Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/331 Esas
KARAR NO : 2022/91
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 03/06/2021
KARAR TARİHİ : 03/02/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; —-keşide edilen ——- ————- bedelli, —- ——- Tarihli 10.000,00 TL bedelli ve—– bedelli çeklerin, müvekkili nezdinde iken kaybedildiğini ve tüm aramalara rağmen çeklere ulaşılamadığını, dava konusu çeklerin,——- müvekkilinin keşideci ile arasında var olan sürekli ticari ilişkisinden dolayı teminat suretiyle müvekkiline verildiğini, keşideci ile müvekkil firma arasında —- bulunduğunu, müvekkilinin hamili olduğu çeklerin ödenmemesi için tedbir kararı verilerek, ilgili — şubesine müzekkere yazılmasına, dava konusu çeklerin zayi nedeniyle iptaline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP /TALEP : Dava HMK’nın 382(2)-e maddesi gereği çekişmesizdir.
DELİLLER —–. Dosya kapsamındaki sair tüm bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Dava, 6102 Sayılı TTK’ nın 818/1(s) maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
Dava HMK’nın 382(2)-e maddesi gereği çekişmesiz yargı işi olup aynı yasanın 385. maddesine göre 316-322 maddeleri kapsamında basit yargılama usulüne tabidir.
Mahkememizce usulüne uygun olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiş, uyuşmazlık belirlenmiş ve tahkikata geçilerek tahkikat işlemleri yerine getirilmiş, deliller incelenip değerlendirilmiş ve duruşmaya katılan davacı/—– geçilerek aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Senedin Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650” (1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin —— dönüştürebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir. (2)—– emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin—– bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Şartları Başlıklı Madde 651” (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyan ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Hükümleri Başlıklı Madde 652” (1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir vaeya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. (2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır. Aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır. Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK’nın 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK’nın 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının ve iptal hükmünün amacı ve sonucu budur.
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ve yargılamaya göre somut olayda evvelin 6102 Sayılı TTK’nın 760-762.maddeleri uyarınca —–gerekli ilanlar yapılmış ve —– kapsamına alınmıştır. Yapılan ilanlara rağmen davaya konu çekler, üzerlerinde hak iddia eden veya bulan üçüncü kişi ya da kişiler tarafından yasal süre içinde mahkememize ibraz edilmemiş ve bu yönde herhangi bir beyanda ve talepte de bulunulmamıştır. —–tarafından verilen yanıtta da dava konusu çeklerin ibrazına rastlanılmadığı ancak Keşidecisi——- bedelli çekin banka kayıtlarında yer almadığı bildirildiği anlaşılmıştır. Davacı vekili tarafından işbu çek yönünden davadan feragat edilmiştir. Dava konusu 12 adet çek çekin iddia edildiği üzere lehtar/hamil davacı şirket uhdesindeyken kaybolmak suretiyle zayi olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılarak davacının davasının işbu çekler yönünden kabulü ile, 6102 sayılı TTK’nın 818/1-s maddesi yollamasıyla 764/1. maddesi uyarınca anılan çeklerin zayi nedeniyle iptaline, banka kayıtlarında yer almayan çek yönünden ise mevcut vekaletname yetkisi ve imzalı beyana göre davanın feragat nedeniyle reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
A-)Davanın Kısmen KABULÜNE,
1-Keşidecisi ——- bedelli çek,
2-Keşidecisi ——- bedelli çek,
3-Keşidecisi —— bedelli çek,
4-Keşidecisi—— bedelli çek,
5-Keşidecisi —— bedelli çek,
6-Keşidecisi—— bedelli çek,
7-Keşidecisi—– keşide Tarihli —- bedelli çek,
8-Keşidecisi — bedelli çek,
9-Keşidecisi —– keşide — —— bedelli çek,
10-Keşidecisi —— bedelli çek,
11-Keşidecisi —– bedelli çek,
12-Keşidecisi —– adet ÇEKİN AYRI AYRI ZAYİ NEDENİYLE İPTALLERİNE,
B-)Davanın Keşidecisi —– keşide —- bedelli çek yönünden FERAGAT NEDENİYLE REDDİNE,
C-)Yapılan yargılama giderlerinin davanın mahiyeti gereği davacı üzerinde bırakılmasına,
1-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubuyla bakiye 21,40 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
2-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine, (Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince— işlem yapılmasına),
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren; 6100 sayılı HMK’nın 341/1,342, 343, 344 ve 345/1 maddeleri gereğince iki hafta içinde istinaf harç ve giderleri yatırılmak suretiyle mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçeyle; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.