Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2023/78 Esas
KARAR NO: 2023/689
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ: 31/01/2023
KARAR TARİHİ: 25/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile dava dışı ——–Şirketi arasındaki ticari ilişkiye istinaden 15/11/2022 keşide tarihli 650.000,00 TL bedelli, ——– Bankası’nın ——– numaralı ——— şubesine ait ——– seri numaralı çek düzenlendiğini, çek suretinden de anlaşılacağı üzere müvekkili şirketin çekin yetkili hamili olduğunu, müvekkili şirketin yetkili hamili olduğu çekin, tahsil cirosuyla bankaya ciro edilmiş ise de çek bedeli tahsil edilmeden takastan çekildiğini, sonrasında şirket çalışanı tarafından kargoya verildiğini, kargoda kaybolduğunu, çekin kötü niyetli üçüncü kişiler tarafından piyasaya sunulması ihtimalinin olduğunu, piyasaya sunulması riskine binaen vadesinde ödenmemesi yönünde ödeme yasağı kararı verilerek çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, davacı şirket ile dava dışı —— Şirketi arasındaki ticari ilişkiye istinaden düzenlenen 15.11.2022 keşide tarihli 650.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptali şartlarının bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin olduğu tespit edildi.Mahkememizin 02/02/2023 tarihli ara kararıyla; %15 teminat karşılığında davaya konu çek yönünden ödemeden men yasağı konulmuştur. Mahkememizce Türk Ticaret Kanunu’nun 762. maddesi gereğince, 24/02/2023 tarihli İlan, ——– birer hafta arayla 11/04/2023, 19/04/2023 ve 27/04/2023 tarihlerinde üç (3) kez ilân yaptırılmış ve hisse senetleri üzerinde herhangi bir hak ileri süren ya da itiraz eden olmamıştır. TTK’nun 651. maddesi;(1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir.(2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” şeklindedir. Bu maddeler ışığında iptal şartlarının aşağıdaki şekilde sıralanması mümkündür:1.Senedin Zıyaı: Kıymetli evrakın hamilin elinden iradesi dışında çıkmış olduğunu ve kimin elinde bulunduğunun belirlenmesinin mümkün olmadığını ifade etmektedir.2. Senette saklı olan bir hakkın varlığının devam etmekte bulunması: Senedin iptaline karar verilebilmesi için, iptal talebinde bulunan davacının senette saklı bir hakkının bulunması gerekir. Örneğin kıymetli evraka karşı ödeme gerçekleştirilirse artık bu kıymetli evraka saklı bir hakkın varlığından söz edilemez. Ancak belirtilmelidir ki, kıymetli evrakta saklı olan bu hakkın zamanaşımına uğraması iptal kararı verilmesini engellemeyecektir.3. Senedin Zıyaı Sırasında veya Senedin Zıyaının Öğrenildiği Sırada Senedin Alacaklısı Sıfatını Taşımak: Yukarıda yer verilen TTK’ın 651. maddesinin 2. fıkrasında belirtildiği üzere, iptal talebinin senedin zıyaı öğrenildiği esnada senet üzerinde hak sahibi olan kimse tarafından yapılması gerekmektedir. Senet üzerinde hak sahibi bulunmak senede malik bulunmak veya senet üzerinde bir ayni hakkın sahibi olması anlamına gelmektedir.4. Elden Çıkmış Bulunan Senedin Zilyetliğinin Yeniden İktisabının Mümkün Olmaması: Kıymetli evrakın zıyaında yukarıda da açıklandığı üzere kimin elinde bulunduğu bilinmekte ise veya bilinmesi mümkün ise istirdat davası açılması gerekir.5. İptali İstenen Senedin İptalinin Mümkün Olması: TTK, hangi senetlerin iptalinin istenebileceğini emredici hükümlerle belirlemiş bulunmaktadır. Senedin mutlaka “iptali mümkün bir senet” olması gerekmektedir aksi halde kıymetli evrakın iptali talep edilemeyecektir.TTK’nın 661. maddesi ”pay senetleri, tahviller, intifa senetleri, münferit kuponlar hariç olmak üzere kupon belgeleri, esas kupon belgelerinin yenilenmesine yarayan ——– gibi hamile yazılı senetlerin hak sahibinin talebi üzerine mahkemece iptaline karar verilir.” şeklindedir.Usulü hakkında dikkate alınacak hususlar aşağıdaki şekilde açıklanabilir:
a. Hamile yazılı senetlerin iptalinde de, borçlunun ödemesini engellemek için mahkemeden “ödeme yasağı kararı” verilmesi talep edilebilir. Emre yazılı senetlerden farklı olarak bu talep ancak iptal davası açılmışsa dikkate alınır.
b. Yetkili mahkeme borçlunun ödeme yeri mahkemesi olacaktır, ancak şirket pay senetleri konusunda yetkili mahkeme şirket merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir.
c. Davacının senedin zilyedi olduğunun ve zayi olduğunun kuvvetle muhtemel görülmesi gerekmektedir.
d. İddialar uygun görülürse mahkeme, bilinmemekte olan senedin hamilini ilan yoluyla belirli bir zaman içerisinde mahkemeye davet eder ve aksi halde senedin iptaline karar verileceğini duyurur. İlan —— üç defa yapılır.
e. İptali istenen senet verilen süre içerisinde mahkemeye getirilirse davacıya istirdat davası açmak için uygun bir süre verilir.
f. Senet, verilen süre içerisinde mahkemeye tevdi edilmezse iptaline karar verilir.
Kıymetli evrakın zayi olduğu ya da, ziyanın ortaya çıktığı zamanda kıymetli evrakın üzerinde hak sahibi olan şahıs, kıymetli evrakın iptaline karar verilmesini isteyebilir. Bu şahıs, senedin maliki, zilyedi, intifa hakkı sahibi, rehin hakkı alacaklısı veya bunların vekilleri yahut komisyoncusu olabilir. Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, davacının iddiası, yapılan tahkikat ve tüm dosya içeriği birlikte değerlendirildiğinde; davacının bu davayı açmakta hukuki yararının ve aktif dava ehliyetinin bulunduğu, davaya konu hisse senetlerinin zayi olduğu, Türk Ticaret Kanunu’nun 661 ve devamı maddeleri uyarınca dava konusu kıymetli evrakın iptali şartlarının mevcut olduğu anlaşıldığından, davanın kabulü gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile,
-Dava konusu ——– şubesine ait ——– çek seri numaralı 15/11/2022 keşide tarihli 650.000,00 TL bedelle çekin 6102 Sayılı TTK’nın 818/1-s maddesi yollamasıyla, TTK 757, 759, 760, 761, 762 ve 764 maddeleri gereğince zayi nedeniyle İPTALİNE,
2-Teminatın iadesi hususunda HMK m.392/2 uyarınca işlem yapılmasına,
3-Karar kesinleşinceye kadar ödeme yasağının DEVAMINA,
4-Yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Alınması gereken 269,85 TL harcın peşin alınan 179,90 TL harçtan mahsubu ile kalan 89,95 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Dair; davacılar vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içinde——– Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/10/2023