Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/881 Esas
KARAR NO : 2020/43

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
DAVA TARİHİ : 03/12/2019
KARAR TARİHİ : 30/01/2020

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ——- — ait keşidecisi ———- nolu ve —– keşide tarihli —— bedelli çekin hamili olduğu sırada sehven çamaşır makinasına atılması ile tahrip olduğunu, çek aslının kullanılamaz hale geldiğini, banka tarafından da iptalinin kabul edilmediğini ve ödenmediğini, bu nedenlerle iş bu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP /TALEP : Dava Çekişmesizdir.
DELİLLER : Dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Dava, 6102 Sayılı TTK’ nın 818/1(s) maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Senedin Türünün Değiştirilmesi Başlıklı Madde 650” (1) Nama veya emri yazılı senet, ancak kendisine hak verdiği ve borç yüklediği tüm kişilerin muvafakatıyla hamile yazılı sende dönüştürebilir. Bu muvafakatın doğrudan senet üzerine yazılması gerekir. (2) Hamile yazılı senetlerin nama veya emre yazılı senede dönüştürülebilmesi hususunda da aynı kural geçerlidir. Bu son halde hak veya borç sahibi kişilerden birinin muvafakat bulunmazsa bu dönüştürme, ancak dönüştürmeyi yapan alacaklı ile onun haklarına doğrudan doğruya halef olan kişi arasında hüküm ifade eder.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Şartları Başlıklı Madde 651” (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyan ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Hükümleri Başlıklı Madde 652” (1) İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir vaeya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. (2) Bunun dışında iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine ilişkin özel hükümler uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü ile aynı kanunun Önleyici Önlemler başlıklı Madde 757” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun Uygulanacak Hükümler başlıklı Madde 818” (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası.” hükmü bulunmaktadır. Görüldüğü üzere çek iptal davası açma hakkı TTK 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK 652.maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının yasal amacı budur.
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ve yapılan yargılamaya göre somut olayda; dava konusu çek davacı tarafından çamaşır makinasında yıkanması nedeniyle tahrifata uğradığı ve içeriğinin okunamaz hale geldiği iddia edilmiş ve anılan çek davacı tarafından mahkememize sunulmuştur. Sunulan çek incelendiğinde çekin tahrifata uğradığı, içeriğinin tam olarak anlaşılamadığı ve bu nedenle muhatap banka tarafından ödenmediği ve herhangi bir işlem yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenlerle mahkememizce, söz konusu çekin yıkanma nedeniyle bankaya ibraz edilemeyeceği, ibraz edilse de ödenemesinin mümkün olmadığı ve bu durumun TTK 651/1 maddesi gereğince zayi olma hali olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda dava konusu çek aslı hamilin elinde ve dosyaya mübrez olduğundan çeke ilişkin olarak ilan yapılmamıştır. Bütün bunlara göre davacının söz konusu çekin yetkili hamili olduğu ve davacı elindeyken yıkandığı için tahrifata uğrayıp yıprandığı, ibraz ve ödenme niteliğini kaybettiği sonuç ve kanaatine ulaşılarak davacının davasının kabulü ile 6102 sayılı TTK’nin 818/1-s maddesi yollamasıyla 764/1. maddesi uyarınca davaya konu çekin zayi nedeniyle iptaline dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.(Bkz; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ——-. Hukuk Dairesinin ———————- Karar sayılı ilamı)
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-)Davanın KABULÜNE,
2-)————– Şubesine ait keşidecisi ———- olan, İstanbul ——– keşide yer ve tarihli, ———–miktarlı , hamili davacı … olan ÇEKİN ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE,
3-)Yapılan yargılama giderlerinin davanın mahiyeti gereği davacı üzerinde bırakılmasına,
4-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken——karar ve ilam harcına peşin alınan harçtan mahsubu ile bakiye ——– harcın davanın niteliği gedeği davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-)6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan avansının yatırana iadesine ve bu konuda Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince Yazı İşleri Müdürü tarafından re’sen işlem yapılmasına,
Dair, davacının yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Kanun yolu açık olmak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.