Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/787 Esas
KARAR NO : 2022/874
TALEP : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
TALEP TARİHİ: 20/10/2022
KARAR TARİHİ: 16/12/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Talep eden talep dilekçesinde özetle; ———-Nolu çekleri kayıp ettiğini, dava konusu çeklerin ödenmemesi için bankaya yazı yazılmasını ve çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
Davanın dayanağı, 6102 sayılı T.T.K’nun 818. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 757, 762, 763, 764. maddeleridir.
Dava dilekçesi içeriğinden anlaşıldığı üzere iptali istenen çekler, davacının sahibi olduğu şirketin banka hesabı üzerinden aldığı imzalı ve boş çeklerdir.
TTK nun 780.madde de çek’in senet metninde “çek” kelimesini, kayıtsız şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi, muhatabın ticaret unvanını, ödeme yerini, düzenleme tarihini ve yerini, düzenleyenin imzasını taşımak zorundadır. TTK nun 781. madde de bu unsurları taşımayan senedin çek sayılmayacağı düzenlenmiştir. Tamamen boş çek yaprağı çalınması halinde çek doldurularak ibraz edildiği takdirde, keşidecinin hak talep eden hamile karşı İİK.72.maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanı mevcut bulunmaktadır. Hukuki yararının bulunması HMK.114/h maddesi uyarınca dava şartıdır. Yine TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir.
TTK. 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652.m)
Çek imzalı ise, doldurulması mümkün olduğundan iptali talep edilebileceği, yargı uygulamasında kabul edilmektedir. Ancak, imzalı çekin de iptalini yine hamil isteyebilecektir. Davacı keşideci ve çek hesabı sahibi olduğunu, çeklerin halen beş adedinin tamamen boş çek yaprakları, ikisinin imzalı ancak boş olduğu açıkça bildirildiğinden kıymetli evrak vasfı taşımayan boş çek yapraklarının ve imzalı olanlarında da keşidecisi davacı olduğundan davacı hamil sıfatını haiz olmadığından ilgili ilamların somut olayda uygulanmasının mümkün görülmemiştir.
Kural olarak bir hakkı dava etme yetkisi o hakkın sahibine ait olup, buna aktif husumet denilir. Bir hakkın kendisinden istenebilecek durumunda olan yani hakka uymakla yükümlü kişi ise borçlu kişi olup, buna da pasif husumet denilir. Bir davada gerek aktif ve gerekse pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı mahkemece öncelikle ve resen gözetilecek hususlardandır ve şayet husumet ehliyeti yok ise, dava bu sebep ile reddedilir.
Zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı, TTK’nin 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı olan hamile aittir. Bu nedenle keşideci sıfatındaki davacının, zayi davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı, TTK’nin 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı olan hamile aittir.
Davacı tarafın — tarihli duruşmada mahkememize vermiş olduğu imzalı beyanında iptalini talep ettiği çeklerin keşidecesi olduğu ve çek hesabının kendisine ait olduğunu bildirdiği anlaşılmakla ; iptali istenilen çeklerin davacının banka hesabı üzerinden aldığı çekler olduğu davacının ikrarında olmakla, davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Açılan davanın usulden REDDİNE,
2-Alınması gereken harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Talep eden tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Talep eden tarafından dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair davacı asilin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde —— Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 16/12/2022