Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/495 Esas
KARAR NO : 2021/909

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 16/08/2021
KARAR TARİHİ : 06/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan ve basit yargılama usulüne tabi Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sırasında yetkili hamil olduğunu iddia ve beyan ile dava konusu çeki dosyaya ibraz eden dava dışı ———– dilekçesi üzerine dosya resen incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; —–keşidecisi ——— kaybolduğunu, çekin müvekkilinin —- bulunduğu sırada çalındığını veya kaybolduğundan tahsilatının mümkün olmadığını, çek bedelinin talep edilebilmesi bakımından çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini ve müvekkilin zarara uğramaması için çek hakkında ödeme yasağı kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP /TALEP : Dava HMK’nın 382(2)-e maddesi gereği çekişmesizdir.
DELİLLER : ——– Müzekkere Cevabı, —, Dosya kapsamındaki sair tüm bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Dava, 6102 Sayılı TTK’ nın 818/1(s) maddesi delaletiyle aynı Kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
Dava HMK’nın 382(2)-e maddesi gereği çekişmesiz yargı işi olup aynı yasanın 385. maddesine göre 316-322 maddeleri kapsamında basit yargılama usulüne tabidir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Senedin Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650” (1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatıyla hamile yazılı senede dönüştürebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir. (2) Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakat bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Şartları Başlıklı Madde 651” (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyan ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Hükümleri Başlıklı Madde 652” (1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir vaeya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. (2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü ile aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme — ticaret mahkemesinden,— ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun (C) Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 778/1 ‘bononun niteliğine aykırı düşmedikçe’ ; (I) iptale dair 757 ilâ 765, maddeler hükümleri bonolar hakkında da uygulanır’ hükmü ile aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757” (1) İradesi ——- mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır. Açıklanan hususlara göre bono iptal davası açma hakkı TTK’nin 651.maddesi uyarınca, bonoya bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK’nin 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının yasal amacı budur.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır. Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının yasal amacı budur.
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ve yapılan yargılamaya göre somut olayda 6102 Sayıl TTK.760-762.maddeleri uyarınca gerekli —- kapsamına girdiği görülmüştür. Yargılama sırasında çek üzerinde hak iddia eden ve yetkili ve yasal hamil olduğunu öne süren—— tarafından verilen dilekçe ile çekin kendilerinde olduğu beyan edilmiş ve çekin her iki tarafına ilişkin ilişkin olarak örneği dosyaya ibraz edilmiştir. İbraz edilen —– dava konusu çek olduğu ve — ile ilgi kişide bulunduğu ve bankaya ibraz edildiği ancak karşılığının mahkememizden verilen tedbir nedeniyle ödenmediği görülmüştür. Bunun üzerine mahkememizce —– ara karar ile davacı vekiline çeki ibraz eden 3.kişiye karşı çek istirdat (çek iade) davası açması için iki hafta kesin süre verilmiş ve işbu karar kendisine tebliğ edilmiştir. Davacı vekili tarafından anılan ara kararımız gereğince —-sayılı dosyası ile davanın açıldığı beyan edilmiş ve tevzi formu sunulmuştur. Binaenaleyh mahkememiz açısından yasal süreç tamamlandığından ve yasa gereği eldeki dava konusuz kaldığından davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Dava konusuz kaldığından; DAVANIN ESASI HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2-)Yapılan yargılama giderlerinin davanın niteliği gereği davacı üzerinde bırakılmasına,
3-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcı peşin olarak alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
4-)6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine; Yazı İşleri Müdürü tarafından Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince resen işlem yapılmasına,
5-)6100 sayılı HMK’nın 392/2 maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde tazminat davası açılmaması ve talep halinde teminatın yatırana veya vekiline iadesine ve bu konuda Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 217. maddesi gereğince Yazı İşleri Müdürü tarafından işlem yapılmasına,
Dair, davacı vekilinin— vekilinin yokluğunda dosya üzerinden inceleme sonucunda; 6100 sayılı HMK’nın 341/1, 342, 343, 344 ve 345/1 maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçeyle; istinaf harç ve giderleri yatırılmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.