Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/340
KARAR NO : 2022/324
DAVA : İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/09/2020
KARAR TARİHİ : 11/05/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacı firmanın, davalı firmanın anahtar teslim olarak yapımını üstlendiği ——-kapsamında, davalı firma ile arasında—–uyarınca—— —–işini üstlendiğini, işbu sözleşme kapsamında müvekkili firmanın, çok büyük——— sözleşme kapsamında imal etmesi karşılığında sözlemenin ödeme —– içerisinde yer alan ödemelere hak kazanacağını, cihazların bedelinin %22’sinin teminat mektubu sonrasında, %28’inin——– cihaz başına—– tamamlanmasından itibaren 10 gün içerisinde, bakiye %50’si olan ——– bedelin ise ——– tamamlanan —– cihazların testlerinin tamamlanması beklenmeden herbir—- içerisinde ödenmesinin kararlaştırıldığını, müvekkili firmanın, —- testlerinin tamamlandığını öğrendiğini ve —- kabulünün yapılmış olması sebebiyle bakiyenin tamamının tarafına ödenmesini talep ettiğini ancak davalının en son —ödeme sonrasında bakiye tutar için hiçbir ödeme alamadığını ve tarafların cari hesabına işlediği —- ödenmediğini, karşılıklı yürütülen görüşmeler neticesinde bir sonuç elde edilememesi üzerine bakiye——-işlemiş faizi yönünden —üzerinden icra takibi başlatılmak zorunda kalındığını, davalının bugüne kadar müvekkili firmaya haklı hiçbir gerekçe olmaksızın ödeme yapmadığı, icra takibine de haksız olarak itiraz ettiklerini, davalı tarafla icra takibi öncesi ve sonrası yapılan şifahi görüşmelerde —— durumunun bozuk olması sebebiyle ödeme yapamayacaklarını ifade ettiklerini ve müvekkili firmaya ödeme tarihi için de herhangi bir dönüş yapılmadığını, itiraz ve ödeme yapılmaması üzerine dava öncesi ——– başvurulduğunu ve —– ——– dosyasında uzlaşmama tutanağı düzenlenip taraflarca imzalandığını, müvekkili firmanın taahhütlerine uygun olarak, davalı firmaya duyulan güven ile çok ciddi bir ——-girerek davalı tarafa teslim edildiğini, davalı firmanın ise müvekkili firma üzerinden alınan cihazların maliyetinin—– daha düşük olması sebebiyle çok ciddi bir kar elde ettiğini, davalı firmanın cihazlar için temin edilmesi —, kesintisiz—- ve ————- olması gibi sebeplerle cihazların tam anlamıyla devreye alınması için gerekli şartları sağlamamış olmasına rağmen, cihazların uygunluk testlerinden başarı ile geçmiş ve ——— kabulünü yapması üzerine müvekkili firmanın alacağını tahsile hak kazanmış olduğunu, müvekkili firmanın hakettiği alacaklarına karşılık olarak davalı firmaya muhtelif tarihlerde her biri —– ödeme için vade farkı faturaları kesildiğini ve işbu faturalardan —- olmak üzere toplam —- gereken bakiye tutarın ödenmediğini, müvekkili firmanın ekipmanların —–makine, malzeme ve ekipman tedarik ettiğini, zamanında yapılmayan ödemeler ve davalı tarafça eksik yapılan işler sebebiyle yapılan işten ciddi zarara uğranıldığını, üstüne alacağını tahsil etmede sıkıntı yaşanması sebebiyle ekonomik olarak oldukça zor durumda kaldığını, müvekkili firmanın davalı firmayı ——-etmek gibi bir zorunluluğunun olmadığı, kurdaki yükselme sebebi ile davalı firmanın ödeme yapmak istememesinin ticari ahlak ve basiretli tacir ilkesi ile uyuşmadığını, cihazların—– sonrası 10 gün içinde ödeme yapılmasının sözleşme gereği olduğunu, testin üzerinden çok fazla zaman geçmesine rağmen ödeme yapılmamış olduğunu, davalı firmanın sürekli olarak ödemeyi yapmama çabası içerisinde hareket ettiğini, davalı firma ile yapılan görüşmelerde —- artışı sebebi ile ödeme yapacak durumları olmadığını belirttiğini ve indirim talep ettiklerini fakat müvekkili firmanın ödemelerinin de —– cinsi olması ve cihazların neredeyse zararına maledilmiş olması sebebiyle bu tür bir fedakarlığın müvekkili firmadan beklenmesinin mümkün olmadığını, davalı kurumun rayiç bedellerinin çok altında tedarik ettiği davaya konu cihazların bedellerini sözleşmeye uygun olarak ve basiretli bir tacir gibi tam ve eksiksiz ödeme yükümlülüğü altında olmasına rağmen ödememesinden dolayı hakkında—– dosyasında icra takibi başlatıldığını ve takibe haksız olarak itiraz edildiğini, davalının haksız itirazının iptali için işbu davanın ikamesi ve davalının ekonomik durumunun bozuk olması sebebiyle dava sonunda alacağın tahsil kabiliyetinin bulunmaması halinde müvekkilinin mahvına sebep olunabileceğinden bu aşamada ihtiyati tedbir taleplerinin zorunlu olduğunu, davalı tarafın icra takibine yönelik itirazının iptalini, takibin devamını, yargılama süresince davalı tarafın menkul ve gayrımenkulleri ile banka hesapları üzerine ihtiyati tedbir konulmasını, davalı taraf aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderlerinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın sözleşme ve ekleri gereği üzerine düşen edim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, kendilerine e-posta ve ihtarname yoluyla ihtarda bulunulduğunu ve sonuç alınamadığını, davacı firmanın dava dilekçesinde belirttiği hususların doğru olmadığını, alacağının bulunmadığını, —— belirtilen ——— güzergahındaki ———- ayrı hücrelerde tesis edilmesini talep ettiklerini, ilk gelen —– birlikte daha sonra gelen — imalatın bulunmadığının tespit edildiğini, bahse konu imalatın yapılmamış olmasının ———– olduğunu, —- olumsuz etki yaptığını, bu bölümlerde şantiyede yapıldıktan sonra —- tamamlandığını, —sahada yapıldığını, davacı tarafça gönderilen —-olduğu—– altına alınıp cihazlardaki kusur ve ayıplarının —– müteakip——– bağlantıları müvekkili şirket tarafından davacı taraf ile—– kalınarak sağlandığını, ——- ilgili tesisatlara gerekli beslemelerin verildiğini, taraflarına——— olduğunun bildirildiğini, ——eklendiğini,——- yapıldığını, sisteme verilen ——- davacı tarafın istediği değerlerde dışarıdan tedarik edildiğini, —— tarihinde devreye alınmaya başlanıldığını ——- tüm sistemlerin —— verecek şekilde çalışmanın tamamlandığını, sözleşmeye uygun olarak davacı tarafından yapılması gereken edimlerin olduğunu, davacının —- nedeni ile bu ayıpların vekili davalı tarafından giderilmeye çalışıldığını, davacı tarafın sözleşmeye göre —— kendilerine verilen —– uygun olarak tamamlaması ve sözleşme eki teknik şartnameye uygun olarak çalışır şekilde davalı firmaya teslim etmesi gerektiğini, —— şartnamede yer alan ve taahhütte bulundukları cihazların çalıştırma ayarlarını da yapmalarının gerektiğini, davacının bu edinimlerini yerine getirmediğini, —- tarihleri arasında——- sahada bekletildiğini,———– şartnamede belirtildiği şekilde otomatik olarak yapması gereken ilgili ayarları yapmadığı için bu ayarların manuel olarak cihazlara tanımlandığını, bu şekilde —- davacı tarafa bildirilen —— başlanan ———– —– bulundurulmadığını—- yapılması istenen ayarların —- yapılmaması nedeni ile —-tarafından durdurulduğunu, — tarihinde yapılan——testlerinin işveren tarafından işin durdurulma sebeplerinin test raporunda belirtildiğini, ————kuruluş olan————— örnekler alınarak —— yapıldığını——-sonucunda ——– dair raporun davalı şirkete verildiğini, ——– tarihinde davacı yetkililerinin de istediği noktalardan örnekler alınarak tekrarlandığını, ilgili firmanın davacı tarafa bahse ——- kaynaklanmadığını, tamamlandığını, bu dönemde 2 aylık elektrik,—— kullanıldığını, bu dönemde şirket çalışanları ——- çalışmaya devam ettiğini, bunun maliyetlerinin artmasına neden olduğunu, davacı tarafa fatura edildiğini, davacının hiçbir alacağının bulunmadığını, davanın reddini, davacının icra takibi konusu miktarın %20 oranında icra kötü niyet tazminatına mahkum edilerek bu tazminatın davalı vekiledene ödenmesini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava taraflar arasında yapılan——- —-satın alma sözleşmesi kapsamında davacı tarafından davalıya tedariği üstlenilen —— sözleşmesinden kaynaklı faturalara dayalı başlatılan icra takibine vaki davalının itirazının iptali istemine ilişkindir. Davacı tarafından davalı aleyhine— dosyasında icra takibine girişilmiş, davalının —– tarihli itirazı ile takip –, —devamını sağlamak için eldeki bu dava —- tarihinde ikame edilmiştir.
6098 sayılı 19. maddesi ” Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır.” hükmüne haizdir. Taraflar arasındaki sözleşme her ne kadar ekipman satın alma sözleşmesi başlıklı olarak kaleme alınmış ise de özü itibarı ile iş bu sözleşme satım sözleşmesi olmayıp eser sözleşmesi hükümlerine tabidir. Davalının asıl yüklenici olduğu işe ait belli özelliklerdeki —– ilk defa üretilmesi, —– hükmündedir. Nitekim söz konusu ürünlerin ilk defa üretildiği sunulan dilekçelerden anlaşılmıştır. Sözleşmenin bazı kısımlarında taraflar alıcı ve satıcı olarak tanımlanmış teknik sözleşmede ise üretici ve ana yüklenici olarak tanımlanmıştır. Yargılama safahatında da teminat mektubunun nakde çevrilmemesine dair davacının talep etmiş olduğu ihtiyati tedbir kararı mahkememizin —– red edilmiş kararın istinaf edilmesi üzerine eser sözleşmelerine bakmakla görevli olan —– ilamı ile istinaf başvurusu esastan red edilmiştir. Uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmenin ilgili hükümleri, sözleşmede bulunmayan hususlarda eser sözleşmelerinin genel hükümleri, bu konudaki yüksek mahkeme kararları, —- içtihatlar gereği sonuca gidilecektir.
Tarafların iddia ve savunmaları yukarıda özetlenmiş olup davacı yan eser sözleşmesinden bakiye alacağını talep etmiş, davalı ise eserin ayıplı olduğunu savunmuştur. Aşağıda alınan bilirkişi raporlarının önemli kısımları aynen alıntılanacak sonrasında gerekli açıklamalar yapılarak sonuca gidilecektir.
Taraflar arasında söz konusu eserin ayıplı olup olmadığı hususunda ihtilaf olduğundan mahkememizce mahallinde keşif icra ettirilmiş, tanıklar keşif mahallinde dinlenmiştir.
Mahkememizce mahal mahkemesinde talimat yazılmış uzman bilirkişiler eşliğinde keşif icra ettirilmiş, söz konusu ısıtma-soğutma cihazlarının hali hazırda sözleşmeye ve amaca uygun şekilde çalışıp çalışmadığı, ayıplı ve geç ifa durumu olup olmadığı, yaşandığı iddia olunan sorunların davalı yanca verilen suyla ilgisi olup olmadığı konuları hakkında yukarıdaki ilkelere göre bir değerlendirme yapılmasını talep etmiştir. Bilirkişi heyeti —- keşif esnasında davacı tanığı — beyanları özetle; —- tarihinde sevk edildiği, — sevkinden sonra —- —– —– edildiğini,——- —-şekilde ——verildiğini, bu sebeple cihazda —— davacı firmanın bu oluşan durum sebebiyle oluşan her türlü arızayı giderdiğini, bu konuda herhangi bir problem yaşanmadığını, cihazların yaklaşık 1,5 yıldır sorunsuz bir şekilde çalıştığını, ———– ayında gerçekleştiğini, ——- beri —–kapsamında olduğunu, bildiği kadarı ile firmaya ulaşmış bir ayıp iddiasının olmadığını,—- herhangi bir arıza bulunmadığını beyan etmiştir. —— enerjinin bağlanmasından bir ay kadar öncesinde —- kullanıldığını, bu enerji ise bir cihazın çalışmasına ve testinin yapılmasına yettiğini, —-suyu sebebiyle cihazlarda oluşan arızaların giderilmesi davacı şirket tarafına olumsuz anlamda maliyet yüklediğini, bu durumun davacı şirketin iş gücünü 2,5 ay kadar artırdığını beyan etmiştir. — arızalarda davacı şirkete yüklenebilecek herhangi bir durumun söz konusu olmadığını, sadece bir hava kaçağı olduğunun belirtildiğini, bunun da küçük bir hata olduğunu, bunun dışında tespit edilen hataların davalı şirketi ilgilendiren hatalar olduğunu beyan etmiştir. Cihazların bulunduğu —durumlarda—- bir hava tabası salgılandığını, bu havanın cihazların ——- azalttığını, bu durumun davacı şirketten kaynaklanmadığını beyan etmiştir.
Cihazın —- durumlarda tamamıyla davacı şirkete aittir. —- kaynaklanmayan sebeplerle ilgili denetim ise davacı şirkete ait değildir. —- ayında davalı firmaya bir mail gönderilmiştir. ——– yapılmıştır. —– tarafından davacı firmaya——maili biliyorum, bu maildeki —– ilgilidir. Bu durumu ——-davalı şirkete yansıtmadan çözmüştür. Cihazda oluşan tuzlardan kaynaklı olarak paslanmalar sebebiyle değişimler yapılmıştır. 30.09.2019 tarihli tutanakta belirlenen — programlama problemleriyle ilgili davacı şirket kendi içerisinde çözmüştür. Davalıya ve — yansıtmamıştır. Şeklinde beyanda bulunmuştur.
09.04.2021 Tarihli keşif esnasında————- beyanları özetle; Dava konusu edilen cihazların —yılının kasım ayında cihazlar sevk edilerek fiilen teslim edilmiştir. O zaman şantiye halinde bulunan binaya teslimat yapılmıştır. O tarihte hem enerji hem su bulunmamaktaydı. Sadece şantiye elekiriği vardı. Ancak bu enerjide bir—- yetmemekteydi. Hatırladığım kadarıyla —–verilmiştir. Bütün cihazların tam anlamıyla çalışmasına yetecek kadar enerji —- ayında sağlanmıştır. —— olduğunu bilmiyorum. Ancak suyun kirli olduğunu hatırlıyorum. Bu sebeple cihazda arızalar olduğunu biliyorum. —- hangi tarihte bağlandığını bilmiyorum. Cihazların kabulü —-yetkilendirdiği firma ve davalı şirketin kantrolünde yapılmıştır. Kabülden —- birinde —– değişmiştir. Ayrıca- —- bozulmuştur.——- içi açıldığında içinde çamur olduğu pislik olduğu gözlemlenmiştir. Tamiri yapılarak çalışır hale getirilmiştir. —- en son kabulden sonra yani 2019 yılının yazında oluşan tüm talepler davacı şirket tarafından karşılanmıştır. —- sahaya—– sağlayabilmesi için ayarlarının yapılması gerekmektedir. Bu ayarların yapılabilmesi içinde belirli bir süre gerekmektedir. Bu durum — tarafından tarafımıza bildirilmiştir. Ancak davalı şirket tarafından ayarların yapılabilmesi için tarafımıza yeterli süre verilmemiştir. Bu nedenle yapılan testlerdeki sonuçlar elde edilmiştir. Daha sonrasında test sonucunda çıkan durumlar cihazlarda gözlenmemiştir.
—— yapabilmesi için —–koşulları belirlidir. Test yapıldığı sırada azami hava koşulları üzerinde bir ölçüm olduğunda —— —- dalgalanmalar olmuştur. Bu dalgalanmaların son 10 yıllık kayıtlarda bulunmadığı ana özgü olduğu değerlendirilerek — durum kabule engel teşkil etmemiştir. Ancak dalgalanmanın en az seviyede olabilmesi için ne yapılabileceği tarafıma sorulmuştur. Bu hususla ilgili işlemler tarafımdan yapılmıştır. Kısa bir süre sonra test yeniden yapıldı.—– gözlemlenmedi.—— ——— şekilde taahhüt edilmiştir. Testlerde çok az bir sapma ile taahhüt karşılanmıştır. Aynı ölçüler ——— olması beklenmiştir. ——- bir sapma olmuştur. Ancak daha yine bu sapmalar düzeltilmiştir. Bir sonraki testte çıkmamıştır. Ayrıca her odada bir ————– üzere——— bozulduğunda devreye yedek cihaz girmektedir. Testlerde asıl cihaz kapatılarak yedek cihaz test edilmiştir.—–miktar sıcak olduğu tespit edilmiştir. Sebebi araştırıldığında ise cihazdan kaynaklanmadığı, hava akışının yönü sebebiyle olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda düzettilmiştir. Cihazların tam anlamıyla testinin yapılabilmesi için bütün koşulların oluşması halinde 15 günlük süre tarafımıza verilmiş olsaydı — hazır hale getirilecekti, ancak testlerin yapıldığı tarihte odaların kapıları dahi yoktu. Test sırasında çakılmaya çalışıldı———- testi yapıldıktan sonra testin geçtiğine —- öncesindeki cuma günü bildirilmiştir. Ancak ilk kabulü yapan———— bir firmadır. Taraflar arasındaki kabul tarihi ile netlik tarihi olmayabilir. Kabulden sonra şartnamede bulunmamasına rağmen iki aylık bir süre için test talep edildi. Davacı firma da buna olumlu yaklaştı. Testler yapıldı. Testler sonucunda olumsuz bir durum olmadı. Kabulden sonra yapılan iki aylık sürede —– kaçakları olmuştur. Ancak bu kaçaklar sebebiyle test yapılamamıştır. Testin sebebi ilk kez böyle bir cihazın piyasaya sürülmesidir. Cihazlardaki her ————— vardır. Bir tanesi —- beraber teslim edilmiştir. İkincisi ise —- testi zamanında teslim edilmiştir. Taraflar arasındaki yanlış anlaşma sebebiyle————- sonra getirmiştir.
——– Tarihli keşif esnasında Davacı tanığı ————–beyanları özetle; Cihazların en son teslim tarihi ———–Teslim anında —— henüz yoktu. ——halindeydi. — teslim ediliyordu. Bütün cihazlar teslim edildikten sonra yaklaşık 3 ay çalışmadan bekledi. Daha sonra Şubat ayından —- ayına —- kullanılarak devam edildi. —— suyunun içindeki ——-oluşmasına sebep oldu. Mart ayının 21’inden sonra şartlandırılmış ———. Davalı şirket ile yapılan sözleşmenin hiç birinde testlerin ne zaman yapılacağı belli değildir. Ancak her test yapılacağı bildirildiğinde testler bildirilen tarihte yapılmıştır. Kabule dair de tarafımıza iletilmiş herhangi bir bulunmamaktadır. Ancak davalı şirketin Kasım tarihli bir maili vardır. Bu mailde Kasım ayı itibari ile — başlayacağı bildirilmiştir. —- ilgili ayıp iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır. Zira —-sorunsuz bir şekilde çalışmaktadır.——– kabulü vardır. Davalı şirketin ücretin ödenmesi yönündeki savunması gecikmeler ve davalı şirketinde ödeyecek ekonomik durumunun olmaması olarak bildirilmiştir. Sözleşmede testlerin ücretinin tarafımızca karşılanacağına dair bir madde olup olmadığını bilmiyorum. Tarafımıza gönderilen faturalarda gecikmelerden kaynaklı olarak, birde —— kaynaklı olarak bir ücret yansıması vardır. —– olmamıştır.——- başlamıştır. — tarihte başlamıştır. ———- —– —- yapılmıştır.
09.04.2021 Tarihli keşif esnasında Davalı tanığı—- beyanları özetle; —–testlerinde ———— çalışmıştır. —– limitsiz olarak çalışması gerekmektedir.—– uygun olarak devreye girmesi gerekmektedir. Bu testlerde böyle bir sonuç alınamadı. —– testlerinde yukarıdaki bahsi geçen konular devam etmiştir. Ayrıca geçici kabul sürecinde —– edilmiştir. Ayrıca geçici kabul sırasında ———- kısımlar paslanmalar ve cihazdan su sızıntıları tespit edilmiştir. Bu hususlar geçici kabul sürecinde 45 günlük bir sürede davacı şirket çalışanları neticelendirerek çözüme kavuşturulmuştur. — içerisinde cihazın nem ile ilgili problemler olmuştur. Üç programı vardır. İlk programda bu nemle ilgili problemle karşılaşılmıştır. Daha önce tespit edilen hususlardan bağımsız olarak bu —- çıkmıştır. Bu arızaların kullanılan su ile ilgisi yoktur. Testler sırasında yapılan ——-derecedeydi. Ancak fail verecek büyüklükteydi. İşveren firma olan —— tarafından yapılmaktaydı. —– davalı şirket eksikliklerinden dolayı herhangi bir ——hatası olmamıştır. —– tarihinde sorunsuz olarak teslim edilmiş ve tutanak ile kayıt altına alınmıştır. Bu tarihe kadar sorunları devam etmiştir. Cihazlar şartnamede yazıldığı şekilde olması gerektiği gibi sahaya getirilmemiştir. —– kabulü yaptığı tarihte cihaz eksikleri devam ediyordu.
09.04.2021 Tarihli keşif esnasında Davalı tanığı ——- tesliminden sonra testler sırasında bazı arızalarla karşılaşıldı. ——– ——————eksikti. Onlar tamamlandı. Ayrıca —– oluşan arızalar sebebiyle —- değiştirildi. ————oluşan arızalar giderildi. Geçici kabul sürecine kadar bu ——devam etti. Ortaya çıktıkça giderildi. Geçici kabul tarihinde de devam eden arızalar vardı.—— içerisinde bu arızalarla karşılaşılmadı. Ancak karşılaşılabilir. —— sırasında ve sonrasında —– tespit edildi. Bu paslanmaların sebebi sudan kaynaklanmaktaydı. Şu —- bilmiyorum.—-kapaklar ve—–değiştirildi.——ayarlarında —- tarafından yapılması gereken bir eksiklik olmadı. —– onlar teslim edilmiştir. ——bunların kabulü yapılmıştır. —– arıtmadan —— geçirilerek verilen sudur. —— Nisan ayından itibaren verilen sudur. Öncesinde cihaz çalışmadığı için su verilme durumu söz konusu olmamıştır. Cihazda oluşan paslanmaların sebebi suyu göstermişsem de cihazların dayanaklı olması ve paslanmaz olmaları sebebiyle sudan etkilendiklerini ve paslandıklarını beyan etmek istemiştim.—– bölgesinden cihaza geçen sular vardı. Normalde buradarı cihaza sular geçmemesi gerekmektedir.” şeklinde beyanda bulunmuşlardır.
09.04.2021 Tarihli keşif esnasında kaşif heyeti ila birlikte——- bulunduğu— bulunan —– katında bulunan dava konusu ——- görüldü. ———– çalışır durumda olduğu, işlevlerini yerine getirdiği görüldü. Keşif sırasında —– ilgili herhangi bir problem bildirilmedi. —- bulunan cihazların —– çekildi. Keşif esnasında —- kısa süreli devreye girmesi ile —kenarında bulunan —– bacasından çıkarı ——-kısa süreli görüldü. —– bacasından ——- ——- çıkışından itibaren yaklaşık —– genişliğinde —– ——– —– dağıldığı görüldü.
Cihazların ——–olduğu,
—— hava sıcaklığı = ——-
——-
————–
Cihazların yukarıda belirtilen özellikleri taşıdığı, etiketlerinin olduğu, ısıtma —— sözleşmeye göre amacına uygun şekilde çalıştığı görüldü.
IV – DEĞERLENDİRME: Yukarıda arz ve itah edildiği üzere;
Dosya kapsamının tüm bilgi ve belgelerin, ——– incelenmesinde, sevk irsaliyeleri ile davalı tarafa teslim edilen makine ve Malzemelerin seviye testlerinde davacı firma sorumluluğunda olan ——-cihazları ile davalı firma sorumluluğunda oları diğer tüm bina —–seviye testlerinde tespit edilen kusurların testlerden sonra veya test aşamalarında giderildiği anlaşılmaktadır.
Davacı ——-sözleşmeye göre cihazların adet parça tesliminde yukarıda belirtilen gacikinenin olduğu, Bu gecikmeden dolayı davalı ——–gecikme cezası kesebileceği hesaplanmıştır. —–önce davalı ——şantiyesine teslim edildiğinden davalı ——- firması tarafından yapılması gereken binada ki—– için —- aydan fazla şantiyede bekletildiğinden cihazlarırı—– gecikmesinin davalı firmanın —— arasındaki işin genel gecikmesine neden olmadığı kanaatine varılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan sözleşme eki ———- düşürmek için ——- kullanılacaktır. (—– değişiklik gösterebilecektir.) ———olması durumunda kısa süreli olmak kaydı ile yumuşatılmış su kullanılacaktır. Şeklinde belirtilmiştir. Buna göre cihazlara——– geçirilmemiş —— verildiği takdirde suyun içinde bulunan —- bulunan —–karışmış olacağından ————- ile çalışan — verimini direk olarak etkiler. Suyun—- cihazların —– tıkar.—– —–neden olur. ———çamura bağlı arızalanmasına neden olur. Cihazlara verilen—– geçirilmiş, su kalitesinin——— içinde —- olmalıdır. Cihazların—–ve veriminin dış havanın temizliğine bağlı olduğu, örneğin yurdumuzda zaman zaman oluşan çöl fırtlnası ile havaya karışan kum tanelerinin —- kullanım Ömrünü ve verimini etkiler. Taraflar arasında imzalanan sözleşmede cihazların ——- kadar sürede yapılacağı hususunda —— zaman yapılacağı hususunda tarih olarak sözleşme kapsamında bilgi olmadığı, davalının —- bekleyen cihazlardaki ————- ayarlarının yapılabilmesi için bir günde 2 cihazın ayarlarının yapılabileceği kanaate ile test başlamadan yaklaşık 14 gün öncesinden satıcı davacı firmaya davalı alıcı—- vermesinin uygun olacağı, davalı firmanın bu — başlamadan 1 gün önce haber verdiği, 1 günlük süreçte davacı firmanın ——– ayarlarının yapılamayacağı, davalı firmanın davacı —- öncesi —— ayarlanabilmesi için yeterli süreyi vermediği, zamanında bildirmediği kanaatine varılmıştır. —- yapılırken davacı —- cihazlarının testlerinin yanı sıra daval—— sorumluluğunda veya —– diğer alt yüklenicileri, sorumluluğunda olan —- sorumluluğunda —– de testlerinin yapıldığı anlaşılmaktadır.
Sözleşmenin 5.2 maddesinde cihazların fiyatına dahil bir çok kalem masraflar tek tek belirtilmiş olduğu, ancak cihazların testler sırasında şantiyede kullanıları —– masraflarının dahil olduğu hususunun belirtilmediği / geçmediği görülmüştür.
Dava dışı ——– davalı yüklenici —- İnşaat Hizmetleri Sözleşmesi işinin tümünün —- tamamlanarak kabulünün yapıldığı anlaşılmaktadır.
V- SONUÇ VE KANAAT
Dava dosyası üzerinde yapılan inceleme ve ayrıntıları yukarıda yer alan gerekçeler ışığında;
Dava konusu —- cihâzlarının sözleşmeye göre amacına uygun şekilde çalıştığı görülmüştür.
Davacı —-sözleşmeye göre cihazların adet parça tesliminde yukarıda belirtilen gecikmenin olduğu, bu gecikmeden dolayı davalı —— gecikme cezası kesilebileceği hesaplanmıştır. Cihazların ——–önce davalı ——— teslim edildiğinden davalı ——- tarafından yapılması gereken binada—– bekletildiğinden ayrıca—–davacı —- cihazlarının testlerinin yanı sıra davalı — sorumluluğunda —- sorumluluğunda — ve benzeri diğer işlerin de ——– ——anlaşıldığından davacı firma sorumluluğundaki —- davalı firmanın —- arasındaki işin genel gecikmesine neden olmadığı kanaatine varılmıştır.
Davaya —– yukarıda belirtildiği gibi testler esnasında çıkan sorunların giderildiği, ayıplı ifa durumu olmadığı, yaşandığı iddia olunan sorunların davalı yanca ilk etapta verilen su ile ilgisinin olduğu kanaatine varılmıştır….” şeklinde görüş beyan etmiştir.
Bu rapora karşı davalı yan — iş sayılı tespit doyasından alınan raporu ekleyerek itirazlarda bulunmuştur. İtirazların karşılanması ve delil tespitinde alınan raporun da denetlenmesi amacı ile bilirkişi heyetinden ek rapor alınmış, bilirkişi heyeti —-Sayfalarında taraflar arasında yapılan sözleşmenin önemli maddeleri belirtilmiştir. Kök raporun ———- teslim tarihleri adet bazında sözleşmede belirtildiği gibi ve cihazların sevk irsaliyelerine göre tablo yapılmıştır. Bu tabloya göre —-hesaplanmıştır. Sözleşmede belirtilen—- tarihleri “Yukarıda belirtilen tarihler kurulum ve devreye alma tarihini içermemekte olup, sadece şantiye teslim tarihi olarak kabul edilen tarihlerdir.” şeklinde belirtilmiştir. —- ——- zamanlaması ile ilgili sözleşmede bir madde görülmemiştir. —– davalı firmanın sorumluluğunda olan —– merkezi binasının—— göre yapıldığı anlaşılmaktadır. Davacı firmanın ——- cihazlara kadar davalı firma sorumluluğunda yapılan——-yapılmasından sorumlu olduğu görülmektedir. Cihazlar giriş öncesi va çıkış sonrası ——— davalı ——- firmasının sorumluluğunda olduğu görülmektedir.
Cihazlarla ilgili genel durum kök raporun —— testlerde cihazda olup olmadığı veya geçici iptal edilip edilmediği,—— bilgisi dışında olan hususlardır.—— cihazları değildir.
Davalı —–firmasının —– tarihli bilirkişi heyet raporunda belirtilen veri—– sisteminden alınan veri olarak belirtildiği, günün dış—- tarafımızca bilinmediği,———- nem olması durumunda ——– hava ile dışarıdan alınan—– karışımı ile çalışan ——–değişikliklerin olabilaceği, bu durumun cihazlar üzerinden ayarlanabileceği tespit tarihindeki verileri kapsamadığı, tespit raporunda belirtilen arıza ve tespitlerin daha önce —- sırasında tespit edilen arıza ve tespitler olduğu, dosya üzerinden verilen bilgi ve belgeler doğrultusunda hazırlanmış olduğu söz konusu tespitlerin heyetimizce de kök raporun—– hasarlı arızalı bölümlerin/parçaların —– sırasında ve sonrasında değiştirildiği belirtilmiştir.
Davalı firmanın bahsettiği testler esnasında kullanılan elektrik enerji giderleri ile ilgili görüşümüz kök raporun ———- sözleşmenim 5.2 maddesindeki masraflar belirtilerek kök raporun ————- dâhil olduğu hususunun belirtilmediği / geçmediği görülmüştür.” şeklindeki teknik görüşümüz belirtilmiştir.
Davalı firma —— —— —— fail edilmesi/durdurulmasında davalı firma sorumluluğundaki imalat eksikleri ve hatalarındar da kaynaklandığı dosya kapsamının incelenmesinde görülmüştür. Davaya konu —– testlerinin hepsi kademeli olarak yapılarak en son test olan—- yapıldığı —-yapıldığı ana işveren—- incelenmesinde,—-raporundan da anlaşılmaktadır. Dava dışı —— —— Hizmetleri Sözleşmesi işinin tümünün —— tamamlanarak kabulünün yapıldığı dosya kapsamındaki belgelerden anlaşılmaktadır. ——- keşif esnasında dava konusu ———- olumsuz herhangi bir beyan belirtilmemiştir. ——- istenilen değerlerde normal verilerde çalıştığı görülmüştür. —–tarihli kök rapor dosya kapsamına——- incelenmek suretiyle keşif esnasında yapılan inceteme ve tespit sonucu hazırlanmış olup heyetimizce hazırlanan kök raporda değişiklik yapılacak bir husus görülmemiştir….” şeklinde görüş beyan edilmiştir.
Davalı yanca iş bu ek bilirkişi raporuna karşı—– heyetten alınan uzman mütalaası eklenerek teknik itirazlarda bulunulmuştur.
—–. Sayılı ilamı “…6100 sayılı HMK’nın 293. maddesinde düzenlenen uzman görüşü, tarafların uyuşmazlığın aydınlanabilmesi, anlaşılabilmesi, iddia ve savunmaların ispatı için kendisinin belirlediği özel ve teknik bilirkişiden bir konuda bilgi alması olarak düzenlenmiş olup, uygulamada özel bilirkişi adı da verilmektedir. Taraflar kendi menfaatlerini koruyabilmek ve alınan bilirkişi raporundan tatmin olmamaları halinde olayın tam olarak aydınlanmasını sağlamak, doğru ve adil kararın verilmesi için uzman görüşü alıp, mahkemeye ibraz edebilecektir. Mahkeme özellikle özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda, tarafın sunduğu uzman görüşünün dava konusuyla ilgili olması halinde mutlaka dikkate almak ve değerlendirmek zorundadır. Bu anlamda alınan bilirkişi raporunda, taraflardan biri, uzman görüşüne dayanmak suretiyle itiraz etmiş ve bu itirazlar mahkeme tarafından hiç değerlendirmeye alınmamış ve itirazlar gerekçeli bir şekilde karşılanmamış ise uzman görüşüne dayanan tarafın 6100 sayılı HMK’nın 27. Anayasa’nın 36. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilmiş olabilecektir.” belirtmiştir.( aynı yöndeki—- ilamları,başka dairelerin de benzer içtihatları mevcuttur.) ——- bu konudaki emsal kararları gereği mahkememizin —– tarihinde icra edilen —–“…Davalı vekilinin bilirkişi kök ve ek raporuna karşı —– kişilik —- heyetten alınan —– tarihli uzman mütalaası ekleyerek teknik itirazlarda bulunduğu, söz konusu itirazların hukuki bilgi ile çözümlenecek mahiyette olmadığı, alınan raporlar ile davalı vekilinin sunduğu uzman mütalaası arasında çelişki oluştuğu, davalı yanın sunduğu uzman mütalaasında yaşanan sorunların davalı yanca verilen su ile ilgisi olmadığı yolunda görüş belirtildiği, teknik değerlendirmelerde bulunulduğu anlaşılmakla safahatta alınan kök ve ek bilirkişi raporları ile davalının almış olduğu uzman mütalaası arasındaki çelişkilerin giderilmesi, değerlendirilmesi ve denetime uygun bir rapor hazırlanması amacı ile daha evvel rapor alınan bilirkişilerden EK rapor alınması…” şeklinde ara karar oluşturulmuştur. Bilirkişi heyeti ——tarihli——. Ek Rapora konu—— tarihli teknik inceleme raporunda; —— —– —– düştüğünde ——–ayarlanmıştır.” şeklinde Belirtilmiştir.
—– sayfasının —– aktiftir. — sistemde farklı zararlar oluşturabilecek etmenlerin engellenmesini sağalar.” Şeklinde belirtildiğinde Davaya—— moduna geçmektedir.
—- alınan özel —- tarihinde —— adresinde bulunan veri merkezindeki sunucuların bulunduğu———- içeren teknik incelemede, önceden yaşanan—— ilgili bilgi ve gerekli belgeler temin edildi. — içinde su birikintileri oluşturduğu —- görüldü. — içeride—— bazı bölümlerin üstünün paslanmaz ———— kaplandığı belirlendi.”
Şeklindeki görüş Kök raporda ve ek raporda da tarafımızca belirtilmiş olup—–sırasında oluşan hususlardır. Bu hususların davacı firmaca giderildiği kök ve ek raporda da detaylı olarak belirtilmiştir.
——– alınan özel mütalaa raporunun—– tarihli —- bağıl —– yükselmesi grafikte —-.—- —–modunun devreye girdiği, yaklaşık 1,5 saat çalışarak ortam —— görüldüğü, “bu sonucun ancak —— durumunda gerçekleşebileceği ———– gerekmektedir. ——– ——- derecenin altına düştüğünde ——– devreye girecek şekilde ayarlanmıştır. Fakat —— görülmektedir.” ———modunu doğru olarak belirleyemediği anlaşılmaktadır.” şeklinde belirtilmiştir.
Söz konusu —– cihazları kapsamamakta—— kapsamaktadır.——– alan mevcuttur. Davaya konu —— geçmektedir. ——- üstünde —– sisteme geçmektedir.——–bulunan cihazlardan — cihazların üzerindeki —- ——– üstünü —– ayrıca —— oluşabilecek arıza alarmlar ve açıklamalar belirtilmiş olup cihazların bağımsız olarak verebileceği arızalar ve yapılması gerekenler belirtilmiştir. Yılda —– — bir kısmının çeşitli nedenlerle ————, bu durumların cihazlarda bulunan arızalalarm işaretlerinde görülebileceği ve müdahale edilip giderilebilecektir.
—-alınan özel mütalaa raporunun —başlıklı bölümde ———- sıcaklığının —– olması durumunda —- önlem alınmasına gerek yoktur. —- durumunda ise ——– problemleri görülebilir.——gerekli ———– yapılmaması ——– neden olabilir. Su sertliğinin yüksek olması ise yüksek sıcaklıkla birlikte zaman içinde kireç oluşumuna sebep olabilir. Dolayısı ile yukarıda özetlenen genel kabul sonrası —– devredeki ——— içinde oluşan su birikintileri paslanma —-modda çalışmaması, —- bilirkişi raporunda belirtilen su özelliklerinden kaynaklı kök sebeple ilgisinin olmadığı kanaatindeyiz” şeklindeki görüş belirtilmiştir.
Kök raporda ve ek raporda ilk etapta ——— geçirilmeden ———– cihazlara —–suyunun içinde bulunan —— ————–verimini etkileyeceği, ——–sırasında ilk etapta oluşan ——davalı ———— davalı firma tarafından —— —– esnasında—– bağlantılı——– açılmasına neden olabileceği —– olacağı, oluşan bu — —–giderildiği,—- —- değiştirildiği kök ve ek raporda belirtilmiştir.
SONUÇ VE KANAAT: Yukarıda arz ve izah edildiği üzere;
Davacı ve davalı tarafın hazır olduğu ——tarihli keşif esnasında —– katında bulunan —— tarafımıza gösterilmiş olup, —— mevcut —— tarafımıza gösterilmemiştir. Dava konusu — —— yetkililerinden ——–belirtilmemiştir.
Cihazların istenilen değerlerde normal verilerde çalıştığı görülmüştür.
—- alınan özel mütalaa raporunda belirtilen——ayıplı olduğu hususuna katılmadığımızı belirtiriz. —- ilgili dava dışı — kullanıcısı — tarafından davalı —– firmasına —–ayıbı ile ilgili herhangi bir ceza kesildiği hususunda bir belge dosya kapsamında görülmemiştir. ————— dava dışı —–firması tarafından dosya kapsamında herhangi bir ayıp ihbarı görülmemiştir. ——ayıpsız olduğu kanaatine varılmış olup, halen dava dışı —-kullanıldığı, —— tarihli ek raporumuzda değişiklik yapılacak bir husus görülmemiştir….” şeklinde görüş belirtilmiştir.
Tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde mali müşavir ve nitelikli hesap uzmanı bilirkişiden inceleme yapılıp rapor alınmış alınan 21.10.2021 tarihli rapor ile “…Taraflar arasında düzenlenen satım sözleşmesi kapsamında ayıplı ifa olup-olmadığı; davacının teslimde gecikmesi olup olmadığı; buna göre davacının davalıdan takip tarihi itibari ile alacağı olup olmadığı ve miktarı naktasında toplandığı
2. Genel Olarak
Satım tarihinde cari 6102 sayılı TTK’nın 23/c maddesinde “malın ayıplı olduğu teslim sırasında açıkça belli ise alıcı iki gün içerisinde durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açıkça belli değilse, alıcı malı teşlim aldıktan sonra gün içerisinde incelemek veya incelettirmekle ve bu inceleme sonucunda malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa, haklarını korumak için durumu bu süre içinde satıcıya ihbarla yükümlüdür. Diğer durumlarda TBK 223 maddesi uygulanır” hükmüne yer verildiği;
——- tarihinde yürürlüğe giren 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda tacirler arasındaki ihbar ve ihtarların ne şekilde yapılacağı 18/3. maddesinde düzenlenmiş ve tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye dair —— —- denilmek suretiyle önceki hükümde (6762 sayılı Yasa’da düzenlemeden farklı olarak) bir kısım değişiklikler yapılmıştır.
Bilindiği üzere, TTK.m.23/1-c’de üç ayıp türü öngörüldüğü; açıkça belli olanlar,—–gerek olmaksızın belli ayıplar olduğu;——- gerektiği; ——– teslimi sırasında açıkça belli olmayan fakat olağan bir muayene ile meydana çıkacak ayıplar (—- ayıplar olağan bir muayene ile görülebilecek ayıplar olmakla, 8 gün içinde ihbarı gerektiği;
6098 sayılı TBK’nun 227. maddesinde, “Satıcının ————– ayıbı anlaşıldığı zaman alıcı —— satılanı—– olduğunu beyanla satımın feshedilmesi ile bedelin iadesini dilerse, ——– ————– tenzilini —– gerektirmediği taktirde bütün masrafların satıcıya ait olmak üzere, satılanın ücretsiz onarılmasını isteme hakkı: imkân varsa satılanın ayıpsız hir henzeri ile değiştirilmesini isteme hakkı yanı sıra, alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkının saklı olduğu” düzenlemesi bulunduğu;
3. Somut Olayın İncelenmesi
A) Heyetimizde teknik uzman bulunmadığı Sayın Mahkemece yargılama sırasında teknik yönden talimat aracılığıyla bilirkişi incelemesi yaptırıldığı; teknik bilirkişilerin ———-tarihli kök raporunda “dava konusu——— uygun şekilde çalıştığı ayıplı ifa durumu bulunmadığı; davacıdan kaynaklı teslim gecikmesi kapsamında ceza tutarı——- yapılmasında davacının sorumluluğunda olan —– cihazlarının testinin dışında,——— davalının ve alt yüklenicinin sorumluluğunda olduğunun” mütalaa edildiği;
B) İtirazlar üzere ——— raporda; “kök rapordaki görüşlerin muhafaza edildiği:———– kullamlan ———- masraflarına sözleşme bedeline dahil olduğunun” mütalaa edildiği;
Bu sözleşme hükmünün teknik heyet tarafından yanlış yorumlandığı; sözleşmenin 5.2 maddesindeki kararlaştırmanın, sabit birim fiyatlarla yapılan satım sözleşmesi olduğu; satıcının bedeli arttıramayacağı; geçici ve kalıcı işlerin yapımı için her türlü giderlerin sözleşme bedeli içinde olduğunu ifade ettiği;
Davalının düzenlediği —- faturasının sebebinin ise, testlerin yapılmasında davacıdan kaynaklı —- olduğundan bahisle, ana yükleyici ——— kapsamında kendisine yansıttığı —–ve yine —- tutarlı ——günü elektrik —— tutarlı yansıtma faturası düzenlediği davacının bu faturayı iade ettiği;
Teknik rapora göre,——– yapısının hazırlanmasının davalının sorumluluğunda olduğu; davacının şantiyede teslimi üstlendiği bağlantılarının yapılmasının kararlaştırıldığı; testlerin sorumluluğunun davalıda olduğu bildirildiği; davacının ——— davalı arasındaki işin genel gecikmesine neden olmadığının mütalaa edildiği:
——— raporlar kapsamında, sözleşmeye konu teslimi üstlenilen —— olmadığı mütalaa edilmekle, aşağıda miktar yönünden inceleme yapılması cihetine gidilmiştir.
4. Miktar Yönünden İnceleme
Davacının itirazı iptaline ilişkin takip dosyasındaki alacak kalemleri yönünden yapılan inceleme sonunda;
A) Asıl Alacak Yönünden
İtiraz iptaline ilişkin dava dosyalarında takip tarihi itibari ile asıl alacak miktarının belirlenmesi gerektiği; takip tarihinin—–olduğu; taraf ticari defterleri arasında uyumsuzluk yukarıda inceleme bölümümde (5/C) sayılı. bentte gösterildiği;
Taraflar arasında düzenlenen sabit birim fiyatlı satış sözleşmesinde, sözleşme bedelinin —– bir başka anlatımla ——- olduğu;
Davacının bu kapsamda —— olmak üzere toplam —— fatura ettiği; bir başka anlatımla, sözleşmedeki kararlaştırmaya uygun olduğu; davacının düzenlediği —– farkı faturası mevcut ise de, kayıtlarına aldığı bu faturaları takip de istemine konu yapmadığı;
Denetim açısından durumun aşağıda gösterildiği;
——– Davacı defterinde takip tarihi itibari ile alacak miktarı
——–Davacının vade farkı faturası
——- Davacının vade farkı faturası
—–alacak miktarı Davacının takibinde —– ettiği; görüldüğü üzere, davacının vade farkı faturalarının kayıtlara almakla beraber, icra takibinde talebine konu yapmadığı; dolayısıyla bu yöndeki uyumsuzluğun, davacı tarafından kabul edilerek takipte isteme konu yapılmadığı; esasen de taraflar arasındaki sözleşmede vade farkı ilişkin hüküm bulunmadığı gibi fiili uygulamada olmadığı; ancak bu hususun önemini yitirdiği zira, davacının isteminde vade farkı faturalarına yer vermediği defterinde yer alan bakiyeden çıkardığı; binnetice, taraftar arasında bu uyumsuzluğun giderildiği; Diğer uyumsuzluk konusunun ise, davalının, davacıya kestiği —– olduğu; yukarda anlatılan teknik rapor kapsamında bu giderlerin yansıtılamayacağı, davacının da bu faturayı iade edilip kayıtlarına almamasına göre, anılan faturanın davalı lehine alacak olarak değerlendirilmediği;
Davalının diğer ———- tutarlı gecikme bedeli faturası olduğu; anılan teknik rapora nazaran, gecikmeye esas süre kapsamında sözleşmede öngörülen —-üzerinden —-olduğu; hal böyle olunca, —- faturanın davacı tarafından iade edilmesine göre, teknik rapor kapsamında olması gereken tutarın —- değerlendirildiği; Yukarıda da açıklandığı üzere, davacının sözleşme bedeline göre, takip tarihi itibari ile —– olduğu dikkate alınarak, 4.717,00 Euro’nun tenzili ile takip tarihi itibari ile isteyebileceği asıl tutarının —— olduğu;
Yargılama sırasında davalı tarafından, davacıya ait teminat mektubunun ——dönüştürüldüğü anlaşılmakla beraber, işbu itirazın iptaline ilişkin takip dosyasını ilgilendirmediğinden, üzerinde durulmadığı;
B) Takipteki Birikmiş Faiz Talebi Yönünde
Davacının takibinde —–faiz talebi bulunduğu; faizin başlangıç tarihinin 28.11.2018 olarak açıklama bölümünde gösterildiği; anlaşıldığı kadarıyla teslim tarihi sonrasından itibaren faiz başlatıldığı;
Sözleşmede ——–öngörüldüğü; son ————- tamamlanması sonrasında 10 gün içinde ödenmesinin kararlaştırıldığı; anılan kararlaştırmanın alacağı muaccel kılacağı; ancak, muaccel bir borçlusunun alacaklının ihtarı ile mütemerrit olacağı (TBK.m.117/1);
Temerrüt ihtarına rastlanılmadığı; dosyada örneği görülememekle beraber, davacının —– günü keşide ettiği bir ihtarname olduğu anlaşılmakta ise de, takip tarihi 21.01.2020 olmasına ve mevcut delil durumuna nazaran, takipteki birikmiş faiz talebine iştirak edilmediği,
V- SONUÇ
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle;
1. Yukarıda değerlendirme başlığı altında (1) sayılı bentte tanıtılan uyuşmazlık konusunun —- sayılı bentte tanıtılarak, somut olay özelinin (3) sayılı bentte yapılan incelemesinde, mevcut Teknik Raporlara nazaran, davacının sözleşmedeki kararlaştırma kapsamındaki ürünlerin ayıplı ifa olmadığı değerlendirilmekle, kararlaştırılan bedele göre yapılan inceleme sonunda;
A) Davacının kısmi gecikmesinden kaynaklı davalı tarafından uygulanması gereken gecikme—- isteyebileceği asıl alacak tutarının yukarıda değerlendirme başlığı altında (A/A) sayılı—— olduğu;
B) Yukarda değerlendirme başlığı altında (4/B) sayılı bentte açıklanan nedenlerle takipteki ——- tutarlı birikmiş faiz talebine, mevcut delil duruma nazaran iştirak edilmediği;
C) Davacının fiili tahsil ——— karşılığını talep etmesine göre, 3095 sayılı yasa m.4/a yasa uyarınca ———– uyguladığı en yüksek faiz oranının yürütülmesini isteyebileceği….” şeklinde rapor sunmuşlardır.
Eser sözleşmesinin tanımı TBK 470 . Maddede yapılmış olup bu tanıma göre eser sözleşmesi yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Eser sözleşmelerinde tarafların edimleri birbirlerinin karşılığını oluşturmakta olduğundan eser sözleşmeleri tam iki tarafa borç yükleyen —- sözleşmedir. Eser sözleşmeleri sıfırdan yeni bir eser meydana getirilmesine ilişkin olabileceği gibi mevcut bir eserin yapılacak değişiklik ve ilaveler ile farklı bir hale getirilmesine ilişkin de olabilir.
Eser sözleşemesi kurulması ile birlikte yüklenici öncelikle eseri meydana getirme, imal etme borcu altına girmektedir. Meydana getirilecek eserin de sözleşme ve eklerine, fen ve tekniğe, sahibinin ondan beklediği amaca ve uyulması zorunlu yasal düzenleme varsa mevzuata uygun olmalıdır. Aksi halde yüklenici eseri sözleşemeye uygun olarak meydana getirmememiş olur ve sözleşmedeki bedele hak kazanamaz. Özen borcunun gereği olarak yüklenici eseri sözleşme ve ekleri, ———beklediği amaca uygun olarak teslim etmek zorundadır. Eserin süresinde bitirilmemesi, ayıplı ve eksik ifa edilmesi, garanti süresi içinde ayıpların giderilmemesi özen borcuna aykırı davranışlardır.
Eser sözleşmelerinde teslim yüklenicinin tamamlamış olduğu eseri sözleşmeyi ifa etmek niyeti ile iş sahibinin fiili hakimiyetine geçirmesi olarak tanımlanmaktadır. Teslim borcu taşınırlarda tamamlanan eserin iş sahibinin doğrudan doğruya zilyetliğine terk edilmesi yada onun fiilen kullanımına engel olan durumların ortadan kaldırılması sureti ile yerine getirilir. Teslimin yapıldığı hukuki bir işlem olmayıp maddi vakıa olduğundan teslimin yapıldığı ve bedele hak kazanıldığını kural olarak yüklencii ispat etmelidir. Teslim maddi vakıa olduğundan her türlü delil ile ispatlanabilir.(——
Eser sözleşmelerinde ayıp sözleşme ve ekleri ile iş sahibinin beklediği amaca göre eserde olması gereken bazı niteliklerin bulunmaması yada olmaması gereken bazı niteliklerin bulunması yada olmaması gereken bazı bozukların bulunması şeklinde tanımlanmaktadır.——
Yüklenicinin ayıp nedeni ile sorumlu tutulabilmesi için aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir;
-Eserin teslim edilmiş olması,
-Teslim edilen eserin ayıplı olması,
-Ayıbın iş sahibinden kaynaklanmamış olması,
-Muayene ve ihbar yükümlülüğü,
-Eserin açık yada zımnen kabul edilmemiş olmasıdır.
Tamamlanmamış ve iş sahibine teslim edilmemiş eserle ilgili olarak yüklenciinin ayıba karşı sorumluluğu doğmaz. Açık ayıp eserin tesliminden sonra makul süre içerisinde yapılan kontrol ve muayene sonucu görülüp teslim edilebilecek ayıplardır. Gizli ayıplar ise basit bir kontrol ve muayene ile ortaya çıkmayıp kulanılmaya başlanmasından sonra ortaya çıkan ayıplardır.
Ayıbın iş sahibinden kaynaklanması, onun verdiği talimat veya iş sahibine yüklenebilecek bir nedenden doğmuş olması halinde iş sahibi ayıptan doğan seçimlik haklarını kullanamaz——–
Ayıbın iş sahibinin verdiği talimatın uygulanması sonucu ortaya çıkması halinde iş sahibi kusurlu olur ise de yüklenicinin ayıp nedeni ile sorumluluktan kurtulabilmesi için talimatı doğru olmadığı ve yerine getirilmesi halinde eseri ayıplı yapılacağı konusunda iş sahibini açıkça vve sonucunu açıklayarak uyarmış olması ve bunu kanıtlamış olması gerekir.—–
Ayıbın varlığını ve miktarını kanıtlama yükümlülüğü iş sahibine aittir. ——-
Eserdeki ayıplar yüklenici tarafından giderilmiyor ve iş sahibi tarafından giderilecek ise iş sahibi ayıpların varlığına ilişkin delil tespiti yaptırmalıdır. Delil tespiti yaptırmaksızın ayıpları giderdiği taktirde ileride ayıpların varlığı ve niteliğini ispatlaması mümkün olmayabilecektir. Eser sözleşmesi imzalandıktan sonra yapılan işlerin yüklenici tarafından yapıldığı karine olarak kabul edilir. Ancak bu karinenin aksi savunulup ispat edilebilir. —— eser sözleşmelerinde eksik işlerin varlığının iş sahibi, giderildiğini ise yüklencii ispat etmelidir.—-sözleşmelerinde kural olarak sözleşme feshedilmediği veya yükleniciye işten el çektirildiği kanıtlanmadığı sürece imalatın yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilir——
Taraflar arasındaki uyuşmazlığa dönecek olur isek söz konusu eserin —– tarihinde kabulünün yapıldığı anlaşılmıştır. Mahkememizce söz konusu eserin hali hazırdaki durumu ve ayıplı olup olmadığı hususunda mahal mahkemesine talimat yazılmış, yapılan keşifte eserin sorunsuz şekilde çalıştığı anlaşılmıştır. Eserin kullanmakta olan ——- herhangi bir ayıp ihbarında bulunulmamıştır. Cihazların istenilen değerde ve normal verilerde çalıştığı anlaşılmıştır.—- esnasında davalı —– sözleşmeye aykırı olarak —– verilmiştir—– testleri sırasında yaşanan aksaklıkların ve sorunların yüklenici firma tarafından giderildiği anlaşılmıştır. Yukarıda ifade edildiği üzere Eser sözleşmesi imzalandıktan sonra yapılan işlerin yüklenici tarafından yapıldığı karine olarak kabul edilir .Eser sözleşmelerinde kural olarak sözleşme feshedilmediği veya yükleniciye işten el çektirildiği kanıtlanmadığı sürece imalatın yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilir. Somut olayda davalı iş veren tarafından davacı firmaya işten el çektirildiği yolunda bir iddia ileri sürülmemiştir. Eser sözleşmesi genel hükümleri ve yukarıda atıf yapılan emsal yüksek mahkeme kararları gereği eser sözleşmelerinde sözleşme imzalandıktan sonra yapılan tüm işlerin yüklenici tarafından yapıldığı karinedir. Keza yükleniciye işten el çektirildiği ispat edilmediği müddetçe eksik işlerin, ayıplı işlerin de yüklenici tarafından giderildiği karine olarak kabul edilmektedir. Bilirkişi kök ve ek raporlarında detaylı olarak belirtildiği üzere taraflar arasındaki sözleşme eki teknik şartname gereği —— verilmesi gerekmektedir. Davalı yanca sözleşmeye aykırı olarak ——– verilerek cihazlar kullanılmaya çalışılmıştır. Yaşandığı iddia olunan sorunların da davalı yanca ilk———-tespit edilmiştir. Yüklenici tarafından eserin kabulü yapılmadan önce davalı yanca verilen —- neden olduğu hasar nedeni ile cihazlardaki bir kısım parçalar değiştirilerek eser yeniden sözleşmeye uygun hale getirilmiştir. Eserin kabulünden sonra sorunsuz çalıştığı anlaşılmıştır Hali hazırda cihazlar için verilen garanti süresinin de dolduğu anlaşılmıştır. —–üzere her ne kadar davalı yanca söz konusu eserin ayıplı olduğuna dair——- raporu ibraz edilmiş ise de bu raporun dosya üzerinde verilen bilgi ve belgelere göre tanzim edildiği, tespit raporunda belirtilen arıza ve tespitlerin daha önce——– esnasında yaşanan arıza ve tespitler olduğu söz konusu tespitlerin ——-yazıldığı, cihazlardaki hasarlı bölümlerin /parçaların ——– ve sonrasında değiştirildiği anlaşılmıştır.
Davalı ——— raporuna itiraz dilekçesinde ve esasa dair yazılı beyan dilekçesinde keşifte dinletilen tanık beyanlarının dikkate alınmadığını iddia etmiştir.Bilirkişi heyetince ve mahkemememizce tanık beyanları dikkate alınmıştır. Davalının keşif esnasında dinlettiği tanıkların beynaları incelenmiş tanıklardan——— kabul sürecinde yaşanan sıkıntılar——- bulunduğu, keza diğer davalı tanığı ——–geçici kabul ———– testleri esnasında yaşanan aksaklıklarla ilgili beyanlarda bulunduğu,———-sorunlarından bahsettiği, paslanmaların sonrasında giderildiğini, paslanmaların sudan kaynaklı olduğunu,——— ilgili bir sorun ile karşılaşılmadığını beyan ettiği görülmüştür. Görüldüğü üzere davalı tanıklarının beyanları——- testleri ve geçici kabul sürecinde yaşanan aksaklıklarla ilgili olup eserin tam kabulünün yapıldığı tarihten sonrasında yaşanan bir aksaklık, ayıp durumu ileri sürülmemiştir. Aksine tanık eserin garanti sürecinde herhangi bir sorun çıkarmadığını beyan etmiştir. Ayıbın varlığı hususunda tanık beyanı zayıf bir delil olup , alınan bilirkişi raporunda da cihazların ayıplı olmadığı, sözleşme ile istenilen değerlerde çalıştığı sonucuna varılmıştır. Tüm bu anlatılan nedenlerden ötürü davalının ayıp iddiasına itibar edilmemiştir.
Davalı vekili esasa dair beyanlarında ve karar celsesindeki beyanlarında gecikme cezası ve elektrik enerjisi bedeline dair düzenlemiş oldukları faturaların davacı yanca süresi içinde itiraza uğramadığını, davacının bu faturaları benimsediğini iddia etmiştir. Davacının söz konusu faturaları iddianın aksine iade ettiği anlaşılmıştır. Kök raporun 18. Sayfasında, ——– hesap uzmanı bilirkişinin raporunun—- üzere davalının davacıdan —- talep edemeyeceği açıktır. Davacının —-bireysel gecikmesinin—–gecikmesine neden olmadığı anlaşılmıştır. Kaldı ki davalının iddiasının doğru olduğu kabul edilse dahi durum yine değişmemektedir. Şöyle ki faturayı alan kimsenin aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde kapsamı hakkında itirazda bulunmaması sonucu fatura kapsamını kabul etmiş sayılabilmesi için faturanın yanlar arasındaki yazılı sözleşme şartını değiştirir nitelikte olmaması gerekir. Çünkü yanlar arasında yazılı bir sözleşme mevcut ise taraflardan birisi tek yanlı olarak sözleşme hükümlerini değiştiremez. (——ilamı) Yine aynı nedenledir ki taraflar arasındaki sözleşmede iş bedelinin belirlenme yöntemini gösteren bir hüküm var ise iş bedelinin bu sözleşme hükmüne göre belirlenmesi gerekir. Buna uygun olarak düzenlenmeyen faturaya süresi içinde itiraz edilmemiş olması fatura içeriğinde gösterilen bedelin kesinleşmesi sonucunu doğurmaz.—- Fatura ticari defterlere kayıt edilmiş ise artık faturanın delil olması ile ilgili bu maddeye değil ticari defterlerin delil olması ile ilgili HMK’nın 222. Maddesine bakmak gerekir. Bu nedenle ticari defterelere kaydedilmiş fatura akdi ilişkinin varlığını kanıtlar—–. Sayılı ilamı ) Somut olayda taraflar arasındaki cari hesap farklılıklarının tespit edildiği—– belirtildiği üzere davalının düzenlenmiş —- faturaları davacı yanca kabul edilmemiş ve ticari defterlere işlenmemiştir. Yukarıda ifade edildiği üzere davalı yan davacıya enerji bedeli yanıstma faturasını göndermiş ise de kök ve ek raporlarda davalının bu bedeli isteyemeyeceği anlaşılmıştır. Kaldı ki söz konusu fatura kabul edilmeyerek defterlere de işlenmemiştir. Bilirkişi heyeti kök raporunun —– belirtildiği üzere davaya —— sözleşme ——- tesliminde gecikmeler olduğu, gecikmelerin——- halinde gecikme gün sayılarının tespit edildiği—- teslim tarihi olan——– davalıya teslim edildiği anlaşılmıştır. Davalının gecikme —nazara alınarak davacıya —— cezası kesebileceği anlaşılmıştır.
Davacının vade farkı faturalarını defterine işlemekle birlikte icra takibine konu yapmadığı görülmüştür. Taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmede vade farkı istenebileceğine dair hüküm olmadığı gibi bu yönde bir teamül de olmadığı görülmüştür. Peşin ödenmesi gereken semenin belirlenen tarihte ödenmemiş olması nedeni ile faiz ödeme borcunun dışındaki ——ödemeye vade farkı denmektedir. —– karar sayılı kararında taraflar arasında yazılı şekilde yapılmamış olmakla birlikte geçerli sözleşme ilişkisinden doğan uyuşamazlıklarda faturalara (bedelin belli bir sürede ödenmemesi halinde vade farkı ödenir.)ibaresinin yazılarak karşı tarafa tebliği ve karşı tarafın TK 21. Gereği 8 gün içinde itiraz edilmemesi halinde bu durum sadece fatura içeriğinin kesinleşmesi sonucunu doğurup vade farkının davalı yanca kabul edildiği ve istenebileceği anlamına gelmeyeceğine karar vermiştir. Somut olayda bilirkişi heyetince beyan edildiği üzere davacı yana vade farkına dair faturalar düzenlenmiş ise de icra takibine ——- yapılmamıştır.Esasen taraflar arasındaki sözleşmede vade farkı istenebileceğine dair hüküm ve teamül de olmadığından davalıdan vade farkı istenmesi de mümkün değildir.
—— Sayılı ilamında “… davalı yanca eserin ayıplı olduğu savunulmuş olup, ayıbın niteliği, ayıba bağlı hakların düşüp düşmediği, ayıp nedeniyle bedelden indirim yapılması gerekip gerekmediği bilirkişi raporu ile açıklığa kavuştuğundan, bu haliyle alacak likit olma özelliğini kaybettiğinden koşulları oluşmayan icra inkar tazminatı istemini ise reddetmekten ibarettir. Mahkemece, delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. ” belirtmiştir. Somut olayda eserin ayıplı olup olmadığı, davalının davacıdan ne kadar gecikme cezası isteyebileceği yani davacı alacağından mahsubu gereken gecikme cezasının miktarı hususları yapılan yargılama neticesinde subuta ermiştir. Bu nedenle icra inkar tazminatına hükmedilmemiştir. Keza 21.10.2021 tarihli raporunda belirtildiği üzere sözleşmede — göre ödeme— %50 bedelin — tamamlanması sonrası 10 gün içinde ödenmesinin kararlaştırıldığı, anılan kararlaştırmanın ancak borcu muaccel kılacağı, TBK’nın 117. Maddesi gereği muaccel bir borçlusunun alacaklının ihtarı ile mütemerrit olacağı, temerrüt ihtarına rastlanmadığı, takip tarihinin 21.01.2020 olması nazara alındığında davacının — tarihli ihtarının da önem arz etmediği, kısacası davalının takip öncesi temerrüde düşürülmediği bu nedenle takipte istenen faiz talebinin yersiz olduğu sonucuna varılmış faiz talebi red edilmiştir.
— Sayılı ilamında “…Buna göre, mahkemece harcın, dava tarihindeki kur karşılığı Türk lirası üzerinden karar tarihindeki nispi harç oranına göre alınması, yine davacı yararına kabul olunan kısmın dava tarihindeki kur karşılığı Türk lirası üzerinden karar tarihindeki tarifeye göre,davacı yararına nispi vekâlet ücreti tayini gerekirken fazla ilâm harcı ve kabul olunan kısım için davacı yararına fazla vekâlet ücreti tayini usul ve yasaya aykırı olup..” belirtmiştir. İcra takibindeki ve davadaki talep talep toplamda——-Harç ve vekalet ücretleri buna göre belirlenmiştir.
Tüm dosya kapsamı, yukarıda yapılan tüm açıklamalar, denetime el verişli bulunan bilirkişi raporları ve atıf yapılan emsal yüksek mahkeme kararları bir bütün olarak değerlendirilmiş davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜNE;
A-Davalının —– sayılı icra takip dosyasına yapmış olduğu itirazın asıl alacak—– üzerinden iptaline,
B- Asıl alacağa takip tarihinden itibaren 3095 Sayılı Kanunun 4/a. maddesi gereğince kamu bankalarının—- vadeli mevduata uyguladığı en yüksek faiz oranının uygulanmak suretiyle faiz işletilmesine, takibin bu şekilde devamına, fazlaya dair istemin reddine,
C- Alacak likit olmadığından ve yargılama gerektirdiğinden icra inkar tazminatı talebinin reddine,
2-Alınması gerekli—- nispi harçtan davacı yanca yatırılan 111.713,87 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 409.853,13 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 54,40 TL başvuru harcı ve 111.713,87 TL peşin harç olmak üzere toplam 111.768,27 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 12.000,00 TL bilirkişi ücreti, 419,90 TL keşif harcı, 500,00 TL keşif araç ücreti 1.700,10 TL tebligat ve müzekkere masrafı olarak toplam 14.620,00 TL yargılama giderinden kabul ve reddedilen orana göre hesaplanan —- davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 5.000,00 TL bilirkişi ücreti, 94,00TL tebligat ve müzekkere masrafı olarak toplam 5.094,00 TL yargılama giderinden kabul ve reddedilen orana göre hesaplanan 470,01 TL’nin davacıdan tahsiliyle davalıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf yargılamada kendisini vekil marifetiyle temsil ettirmiş olmakla kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan ——- vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ÖDENMESİNE,
7-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden red edilen miktar üzerinden———–nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ÖDENMESİNE,
8-Kararın kesinleşmesi ve talep halinde HMK 333. maddesi gereği artan gider avansının yatırana İADESİNE,
9- ——— bütçesinden karşılanan ——arabuluculuk ücretinin kabul ve red oranına göre hesaplanan 1.198,20 TL sinin davalıdan, 121,80 TL sinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair karar, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, oy birliği ile açıkça okunup usulen anlatıldı.