Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/865 Esas
KARAR NO: 2023/513 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ: 10/11/2022
KARAR TARİHİ: 06/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda:

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde ; “1-) Müvekkil şirket, aşağıda liste halinde belirtilen çeklerin hamili olup, iş yerindeki kasada muhafaza edilen işbu çekler hırsızlık nedeniyle zayi olmuştur;—— ait, —— çek numaralı, 10.000,00-TL bedelli müşteri çeki —— Bankası’na ait, ——- çek numaralı, 10.000,00-TL bedelli müşteri çeki
—— Bankası’na ait, ——- çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli müşteri çeki —— Bankası’na ait, —— çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli müşteri çeki
—— Bankası’na ait, —— çek numaralı, 20.000,00-TL bedelli müşteri çeki ——-Bankası’na ait, —— çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli müşteri çeki —— Bankası’na ait, —– çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli müşteri çeki 2-) Yanı sıra, yine müvekkil şirketin iş yeri kasasında muhafaza edilen ve aşağıda banka ve numara bilgileri belirtilen boş çek koçanları da aynı şekilde zayi olmuştur;—— Şti. Adına; —— Bankası (TL) tarafından tanzim edilmiş olan, ——- çek numaralı boş çek koçanları,—— Şti. Adına; ——- Bankası (USD) tarafından tanzim edilen, ———- çek numaralı boş çek koçanları,—— Şti. Adına; —— Bankası (TL) tarafından tanzim edilmiş olan, ———- çek numaralı boş çek koçanları,——- Şti. Adına; ——- Bankası (TL) tarafından tanzim edilmiş olan, ——- çek numaralı boş çek koçanı 3-) Müvekkile ait işyerine kapısı kırılmak suretiyle girilmiş, işyerinde bulunan laptoplar, projeksiyon cihazı vs ile birlikte içinde para ve iptalini talep ettiğimiz müşteri çekleri ve müvekkile ait boş çek koçanlarının bulunduğu kasa da çalınmıştır. Müvekkil hemen —— Merkezine giderek hırsızlık olayını bildirmiş ve şikayetçi olmuştur. 4-) Çekleri ve boş çek koçanlarını çalmak suretiyle eline geçiren kişi/kişilerin, çeklerin ve doldurmak suretiyle çek koçanlarının karşılığını bankadan tahsil tehlikesi söz konusudur. Bu durum müvekkil açısından telafisi imkânsız zararlar doğurabileceğinden, çek bedellerinin bankadan alınmaması için öncelikle ödeme yasağı konulmasını, devamında da adı geçen çekin çalınmak suretiyle zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini ” talep ve beyan etmiştir. Davacı vekilinin 12/12/2022 tarihli dilekçesi ile; dava konusu zayi çeklerden olan ” —— Bankası’na ait, ——- Keşidecisi, 25.11.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli müşteri çekinin—— esas sayılı dosyası ile takibe konu edildiğini, takibe konu edilen icra takibinin tedbiren durdurulmasına, yahut icra veznesine yatacak paranın alacaklıya verilmesinin tedbiren durdurulması ve dava konusu çekin dosyamız arasına alınması talebinde bulunduğu görüldü.Mahkememiz 14/12/2022 tarihli ara kararı ile;
” 1-)Davaya konu; ——- Bankası’na ait, ——– Keşidecisi, 25.11.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli müşteri çekin dava konusu kayıp olduğu iddia edilen çeklerden biri olduğundan, davacı vekilinin ——- esas sayılı dosyası ile takibe konu edilen iş bu çek üzerindeki icra takibinin tedbiren durdurulması yahut icra veznesine yatacak paranın alacaklıya verilmesinin tedbiren durdurulması taleplerinin iş bu dava konusu olmadığından reddine, 2-)Dava konusu —— Bankası’na ait, —— Keşidecisi, 25.11.2022 keşide tarihli, —— çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli müşteri çek” bulunmuş ise çekin istirdadına ilişkin dava açmak ve açtığı davaya ilişkin bilgi ve belgeleri dosyamıza sunmak üzere davacı vekiline iki (2) haftalık kesin süre verilmesine, iki (2) haftalık kesin sürenin ara kararın tebliğinden itibaren başlamasına, 2 haftalık kesin süre içerisinde çeke ilişkin istirdat davasının açıldığına dair ilgili belgelerin dosyamıza sunulmaması halinde çeke ilişkin ihtiyati tedbir kararının (ödeme yasağı) kaldırılacağının ve ilk duruşmada davanın takip edilmemesi halinde bile bu çek yönünden reddine karar verilceğinin ihtarına” dair ara karar kurulduğu, Davacı vekilinin 13/01/2023 tarihli dilekçesi ile ——- Esas sayılı dosyası ile çek istirdat davası açıldığı hususunda beyanda bulunulduğu görüldü. Mahkememiz 06/04/2023 tarihli duruşması 1 nolu ara kararı ile davacı vekiline ; ——- Bankası’na ait ——- numaralı çek ile ——- Bankasına ait —— numaralı çekin ibraz edilmiş olması nedeniyle, ilgili çekler hakkında istirdat davası açmak üzere süre verildiği görüldü.
Davacı vekilinin 06/07/2023 tarihli duruşmadaki beyanında; ” Davacı vekilinden soruldu: ——- Bankası’na ait, ——- çek numaralı, —— – ——- keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli, 15.000,00-TL bedelli çek ile ——- Bankası’na ait, ——– keşidecisi, 30.11.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli çekler için istirdat davası açmayacağız, diğer çekler yönündün dava dilekçemizi tekrar ederiz, davanın kabulüne karar verilsin, ” şeklinde beyanda bulunduğu görüldü.

DELİLLER:*Tüm dosya kapsamı,*Bankalardan gelen müzekkere cevapları,

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, TTK 757 vd. Maddelerine dayalı zayi nedeniyle çekin iptali istemine ilişkindir. Dava, basit yargılama usûlüne tabi olup, çekişmesiz yargı işlerindendir. Kıymetli evrak üzerinde hak sahibi olan şahıs, zayi nedenine dayalı olarak iptaline karar verilmesini isteyebilir. Bu şahıs kıymetli evrakın maliki, zilyedi, intifa hakkı sahibi, rehin hakkı alacaklısı veya bunların vekilleri yahut komisyoncusu olabilir.Mahkememizin 14/11/2022 tarihli tensip tutanağı 3 nolu ara kararı ile çek bedelinin %15’i oranında teminat yatırılması mukabilinde davaya konu çekler hakkında ödemeden men kararı verilmiş, teminatın dosyaya depo edilmesi sonrasında ilgili tedbir kararı banka şubelerine bildirilmiştir.
——– internet sorgu sayfasından ilân gazetelerinin bir örneği dosya içerisine alınmıştır. Davaya konu çekler yönünden ilgili bankalara müzekkere yazılmış, gelen müzekkere cevaplarında; ——- Bankası’na ait, ——- çek numaralı, ——- – ——- keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli, 15.000,00-TL bedelli çek, – ——- Bankası’na ait, ——- keşidecisi, 30.11.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli çek, ——— Bankası’na ait,——– keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 20.000,00-TL bedelli müşteri çeki ve ——– Bankası’na ait, ——– Keşidecisi, 25.11.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli çeklerin bankaya ibraz edildiğine dair mahkememize bilgi verildiği ve davacının bu çekler yönünden karar verilmesine yer olmadığını duruşmadaki beyanında talep ettiği görüldü.Bu çekler yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşıldı.Diğer boş çekler yönünden; davacı, çeklerin hamili değil çeklerin bağlı olduğu hesabın sahibi olduğu gibi çekler henüz keşide dahi edilmemiş yani kambiyo vasfını haiz olmayan boş çek yaprakları olduğu açıklanmıştır.Keşideci hesap sahibinin boş çekler için iptal talebinde hukuki yararı bulunmamaktadır.Davaya konu diğer çek yapraklarının boş olduğu, kambiyo senedi vasfı kazanmadığı , davacının hamil olmayıp, keşideci konumunda yer aldığı anlaşılmıştır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652)Dosya kapsamında yer alan beyanlar ile davaya konu çekin henüz keşide edilmediği, boş ve imzasız olduğu, dolaysıyla yasal unsurları içermediği, bu haliyle boş çek yaprağının tedavüle konulmuş sayılamayacağı, davacının boş çek yaprağının zayi olduğunun tespitini talep etmekte hukuki yararı bulunmadığı anlaşılmakla davanın dava şartı olan “hukuki yarar” yokluğundan reddine karar verlerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.Dava konusu zayi olduğu iddia edilen ——-bank’a ait,——- Keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 10.000,00-TL bedelli müşteri çeki, —— Bankası’na ait, —— çek numaralı,——- – ——— keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli,10.000,00-TL bedelli müşteri çeki, ve ——– Bankası’na ait, ——- Şti. Keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli ——- çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli müşteri çeklerinin ibraz edilmediği gelen müzekkere cevaplarından görüldü. Dosya arasında yer alan bilgi ve belgelere göre TTK 757 maddesi uyarınca çekten doğan tüm hakları kullanabileceğinden davayı açmaya yetkili olduğu anlaşılmaktadır.Somut olayda, davacı tarafından, dava konusu ” ——-bank’a ait, ——– Keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 10.000,00-TL bedelli müşteri çeki, ——- Bankası’na ait, ——– çek numaralı, ——- ——– keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli,10.000,00-TL bedelli müşteri çeki, ve ——– Bankası’na ait, ——– Şti. Keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli ——– çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli” çeklerin zayi olduğu ileri sürülmüş ve anılan çeklerin tarih ve numarası sunulmuştur. Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu türden davalarda, davacının mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gereklidir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasını ispata zorlanması, çeklere de uygulanacak olan TTK’nin 757 ve devamı maddelerindeki zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali hükümlerinin uygulanmasını imkânsız hale getirecektir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak olan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek ve kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile, çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüte sevk eden hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır. Davacı tarafından zayi edildiği bildirilen çeklerle ile ilgili olarak TTK 761. ve 762. madde hükümleri gereğince çeki bulanların veya herhangi bir nedenle ellerinde bulunduranların ilk ilan tarihinden itibaren 3 aylık süre içinde mahkememize ibraz etmeleri veya bir bildirimde bulunmaları, aksi takdirde çekin iptaline karar verileceği konusunda ——- birer hafta ara ile üç kez ilan yapılmış, ancak kaybolduğu iddia olunan ” ——–bank’a ait, ——– Keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 10.000,00-TL bedelli müşteri çeki, ——- Bankası’na ait, —— çek numaralı, —— ——– keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli,10.000,00-TL bedelli müşteri çeki, ve —— Bankası’na ait, —— Şti. Keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli ——– çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli” çekler bulunamamış, Bankaya veya Mahkemeye de ibraz edilmemiştir.
Tüm bu nedenlerle, bu çekler yönünden davanın kabulü ile 6102 sayılı TTK’nin 818/1-s maddesi yollamasıyla 764/1. maddesi uyarınca zayi nedeniyle iptaline diğer dava konusu boş çekler yönünden reddine ve ——- Bankası’na ait, ——- çek numaralı, ——- – ——- keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli, 15.000,00-TL bedelli çek, ——- Bankası’na ait, ——- keşidecisi, 30.11.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli çek,——- Bankası’na ait, ——- keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 20.000,00-TL bedelli müşteri çeki, ——- Bankası’na ait, ——– Keşidecisi, 25.11.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli çekler hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın KISMEN KABULÜ KISMEN REDDİNE,
*——– Bankası’na ait, ——– çek numaralı, ——- – ——– keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli, 15.000,00-TL bedelli çek,
*- —— Bankası’na ait, ——- keşidecisi, 30.11.2022 keşide tarihli, ——— çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli çek,
*——–Bankası’na ait, ——— keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 20.000,00-TL bedelli müşteri çeki,
*——– Bankası’na ait, ——— Keşidecisi, 25.11.2022 keşide tarihli, ——– çek numaralı, 34.128,00-TL bedelli çeklerin ibraz edildiğinden iş BU ÇEKLER HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2——– Banka ait, ——- Keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli, ——- çek numaralı,10.000,00-TL bedelli müşteri çeki,
b*——- Bankası’na ait, ——– çek numaralı, ——- – ——– keşidecisi, 31.12.2022 keşide tarihli,10.000,00-TL bedelli müşteri çeki,
c*——- Bankası’na ait, ——- Şti.Keşidecisi, 31.11.2022 keşide tarihli ——- çek numaralı, 15.000,00-TL bedelli müşteri çeklerinin zayi olduğu anlaşıldığından İPTALİNE,
3-Boş çekler yönünden hukuki yarar olmadığı anlaşıldığından davanın REDDİNE,
4-Ödeme yasağı tedbirlerinin karar kesinleşinceye kadar devamına,
5-Karar tarihi itibari ile alınması gerekli 179,90-TL harçtan peşin olarak yatırılan 80,70-TL
mahsubu ile bakiye eksik kalan harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Teminatın iadesi hususunda HMK madde 392/2 uyarınca işlem yapılmasına,
7-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, kalan gider avansının
Dosya kesinleştiğinde iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzene karşı verilen kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.06/07/2023