Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/1066 Esas
KARAR NO: 2021/197
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/12/2019
KARAR TARİHİ : 24/02/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin——– temin inşaatı,——- sistemi yapım işlerini üstlendiğini, davalı şirket ile davacı olan müvekkili şirket arasında davalının yükleniciliğini üstlendiği üç adet işin elektrik ve otomasyon işlerinin malzeme ve işçilik dahil sırasıyla ——– bedelle davacı şirket tarafından yapılması hususunda davalı işveren sıfatıyla, davacı şirket hizmet sağlayıcı sıfatıyla sözleşme imzaladıklarını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 5.9 maddesi gereğince hizmet sağlayıcı sözleşme bedelinin ——oranında davalıya vade tarihi yazılı olmayan ve şirket yetkilisinin müteselsil kefil olarak imzaladığı teminat çeki verileceğini, bu teminat çeklerinin geçici kabulün tamamlanmasından itibaren davacıya iade edileceğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 5.11 maddesi gereğince elektrik-otomasyon projelerinin tamamlanması ve onaylanmasının ardından davalı tarafından davacı şirkete — günlük çekler ile sırasıyla ——–avans ödemesi yapılacağını, ödenen avansın davacı şirketin kesin hakedişinden kesilerek geri alınacağını, davalı tarafından davacı şirkete verilen avans ödemesi kadar davacı şirket tarafından davalıya vade tarihi yazılı olmayan ve şirket yetkilisinin müteselsil kefil olarak imzaladığı avans teminat çeki veya banka teminat mektubu verileceğini, bu teminat çeklerinin son hakedişin ardından davalı tarafından davacı şirkete iade edileceğini, taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler gereğince davacı olan müvekkili şirketin davalıya üç adet kesin kabul teminat çeki ve üç adet avans teminat çekini keşide ederek davalıya teslim ettiğini, bu kapsamda her bir teminat çeki için ayrı ayrı ——- tarihli teminat çeki protokolleri düzenlenerek şirket temsilcisi —- tarafından müşterek müteselsil kefil sıfatıyla imzalandığını, teminat çeki olarak verilen çeklerin bankası, bedeli, çek numarası protokollere yazılmış ve çek ön yüzleri protokol metinlerinde yer aldığını, sözleşme gereğince davacı olan müvekkili şirket tarafından her üç sözleşmeye konu proje hazırlama planı yapıldığını, her üç sözleşmeye konu projeler tamamlandığını ve davalı şirketin de temsilcisinin bulunduğu kabul heyeti taralından ana sözleşmenin teknik şartnamesinde belirtilen standartlara ve teknik şartnameye uygun olduğu tespit edildiğini, sözleşmeye konu her üç iş eş zamanlı olarak başladığını, onaylatılan elektrik projelerine göre elektrik tesisatlarının montajları her üç iştede yaklaşık %70 oranında davacı şirket tarafından tamamlandığını, davacı şirket tarafından tamamlanan işlerden kaynaklı faturalar kesilerek davalı tarafa gönderildiğini, davacı şirket tarafından tamamlanan tesisatlarla ilgili hakedişler davalı tarafından idareden alındığını, davalı şirketin almış olduğu hakedişlere göre aşağıda dökümü verilen ve ortalama vadeleri —- gün olan çekleri verdiğini, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 5.11. maddesi gereğince davalı şirket tarafından, davacı olan müvekkili şirkete avans ödemesi olarak keşidecisi davalı şirket, Iehdarı davacı şirket olan, ortalama vadeleri ——adet çek ile toplam —–avans çeki verdiğini, davacı şirketin avans ödemesi olarak aldığı çeklerin vadesi gelmeden davalı şirketin maddi sıkıntı içerisine girdiğini, diğer malzeme aldığı firmalara ve taşeronlara verdiği çekler karşılıksız çıktığını, davalı şirketin çok sayıda çeki hakkında bankalarca karşılıksızdır şerhi yazıldığını, bu nedenle davalı şirket yapması gereken mekanik ve inşaat işlerini yapamaz duruma geldiğini, işçilerin maaşlarını ödeyemedikleri için işlerin durduğunu, davalı şirket yapması gereken mekanik ve inşaat işleri ilerlemediği için davacı müvekkilinin yüklendiği elektrik ve otomasyon işleri zorunlu olarak yavaşladığını, davalı şirketin ekonomik sıkıntıdan çıkabilmek için finans durumu iyi bir ortak aradığını ve bir firma bularak idareye bu firma ile işlere devam edeceğini bildirdiğini, bu firmayla davalı arasında ortaktık görüşmeleri iki ay sürdüğünü ve iki ay sonunda anlaşma sağlanamadığını, bu geçen zaman diliminde davalı tarafından davacı şirkete verilen —–gün vadeli avans çeklerinin vadesinin geldiğini, çek bedellerinin davalı şirket tarafından ödenmediğini, davalı şirket tarafından avans ödemesi olarak verilen çeklerin karşılıksız çıkması ve ödenmemesi üzerine davacı müvekkil şirket sözleşme kapsamındaki işleri tamamlayamadığını ve sözleşme kapsamındaki işler askıya alındığını, davalı şirketin, sözleşmeler ve teminat protokolü gereğince teminat çekleri olarak verilen, avans ödemesi olarak verdiği çekleri ödemediğini bilmesine rağmen kötü niyetli olarak keşide tarihi bulunmayan—– adet teminat çekinin keşide tarihlerini doldurarak bankaya ibraz ettiğini ve —— sayılı icra takip dosyasında takibe konulduğunu, ayrıca davalı, davacı şirket temsilcileri ve davacı —-hakkında karşılıksız çek şikayetinde bulunduğunu, karşılıksız çek şikayetinden kaynaklı davanın ———— sayılı dosyasında yargılama konusu olduğunu, karşılıksız çek şikayeti yapılan dava konusu — adet çek davalı elinde olup devir ve temlik edilmediğini, davalı şirket sözleşmeye konu işlerin kendi kusurları nedeniyle tamamlanamadığını, çeklerin bedelsiz kaldığını bilmesine rağmen teminat olarak verilen çekleri davacı şirkete iade etmediğini, Bu çekler nedeniyle davacı şirketin davalıya borcu bulunmamakta olduğunu, davacı müvekkili olan şirketin keşide ettiği teminat çekleri bedelsiz kaldığından teminat çekleri protokolleri kapsamında müşterek ve müteselsil kefil olan davacı şirket temsilcisi diğer davalı—– da kefil olarak sorumluluğu bulunmadığını, taraflar arasındaki uyuşmazlığın dostan yollarla çözümlenmesi için arabuluculuya başvurulduğunu ancak davalı taraf görüşmelere katılmadığından anlaşma sağlanamadığını tüm bu nedenlerle icra takibine konu edilmeyen —- Şubesine ait —çek numaralı — bedelli bir adet çek ve —- esas sayılı icra takip dosyasına konu —- Şubesine ait —-çek numaralı — keşide tarihli —- bedelli, —–Şubesine ait —-çek numaralı —- keşide tarihli — bedelli, — Şubesine ait — çek numaralı — keşide tarihli —-bedelli,—Şubesine ait — çek numaralı — keşide tarihli — bedelli ve—- Şubesine ait — çek numaralı — keşide tarihli —– bedelli teminat çekleri nedeniyle davacı müvekkillerinin davalı şirkete borçlu olmadıklarının tespitine ve dava konusu çeklerin iptaline, davalının haksız ve kötü niyetli olması nedeniyle % 20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesi ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın, müvekkili olan şirkete keşide etmiş olduğu huzurdaki davada iptali talep edilen —–adet çekin teminat çeki olduğunu iddia etmekte olduğunu, bir çekin teminat çeki vasfına sahip olması için birtakım unsurları taşıması gerekmekte olduğunu, senet metninde teminat sözleşmesine atıf yapılmalı ve hangi konu için teminat senedinin hazırlandığı özetlenmesinin gerektiğini, davaya konu çeklerin ön yüzünde teminat sözleşmesine atıf yapılmadığını ve arka yüzünde de hangi konu için teminat sözleşmesi hazırlandığına dair bir kayıt da düşülmediğini, zira davacı tarafından keşide edilen çeklerin karşılıksız çıkması sebebi ile müvekkili tarafından ——- dosyasından şikayette bulunulduğunu ve —————-gerekçeli kararında —— müştekinin lehdar ve ciro silsilesine göre yetkili hamil olduğu, çekin süresinde bankaya ibraz edildiği , unsurlarının tam olduğu ve kambiyo vasfında bulunduğu …” belirtildiğini, davaya konu çeklerde keşide tarihi keşideci tarafından yazıldığını, davacı tarafın, müvekkili olan şirketin maddi sıkıntı içerisine girdiğini, müvekkili olan şirketin verdiği çeklerin karşılıksız çıktığını, işlerini yapamaz hale geldiğini, müvekkil şirketin kötü niyetli olarak keşide tarihi bulunmayan — adet çekin keşide tarihlerini doldurarak bankaya ibraz ettiğini ve —————dosyasından icra takibi başlattığını iddia etmekte olduğunu ancak davacı tarafın, müvekkili olan şirketin maddi sıkıntı içerisine girdiğini, verdiği çeklerin karşılıksız çıktığı ve bunun gibi iddiaları kötü niyetli olduğunu, işbu iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, söz konusu iddiaların huzurdaki dava ile ilgisi bulunmamakla beraber işbu iddialar tamamı ile soyut ve mahkemeyi yanılmaya yönelik olduğunu, davacı tarafın, müvekkili olan şirketin çeklerin keşide tarihini doldurduğu yönündeki iddiaların kabulü mümkün olmadığını, davaya konu çeklerin müvekkili olan şirkete keşide tarihleri tamamlanmış olarak verildiğini, ————kararı ile davacı hakkında şikayet konusu tüm çeklerin bedeli kadar adli para cezasına hükmedildiğini, davacı, işbu kararı istinaf ettiğini, ayrıca ikame etmiş olduğu haksız ve hukuka aykırı huzurdaki dava ile söz konusu süreci uzatmak, müvekkili olan şirketin alacağına kavuşmasını engellemek ve hükmedilen adli para cezasının infazını sürüncemede bırakmak istemek olduğunu tüm bu nedenlerle davacı tarafından açılan haksız ve hukuka aykırı işbu davanın reddine, yargılama giderlerinin ve ücreti vekâletin de karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce; —– sayılı dosyası celp edilmiş, —– keşide tarihli —- bedelli, —— Şubesi, —- çek numaralı —- keşide tarihli —- bedelli, —-Şubesi, —- çek numaralı —keşide numaralı,—- bedelli, —- Şubesi, —- çek numaralı — keşide tarihli, — bedelli, —-Şubesi, —- çek numaralı, —- keşide tarihli — bedelli, —- Şubesi, — çek numaralı —- keşide tarihli —- bedelli, — Şubesi, —- çek numaralı —keşide tarihli — bedelli, —- Şubesi, — çek numaralı —keşide tarihli —bedelli —adet çeke ilişkin ibraz bilgileri istenilmiş, ————yüklenicisi olarak ——— inşaatı, ——— sistemi yapım işleri sözleşmeleri ve eklerinin, ihale dosyalarının, kabul komisyonu tutanakları ile ———davacı ve davalı şirketin ——kayıtları ayrı ayrı celp edilerek incelenmiştir.
Dava hukuki niteliği itibariyle, İİK’nın 72.maddesi uyarınca, kısmen icra takibinden sonra kısmen de icra takibinden önce açılmış menfi tespit davasıdır.
Menfi tespit davalarında ispat yükü kural olarak alacaklıdadır. Ancak davalının alacağı senede dayanıyorsa ispat yükü yer değiştirerek senetten dolayı borçlu olmadığını iddia eden davacı tarafa düşer. Kambiyo senetleri sebepten mücerret olduğundan borçlu olunmadığının ispat yükümlülüğü davacı borçluya aittir. Karine olarak bir kambiyo senedinin mevcut bir borcun ifası veya itfası amacıyla verildiği kabul edilir. Kambiyo senetleri birer ödeme aracıdır. Borçlu, bononun teminat bonosu olduğu yönündeki iddiasını yazılı delil ile ispatlamalıdır. Bu konuda tanık dinletilmesi de mümkün değildir. ——-
———- kararlarında da benimsendiği üzere; dayanak belgenin hangi ilişkinin teminatı olduğu yazılı belge ile kanıtlanmalıdır. İİK’nun 169/a maddesi uyarınca belgede takip dayanağı senede açıkça atıf yapılması zorunlu olup, açıkça atıf yapıldığının kabulü için senedin, vade ve tanzim tarihleriyle miktarlarının belirtilmesi gereklidir.
Takip dayanağı senedin teminat senedi olduğu iddiasının; hangi ilişkinin teminatı olduğu senet üzerine yazılmak suretiyle ya da yazılı bir belge ile ispatlanmasının gerektiği, İİK’nun 169/a maddesi uyarınca, belgede, takip dayanağı senede açıkça atıf yapılması zorunlu olup, açıkça atıf yapıldığının kabulü için senedin, vade ve tanzim tarihleriyle miktarlarının belirtilmesinin gerekli olduğu hususu açıktır.
Ancak —– sayılı icra takibine konu—–adet çek ile icra takibine konu edilmeyen 1 adet çek metninde çeklerin teminat çeki niteliğinde olduğuna dair herhangi bir ibare bulunmadığı, teminat çeki protokolü olduğu iddia edilen —– başlıklı, —- tarihli — adet belge ile —– başlıklı, —– adet belge incelendiğinde dava ve takibe konu çeklerin numarası ile miktarlarının belirtildiği ve çek fotokopisinin protokol altında yer aldığı, ancak söz konusu protokollerde sadece davacı —– imzasının yer aldığı, davalı şirket yetkilisinin imzası bulunmadığı, dolayısıyla davalının çeklerin teminat çeki olduğuna dair açık bir beyan ve imzası olmadığı, davacı tarafça teminat senedi iddiasını ispatlar nitelikte, 2004 Sayılı İİK’nun 169/a-1 maddesinde belirtilen yazılı belgelerden herhangi birinin de ibraz edilemediği, davalı alacaklı tarafça da çeklerin teminat çeki niteliğinde olduğu iddiasının kabul edilmediği anlaşılmaktadır.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; davacı tarafın dava konusu çeklerin teminat çeki olduğu ve çekler nedeniyle borçlu olmadığı yönündeki iddiasını yazılı ve kesin delil ile ispatlayamadığı görülmekle açılan davanın reddi yönünde aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu uyarınca alınması gereken 59,30 TL harcın peşin yatırılan toplam 10.446,94 TL harçtan bahsubu ile arta kalan 10.328,34 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca 47.636,85 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
4-Suçüstü ödeneğinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı HMK md. 333 uyarınca karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
7-Davalı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı HMK md. 333 uyarınca karar kesinleştiğinde davalıya iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içinde——- Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/02/2021