Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/180 Esas
KARAR NO : 2022/818

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 24/03/2021
KARAR TARİHİ : 05/12/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/
DAVA/TALEP;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin elinde bulunan keşidecisi ——olan, 31.07.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, —– çek seri nolu,——Şubesine ait, keşidecisi ——hamili——olan, 31.08.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, ——–çek seri nolu, —– Şubesine ait, keşidecisi ——hamili—— olan, 30.09.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli,——çek seri nolu, ——- Şubesine ait, keşidecisi —— hamili ——olan, 31.10.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli,—— çek seri nolu,——ait, keşidecisi ——- hamili —— olan, 30.11.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli,——çek seri nolu—– Şubesine ait, keşidecisi —–olan, 31.12.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli,—— çek seri nolu çeklerin kaybolduğunu, tüm aramalara rağmen bulunamadığı ileri sürülerek öncelikle müvekkili şirketin ve 3. kişilerin olası mağduriyetinin önlenmesi ve giderilmesi bakımından, davaya konu kayıp çeklerle ilgili olarak öncelikle ödeme yasağı kararı verilmesi ve davalarının kabulü ile yapılacak yargılama sonucunda çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.
CEVAP /TALEP: Talep, HMK’nin 382(2)-e maddesi gereği çekişmesizdir.
DELİLLER: —–ilanları, Banka Kayıtları ve cevapları, Ticaret Sicili Kayıtları, Çek fotokopisi, Dosya kapsamındaki sair tüm bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Talep, 6102 Sayılı TTK’ nin 818/1(s) maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.Talep, HMK’nin 382(2)-e maddesi gereği çekişmesiz yargı işi olup aynı yasanın 385. maddesine göre 316-322 maddeleri kapsamında basit yargılama usulüne tabidir.Talebe konu olayda 6102 Sayılı TTK’nin 757/1 maddesi uyarınca mahkememizin hamil şirketin yerleşim yeri/merkezi bakımından yetkili olduğu görülmüştür. Mahkememizce usulüne uygun olarak hazırlanan tensip tutanağı ve buna bağlı olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiş, talep ve sorun belirlenmiş ve tahkikata geçilerek tahkikat işlemleri yerine getirilmiş, ilanlar, banka müzekkere cevapları ve sair tüm deliller incelenip değerlendirilmiş ve duruşmaya katılan talep eden hamil vekilinin son sözleri de dinlenip zapta geçilerek aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Senedin Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650” (1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatıyla hamile yazılı sende dönüştürebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir. (2) Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakat bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Şartları Başlıklı Madde 651” (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyan ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Hükümleri Başlıklı Madde 652” (1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir vaeya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. (2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır. Aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır. Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK’nin 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK’nin 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının ve iptal hükmünün amacı ve sonucu budur.Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ve yargılamaya göre somut olayda evvelin usul ve yasa gereği gerekli kararlar verilerek 6102 Sayılı TTK’nin 760-762.maddeleri uyarınca ——- gerekli ilanlar yapılmış ve ilana konu gazeteler dosya kapsamına alınmıştır. Yapılan işbu ilanlara rağmen dosyaya konu çek üzerinde hak iddia eden veya bulan herhangi bir gerçek veya tüzel kişi tarafından ilana göre belirlenen yasal süreye rağmen karar verilen duruşma gün ve saatine kadar mahkememize ibraz edilmemiş ve bu yönde hiçbir beyanda ve talepte de bulunulmamıştır.——- tarafından verilen yanıtlarda da söz konusu çekin gösterilen keşidecinin hesabına bağlı olduğu, çekin banka şubelerinde ve takas merkezinde ibrazına rastlanmadığı ve çek bedelinin ödenmediğinin bildirildiği anlaşılmakla işbu çekin eldeki fotokopiye ve sair tüm delillere göre yetkili hamilinin davacı şirket olduğu ve çekin iddia edildiği gibi hamil şirket elindeyken kaybolmak suretiyle zayi olduğu sonuç ve kanaatine ulaşılarak davacının talebinin kabulü ile, 6102 sayılı TTK’nin 818/1-s maddesi yollamasıyla aynı yasanın 764/1. maddesi uyarınca eldeki talebe konu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
——olan, 31.07.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, —–çek seri nolu,
—–ait, keşidecisi—– hamili —— olan, 31.08.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, ——çek seri nolu,—– hamili ——olan, 30.09.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli,——çek seri nolu,—— olan, 31.10.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, ——- çek seri nolu, —— olan, 30.11.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, —— çek seri nolu,—– olan, 31.12.2021 keşide tarihli, 50.000,00 TL bedelli, ——çek seri nolu çeklerin ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcına peşin alınan 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Yapılan yargılama giderlerinin talebin mahiyeti gereği davacı üzerinde bırakılmasına,
4-6100 sayılı HMK’nin 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra bakiye gider avansının yatıran tarafa iadesine,—— 207/1 maddesi gereğince Yazı İşleri Müdürü tarafından re’sen işlem yapılmasına), Dair, davacı vekilinin yokluğunda ;6100 sayılı HMK’nın 341/1, 342, 343, 344 ve 345/1 maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde istinaf harç ve giderleri yatırılmak suretiyle mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçeyle;—— Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.