Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/684 E. 2023/223 K. 16.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/684 Esas
KARAR NO: 2023/223
DAVA: Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 08/09/2020
KARAR TARİHİ:16/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili olan davacı şirketin uzun süreden beri inşaat sektöründe faaliyette bulunduğunu, aynı zamanda inşaat sözleşmeleri ile ilgili de büyük projelerde sözleşme yönetimi, claim ve diğer hususlarda hizmet verdiğini, davacı şirket ile karşı taraf arasında akdedilen 01.09.2015 tanzim ve 11.10.2015 başlangıç tarihli sözleşme ile davacı şirketin diğer tarafın yüklenicisi olduğu ———- inşaat işleri ile ilgili birtakım hizmetlerin sunulmasını üstlendiğini , tarafların 7.000 USD/ay + KDV aylık sabit ücret ödemesi belirlediğini, ayrıca davacı şirket tarafından diğer tarafa sağlanacak ——– (metraj artışı hariç olmak üzere) alınacak paranın %1’i oranında paranın davacıya ödenmesine dair yazılı sözleşme imzalandığını, davalının yükleniciliğini üstlendiği işlerin ana işvereni——– olduğunu, inşaatın yapıldığı yerin İzmir ilinde bulunduğunu ve ——olarak bilinen—–inşaatı olduğunu, davacı şirket ve yetkilisi——– başlangıç tarihli sözleşme gereği üstlendiği işleri tam ve eksiksiz olarak sunduğunu, davacının edimlerini tam ve eksiksiz yerine getirmesine rağmen davalı tarafın tüm edimlerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediğini, davacının ödemelerinin tam ve eksiksiz ödenmediğini, davacı şirketin davalıdan alacaklı olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne, fazlaya dair tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile; davacı şirketin davalı taraftan———– ve sözleşme gereği aylık ödenmesi gereken sabit ödemelerden doğan hak ve alacaklarının varlığının kabulüne , fazlaya dair tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik ———– davalı taraftan hak ve alacakların doğdukları tarihten itibaren USD alacağına uygulanacak en yüksek banka mevduatı faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki USD efektif satış kuru üzerinden Türk lirası karşılığının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin de davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; görevsizlik itirazları olduğunu, görevli Mahkemenin İş Mahkemesi olduğunu, davada davacı şirketin husumet ehliyeti bulunmadığını, davanın her yönüyle haksız, mesnetsiz ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu savunarak davanın öncelikle usule ve bilahare esasa ilişkin itirazları dikkate alınarak reddine, her türlü başvuru haklarının saklı tutulmasına, yargılama masrafı ve ücreti vekaletin de davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, sözleşmeye dayalı alacak davasıdır.
Arabuluculuk son tutanağı dosya içerisindedir.
Mahkememiz dosyası sözleşme alanında uzman bilirkişi, inşaat mühendisi bilirkişi ile SMMM bilirkişiden oluşan heyete uyuşmazlık konularında rapor tanzim edilmek üzere tevdi edilmiş, sözleşme alanında uzman bilirkişi ——–, inşaat mühendisi bilirkişi——– tarafından düzenlenen 15/11/2021 tarihli raporda özetle;—————– tarihinde fiyat teklifi akdedilmiş olup, fiyat teklifinin fotokopi sureti dosya kapsamında görülmi Akdedilen teklif Kapsam-Amaç-Fiyat olarak 3 başlık altında toplanmış olup başlangıç tarihinin 11.10.2015 olduğu, sabit ücret olarak “/.500 USD/ay *KDV masraflar(gidiş-geliş, yeme-içme ve konaklama masrafları)*5.500 USD/ay Başarı Primi: (metraj Artışı Hariç Olmak üzere) ———- alınacak paranın % 1” olarak belirlendiği görülmüştür. 3- Tarafların Ticari defterlerinin incelenmesi sonucunda cari hesap uyuşmazlığının bulunmadığı, Davacı şirketin düzenlemiş olduğu faturaların USD cinsinden düzenlendiği ve 24.01.2019 tarihinde Davalı şirketin ödemesi ile her iki tarafta da cari hesabı bakiyesinin “0” sıfırlandığı görülmüştür.4- Davacı şirketin Davalıya düzenlemiş olduğu faturalarda Açıklama olarak (Rapor Ekine Sunulduğu üzere) “Teknik Danışmanlık” açıklaması ile faturaların tek satırla düzenlendiği görülmüştür.

4-SEKTÖREL İNCELEME – DEĞERLENDİRME VE HESAPLAMALAR:Dosyasına sunulu belgelerden :———Başlıklı koşullu olarak kabulü ve imzalanması ile 11.10.2015 başlangıç tarihli sözleşmenin yürürlüğe girdiği, bu kapsamda Davacı ——–tarafından inşaatları üstlenilen ———— yönetimi hizmetleri (Doküman yönetim sistemi – maliyet kontrolü – iş programının incelenmesi ve gerektiğinde müdahale edilmesi – iş programının; süre uzatımı ve claim hedefine uygun hale getirilmesi -güncellenen iş programının kontrolü ve buna bağlı olarak süre uzatımı haklarının belirlenmesi -sözleşmesel yazışmaların takibi ve gerekli müdahalelerin yapılması – sözleşme değerini arttırmak üzere, sözleşmedeki ilave hak talepleri konusunda takıma eğitimleri verilmesi – süre uzatım taleplerinin hazırlanması ve sunuma hazır hale getirilmesi vs. ) ile ilave hak talepler zamanında ve şekil şartlarını sağlayacak şekilde işveren’ e sunma – İşveren’ den kaynaklanan süresel gecikmeleri şekil şartlarını da sağlayacak şekilde işveren’ e sunma ve süre uzatım talepleri konusunda İşverenle anlaşma ve son olarak sözleşme değerinin artmasını sağlama gibi hizmetleri üstlendiği ve anılan hizmetler karşılığı Davacı —————–oranında ödemeler yapılacağı hususlarının teklif yoluyla verildiği görülmüştür. Anılan belge incelendiğinde iki ayrı tüzel kişilik arasında imzalandığı, İş Kanunu 2. Maddeye göre iş sözleşmesi olması için bağımlılık temeline bağlı olarak çalışan gerçek kişinin sözleşmenin tarafı olması gerektiği, davalının teklif mektubunda belirtilen (aylık 1.500 $ sabit ücret) in değişikliği karşı önerisine bulunduğu ve ücretin 1.500-3000 $ arasında değişebileceğini ancak asgari 1.500 $ olabileceğini belirttiği görülmektedir. Bir sözleşmenin kurulması için taraf iradelerinin karşılıklı ve birbirine uygun olması gerekmektedir. Dosyada (sabit ücret) kavramının değiştirilip belirli sınırlar içinde değişken ücret belirlendiğine ilişkin bir belge bulunmadığından sözleşmenin geçerliliğinin takdiri mahkemenindir. Davacı———farklı zamanlarda yapmış bulunduğu revizyon çalışmaları ile metrajlarda sağlamış bulunduğu azaltmalar ( ——— kalemi hariç ve dava dışı —– ait tarafından üstlenilen ——-, ayrıca yapmış bulunduğu çalışmalar ile ——- bilahare Revize : 2 çalışması ile 246.182.291 $’ a ve son olarak Revize : 3 çalışması ile 251.737.024 $’ a yükseltmek suretiyle, Davalı – ——– 71.515.709 $ tutarında ek kazanç sağladığı ( Tablo : 2 ), bu durumda sözleşme gereği sağlanan ek kazancın; %1 i olan 715.157 $ ( – 71.515.709 $ x 96 1 ) tutarında claim hakkı alacağına hak kazandığı iddiasında bulunduğu görülmüş, ancak dosyasına sunulu belgeler arasında ise Davacı – ——– iddialarını destekler nitelikte her hangi bir belgeye rastlanmamıştır. Özetle, açıklanan nedenler ve dosyasına sunulu mevcut belgelerle, sektörel yönden herhangi bir değerlendirme veya hesaplama yapılmasının mümkün olmadığı değerlendirilmiştir. Davacı şirketin ——–yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, Davalı şirketin ———— yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, Davacı —–tarafından eksik ödenen aylık ödemeler karşılığı şimdilik 1.000 USD tutarında ödeme talep edilmiş ise de dosyasına sunulu belgelerden; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin hangi tarihte sonlandırıldığı, ayrıca Davacı – ——– yapılan ödemelerden; ne kadarının aylık ödemeler karşılığı ve ne kadarının ise masraflar ——— karşılığı yapıldığı anlaşılamadığından, anılan talebe ilişkin değerlendirme ve hesaplama yapılmasının mümkün olmadığı değerlendirilmiştir.

SONUÇ VE KANAAT: Tarafların sahibi lehine delil niteliğine haiz ticari defterlerine göre karşılıklı olarak borçlu/alacaklı olmadıkları, Sözleşmenin geçerliliğinin takdirinin mahkemenin olduğu, Sözleşmenin devam süresi belirlenemediğinden ücret tespitinde defter kayıtlarının temel alındığı, davacı claim alacağı olduğunu belirtmesine karşın dosyada dayanak bulunmadığı, dosya fiilen teslim edildikten sonra dosyaya sunulan ve bir bölümü İngilizce olan belgelerin takdirinin mahkemenin olduğu…” belirtilmiştir.
Tanzim edilen rapor taraf vekillerine tebliğ edilmiş, taraf vekillerince rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya sunulmuştur.
Mahkememiz dosyası ek rapor tanzim edilmek üzere daha önce rapor sunan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş , düzenlenen 02/10/2022 tarihli ek raporda özetle——- kavramı kapsamının dosya içeriğinden belirlenemediği ve anılan alacak talebine ilişkin bir belge bulunamadığı…” belirtilmiştir.
Tanzim edilen rapor taraf vekillerine tebliğ edilmiş, taraf vekillerince rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya sunulmuştur.
Mahkememizin 05/12/2022 tarihli celsesinde davacı vekiline delil olarak dosyaya sunduğu yabancı dildeki evrakları ——– tercüman vasıtası ile çevrilmiş tercümelerini sunmak üzere süre verilmiş ve akabinde dosya yeniden daha önce rapor sunan bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir. Düzenlenen 10/02/2023 tarihli 2. Ek raporda özetle;”… Davalı tarafın Alt Yüklenicilerden biri konumunda bulunduğu———yapımı aşamasında, Davacı tarafından, Davalı tarafa bir takım teknik danışmanlık hizmetleri verildiği ve anılan hizmetler karşılığı düzenlenen fatura bedellerinin ise davalı tarafından ödendiği, İş bu davada ise Davacı tarafından alınamadığı iddia edilen claim ücreti ile başarı primi alacaklarının talep edildiği, ancak takdiri ———-, Davacı tarafın; başarı primi ile claim ücretini hak edebilecek nasıl bir çalışma performansı gösterdiği ve vermiş bulunduğu teknik danışmanlık hizmetleri veya çalışmaları ile davalı tarafa hangi ek kazanımları sağladığı hususlarını ispat edemediği…” belirtilmiştir.
Tanzim edilen ek rapor taraf vekillerine tebliğ edilmiş, rapora karşı taraf vekillerince beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya sunulmuştur.
Tüm dosya kapsamından; Dava; sözleşmeye dayalı claim ve aylık ücret bedelinin davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Dava dilekçesinde talebin; taraflar arasındaki sözleşme ile davacının amacı ve başarı primine baz olması düşünülen hizmetin; proje değerinin artması, iş sahibinin daha fazla hak veya alacak almasının sağlanması, işverenin mağduriyetlerinin önlenmesi ve önüne geçilmesi için her türlü claimi kapsadığı şeklinde açıklandığı, davacının edimlerini yerine getirmesine karşın alacakların ödenmediğinin ileri sürüldüğü, davalı tarafından öncelikle Mahkemenin görevine itirazda bulunulduğu, devamla husumete yönelik itirazın dile getirildiği ve talebin soyut bulunduğu ile ——– alımında davacı katkısının bulunmadığı, başarısızlıkla sonuçlandığı ve aylık ücretlerin yarıya düşürülmesinin davacı tarafından kabul edildiği, davalının süreç içerisinde kar elde etmediği yönünde savunma yaptığı görülmüştür.
Huzurdaki davada davacı tarafından sözleşmeye dayalı alacak talep edildiği, taraflarca inkar edilmeyen sözleşme taraflarının huzurdaki davaya dayanak davacı ve davalı şirketler olduğu, dava konusunun taraf şirketlerin ticari işletmeleriyle ilgili olduğu anlaşılmakla uyuşmazlıkta Mahkememizin görevli olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki fiyat teklifi belgesinde; Sözleşme başlangıç tarihinin 11/10/2015 olduğu, Sözleşme Kapsamının;”1-Döküman yönetim sisteminin kurulması ve takip edilmesi, 2-Gelen ve giden dökümanların takip edilmesi, parasal etkileri olanlarının ayıklanması ve maliyet kontrol bölümüne bilgi verilmesi, 3-Hazırlanan iş programının incelenmesi, gerekli noktalarda müdahale edilmesi, 4-İş programının süre uzatımı ve claim hedefine de uygun olmasının sağlanması, 4-Rutin güncellenen iş programının kontrol edilmesi, 5-Güncelenen programdan süre uzatımı haklarının belirlenmesi, 6-Sözleşmesel yazışmaların takip edilmesi, gerekli yerlerde müdahale edilmesi, 7-Sözleşme değerini artırmak için takıma sözleşmedeki ilave hak talepleriyle ilgili eğitimler verilmesi, kapsama yönelik bilgilendirme yapılması, soruların cevaplandırılması, 8-Süre uzatımı taleplerinin hazırlanması ve sunuma hazır hale getirilmesi,” olarak belirtildiği, Amaç olarak; “Şantiyedeki planlama, maliyet analiz ve döküman kontrol depatmanlarının yaptıkları çalışmaları değerlendirerek ve yönlendirerek, 1. İlave hak taleplerini zamanında ve şekil şartlarını sağlayarak işverene sunmak, 2. Projede işverenden kaynaklanan süresel gecikmeleri işverene şekil şartlarını sağlayarak sunmak ve süre uzatımı taleplerini işverenle anlaşmak, 3. Sözleşme değerinin artmasını sağlamak” olarak belirtildiği, Sözleşmede Fiyatın:”Sabit Ücret:1500 USD/ay + KDV + masraflar (gidiş-geliş, yeme-içme ve konaklama masrafları) + 5500 USD/ay ve Başarı Primi: (metraj artışı hariç olmak üzere) ———- alınacak paranın %1 ‘i ” şeklinde belirtildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konuları yönünden inceleme yapmak üzere Mahkememiz dosyası bilirkişi heyetine tevdii edilmiş, sunulu kök rapor akabinde bir kısım delillerin bilirkişi heyetine tevdii edilmediği ve bir kısım delillerin ise yabancı dilde olduklarından bilirkişi heyetince incelenmediği anlaşılmakla eksiklikler giderilerek dosya kapsamında sunulu tüm deliller yönünden inceleme yapılmak üzere dosyanın ek rapor tanzim edilmek üzere bilirkişi heyetine tevdii sağlanmıştır.
Sunulu kök ve ek raporlar ile davacı tarafından her ne kadar claim ve aylık ücret yönünden alacak bulunduğu iddiası ile huzurdaki dava açılmış ise de; 6100 sayılı HMK 222. Madde ihtarıyla sunulması istenilen taraflara ait ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu ve ilgilisi yönünden delil niteliğinin bulunduğu, yapılan bilirkişi incelemesi ile ticari defter kayıtlarının birbiri ile uyumlu olduğu ve defter kayıtlarından tarafların karşılıklı olarak borçlu/alacaklı olmadıklarının anlaşıldığı, raporda dosya kapsamına sunulu sözleşmeeler, faturalar ile mail yazışmalarının değerlendirildiği, sektörel ve mali yönden yapılan inceleme neticesinde talebe konu claim ücreti ile başarı priminin hak edildiğine ilişkin olarak dosya kapsamında somut delil bulunmadığı, sunulu bilirkişi heyeti kök ve ek raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmakla Mahkememizce benimsendiği, iddianın ileri sürülüş şeklinde göre ispat yükünün davacı üzerinde olduğu anlaşılmakla ispat edilemeyen davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-)Davanın REDDİNE,
2-)Karar ve ilâm harcı olan 179,90-TL harcın peşin alınan 1.277,13-TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.097,23‬-TL harcın kararın kesinleşmesini müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-)Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(13) maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliğinin 26/2 maddeleri ile Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi uyarınca —— bütçesinden ödenen 1.320-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile Hazineye Gelir Kaydına,
4-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-)Davalı vekille temsil olunmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 11.965,44-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
6-)Kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesini müteakip HMK madde 333/1 uyarınca yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde ————-Adliye Mahkemesi’ne İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 16/03/2023