Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/571
KARAR NO : 2022/723

DAVA: ZAYİ BELGESİ VERİLMESİ
DAVA TARİHİ : 01/11/2019
KARAR TARİHİ : 11/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacıya ait —– adresinde bulunan işyerinde ——isimli ticari işletmede, 20/10/2019 (pazar günü) tarihinde yaşanan yangın felaketi nedeniyle ticari işletmede bulunan 2009-2018 yılları arasındaki döneme ait tüm satış faturaları,irsaliyeli, faturalar, alış faturaları, mahsup fişleri, ödeme dekontları, ticari faaliyette alınan ve düzenlenen çek senet fotokopileri, banka ekstreleri, banka dekontları, ihracat ve ithalat gümrük beyanname asılları, işçilerin özlük dosyaları ve tüm ticari defterler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evrakların çıkan yangında yandığı, davacı şirketin saklamakla yükümlü olduğu ancak kusuru olmaksızın oluşan yargında zayi olan 2009-2018 yıllarna ait tüm defter, fatura ve sair belgelere ilişkin zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK’nun 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 82/7: “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.”[“…TTK’nın 82/7. maddesi gereğince “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.”
TTK’nın 82/3. maddesinde ise” Bilanço ve finansal tablolar hariç, sayılan bu belgelerin, ——— Muhasebe Standartlarına da uygun olmak şartı ile görüntü veya veri taşıyıcılarda saklanmasına da öngörülen koşullarla izin verilmiştir” denilmektedir.
Aynı Kanun’un 64/2. maddesinde ise “Tacir, işletmesi ile ilgili olarak gönderilmiş olan her tür belgenin fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekilde bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür.” denilerek, böylece, söz konusu belgeleri, yazılı olarak saklama yanında, teknolojinin diğer imkânları ile saklama da kabul edilmiştir.
Saklama süresi 10 yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).
Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7). …” (——- Davacının TTK madde 82/7 hükmünden yararlanabilmesi için; bir taraftan defterlerin, fatura ve diğer belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve özeni göstermiş bulunması, diğer taraftan da defterlerin, faturaların, belgelerin kayıp/çalınmış olmasının onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmiş olması zorunludur.
Mahkememizce yapılan inceleme sonucunda;
Davacının iddiası, yapılan tahkikat ve tüm dosya içeriği birlikte değerlendirildiğinde; davacı şirketin 2009-2018 yıllarına ilişkin ticari defterlerinin yangın sonucunda zayi olduğu anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Davacının ticari defterler dışında, farklı sair belgeler için zayi belgesi istediği, sair belgelerin TTK’nın 82. Maddesi anlamında zayi halinde zayi belgesi istenebilecek belgelerden olmadığı anlaşılmakla, sair belgeler yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
-Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE,
1-Davanın KABULÜ ile; davacı şirketin 2009-2018 yıllarına ilişkin ticari defterlerinin zayi olduğunun tespitine,
2-Dava dilekçesinde belirtilen sair evraklara ilişkin taleplerin REDDİNE,
3-Yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan gider avansının davacıya iadesine,
4-Karar tarihinde alınması gerekli 80,70 TL harcın davacı tarafça peşin olarak yatırılan 44,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,Dair, davacı vekilinin vekilinin yüzüne karşı—– gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde ——- Bölge Adliye Mahkemesi’ne İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usûlen anlatıldı.