Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/624 Esas
KARAR NO: 2022/571
DAVA: Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ: 04/10/2021
KARAR TARİHİ: 21/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan TTK.nın 437. Maddesi Kapsamında Şirket Kayıtlarının Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili——-, davalı—- olduğunu, diğer müvekkili ——— üyesi olduğunu, müvekkillerin —— istediği halde engellendiğini ve mevcut ——tarafından şirkete alınmadığını, öncelikle müvekkillerinin —— girip çalışmalarını sürdürmesine ve — işleyişi ve sair her türlü ticari, hukuki ve sair durumu hakkında bilgi edinmesine olanak sağlanması hususunda, davalılara—–ihtarname keşide edildiğini, ancak davalıların ihtarnameye cevap vermediğini, bu nedenle, —- yapılan iş ve işlemler ile şirketin—— hakkında müvekkillerimin bilgi edinme ve inceleme hakkını kullanması hususunda bu defa —– tarihli ihtarnamesi davalılara keşide edildiğini, ancak bilgi edinme ve inceleme haklarının kullanılmasına ilişkin de davalılardan cevap alınamadığını, —sonra, müvekkillerinin ve tüm ortakların, diğer muhatap —– devredildiğini ve müvekkillerinin bilgisi ve rızası dışında,—- olmaksızın yetkisiz —-kurulunca kararlar alındığını ve uygulanmaya devam ettiğini, Müteveffa—– tarihinde vefat ettiğini, müteveffanın ölümünden,—– davalı şirketin —— toplandığına dair bir ilan bulunmadığını, müvekkillerine de hiçbir bilgi ve belge temini yapılmadığını, müteveffa şirket kurucusunun ölümü üzerine adeta şirket, müvekkil ortakların bilgi edinme ve inceleme hakkının da kısıtlanması yoluna giderek, kapalı bir kutu haline geldiğini, —–sayılı dosyasına karşı tarafın cevap dilekçesi sunması üzerine, davalı şirketin——-yaptığı ve kararlar aldığı öğrenilmekle, kanunun özellikle aradığı dürüstlük kuralına ve hukuka aykırı —— iptaline karar verilmesi için —– sayılı dosyasında dava ikame ettiğini, ayrıca davalı —— tarihinde —– iptali için——dosyası ikame edildiğini, Ancak, müvekkili———- rağmen; şirkete girmek istediğinde engellendiğini, mevcut ——–tarafından şirkete alınmadığını, şirketteki çalışmalarını sürdürmesine izin verilmediğini,—- bihaber yapılan işlerden biri olduğunu, —– tarihli ihtarnamesinde, müvekkillerimin bilgi edinme ve inceleme hakkı kapsamında öncelikle aşağıdaki hususların yerine getirilmesi hususunda karar verilmesi gerektiğini, müteveffa —— vefat tarihînden itibaren;
a)Muhatap şirketlerin tüm mali defter ve kayıtlarının bir mali müşavir tarafından incelenmesine esas olmak üzere yevmiye, kebir ve envanter defterlerinin tarafımıza incelenmek üzere tarafımıza izin verilmesine,
b)Muhatap şirketlerin gerek kredili, gerek mevduat mudisi olarak çalıştığı tüm bankalardan hesap özetlerinin istenerek tarafımıza incelenmek üzere izin verilmesine,
c)Muhatap şirketlerin ——- üyelerine ne kadar maaş, huzur hakkı vb. ad altında kendilerine ekstra ödeme yapıldığını gösteren ödeme bilgisinin evrakları ile tarafımıza bildirilmesine,
d)Şirketin gerçek mali borç-alacak durumunu gösteren belge ve bilgilerin çıkartılarak tarafımıza incelenmek üzere izin verilmesine,
e)Muhatap şirketlerin malvarlığı hakkında tarafımıza bilgi verilmesine,
f)Muhatap şirket ortaklarının tamamının muhatap şirketlere olan borç ve alacaklarını gösteren bilgi ve belgenin tarafımıza incelenmek üzere izin verilmesine,
g)Muhatap şirketlerin ve hissedarlarının adına basılmış ve kullanım hakkı tanınmış tüm bankalardan verilen özellikle kredi kartlarının verildiği günden başlamak üzere hesap ekstrelerinin çıkartılarak tarafımıza incelenmek üzere izin verilmesine,
h)Muhatap şirketlerin adına kayıtlı tüm araçların listelerinin ve şirket adına tescil edilmiş gayrımenkullerin tapu kayıtlarının liste halinde mevcut olanlarının ve satılmış olanlarının müteveffa ——–vefat tarihinden önce ibra yerine geçecek belgeden başlamak üzere tarafımıza teslimini,
i)Muhatap şirketlerin, personel giderleri dahil tüm gelir ve gider evraklarının listesinin çıkartılarak tarafımıza incelenmek üzere izin verilmesine,
j) Müteveffa—— vefatından önce ibra yerine geçecek belgeden başlamak üzere muhatap şirketlerin tüm ortaklarının resmi ve resmi olmayan harcama ve ödentileri de kapsayacak şekilde cari hesaplarının yazılı olarak kendilerine teslimine karar verilmesi gerektiği, bu nedenlerle TTK m.437 uyarınca davalı şirketlerin faaliyetleri konusunda uzman olan bilirkişiler marifetiyle,——- ihtarnamesiyle talep edilen hususlarda bilirkişiler vasıtasıyla rapor düzenlenmesine, müvekkillerimin bilgi edinme ve inceleme hakkının mahkeme eliyle tanzim edilmesine, Müvekkillerinin haklarının daha fazla zarar görmemesi için ivedilikle ihtiyati tedbir kararı verilerek, müvekkillerinin ortağı olduğu şirketlere girişinin ve çalışmalarını devam ettirmesinin sağlanmasına karar verilmesine, Yargılama giderleri ile ücret-i vekaletin karşı yana tahmiline karar verilmesine talep ve dava etmiştir.
Davalı———– cevap dilekçesinde; —– hakkını ileri sürmeyen, bu yönde beyan ya da itirazı olmayan davacıların işbu davayı ikame etmelerine hukuken imkan bulunmadığını, —–yer alan ilgili düzenleme pay sahiplerinin genel kurulda TTK 437. Maddesi pay sahiplerinin ——– dair bilgi sahibi olmalarını temin etmek amacıyla ihdas edildiğini, dava dilekçesinden de açık olduğu üzere, davacılar tarafından—- talepte bulunulmadığını, davacıların faaliyet dönemi sonlanmadan, —- ile ilgisiz bir şekilde —– ihtar gönderdiklerini, bu ihtara cevap verilmemesi nedeniyle TTK 437 kapsamında haklarını kullanamadıklarını ifade ettiklerini, İfade edildiği üzere, TTK 437 hükmü kapsamında Mahkemeden talepte bulunmak için ön şart; —– bulunulması olduğunu, davacıların —– pay sahibinin inceleme ve denetleme hakkına ilişkin olarak herhangi bir talepte bulunmadıkları hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığını, müvekkil şirketin, —— davacıların da katıldığı ——- yaptığını, davacıların da dahil olduğu bu toplantıda davaya konu bilgi edinme ve inceleme hakkının kullanımına ilişkin olarak davacılarca herhangi bir talepte bulunulmadığını, davacılar tarafında da birebir davanın reddine ilişkin emsal kararlarda da olduğu şekilde müvekkil şirkete ihtarname gönderildiğini, taleplere karşılık müvekkil şirketçe herhangi bir işlem yapılmadığını, bu kapsamda davacılar tarafından ise; ihtarnamelere cevap verilmediğinden bahisle pay sahibinin genel kurulda inceleme ve bilgi alma hakkını düzenleyen TTK 437. Maddesine dayanılarak huzurdaki dava ikame edildiğini, bu hakkın genel kurulda karşılık bulmaması işbu dava bakımından ön şart olduğunu, bu bakımdan genel kurulda inceleme ve bilgi alma talebinde bulunmayan davacılarca ikame edilen bu davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, henüz müvekkili ——- yapılmadığından, ortada usulen icra edilebilir bir hakkın bulunmadığını, dolayısıyla somut olayda ihtiyati tedbire hükmedilebilmesi için kanunun öngördüğü şartlar bulunmadığını, sonuç olarak ——- ifadelere dayalı olarak talep edilen ihtiyati tedbirin de reddi gerektiğini, bu nedenlerle davacıların ihtiyati tedbir taleplerinin reddine, davacılarca TTK madde 437’de yer alan hakkın kullanılış usulüne riayet edilmeden müvekkili ——– yönelttikleri haksız, mesnetsiz, şartlarından yoksun davanın tümden reddine,—— taleplerinin reddi halinde davacıların TTK 437′ de sınırlı sayıda sayılı belgeler haricindeki taleplerinin reddine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı —- vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıların —— sahibi olmadığından öncelikle müvekkil şirkete yöneltilen huzurdaki dava bir dava şartı olan davayı takip yetkisi yokluğu , mahkeme aksi kanaatte ise aktif husumet yokluğu sebebiyle reddedilmesi gerektiğini, pay sahiplerinin şirketin işleri, yönetimi ve içinde bulunduğu durum hakkında bilgi sahibi olmaları; Şirkete yabancılaşmamaları, genel kurulda oy kullanırken ve yöneticileri denetlerken sağlıklı karar verebilmeleri bakımından TTK’nın 437 numaralı maddesi ile pay sahiplerine bilgi alma ve inceleme hakkı tanındığını, davacıların —— tarihli dava dilekçelerinin konu kısmında da belirttiği üzere ikame edilen davanın ,TTK madde 437 kapsamında düzenlenen bilgi alma hakkının müvekkil şirkete yöneltildiği bir dava olduğunu, müvekkil şirketin halihazırda iki adet hissedarı bulunduğunu, davalı şirketin kurucu ortağı merhum —– denk gelen tutarındaki hisseler——-tarihli hisse devir sözleşmesiyle birlikte —— devredildiğini, bu kapsamda davacıların iddia ettiği şekliyle müvekkili şirkette herhangi bir hissedarlıklarının bulunmadığını, bu durum ise özellikle davayı takip yetkisi ve aktif husumet konuları bakımından huzurdaki davada usuli olarak ayrı bir inceleme gerektirdiğini, davacıların pay sahibi olmadıklarından, dolayısıyla da bir dava şartı olan davayı takip yetkisine sahip olmadıklarını, müvekkili şirkete yöneltilen davanın esasına dair inceleme yapılmadan evvel bu hususun tespiti ve akabinde huzurdaki davanın dava şartı yokluğundan usulden reddi gerektiğini, —- tarihinde kendilerine merhum —– veraset yolu ile intikal eden şirket hisselerini diğer bütün mirasçılar gibi —– imzalamak suretiyle devrettiklerini, müvekkil şirketteki pay sahipliği sıfatını kaybettiklerini, bu nedenlerle davacıların, müvekkili şirkette pay sahiplikleri bulunmadığından TTK m. 437’de düzenlenen hakkı kullanmaları mümkün olmadığından, ve ihtiyati tedbire dair taleplerinde kanunun aradığı asgari şartları yaklaşık olarak ispat edemediklerinden ihtiyati tedbir taleplerinin reddine, davacıların müvekkil şirkette pay sahiplikleri bulunmadığından TTK m. 437’ye dayalı olarak müvekkili şirkete yönelttikleri davanın dava takip yetkisi bulunmadığından dava şartı noksanlığından ötürü usulden reddine, mahkeme aksi kanaatte ise davacıların huzurdaki davayı açmaya dair hak sahiplikleri bulunmadığından aktif husumet yokluğundan davanın usulden reddine, davacıların hiçbir hakları bulunmamasına rağmen kötü niyetli bir biçimde huzurdaki davayı müvekkili şirkete yöneltmelerinden ötürü HMK m. 329 uyarınca davacıların müvekkili şirket ile vekili arasında kararlaştırılan vekalet ücretinin tamamını ödemeye mahkum edilmelerine ve davacılar hakkında HMK madde 329’da yer alan disiplin para cezasının tatbik edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİlMESİ VE GEREKÇE;
Dava; TTK’nun 437. Maddesi gereğince bilgi edinme ve inceleme hakkı talebine ilişkindir.
Davacılar vekili, müvekkillerinin davalı şirketlerin ortağı ve yöneticisi olduğu, fakat mevcut ———-tarafından şirkete alınmadıkları, bilgi edinmelerinin engellendiğini ileri sürerek TTK’nun 437. Maddesi uyarınca davalı şirketlerin faaliyetleri konusunda uzman olan bilirkişiler mahiyeti ile —— talep edilen hususlarda bilirkişi raporu düzenlenmesi, müvekkillerinin bilgi edinme ve inceleme haklarının mahkeme eliyle tanzimine karar verilmesini talep etmiş, davalı şirketler ise ayrı ayrı cevaplarında, davacıların genel kurulda bilgi alma ve inceleme hakkını ileri sürmediklerini, bu yönde hiçbir beyan ya da itirazda bulunmadıklarını, bu nedenle bu davayı ikame etmeye hakları bulunmadığını, ayrıca davacıların taleplerinin de yasada düzenlenen bilgi edinme hakkını aşan nitelikte olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Dosyaya celp edilen —– ile davalı şirketlerin belgelerine göre davacıların, davalılardan——- devrettikleri, bu nedenle bu davalı şirketteki pay sahibi haklarının—- tarihine kadar geçerli olduğu,—— kadar oluşturulan ve geçerli—–davacıların bulunmadığı ve ——sahip olmadıkları için davacıların bu şirkette—– sıfatından kaynaklanan bilgi alma hakkını kullanamayacakları anlaşılmaktadır.
Diğer davalı—— yayınlanan esas sözleşmesine göre şirket ortaklarının—– oldukları, bu durumda davacıların —–ortaklık haklarını kullanabileceklerini, davacıların bu şirkette ayrıca ———— oldukları ve bu nedenle de ——-kurulu üyelerinin bilgi alma ve inceleme hakkına sahip oldukları görülmektedir.
Dosyada mevcut ve davacılar vekili tarafından davalılara gönderilen——ihtarnamesi ile; müvekkillerinin —— girmesine, çalışmalarını sürdürmesine, — işleyişi ve sair her türlü ticari, hukuki ve sair durumu hakkında bilgi edinmesine olanak ağlanması, diğer muhatap şirketin en son yapılan genel kurul toplantı tutanağınin bir nüshasının gönderilmesinin ihtar edildiği, yine davacılar vekili tarafından davalılara —— numaralı ihtarnamesinin gönderildiği, ancak söz konusu ihtarnamenin sadece ilk sayfasının fotokopisinin dosyaya sunulduğu, devam eden sayfaların dosya kapsamında bulunmadığı, bu davanın——- tarihinde açıldığı görülmüştür.
———— göre; toplantının bakanlık temsilcisi gözetiminde —– olarak yapıldığı, şirket esas sözleşmesinin —– değiştirildiği, ——- kabul edildiği, toplantıda bilgi alma hakkının kullanıldIğına ilişkin bir kayıt tutanakta yer almadığı görülmüştür.
Anonim şirketlerde ortağın bilgi alma ve inceleme hakkının düzenlendiği 437′. madde;
“(1) ————-kurulunun yıllik faaliyet raporu, denetleme raporları ve ———-kurulunun kâr dağıtım önerisi, genel kurulu toplantısından en az onbeş gün önce, ——–, pay sahiplerinin incelemesine hazir bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süre ile merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi gideri şirkete aitolmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir.
(2) Pay sahibi genel kurulda, ——-kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler| hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde ———–kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayâanamaz.
(3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarını) açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği —— reddedilebilir.
(4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya —— bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir uzman aracılığıyiâ da yapılabilir.
(5) Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, —–reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.
(6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.” şeklindedir.
Görüldüğü üzere TTK m. 437/2 düzenlemesine göre, pay sahiplerinin bilgi alma hakkının öncelikle genel kurulda kullanması, TTK m. 437/4 hükmüne göre de, şirketin ticari defterleri ile yazışmalarının pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için öncelikle genel kurulda bilgi alma hakkinın kullanılması gerektiği, pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkının mahkeme aracılığı ile kullanabilmesi için, talebinin cevapsız bırakılması, haksız olarak reddedilmesi veya ertelenmesi, TTK 437 uyarınca bilgi alamamış olması gerektiği, davacılar —– tarihinde yapılan —— bilgi alma haklarını kullanmadıkları, dava tarihine kadar da yeni bir ———– bu nedenlerle, pay sahibi sıfatıyla davacıların mahkemeye başvurarak bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmalarının koşullarının oluşmadığı kanaatine varılmıştır.
Esas sözleşmeye göre davacılar aynı zamanda ——— üyeleridir.
—–bilgi alma ve inceleme hakkının düzenlendiği TTK 392. Madde;
“(1) Her ———-kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin ————kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgil yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse dördüncü fıkra hükmü uygulanır.
(2) —- toplantılarında, ——-kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz.
(3) Her ——-kurulu üyesi, ———– dışında ——kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, ————– dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir.
(4) Başkan bir üyenin, üçüncü fıkrada öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde —– getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, —– bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir.
(5) ——– izni olmaksızın,—- dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. ——kurulu başkânının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.
(6) ———- üyesinin bu maddeden doğan hakları kısıtlanamaz kaldırılamaz. Esas sözleşme ve — bilgi alma ve inceleme haklarını genişletebilir.
(7) Her ——– toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilir.” şeklindedir.
Buna göre TTK 392. madde uyarınca ————- bilgi alma ve inceleme hakkını ——- kullanması veya toplantı haricinde kullanmak istiyorsa ——- izin alması gerektiği, dava konusu uyuşmazlıkta davacıların bilgi alma hakkını ilk olarak—— yevmiye numaralı ihtarnamesi ile kullandıkları, ——- işleyişi ve sair her türlü ticari, hukuki ve sair durumu hakkında bilgi edinmelerine olanak sağlanmasını talep ettikleri, ancak bu ihtara davalı ——olumlu ya da olumsuz bir cevap verilmediği, bu durumda, TTK 392/4 maddesi gereğince bilgi alma hakkına ilişkin talebin ———–getirilmesi ve görüşülmesi gerektiği, TTK 392/7 maddesi gereğince, her ———- —- çağrılmasını talep edebileceği, bilgi alma ve inceleme hakkının mahkeme aracılığı ile kullanabilmesi için ise, ——– toplanamaması veya yapılacak toplantıda bilgi alma ve inceleme hakkına ilişkin talebin reddedilmesi gerektiği, somut olayda davacılar tarafından, bilgi alma ve inceleme talebinin görüşülmesi için ——-kurulunun toplantıya çağrılmasının ——- yazılı olarak talep edildiğine ilişkin bir bilgi ya da belgenin dosyaya sunulmadığı, bu sebeple, davacıların—–sıfatıyla bilgi edinme ve inceleme hakkının mahkeme aracılığıyla talep etme koşullarının oluşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Dosyada mevcut Davalı—- defteri fotokopilerine göre şirket ortaklarının,——– bağlı şirket olduğu anlaşılmakdır.
TTK’nun 199. Maddesinin bağlı ve hakim şirketlerin ——– tarafından düzenlenecek raporlarına ilişkin olduğu, TTK’nun 199/4 maddesinin;
“(4) Hâkim şirketin her —–; bağlı şirketlerin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile üç aylık hesap sonuçları, hâkim şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle, hâkim ve ağlı şirketlerin pay sahipleri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri; yaptıkları işlemler ve| bunların sonuç ve etkileri hakkında, özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine göre düzenlenmiş bir rapor hazırlattırıp ———- sunmasını Ve bünun sonuç kısmının yıllık rapor ile denetleme raporuna eklenmesini isteyebilir. Bağlı şirketler, red için yoruma yer bırakmayacak açıklıkta bir haklı sebebin varlığını ispat edemedikleri takdirde, bu raporun hazırlanması için gerekli olan bilgi ve belgeleri hâkim şirketin bu işle görevlendirilen uzmanlarına vermekle yükümlüdürler. İstemde bulunan ——– yararlanması amacıyla yapmışsa bunun sonuçlarından sorumlu olur.” şeklinde olduğu görülmekle, bu düzenlemeye göre de —– TTK m. 99/4 kapsamında bilgi alma hakkını ——-yöneltmesi gerektiği, ancak dosya kapsamında yapılan incelemede davacılarca bağlı şirket yönünden de TTK m. 199/4 kapsamında bilgi alma hakkının kullanıldığına ilişkin bir delile ya da bilginin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta davacıların hakim şirket olan———aynı zamanda ortak sıfatına da sahip oldukları, TTK’nun 200. Maddesinin ise, hakim şirketin pay sahibinin bağlı sirketler hakkında bilgi alma hakkını düzenlendiği, TTK’nın 200/1. Maddesinin;
« (1) Hâkim şirketin her pay sabibi genel kurulda, bağlı şirketlerin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile hesap sonuçları, hâkim şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle, hâkim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri, yöneti ileri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri, yaptıkları işlemler ve bunların sonuçları hakkında, özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine uygun, doyurucu bilgi verilmesini isteyebilir.” şeklinde olduğu, bu düzenleme uyarınca da davacı pay sahiplerinin bağlı şirketler ile ilgili bilgi alma haklarını ——— kullanmaları gerektiği, yukarıda açıklandığı üzere davacıların —- toplantısında TTK m. 200 çerçevesinde bilgi alma hakkınin ortak sıfatıyla kullanıldığına ilişkin bir bilgi veya belgeye rastlanmadığı görülmektedir.
Mahkememizce dosyada mevcut taraflara ait—– davalı şirketlere ait—– kayıtlar üzerinde davacı taleplerinin yasa kapsamında şartların oluşup oluşmadığı yönünde—- —- bilirkişi raporu alınmış, dosyaya sunulan——- tarihli bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun, denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu görülmüş, rapora göre özetle davacıların hem pay sahipliği hem de ———- kapsamında bilgi alma hakkının mahkemeden istenmesine ilişkin koşulların oluşmadığı tespiti yapıldığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak; dosya kapsamına göre Davacıların, davalılardan ——olmadıkları, bu sebeple ortağın veya —– bilgi alma ve inceleme hakkını kullanamayacakları, davacıların, davalılardan—–hem pay sahibi hem —-üyesi oldukları, bu sebeple —- bilgi alma ve inceleme hakkını usulüne uygun olarak kullanma hakkına sahip oldukları, yukarıda açıklandığı üzere pay sahiplerinin bilgi alma hakkını öncelikle genel kurulda kullanması gerektiği, şirketin ticari defterleri ile yazışmalarının pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için de öncelikle ——- bilgi alma hakkının kullanılmasının şart olduğu, bu hakların mahkeme aracılığı ile kullanılabilmesi için taleplerinin cevapsız bırakılması, haksız olarak reddedilmesi veya ertelenmesi ve bu suretle TTK 437 uyarınca bilgi alamamış olmalarının arandığı, yapılan incelemede pay sahibi sıfatıyla davacıların mahkeme aracılığı ile bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmalarının koşullarının oluşmadığı;
Yine —– üyesinin bilgi alma ve inceleme hakkını —– kullanması veya toplantı haricinde kullanmak istiyorsa —- izin alması gerektiği, izin talebinin reddedilmesi durumunda konunun ——- görüşüleceği, her ——— toplantıya çağrılmasını talep etme hakkının bulunduğu, bilgi alma ve inceleme hakkını mahkeme aracılığı ile kullanabilmesi için ise önetim kurulunun toplanamaması veya yapılacak toplantıda bilgi alma ve inceleme hakkını reddetmesinin arandığı, davacıların ——— çağrılmasını ——– yazılı olarak talep ettiklerine ilişkin bir bilgi ya da belgenin dosya kapsamında bulunmadığı, bu sebeple davacıların ——- sıfatıyla bilgi edinme ve inceleme hakkını mahkeme aracılığı ile talep etme koşullarının oluşmadığı;
Aynı şekilde davacıların hakim şirket ortak ve ——- olarak bağlı şirket olan— olarak, ya da pay sahibi olarak yukarıda anlatıldığı üzere bilgi edinme ve inceleme hakkının mahkeme aracılığıyla talep etme koşullarının aynı sebeplerle oluşmadığı kanaatine varılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Kanıtlanamayan davanın REDDİNE,
2-)Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına,
3-)Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-)Kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesini müteakip 6100 sayılı HMK. madde 333/1 uyarınca davacıya iadesine,
5-)Davalı vekille temsil olunmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Genel Hükümler 7 ile 13/1-2 maddeleri uyarınca 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
6-Sair hususların gerekçeli kararda belirtilmesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı KESİN olmak üzere karar verildi. 21/09/2022