Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2019/489 Esas
KARAR NO: 2021/934
KARAR TARİHİ: 17/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;—- tarihi itibari ile devam eden yağmur nedeniyle müvekkil şirketin —— adresindeki kiracı olarak ikame ettiği taşınmazda su baskını gerçekleştiğini, su baskını nedeni ile taşınmaz içerisindeki faturalar hamur hale gelerek kullanılamaz duruma geldiğini, zayi olduğunu, müvekkili şirketin mağaza personelleri —–tarihli tutanakta davaya konu faturaların kullanılamaz hale gelmesi üzerine personel ——– tarafından çöpe atıldığını, ilgili evrakların zayi olduğu, müvekkil şirket tarafından —— tarihinde öğrendiğini, müvekkili şirketin fazlaya ilişkin her türlü talep ve hakları saklı kalmak kaydıyla, müvekkil şirketin saklamakla yükümlü olduğu ancak kusuru olmaksızın oluşan su baskınında zayi olan faturalar için TTK m. 82/7 uyarınca zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK’nun 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkememizce alının Bilirkişi raporunda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun, 87/2 maddesine göre; Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceğini, “Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; yağmurun——- meydana geldiği davacı tarafından —- sonra iş bu davanın açılmış olduğu TTK.’nın 82/7. Fıkrasına göre zayi belgesi verilebilmesi için bu maddede belirtilenler gibi olağanüstü hallerden birinin meydana gelmesi halinde tacirin ziyai öğrendiği tarihten itibaren—içerisinde ticari işletmenin bulunduğu yer yetkili Mahkemesinde dava açabileceği belirtildiğinden dava konusu olaydan itibaren —- kanuni süreden sonra makul kabul edilebilecek süre içerisinde davanın açılmamış olduğu…”gerekçesi ile, davacı vekili tarafından — gün içerisinde dava açıldığının görüldüğünü, davacı tarafından deposunda —-arasında bulunan bir kısım faturaların , Zayi olduğu söz konusu belgelerin —- sebebiyle yazılarının tamamen birbirine girdiği, okunmaz vaziyette olduğu defter ve belgelerin —- halini olduğu, okunmaz durumda olduğu bu nedenle söz konusu belgeler için söz ticari defter ve belgeler için zayi belgesi verilmesi uygun olduğu, kanaati hasıl olduğunu, davacı tarafından — faturalarının Zayi olduğu söz konusu belgelerin —- zayi olduğunu, mahkemenizce —— Tarihinde gelen cevabı yazıda; “İlgili yazınızda bahsi geçen faturaların tarh dosyasında bulunmadığı mükellefin uhdesinde bulunduğu” ibaresi mahkemenizce kabul görmesi halinde zayi belgesi verilmesinin uygun olduğu, davacı tarafından —– yılı faturalarının Zayi olduğu söz konusu belgelerin —– sırasında su baskını olduğu ve faturaların tamamen birbirine girdiği, okunmaz vaziyette olduğu belgelerin —– halini olduğu, okunmaz durumda olduğu bu nedenle söz konusu belgeler için zayi belgesi verilmesi uygun olduğu, kanaati oluştuğu görüşünü beyan etmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 82/7: “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.”
[“…TTK’nın 82/7. maddesi gereğince “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları —— gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.”
TTK’nın 82/3. maddesinde ise” Bilanço ve finansal tablolar hariç, sayılan bu belgelerin, ———- da uygun olmak şartı ile görüntü veya veri taşıyıcılarda saklanmasına da öngörülen koşullarla izin verilmiştir” denilmektedir.
Aynı Kanun’un 64/2. maddesinde ise “Tacir, işletmesi ile ilgili olarak gönderilmiş olan her tür belgenin fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekilde bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür.” denilerek, böylece, söz konusu belgeleri, yazılı olarak saklama yanında, teknolojinin diğer imkânları ile saklama da kabul edilmiştir.
Saklama süresi —– yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).
Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin —-, durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir —————-yararlanabilmesi için; bir taraftan defterlerin, fatura ve diğer belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve özeni göstermiş bulunması, diğer taraftan da defterlerin, faturaların, belgelerin kayıp/çalınmış olmasının onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmiş olması zorunludur.
Mahkememizce yapılan inceleme sonucunda;
Davacının iddiası, yapılan tahkikat ve tüm dosya içeriği birlikte değerlendirildiğinde; davacının kullanılan faturalar olan, ——–numaralı faturaların su baskını sonucunda zayi olduğu anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Davacının kullanılmamış faturalar için zayi belgesi istediği, boş fatura koçanlarının TTK’nın 82. Maddesi anlamında zayi halinde zayi belgesi istenebilecek belgelerden olmadığı anlaşılmakla, kullanılmayan faturalar yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE,
1-Davanın KABULÜ ile;
—-
—-
—
—-
—
—-
—
—-
—
—-
—–
numaralı faturaların zayi sebebiyle İPTALİNE,
2-Davanın REDDİ ile, kullanılmamış faturalara yönünden TTK’nın 82/7. Maddesi uygulama alanı bulunmadığından talebin REDDİNE,
3-Yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan gider avansının davacıya iadesine,
4-Karar tarihinde alınması gerekli 59,30-TL harcın davacı tarafça peşin olarak yatırılan 44,40-TL harçtan mahsubu ile bakiye 14,90-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde ————- Adliye Mahkemesi’ne İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usûlen anlatıldı. 17/12/2021