Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/713 Esas
KARAR NO : 2023/29
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 27/09/2022
KARAR TARİHİ : 12/01/2023
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 24-10-2016 ve 31-21-2018 tarihleri arasında sahibi olduğu ——işletmesinin 2017 ve 2018 yıllarına ait tüm defter, fatura ve sair belgelerimin zayi olduğuna dair tarafımıza zayi belgesi verilmesi ile gereğini fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile müvekkilinin adına vekaleten talep ve dava etmiştir.
TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.”
Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7).Kanun da belirlenen süre hak düşürücü süre niteliğindedir.Davacı vekilinin 12/10/2022 havale tarihli dilekçesi ekinde mahkememize sunulan 11/10/2022 tarihli Şikayetçi İfade Tutanağında müşteki ——- söz konusu kayıp eşyalar hakkında; ” Bu yılı mayıs ayında mayıs ayında vergi dairesi tarafımdan o yıllara üstte bahsettiğim belgeleri istedi. Bende eşyaları taşımış olduğum adrese giderek hemen pos cihazını hemde istenen belgeleri bularak götürmek istedim ama eşyalar arasında bulamadım.” şeklinde beyanda bulunduğu, söz konusu beyanlardan zayi olduğu ileri sürülen ticari defter ve kayıtların 2022 yılı mayıs ayında kaybolduğunun fark edildiği ancak davanın 27/09/2022 tarihinde açıldığı, şikayetçi ifade tutanağının ise dava açıldıktan sonra 11/10/2022 tarihinde oluşturulduğu anlaşılmıştır.Somut olayda; davacı şirket binasının 2018 yılı Aralık ayı içerisinde taşınması sonucu etrafı açık camsız depo amaçlı kullanılan yere taşındığı, 2017 ve 2018 yılı ticari defterlerin zayi olduğu, şirket defterlerin kaybolan eşyalar arasında olduğunun tahmin edildiği, defterlerin kaybolduğunun vergi müfettişinin talebi üzerine 2022 yılı mayıs ayında farkına varıldığının müşteki ifade tutanağında belirtildiği, davanın açılış tarihinin ise 27/09/2022 olduğu, bu haliyle kanunda aranan 15 günlük hak düşürücü sürenin geçirilmiş olduğu anlaşılmıştır.6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesine göre ticari defterlerin kaybolması ve yok olması sebebi ile zayi belgesi verilmesi isteminin ziyaın öğrenilmesi tarihinden itibaren 15 gün içerisinde yapılması gerekli olup öte yandan 6102 sayılı TTK’nın 82/7 maddesine göre zayi belgesi verilebilmesi için bu maddede belirtilenler gibi olağanüstü hallerden birinin olayda mevcut olmasının gerektiği, tacirin saklamakla mükellef olduğu ticari defter ve kayıtlarını özenle muhafaza etmesinin zorunlu olduğu, somut olayda davacının, gerekli dikkat ve özeni göstermediği, kendi kusuru ile iddiaya konu olayın meydana gelmesine sebebiyet verdiği, olayın nasıl meydana geldiğine ilişkin bir delilin de mevcut olmadığı, (——- anlaşıldığından tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde; hak düşürücü süre içinde açılmayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan davanın TTK 82/7 maddesinde yer alan hak düşürücü nedeniyle REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayan gider avansının davacıya İADESİNE,
5-Alınması gereken 179,90 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 80,70 TL harçtan mahsubu ile bakiye 99,20 TL harcın davacıya İADESİNE,Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde—— Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.