Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/102
KARAR NO : 2023/1014
DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ : 10/02/2022
KARAR TARİHİ : 07/12/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle;
Davalı—- unvanlı firmaya ait ticari uygulamaların haksız rekabet oluşturduğunun tespitine, davanın kabulüne karar verilmesi halinde TTK m. 59 düzenlemesi gereğince bütün masrafları davalı tarafa ait olmak üzere ilgili mahkeme ilamının uygun görülecek bir mercide ilanına, yargılama harç ve masrafları ile birlikte vekalet ücretinin davalılar yan uhdesinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Bilirkişi raporunda özetle;”
Davacı ve davalının dosyada görüntüsü bulunan makinelerde kullanılan kartlar arasında benzerlikler bulunduğu, Keşif sırasında yapılan incelemelerde; davacıya ait makinelerde kulanılan kartların, özel kart olmadığı, Bölüm 3.3 te belirtilen benzer üretim yapan diğer firmalara ait makinelerdede benzer elektronik kartların kullanıldığı, Haksız rekabet iddiasına konu elektronik kartların harcı alem niteliği bulunmasa da diğer firmalardan da kolayca temin edilebileceği, Davacının ürettiği kartlarla ilgili marka tescili bulunmadığı, 30.01.2018 de verilen 10 yıl geçerliliği olan, geçerlilik süresi 30.01.2028 de sona eren faydalı model belgesi bulunduğu, Davacı tarafından iddia edilen iş ürünlerinin taklit edilmesi ve müşteriler nezdinde kötüleyici beyanlarda bulunma hususlarında yapılan inceleme ve dosya kapsamında bulunan tanık beyanları ile tespitlerden, bu aşamada davacı iddialarının ispatlamadığı, bu sebeple dava konusu haksız rekabetin oluşmadığı,” şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.
Bilirkişi ek raporunda özetle;”
13.11.2022 tarihli Kök raporumuza davalı ve davacının itirazları ve davacının dosyaya eklediği uzman görüşü dikkatle incelenmesi sonrasında; dosyaya kök rapor kanaatimizi değiştirecek yeni belge konmadığı tespit edilmiş olup, kök rapor kanaatimizin sonuç kısmı aşağıda aynen aktarılmıştır. Dava dosyası kapsamındaki tüm bilgi-belgeler, tarafların iddia ve savunmaları, itirazları, bilirkişi tespit raporu, keşif sırasında yapılan incelemeler ve diğer belgelerin ayrı ayrı irdelenerek titizlikle incelenmesi sonrasında oluşan kanaatimiz aşağıda belirtilmiştir. Davacı ve davalının dosyada görüntüsü bulunan makinelerde kullanılan kartlar arasında benzerlikler bulunduğu, Keşif sırasında yapılan incelemelerde; davacıya ait makinelerde kulanılan kartların, özel kart olmadığı, Bölüm 3.3 te belirtilen benzer üretim yapan diğer firmalara ait makinelerdede benzer elektronik kartların kullanıldığı, Haksız rekabet iddiasına konu elektronik kartların harcı alem niteliği bulunmasa da diğer firmalardan da kolayca temin edilebileceği, Davacının ürettiği kartlarla ilgili marka tescili bulunmadığı, 30.01.2018 de verilen 10 yıl geçerliliği olan, geçerlilik süresi 30.01.2028 de sona eren faydalı model belgesi bulunduğu, Davacı tarafından iddia edilen iş ürünlerinin taklit edilmesi ve müşteriler nezdinde kötüleyici beyanlarda bulunma hususlarında yapılan inceleme ve dosya kapsamında bulunan tanık beyanları ile tespitlerden, bu aşamada davacı iddialarının ispatlamadığı, bu sebeple dava konusu haksız rekabetin oluşmadığı,” şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava, haksız rekabetin tespitine ilişkindir.
Haksız rekabet, TTK m. 54-63 maddelerinde düzenlenmiştir. TTK m. 54/1 hükmü haksız rekabet hukukunun amacını “Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.” şeklinde belirterek, bu kısma ilişkin hükümlerin yorumlanmasında dikkate alınacak temel ilkeyi vurgulamıştır.Gerekçeden de anlaşılacağı üzere “dürüst rekabet” ile kastedilen “oyunun dürüstlük kurallarına, centilmenliğe uygun olarak oynandığı katışıksız, saf bir rekabet” kastedilmektedir. “Bozulmamış rekabet” ise çok daha geniş bir kavram olup en genel haliyle “güven duyulan, hilesiz rekabet” anlayışını temsil etmektedir.
Hangi durumda bir rekabetin “dürüst ve bozulmamış” olarak nitelendirileceği ise her şeyden önce haksız rekabet hukukunun kadim ilkelerinden olan “emek ilkesi”ne göre belirlenmektedir (—–). Bu ilkeye, kendi emeğini ortaya koymadan gerçekleşen ve rakipleri rekabette engellemeye yönelik her türlü davranışın haksız olduğu anlamına gelmektedir. Başka bir ifadeyle, “kendi emeğine dayanmayan rekabet haksızdır” (—).
Hükmün 2. fıkrasında ise Kanun Koyucu haksız rekabeti, “Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” şeklinde tanımlamıştır.
Görüldüğü üzere TTK m. 54 hükmü, haksız rekabetin tanımlanmasında “dürüstlük kuralı”nı temel kriter olarak görmüştür. Buna göre bir eylemin haksız rekabet olup olmadığının belirlenmesindeki, o eylemin dürüstlük kuralı ile örtüşüp örtüşmediğine bakılmalıdır (——-).
Haksız rekabetin genel tanımını veren bu hükmün yanı sıra, TTK m. 55 hükmü uygulamada sıkça karşılaşılan haksız rekabet hallerini sınırlayıcı olmayacak şekilde saymıştır. Bununla birlikte TTK m. 55’te sayılan haksız rekabet hallerinin sınırlayıcı olmadığı, sadece TTK m. 54/2’de belirtilen haksız rekabet eyleminin örnekseme yoluyla sayılmış örnekleri olduğu açıktır.
TTK 55/a kapsamında şu haller özellikle haksız rekabet oluşturur:
Başka kişilerin mallarını, iş ürünlerini, fiyat ve faaliyetlerini yahut ticari diğer işlerini kötülemek. Bunlar hakkında yanlış, yanıltıcı yahut gereksiz yere incitici cümleler kurarak kötülemek. Ürün ve malların bu şekilde kötülenmesinin yanında direk o kişilerin kötülenmesi de haksız rekabet oluşturur. (TTK 55/a-1)Bir kişinin kendi işletmesi ile ilgili olarak şu hususlarda gerçek dışı ve yanıltıcı açıklamalarda bulunması yahut aynı yolla üçüncü kişiyi rekabette öne geçirmesi: kendisi veya ticari işletmesi veya ticari işaretleri hakkında, satış kampanyalarının biçimi hakkında, malları – fiyatları – ürünleri – stokları hakkında, faaliyetleri ve iş ilişkileri hakkında. (TTK 55/a-2)Başka kişilerin malları ve iş ürünleri ile faaliyetleri yahut onların işleri işe karıştırılmaya neden olacak önlemler almak. (TTK 55/a-4)
Kendisini, mallarını ve iş ürünlerini, faaliyetlerini, ürünlerin fiyatlarını, gerçeğe aykırı – yanıltıcı şekilde ve rakibini gereksiz yere kötüleyici şekilde rakiplerin önüne geçmek. (TTK 55/a-5)Müşteriye ek edimlerde bulunarak onu sunumun gerçek değeri konusunda yanıltmak (TTK 55/a-7) bir haksız rekabet hali olarak nitelemiştir.
Davacı yan da davalı için; “Makine çizimlerinin ve müşteri bilgilerinin çalıştıkları süre boyunca haksız bir şekilde elde edilmesi, elde edilen makine çizimleri ile firmaya ait indüksiyon cihazlarının aynısı üretilerek davacıya ait müşterilere pazarlanması, davacı firmayı müşterileri nezdinde küçük düşürücü ve ticari uygulamalara uymayan söylemlere baş vurması, davacıya ait müşterilere hitaben, davacı ile olan ticari ilişkilerini sonlandırmaları halinde ürün satışlarında ve servis hizmetlerinde ekstra indirim sağlanacağı yönünde haksız bir menfaat vaadinde bulunması” gibi hususlara dayanılarak davalının haksız rekabet içerisinde olduğunu ileri sürmüştür.Dosya gerekli bilgi ve belgeler celp edildikten sonra keşif yapılmış ve bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup bilirkişi heyetinin 13/11/2022 tarihli bilirkişi raporu incelendiğinde; “1) Davacı ve davalının dosyada görüntüsü bulunan makinelerde kullanılan kartlar arasında benzerlikler bulunduğu,
2) Keşif sırasında yapılan incelemelerde; davacıya ait makinelerde kulanılan kartların, özel kart olmadığı,
3) Bölüm 3.3 te belirtilen benzer üretim yapan diğer firmalara ait makinelerde de benzer elektronik kartların kullanıldığı,
4) Haksız rekabet iddiasına konu elektronik kartların harcı alem niteliği bulunmasa da diğer firmalardan da kolayca temin edilebileceği,
5) Davacının ürettiği kartlarla ilgili marka tescili bulunmadığı, 30.01.2018 de verilen 10 yıl geçerliliği olan, geçerlilik süresi 30.01.2028 de sona eren faydalı model belgesi bulunduğu,
6) Davacı tarafından iddia edilen iş ürünlerinin taklit edilmesi ve müşteriler nezdinde kötüleyici beyanlarda bulunma hususlarında yapılan inceleme ve dosya kapsamında bulunan tanık beyanları ile tespitlerden, bu aşamada davacı iddialarının ispatlamadığı, bu sebeple dava konusu haksız rekabetin ” şeklindeki tespitlere yer verildiği görülmüştür.
Gerçekten de bilirkişi raporunda ortaya konulmuş hali ile makine çizimlerinin ve müşteri bilgilerinin çalıştıkları süre boyunca haksız bir şekilde elde edilmesi, elde edilen makine çizimleri ile firmaya ait indüksiyon cihazlarının aynısı üretilerek davacıya ait müşterilere pazarlanması, davacı firmayı müşterileri nezdinde küçük düşürücü ve ticari uygulamalara uymayan söylemlere baş vurması, davacıya ait müşterilere hitaben, davacı ile olan ticari ilişkilerini sonlandırmaları halinde ürün satışlarında ve servis hizmetlerinde ekstra indirim sağlanacağı yönünde haksız bir menfaat vaadinde bulunması yönündeki iddialarını ispatlanamadığı, bu hususlara ilişkin somut delillerin dosyaya kazandırılamadığı, haksız rekabete konu olduğunu söyleyen dava dosyalarının mahkemelerinden getirtildiği, söz konusu dava dosyaları incelendiğinde 4 tanesinden 3 tanesinin karara çıktığı, mezkur davalarda işçi davacıların davalarını kazandığı, bu haliyle her biri ayrı yargılamaya konu iş mahkemesi davalarının haksız rekabete sebebiyet vermesini gerektirir bir durumun olmadığının mahkememizce değerlendirildiği, yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde ihtilafa konu makine kartlarının (elektronik kartların) özel kart olmadığı, keşif mahallinde dinlenen şahit —– beyanında; ” haksız rekabete konu olduğu söylenen elektronik kartların sahada çalışan elektronik işinden anlayan hemen hemen herkesin tasarlayabileceğinden” bahsettiği, bilirkişiler tarafından da bu hususa ilişkin olmak üzere ihtilafa konu kartların özel kart olmadığını tespit ettikleri, bu noktada şahit beyanı ile bilirkişi tespitlerinin birbiri ile uyumlu olduğu, bir diğer husus ise davacı işçilerinin davalı şirkete geçiş yaptığına yönelik haksız rekabet iddialarının irdelenmesinde keşif mahallinde dinlenen davacı tanığı —– işçi—– için alınan beyanında ismi geçenin davacı şirketten çıktıktan sonra dava dışı —–şirketinde çalıştığını daha sonra davalı şirkette çalışmaya başladığını beyan ettiği, aynı şekilde davacı tanığı —– bu minvalde beyanda bulunduğu, bu haliyle kafa avcılığı diye tabir edilen haksız rekabet eyleminin gerçekleştiğinin davacı yanca ispatlanamadığı, tanık —– davacı şirkette çalışıyor olması nazara alınarak objektif tanıklık sıfatı olmadığı vicdani kanaati ile diğer tanıklar —– ve —–işçi geçişlerine ilişkin beyanlarına üstünlük tanınması gerektiği hususları hep bir arada değerlendirilerek davalının, davacının müşterilerini ve işçilerini dürüstlük kuralına aykırı davranarak ayarttığından ve indüksiyon cihazlarının aynısını üreterek TTK m. 55 bağlamında bir haksız rekabet eyleminden söz edilemeyeceği vicdani kanaatine ulaşılarak davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davalı’ya karşı açmış olduğu davanın ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gereken 269,85 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 80,70 TL ve 571,90 TL keşif harcından mahsubu ile fazla bakiye 382,75 TL harcın davacıya İADESİNE,
3-Yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiği için karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.ye göre tespit edilen 17.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
5-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatırana İADESİNE,Dair, Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde —–Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.