayalı zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı —– Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650 “(1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatıyla hamile yazılı sende dönüştürülebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir. (2) Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakatı bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı —–Başlıklı Madde 651 “(1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.6102 sayılı—– Başlıklı Madde 652 “(1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. (2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı ——– Hükümler başlıklı Madde 818 “(1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü ile aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757 “(1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.6102 sayılı ——-Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır.
Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK 651. maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının amacı budur. Çek keşidecisinin TTK 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır.
6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Dava Şartları Başlıklı madde 114/1-d) “Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması.” 114/1-e maddesi “Dava takip yetkisine sahip olunması” ve 114/1-h maddesi “Davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması” hükümleri ile aynı kanunun Dava Şartlarının İncelenmesi başlıklı 115/2.maddesi” Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder.” hükümleri bulunmaktadır.
Yukarıda yazılı yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında somut olayda dilekçede iddianın öne sürülüş biçimine göre talebe konu çekleri dilekçe de belirtilen şirket tarafından talep eden lehine keşide edilip kargo şirketine teslim edildiği ve çeklerin kargoda kaybolduğu, talep edene henüz teslim edilmediği için meşru hamil sıfatını kazanmamış olduğu anlaşılmaktadır.
Emsal nitelikli ——- tarih ve—— Karar sayılı kararında kargoda kaybolup henüz talep edene ulaşmayan çekte lehtar olarak talep edenin yazılmış olmasına rağmen lehtara henüz teslim edilmeden kaybolması ve teslim söz konusu olmaması nedeniyle talep edenin yetkili hamil kabul edilmesinin mümkün olmadığı ve bu durumda talep edenin iptal davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı belirtilmiştir. Yukarıda ifade edilen yasal düzenlemeler, çeklerin kargoda kaybolmasına ilişkin yukarıdaki belirleme, söz konusu emsal——kararı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde talep edenin yetkili hamil sıfatını kazanmadığı, gerçekleşen bu durumun 6100 sayılı HMK’nın 114/1-h maddesi gereğince dava şartı olduğu ve dava şartı eksikliğinin giderilmesinin de mümkün olmadığı; talep edenin çek iptal davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığından talebin dava şartı yokluğundan usulden reddine ilişkin olmak üzere aşağıdaki şeklide karar verilmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-6100 Sayılı HMK’nın 114/1-h maddesi gereğince talep edenin dava açmakta ‘hukuki yararının bulunmaması nedeniyle; talebin 6100 Sayılı HMK’nın 115/2.maddesine göre DAVA ŞARTI YOKLUĞUNDAN USULDEN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken ——-karar ve ilam harcı peşin olarak alındığından başka harç alınmasına yer olmadığına,
3-Talebin niteliği gereği harç ve masrafların talep eden üzerinde bırakılmasına; aynı nedenle talep eden vekili yararına avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,
4-Artan avansın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
İlişkin olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren —-hafta içinde —- açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.