Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/488 E. 2022/760 K. 24.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/488 Esas
KARAR NO: 2022/760
DAVA:Haksız rekabetin Tespiti, Meni ve Refi
DAVA TARİHİ: 29/10/2020
KARAR TARİHİ: 24/11/2022
Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesi mahkememiz esasının yukarıda belirtilen sırasına kaydedilip incelendi
DAVA: Davacı vekili—- harç tarihli dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili, —— tarihli dava dilekçesinde özetle, müvekkili şirketin uzun yıllardır ————- olmak üzere toptan ve perakende satışını yaptığını, müvekkil şirketin senelere dayalı çalışma ve birikimleriyle yalnızca müşteri portföyü değil, aynı zamanda faaliyet sürdürdüğü ilgili sektörde herkes tarafından bilinen bir markaya dönüştüğünü, yıllar içerisindeki yatırım ve araştırma geliştirme çalışmalarıyla, kendine has ve hususiyet arz eden ürünler meydana getirdiğini, davalılardan —–müvekkili şirket nezdinde—-olarak çalıştıktan sonra istifa edip ve hemen akabinde diğer davalı —- çalışmaya başladığını, davalı —- esas faaliyet alanı ——yarıyılı itibariyle müvekkilince faaliyet gösterilen ——sektöründe, müvekkiline ait ürünlerin aynılarını satışa sunmak suretiyle faaliyete başladığını, dilekçe ekinde sunduğu ve davalı şirketin internet sitesi vasıyasıyla teşhir edip satışa sunduğu ürünler incelendiğinde, müvekkiline ait ürünlerin birebir kopyalarının yapılıp, yalnızca etiketleri değiştirilmek suretiyle teşhir ve satışa konu edildiğini, davalı şirketin müvekkiline ait üretim bilgilerini diğer davalı vasıtasıyla elde ederek kullandığını, bunun haksız rekabet olduğunu, taraf ürünlerinin dış görünüş itibariyle birebir olduklarının sabit olduğu gibi; ürünlere ilişkin teknik özellikler, materyaller, ölçü ve sair hususların da birebir benzerlik gösterdiğini, hatta davalı şirketin internet sitesine koyduğu kimi üç boyutlu çizimlerin, doğrudan müvekkiline ait ve sızdırılan teknik çizim dosyalarındaki üç boyutlu çizimleri olduğunu, davalı tarafın eylemlerinin TTK madde 54/2, 55/c-2, 3 ile TTK madde 55/d ve TTK 55/a-4 hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini belirterek haksız rekabetin tespitine, önlenmesine ve giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili, —— tarihli cevap dilekçesinde özetle, davacının ürünlerinin herhangi bir sınai mülkiyet hakkına konu olmadığını, yeni veya ayırt ediciliği olan ürünler olmadığını, herkes tarafından üretilebilen ürünler olduğunu, taraf markaları arasında bir benzerlik olmadığını, piyasada davaya konu ürünlerden üreten, onlarca firmanın bulunduğunu ve bu ürünlerden her birinin aynı işlevi gördüğünü, ebat ve küçük görsel farklılıkları dışında bilinçli tüketicinin yan yana koyduğunda aradaki farklarını ayırt edemeyecek şekilde birbirine benzer ürünler olduğunu ve üreten onlarca firma bulunduğunu, bu ürünleri ilk önce yabancı menşeli firmaların ürettiğini, davacının da onlardan aldığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, haksız rekabet tespiti, meni ve refi taleplerine ilişkindir.
Haksız rekabete ilişkin hükümler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 54 ila 63. Maddeleri arasında düzenlenmiştir.Buna göre Türk Ticaret Kanununun 54.maddesinde haksız rekabet ” Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.
Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. ” şeklinde tanımlanmıştır.
Görüldüğü üzere TTK m. 54 hükmü, haksız rekabetin tanımlanmasında “dürüstlük kuralı”nı temel kriter olarak görmüştür. Buna göre bir eylemin haksız rekabet olup olmadığının belirlenmesindeki, o eylemin dürüstlük kuralı ile örtüşüp örtüşmediğine bakılmalıdır.
—– sayılı dosyasının —- üzerinden celp edildiği görüldü.
——- kayıtlarının celp edildiği görüldü.
—– tüm hizmet dökümünün ve işyeri giriş çıkış kayıtlarının celp edildiği görüldü.
—- tarihli ara karar ile mahkememizce yapılan keşif sonrası dosyanın bir nitelikli hesaplamalar uzmanı ile bir makine mühendisi bilirkişisine tevdi edilerek bilirkişi raporu alınması yönünde ara karar kurulmuş ve —– tarihli bilirkişi raporu mahkememize teslim edilmiştir.
Bilirkişi kök raporunda özetle;
“-Keşif esnasında davalı şirket sadece —– örneği verdiğinden teknik ürün incelemesinin sadece bu ürün özelinde yapılabildiği, davalı şirketin, teknik zorunluluk olmadığı halde ve farklı tasarım özgürlüğü bulunan unsurlarda dahi davacının ürünlerinin birebir aynısı ürettiği, bu eylemin TTK m. 55/1-a(4) uyarınca haksız rekabet olduğu,
-Davalı şirketin kullandığı imalat resimlerinin davacının resimleri ile aynı olmadığı, bu iddia yönünden bir haksız rekabet eyleminden söz edilemeyeceği,
-Davalı şirketin davacının ürünlerine ilişkin bilgilere vakıf olduğu net olmakla birlikte, bu bilgileri nasıl elde ettiğinin tam olarak belli olmadığı, davalı gerçek kişi aracılığıyla vakıf olabileceği gibi ürünleri piyasadan alıp teknik detaylarını incelemek suretiyle de bu bilgilere ulaşabileceği,
-Dolayısıyla, davalı —— davacının ticari sırlarını ifşa ettiği veya davalı şirkete taşıdığı yönünde bir haksız rekabet eyleminden tam olarak emin olmanın mümkün olmadığı,” şeklinde tespitte bulundukları görülmüştür.
Mahkememizin —— celse tarihli duruşmasında “-Islah ile ileri sürelen iddiaları ve ıslaha cevap dilekçesi ile davacı tarafından dile getirilen hususlar ile ürünlerin harcı alem olup olmadığı, haksız rekabet teşkil edip etmediği hususunda tanık dinlendikten sonra bir endüstriyel tasarım uzmanı heyete eklenmek suretiyle önceki heyeten ek rapor yeni eklenen bilirkişiden yeni rapor alınmasına,” şeklinde ara karar kurulmuş olup dosya ek rapor alınmak üzere bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Bilirkişiler Ek raporlarında özetle;
” Teknik inceleme Yönünden;
Sayın Mahkeme heyeti ile yapılan —– tarihli Keşifte kontrol edilmek üzere tarafıma verilen —– tarihinde yapılan inceleme gününde verilen —– tutucu numunesi aynı olmadığı, gövde boylarının değiştiği, gövde iç çaplarının farklı olduğu, iç parçaların değiştiği, İlk rapor için kontrol edilmek üzere taraflardan verilen ——– ile ilgili görüşlerimizin aynı kaldığı, —- tarihli tarafımıza verilen ürünlerdeki farklılıklar ve ölçümlemeler değerlendirildiğinde, ürünlerde benzer olan parçaların olduğu, ancak bire bir kopya olmadığı, ——- tarihli tarafımıza verilen diğer ürünler açısından benzer olan parçalar bulunmakla birlikte, bire bir ürün benzerliği olmadığı. Davacının dava konusu ürünlerinin harcıalem olduğu, sonucuna varılmıştır.
Tasarım Yönünden;
Davacı —- üretmiş olduğu ürünler ile davalı——- yönünden benzer tasarımda olmadığı, söz konusu ürün benzerlerini üreten başka da firmaların olduğu ve bu ürünlerin üretiminin özel bilgi ve beceri gerektiren özel ürünler olmadığı harcı alem ürün olarak nitelendirilebileceği,
Dava konusu ürünlerinin harcıalem olduğu,
Hukuki inceleme Yönünden:
Teknik vc tasarım yönünden yapılan incelemede, kök rapora konu ——— benzerlik saptansa bile diğer incelenen ürünlerde benzerlik bulunmadığının tespit edildiği, Dava konusu ürünlerin harcıalem ürünler olduklarının saptandığı, bu durumda ürünlerin benzer olup olmadığı sorununun da önemini yitirdiği,
Dava konusu ürünlerin harcıalem olduğu, sektörde bilinen, herkes tarafından kullanılabilen ürünler olduğu tespiti ışığında, TTK m. 54/1-a(4) bağlamında bir haksız rekabetten söz edilemeyeceği,
Kök raporda varılan diğer sonuçlar açısından da kanaatimizi değiştirmeyi gerektirecek başkaca bir hususun saptanamadığı.” şeklinde tespitte bulundukları görülmüştür.
Mahkememizin —— celse tarihli duruşmasında “Davacı vekilinin rapora itiraz dilekçesinde 11. Sayfasında başlıklar halinde belirtilen hususların ve itirazları karşılar şekilde davacı tarafın iddiasının fikri ve sinai haklardan ziyade emek ilkesine yönelik olduğu gözetilerek itirazları karşılar şekilde teknik yönden makine mühendisi bilirkişi, endüstriyel tasarım uzmanı ve nitelikli hesap uzmanından ek rapor alınmasına,” şeklinde ara karar kurulmuş olup dosya ek rapor alınmak üzere bilirkişilere tevdi edilmiştir.
Bilirkişiler son ek raporlarında özetle;
“Yukarıda izah edilen sebeplerden ötürü ve takdiri tamamen ——– ait olmak üzere;
-Dava konusu ürünlerin harcıalem ürünler olduğu, piyasada çok sayıda muadillerinin bulunduğu, teknik detaylarının standartlarla belirlenmiş olduğu, teknik resim olmadan da üretilebildiği,
-Davalının, davacının iş ürünlerini kullanarak üretim yaptığı iddiasının soyut kaldığı, harcıalem olan dava konusu ürünlerin mutlak surette davacının iş ürünleri, teknik resim veya çizimleri kullanılarak üretildiğinden söz cdilcmeycceği,
-Anılan sebeplerden ötürü ürün taklidi veya iş ürünlerinden yetkisiz yararlanmaya dayalı bir haksız rekabet halinden söz edilemeyeceği sonuç ve kanaatine varıldığı ” şeklinde tespitte bulunduğu görülmüştür.
Haksız rekabetin önlenmesindeki amaç, serbest piyasa düzeninde herkesin dürüstlük kuralları içerisinde hareket etmek suretiyle rekabet kurallarına uygun olarak piyasada faaliyet göstermesi ve sonuçta, mal ve hizmetlerin nihai tüketicilerinin aldatılmasına izin verilmeksizin kaliteli mal ve hizmetlerin piyasa kurallarına göre oluşan en uygun fiyatla satışa sunulmasıdır. Bu durumda, sonradan aynı sektörde faaliyet gösteren kişiler ticari hayatta dürüstlük ilkesine uygun bir şekilde ve iltibastan kaçınmak suretiyle piyasaya mal veya hizmet ürettikleri takdirde, piyasada ilk kez üretim yapan, ürünün tanınmasını sağlayan kişinin üstün hakkı bulunduğundan bahisle, sonradan faaliyete başlayan kişilerin eylemleri haksız rekabet olarak nitelendirilemez.Böyle bir üstün hakkın varlığının kabulü aynı zamanda, rekabet hukuku ilkelerine aykırı olarak piyasada o mal veya hizmetle ilgili tekel yaratılması ve serbest rekabetin ortadan kaldırılması suretiyle ekonominin sağlıklı bir biçimde gelişmesini engelleyeceğinden kabul edilemez. Tüm bu hususlarla somut olay dikkate alındığında bahse konu ürünlere ilişkin tasarımların hukuka aykırı bir şekilde ele geçirildiğine yönelik davacı iddiasının ———– karar ile bilişim sistemlerine hukuka aykırı olarak girme ve orada kalma suçundan dava dışı şahıslar hakkında beraat kararı verilip kararın ——- tarihinde kesinleşmesi ve dosyada bu yönde başkaca bir tespit bulunmaması dikkate alındığında soyut kaldığı ve ispatlanamadığı anlaşılmıştır. Bununla birlikte davacının kendisine ait olduğunu iddia ettiği ürünlerin uzun yıllardır kamuya sunulmuş ve kamuya mal olmuş olması, çok sayıda firma tarafından üretilmesi, teknik standartlarının belirli olması nazara alındığında davalının kendi markası ile kendi üretim tesislerinde, bahse konu ürünler açısından benzer olan parçalar bulunmakla birlikte bire bir ürün benzerliği olmadığı davacının dava konusu ürünlerinin harcıalem olduğu bu sebeple taklit ürün veya yetkisiz yararlanma teşkil etmeyeceği hususları bilirkişi raporları ile belirlenen ve bu haliyle de dürüstlük kuralı çerçevesinde emek ilkesine aykırılık oluşturmayan gaz aletlerini üretip satışa sunmasının haksız rekabet teşkil etmeyeceği anlaşılmakla, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Hüküm; Ayrıntısı ve yasal gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin yatırılan 54,40 TL harcın düşümü ile geri kalan 26,30 TL harcın davacı taraftan tahsili ile hazineye İRAD KAYDINA ,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına ,
4-Davacı tarafça peşin yatırılmış olan gider avansından artan kısmın, karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
5-Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre 9.200,00 vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yatırılan 1.500,00 TL bilirkişi ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair; gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olduğuna dair davacı ve davalılar vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/11/2022