Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/698 Esas
KARAR NO : 2022/168

DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 02/04/2018
KARAR TARİHİ : 21/02/2022

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket nezdinde —-sigortalı ve müteveffa —- olduğu —- dava dışı —– nezdinde —- tarihinde çarpışması neticesinde müvekkilinin velayeti altıntaki —— vefat ettiğini, kaza tespit tutanağına göre mütevaffa —- %75 asli kusurlu——— araç için %25 tali kusurlu olduğunu, mütevaffa— ile müvekkili —- babası ve annesi olup kaza tarihinden evvel boşandıklarını ve velayetin —konusu vefattan sonra—-sayılı kararı ile anneye verildiğini, dolayısıyla — kaza tarihi itibariyle ——-vefatı ile desteğinden yoksun kaldığını, bu sebeple dava dışı — müracaat neticesinde %25 kusur oranına– etmek suretiyle yapılan hesaplamaya göre tespit edilen 3.192 TL’nin 21.07.2017 tarihinde ödendiğini, ancak davalı tarafa yapıla müracaat neticesinde, vermiş olduğu yazılı olduğu cevap dilekçesinde, sürücünün kendi kusuru ile sebebiyet vermiş olduğu kazadan dolayı kendisinin vefatından dolayı trafik poliçesinden faydalanamayacağı için ödeme yapılamayacağının belirtildiğini, davalının red sebebine dayandığı hukuki düzenlemenin somut olayda uygulamaya alanı bulunmadığının sabit olduğunu belirtilerek, davalı tarafından ödenmesi gereken destekten yoksun kalma tazminat tutarının 6100 sayılı HMK. 107. Madde uyarınca belirlenmesi ile temerrüt tarihi olan — tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline tarar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Kazaya karışan —- aracın trafik sigortası teminatları altında ve sürücüsü —– kazanın meydana gelmesinde kusurlu olduğu; kimsenin kendi kusurundan yararlanamayacağı; kusur ve zararı bilirkişinin belirlemesi gerektiği; temerrüde düşürülmedikleri ve yasal faiz talep edilebileceği huzurdaki haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER: Dava ve cevap dilekçesi,—- Karar sayılı dosyası, bilirkişi raporları, —- raporları, dosya içerisindeki tüm bilgi ve belgeler.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Dosyanın—-Karar sayılı görevsizlik kararı üzerine Mahkememiz işbu esasına kaydedildiği anlaşılmıştır.
Dosyada —- plakalı aracın kaza tarihinde —– adına kayıtlı olduğu, bahse konu aracın davalı —– tarafından — ile sigortalandığı görülmüştür.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, dava dosyası tarafların kusur durumları hususunda bilirkişilerden rapor alınmıştır.
—– soruşturma nolu dosyasına sunulan —– tarihli kusur raporundan özetle; şüpheli sürücü —– kusursuz olduğu, Müteveffa sürücü —- asli kusurlu olduğu kanaatinin belirtildiği görülmüştür.
————-Esas sayılı dosyasında alınan —— tarihli makina mühendisi bilirkişisinin raporunda özetle; ——— aracın sürücüsü dava dışı— kusursuz olduğu, —- aracın sürücüsü —– asli kusurlu olduğu kanaatinin belirtildiği görülmüştür.
Türk Ticaret Kanunu’nun 1425. maddesine göre, sigorta poliçesi genel ve varsa özel şartları içerir. Karayolları —tarihinde yürürlüğe girmiş olupyeni Genel Şartların C.10. maddesi ile, 12/8/2003 tarihli ve 25197 sayılı— Karayolları Motorlu Araçlar— Sigortası Genel Şartları yürürlükten kaldırılmıştır.
Yeni Genel Şartların C.11. maddesine göre; yeni genel şartlar, genel şartların yürürlük tarihi olan 01.06.2015 tarihinden sonra akdedilmiş sözleşmelere uygulanacaktır. Bunun doğal sonucu olarak artık eski genel şartların, yeni genel şartların yürürlük tarihinden sonra düzenlenen poliçelerde uygulanma imkanı bulunmamaktadır. Karayolları Trafik Kanunu’nun 93. ve Sigortalılık Yasası 11. maddesi gereği—- Sigortası Genel Şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları——- bulunduğu — tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır. Böylece —- aldığı yetki ile Zorunlu Sigorta Genel Şartlarını belirler. Bu nedenle Zorunlu Sigorta Genel Şartlarını Türk Borçlar Kanunu’nun 20. maddesinde düzenlenen genel işlem koşulu kapsamında değerlendirmek mümkün değildir.
Bir sözleşmenin genel işlem koşulu kapsamında olması için sözleşme yapılırken taraflardan birinin önceden tek taraflı olarak sözleşme şartlarını hazırlayarak diğer tarafa sunması gerekir. Oysa Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Genel Şartları, sözleşmede taraf olmayan —- tarafından kanundan alınan yetkiye dayalı olarak belirlenmektedir. Ayrıca Genel Şartları, Türk Borçlar Kanunu 20. maddesinin son fıkrasında “Genel işlem koşullarıyla ilgili hükümler, sundukları hizmetleri kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izinle yürütmekte olan kişi ve kuruluşların hazırladıkları sözleşmelere de, niteliklerine bakılmaksızın uygulanır.” düzenlemesi kapsamında düşünmek de mümkün değildir. Çünkü kanunda açıkça belirtildiği üzere, kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izinle kişi ve kuruluşların hazırladıkları sözleşmeler yürütmekte oldukları bir hizmet ile ilgili olmalıdır. Oysa—–sigortası hizmeti —-gibi hizmeti alan taraf ile bir sözleşme ilişkisi içinde de bulunmamaktadır.
01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren—- Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları’nın uygulanmasının, Karayolları Trafik Kanunu’nun 95.maddesinde belirtilen tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran hallerin zarar görene karşı ileri sürülemeyeceği ilkesine aykırı olduğunu söylemek de mümkün değildir. Zira bu ilkenin uygulanabilmesi her iki tarafın özgür iradesi ile poliçe düzenlendikten sonra zarar görenin aleyhine tazminatın kaldırılması ya da azaltılmasını gerektirecek değişikliklerin yapılması durumunda geçerli olacaktır. —– giren ——- (Trafik) Sigortası Genel Şartları, yürürlüğe girmesinden sonra düzenlenen poliçelerde geçerli olacağından, poliçenin düzenlendiği tarih itibarı ile—- (Trafik) Sigortası’nın kapsamı tüm taraflarca bilinmektedir. Sigortacı, işletenin sorumluluğunu poliçe ve genel şartlar kapsamında üstlendiğine göre, sonradan bir değişiklikten bahsetmek de mümkün olmayacaktır.
Kaldı ki; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1423. maddesine göre sigortacı, sigorta sözleşmesine ilişkin tüm bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının özel olarak dikkat etmesi gereken hükümleri, gelişmelere bağlı bildirim yükümlülüklerinden oluşan — yükümlülüğünü sigortalıya karşı yerine getirmese dahi sigortalı, sözleşmenin yapılmasına 14 gün içinde itiraz etmemiş ise sözleşme poliçede yazılı şartlar ve poliçenin ayrılmaz bir parçası olan genel şartlar kapsamında yapılmış olur.
Karayolları ——- teminatının kapsamı, poliçe ve poliçenin ayrılmaz bir parçası olan Genel Şartlara göre belirlenir. Nitekim Karayolları Trafik Kanunu’nun 90. maddesinde yapılan değişiklikle, —– kapsamındaki tazminatları belirlemede Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının göz önüne alınması —-tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın amacı A.1 maddesinde “Karayolları Trafik Kanunu uyarınca motorlu araç işletenlerine yüklenen hukuki sorumluluk için düzenlenen Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına yönelik ilgililerinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.” şeklinde belirlenmiştir. Sigortanın kapsamı ise Genel Şartların A.3. maddesinde “——– sırasında, üçüncü şahısların ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre sigortalıya düşen hukuki sorumluluk çerçevesinde Genel Şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin talepleri, kaza tarihi itibariyle geçerli ——- karşılamakla yükümlüdür.—— kapsamı üçüncü şahısların, sigortalının Karayolları Trafik Kanunu çerçevesindeki sorumluluk riski kapsamında, sigortalıdan talep edebilecekleri tazminat talepleri ile sınırlıdır.” şeklinde düzenlenmiştir. Kapsama giren teminat türlerinin tanımlandığı A.5. maddesinin (ç) bendinde ise Destekten Yoksun Kalma (Ölüm) Teminatı “Üçüncü kişinin ölümü dolayısıyla ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını karşılamak üzere bu genel şart ekinde yer alan esaslara göre belirlenecek tazminattır.” Şeklinde ifade edilmiştir. Genel Şartlar A.6. maddesinin (c ) bendinde “İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri” ve (d) bendinde, “Destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber—— gelen destek tazminatı talepleri” —- teminatının dışında kalan hallerden sayılmıştır.
— (Trafik) Sigortası Genel Şartları A.1. maddesi, A.3. maddesi, A.5. maddesinin (ç) bendi, yine A.6. maddesinin (c) ve (d) bentleri birlikte değerlendirildiğinde — sırasında destekten yoksun kalınan zararın, — kapsamında olması için şu şartların gerçekleşmesi gerektiği söylenebilir.
a) Talep edilen destek tazminatı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre –sorumluluk ve sorumluluk — genel şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin olmalıdır. Sigortalının hukuki sorumluluğu olmayan veya sigortalının sorumluluk riski içinde bulunmayan tazminat taleplerinden sigortacının sorumluluğu bulunmayacaktır.
b) Motorlu aracın işletilmesinden dolayı ölen kişinin üçüncü kişi olması gerekir. İşleten ve işletenin sorumlu olduğu şahısların dışında bir üçüncü kişinin ölüm neticesi, destek zararlarından sigortacının sorumluluğu bulunmaktadır. Bunun sonucu olarak, poliçede—- sorumlu bulunduğu kişilerin ölmesi durumunda ölen kişi, üçüncü kişi sayılmayacağı için desteğinden yoksun kalanların zararından sigortacı sorumlu olmayacaktır.
c) Sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinden sigortacının sorumluluğu bulunmamaktadır. Bir başka anlatımla desteğin kendi kusurundan kaynaklanan destek zararlarından sigortacının sorumluluğu bulunmamaktadır.
Somut olayda, sürücü/desteğin sevk ve idaresindeki —- kusuru ile sebebiyet verdiği kazada —– poliçenin düzenlenme tarihinin— anlaşılmaktadır. Davalının sorumluluğunun kapsamı —- yani davaya konu trafik kazasından önce yürürlüğe giren—— Sigortası Genel Şartları’na göre belirlenecektir.
Genel Şartların “Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı A.6. maddesi (d) bendinde; “destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri” teminat kapsamı dışında bırakılmış olup bu nedenle kendi ölümüne neden olan sürücünün (desteğin) kusuruna isabet eden destek tazminatı talebi — teminatı kapsamında değildir.
Kaza tarihinde yürürlükte bulunan Karayolları Trafik Kanunu’nunda sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber desteğin kusuruna denk gelen destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin sigorta teminat kapsamında olduğuna ilişkin bir düzenleme olmadığına göre, davacının davalı ——- sigortacısından — yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından (—- sayılı içtihadı bu yöndedir.) davanın reddine yönelik aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın REDDİNE,
2-) Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 35,90 TL harçtan mahsubu ile bakiye 44,80 TL harcın davacıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
3-) Yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-) Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan — 13/1 maddesi uyarınca 5.100,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-) Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından, bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6-) HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine ve bu konuda Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinın Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince Yazı İşleri Müdürü tarafından resen işlem yapılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yokluklarında gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.