Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/48 E. 2023/1030 K. 14.12.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/48
KARAR NO : 2023/1030

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 18/01/2023
KARAR TARİHİ : 14/12/2023

Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesi mahkememiz esasının yukarıda belirtilen sırasına kaydedilip incelendi

DAVA: Davacı vekili 18/01/2023 harç tarihli dava dilekçesinde özetle; “Müvekkilim—– “Yangın söndürme cihazlarının dolumu onarımı bakımı alım satım ithal ve ihracatını yapmak ve ana sözleşmesinde yazılı olan diğer işler ile ilgili faaliyette bulunmak üzere 30.06.2009 tarihinde kurulmuş olup halen ticari faaliyetini “—–adresinde sürdürmektedir. Müvekkilim—–yetkilisi olan—– (T.C. No:—–) sevk ve idaresinde olan —– plakalı —-Model (Tipi —- sınıf —-markalı araç 02.12.2022 günü saat 08.50 sıralarında (cuma günü) ekte kaza tespit tutanaklarında açıklanmış bulunan mevkide, —- ilinde, Merkez ilçesinde seyir halinde iken belirtilen mevkiye geldiğinde viraja girerken taklalar atarak DEREYE düşmesi sonucu araçta büyük hasarlar oluşmuş ve araç sürücüsü —– yaralanmış, özellikle belinde hasar oluşmuş ve halen tedavisi devam etmektedir. Meydana gelen kaza ile ilgili sağlık nedeniyle ancak 13.01.2023 tarihinde —– Merkezi Amirliğine giderek ifadesini verebilmiş ve ifade tutanağında “Şirkete ait Bilgisayarının, hard diskinin ve Şirkete ait muhtelif evrakların kaybolduğunu, muhtemelen dereye düştüğü” yönünde beyanda bulunmuştur. Şirkete ait kayıp evrakların arasında Müvekkilim—– ait 2019 Yılı Yevmiye Defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri ile 2019 yılı Alış Faturalarının da olduğunu bu kaza nedeniyle Müvekkilim—- ait “2019 Yılı Yevmiye Defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri ile 2019 yılı Alış Faturalarının” zayi olduğunu belirtiriz. Müvekkilim —–ait 2019 Yılı Yevmiye Defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri ile 2019 yılı Alış Faturalarının da bu evraklar içinde olduğunu ve zayi olduğunu bu şeklide 13.01.2023 tarihinde öğrendiğimizi belirtiriz. Türk Ticaret Kanunun 82/7 maddesindeki “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” Şeklindeki düzenleme gereği Müvekkilim —–ait “2019 Yılı Yevmiye Defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri ile 2019 yılı Alış Faturalarının “zayi olduğunun tespiti ve zayi belgesinin verilmesi talebiyle işbu davayı açma zarureti hasıl olduğunu belirtiriz.” denmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, Türk Ticaret Kanunu’nun 82/7. maddesi gereğince açılmış zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir.6102 Sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir.Somut olayda; davacı tarafın şirkete ait 2019 yılı yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri ile 2019 yılı alış faturalarını 02.12.2022 tarihinde kaybolduğunu muhtemelen meydana gelen kaza sırasında dereye düştüğünün 13.01.2023 tarihinde fark edilmesi sebebiyle zayi belgesi verilmesi istemine yönelik davayı açtığı, her ne kadar davacı şirket yetkilisi —– meydana gelen kazaya ilişkin mağdur sıfatıyla alınan beyanında ‘kendi şirketime ait muhtelif evraklar kayboldu, muhtemelen dereye düşmüşlerdir’ şeklinde beyanda bulunmuş ve bu evrakların içerisinde dava konusu 2019 yılına ait defter ve faturaların da bulunduğu 13.01.2023 tarihinde fark edildi şeklinde beyanda bulunulmuş ise de saklamakla yükümlü bulunulan salt 2019 yılına ait defter ve faturaların hangi sebeple araç içerisinde bulunduğuna yönelik hiçbir gerekçe öne sürülmediği kaldı ki bahse konu evrakların araç içerisinde olması halinde basiretli tacir sorumluluğu taşıyan davacı şirket yetkilisince en başından itibaren bu hususun bilinmemesinin sonradan farkına varılmasının hayatın olağan akışına uygun düşmediği bununla birlikte kaza ile beyan arasında ki geçen 42 güne dair herhangi bir sağlık raporu veya geçerli bir mazeret dahi sunulmadığı dikkate alındığında zayi belgesi verilmesi istenilen defter ve faturaların zayi olduğuna dair kesin ve inandırıcı kanıtın sunulmadığı, davacı tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni göstermesi gerektiği ancak defterlerin muhafazasında gerekli dikkat ve özeni göstermediği, zayii belgesi verilmesi koşulları mevcut olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

Hüküm; Ayrıntısı ve yasal gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 269,85 TL harçtan peşin yatırılan 179,90 TL harcın düşümü ile geri kalan 89,95‬ TL harcın davacı taraftan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA ,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına ,
4-Davacı tarafça peşin yatırılmış olan gider avansından artan kısmın, karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; Gerekçeli mahkeme kararının tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olduğuna dair davacı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.