Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/731 Esas
KARAR NO: 2022/484
TALEP: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
TALEP TARİHİ: 25/11/2021
KARAR TARİHİ: 10/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) istemine ilişkin olayın yapılan açık duruşmaları sonunda dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Bir ticari ilişki neticesinde cari hesaba mahsuben, lehdarı ve yetkili hamili müvekkili şirket olan —- tutarında bir adet çek verdiği, işbu dava konusu çekin, müvekkili şirket tarafından ciro edilerek ticari iş yaptığı —- verildiği, —— sırasında çekin kaybolduğu, —–tarafından müvekkili şirkete verilen yazıda; —- firmasına gönderilmek üzere alınan dosyanın kayıp oluğu ve bulunması halinde bilgi verileceğinin belirtildiği, söz konusu çekin, müvekkili şirketin yedinde bulunduğu sırada kaybolmuş bulunduğundan tahsilatının mümkün olmadığı ve bu husus da müvekkilinin mağduriyetine neden olduğu, anılan çekin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi halinde müvekkili şirketin ileride telafisi imkânsız zararlara uğramasının önlenmesi açısından, müvekkili şirketin —— uyarınca zayi nedeniyle çek iptali davası açmakta hukuki menfaati bulunduğu ileri sürülerek öncelikle ——tutarında bir adet çek hakkında mümkünse teminatsız, aksi halde teminat mukabili ivedilikle ödeme yasağı kararı verilmesi ve ilgili bankaya bildirilmesi, gerekli ilanların yapılması, müvekkili şirketin, ileride telafisi imkansız zararlara uğramasının önlenmesi bakımından elinden rızası hilafına çıkan ve dökümü yapılan çekin iptaline karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
CEVAP /TALEP : Talep, HMK’nin 382(2)-e maddesi gereği çekişmesizdir.
DELİLLER : —– kapsamındaki sair tüm bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Talep, 6102 Sayılı TTK’ nin 818/1(s) maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
Talep, HMK’nin 382(2)-e maddesi gereği çekişmesiz yargı işi olup aynı yasanın 385. maddesine göre 316-322 maddeleri kapsamında basit yargılama usulüne tabidir.
Talebe konu olayda 6102 Sayılı TTK’nin 757/1 maddesi uyarınca mahkememizin hamilin ——– yetkili olduğu görülmüştür.
Mahkememizce usulüne uygun olarak hazırlanan tensip tutanağı ve buna bağlı olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiş, talep ve sorun belirlenmiş ve tahkikata geçilerek tahkikat işlemleri yerine getirilmiş, ilanlar, banka müzekkere cevapları ve sair tüm deliller incelenip değerlendirilmiş ve duruşmaya katılan talep eden hamil vekilinin son sözleri de dinlenip zapta geçilerek aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Senedin Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650” (1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatıyla hamile yazılı sende dönüştürebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir. (2) Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakat bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Şartları Başlıklı Madde 651” (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyan ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Hükümleri Başlıklı Madde 652” (1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir vaeya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. (2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır. Aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır. Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK’nin 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK’nin 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının ve iptal hükmünün amacı ve sonucu budur.
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ve yargılamaya göre somut olayda evvelin usul ve yasa gereği gerekli kararlar verilerek 6102 Sayılı TTK’nin 760-762.maddeleri uyarınca ——-gerekli ilanlar yapılmış ve ilana konu gazeteler dosya kapsamına alınmıştır. Yapılan işbu ilanlara rağmen dosyaya konu çek üzerinde hak iddia eden veya bulan herhangi bir gerçek veya tüzel kişi tarafından ilana göre belirlenen yasal süreye rağmen karar verilen duruşma gün ve saatine kadar mahkememize ibraz edilmemiş ve bu yönde hiçbir beyanda ve talepte de bulunulmamıştır. Muhatap —– tarafından verilen yanıtlarda da söz konusu çekin gösterilen keşidecinin hesabına bağlı olduğu, çekin bankada ve takas merkezinde ibrazına rastlanılmadığı ve bedelin ödenmediğinin bildirildiği anlaşılmakla işbu çekin eldeki fotokopiye ve sair tüm delillere göre yetkili hamilinin davacı şirket olduğu ve çekin iddia edildiği gibi hamil şirket elindeyken kaybolmak suretiyle zayi olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılarak davacının talebinin kabulü ile, 6102 sayılı TTK’nin 818/1-s maddesi yollamasıyla aynı yasanın 764/1. maddesi uyarınca eldeki dosyaya konu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-)Davanın/Talebin KABULÜNE,
2-)———- Seri Nolu Çekin
ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE,
3-)Yapılan yargılama giderlerinin olayın mahiyeti gereği talep eden üzerinde bırakılmasına,
4-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcına peşin alınan 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL karar ve ilam harcının talep edenden alınarak Hazineye gelir kaydına,
5-)6100 sayılı HMK’nin 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan avansın yatırana iadesine, (Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince Yazı İşleri Müdürü tarafından re’sen işlem yapılmasına),
Dair, davacı- talep eden vekilinin yüzüne karşı ; 6100 sayılı HMK’nin 341/1, 342, 343, 344 ve 345/1 maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf harç ve giderleri yatırılmak suretiyle mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçeyle; ——Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/06/2022