Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2023/685 Esas
KARAR NO: 2023/808
TALEP: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
TALEP TARİHİ: 09/10/2023
KARAR TARİHİ: 14/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP:Talep eden vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ———- şubesinden almış olduğu 30.04.2019 tarihli ve ——— SERİ NUMARALI ve 24.000 TL bedelli çek keşide ederek davalıya verdiğini, Davalının söz konusu çeki ——– Esas sayılı dosyasıyla takibe koymuş müvekkilinin takip konusu çek bedelini ve takip masraflarını ödeyerek icra takibini kapattığını, bu esnada çeki icra dosyasından geri almak istediğinde alacaklı vekili ——— tarafından çek aslının 18.03.2021 tarihinde icra kasasından aldığı ve buna ilişkin belge imzalatıldığını öğrendiğini, çeki, söz konusu avukattan almak istediğimizde avukatın çeki ofis değiştirirken evraklar içinde kaybettiğinin öğrenildiğini beyanla, Davanın Kabulüne; Dava konusu çek hakkında iptal kararı verilmesine, Yargılama gider ve vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.

SAVUNMA: Davalı yan kendisine yapılan usulüne uygun tebliğe rağmen davacı yanın dava dilekçesine cevap vermemiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.Davanın dayanağı, 6102 sayılı T.T.K’nun 818. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 757, 762, 763, 764. maddeleridir.Dava dilekçesi içeriğinden anlaşıldığı üzere iptali istenen çekler, davacı şirketin banka hesabı üzerinden aldığı çeklerdir.TTK nun 780.madde de çek’in senet metninde “çek” kelimesini, kayıtsız şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi, muhatabın ticaret unvanını, ödeme yerini, düzenleme tarihini ve yerini, düzenleyenin imzasını taşımak zorundadır. TTK nun 781. madde de bu unsurları taşımayan senedin çek sayılmayacağı düzenlenmiştir. Tamamen boş çek yaprağı çalınması halinde çek doldurularak ibraz edildiği takdirde, keşidecinin hak talep eden hamile karşı İİK.72.maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanı mevcut bulunmaktadır. Hukuki yararının bulunması HMK.114/h maddesi uyarınca dava şartıdır. Yine TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir.TTK. 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652.m)Çek imzalı ise, doldurulması mümkün olduğundan iptali talep edilebileceği, yargı uygulamasında kabul edilmektedir. Ancak, imzalı çekin de iptalini yine hamil isteyebilecektir. Davacı keşideci ve çek hesabı sahibi olduğunu bildirildiğinden, davacı hamil sıfatını haiz olmadığından ilgili ilamların somut olayda uygulanmasının mümkün görülmemiştir.Kural olarak bir hakkı dava etme yetkisi o hakkın sahibine ait olup, buna aktif husumet denilir. Bir hakkın kendisinden istenebilecek durumunda olan yani hakka uymakla yükümlü kişi ise borçlu kişi olup, buna da pasif husumet denilir. Bir davada gerek aktif ve gerekse pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı mahkemece öncelikle ve resen gözetilecek hususlardandır ve şayet husumet ehliyeti yok ise, dava bu sebep ile reddedilir. Zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı, TTK’nin 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı olan hamile aittir. Bu nedenle keşideci sıfatındaki davacının, zayi davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı, TTK’nin 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı olan hamile aittir. Zayi nedeniyle çek iptali davaları niteliği gereği çekişmesiz yargı işi ve hasımsız açılması gereken davalardan olup, hasımlı olarak açılması mümkün değildir. Eldeki davanın hasımsız olarak açılması gerekmekte olduğu dikkate alınarak davacı vekiline hasımlı olarak açtığı davaya ilişkin talebini açıklamak üzere süre verilmiş, davacı vekili tarafından taleplerinin menfi tespit istemine ilişkin olmadığı, zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin olduğu belirtildiğinden yargılamaya çek iptali olarak devam edilmiştir. Ancak yukarıdaki açıklama dikkate alındığında da hasımlı olarak açılan çek iptali davasının hasımlı olarak dinlenmesi mümkün olmadığından da davanın reddi gerekmektedir.Dava dilekçesi ve beyan dilekçesi içeriğinden anlaşıldığı üzere iptali istenilen çekin davacı tarafından keşide edildiği, çek tarafından hasım gösterilen … tarafından ———- E. Sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, dosya borcunun haricen ödendiği, alacaklı vekilinin borçluya iade edilmek üzere senedin kendisine iadesini talep ettiği ve senedin alacaklı vekili nezdinde iken kaybolduğunun iddia edildiği, davacının çekin keşidecisi olduğu, dava dışı alacaklı vekili nezdinde iken kaybolduğunun iddia edildiği hususları dikkate alındığında davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın, davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığından REDDİNE,
2-Karar harcı 269,85-TL ‘den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 409,86-TL harcın mahsubu ile artan 140,01‬-TL harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davacı tarafından dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair; Talep eden vekilinin yüzüne gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içinde ——— Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 14/11/2023