Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2019/881
KARAR NO: 2022/278
DAVA: İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ: 17/01/2019
KARAR TARİHİ: 20/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekilince verilen dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile —- arasında, —— taşınmazların —–finansal kiralamaya konu edilmiş olduğu ve kiracıya teslim edildiğini, davalı/kiracının sözleşme gereği hazırlanıp kesinleşen ödeme planına aykırı hareket etmiş olup —– ödemede temerrüde düştüğünü, bu sebeple davalıya, —– numaralı ödeme ve fesih ihtarı keşide edildiğini, keşide edilen ihtarname ile davalıya, —–gereğince temerrüde düşülen bedellerin ödenmesi için——verildiğini, bu sürede temerrüde düşülen borcun ödenmemesi halinde sözleşmenin feshedilmiş olacağı, tüm kira bedellerinin muaccel hale geleceğini ve bu durumda —– takip eden —- içinde sözleşme konusu taşınmazın boş olarak müvekkili şirkete iade ve teslim edilmesi gerektiğinin ihbar ve ihtar edildiğini, iş bu ihtarnamenin davalıya —— tarihinde tebliğ edildiğini, keşide edilen ihtarnamenin, davalıya tebliğ edilmiş ve——geçmesine rağmen, davalının bugüne kadar ihtarname gereğini yerine getirmediğini ve temerrüde düşülen borcu ödemediğini, yükümlülüklerini yerine getirmeyen davalı/kiracının finansal kiralama bedellerini ödemede temerrüde düşmesi sebebiyle ——uyarınca—— haklı nedenle fesih edilmiş olduğu, finansal kiralama sözleşmesine konu malların mülkiyetinin —– uyarınca kiralayan —– ait olduğu ve sözleşmenin devamı süresince kiracının malın sadece zilyedidir ve sözleşmenin feshedilmesi halinde aynı yasanın ——- sözleşmeye konu malı/malları kiralayana iade etmek zorunda olduğunu, davalının sözleşme hükümlerine uymaması neticesinde sözleşmenin fesih edilmiş olmasının davalı ile müvekkili şirket arasındaki sürekli borç ilişkisini sona erdirdiğini, kullandırma ediminin sona erdiğini ve davalının haksız zilyet durumuna düştüğünü, bu sebeple gerek —— kiralama kanunu gerekse aradaki finansal kiralama sözleşmesi hükümleri kapsamında davalının kiralamaya konu gayrimenkullerinin müvekkili şirkete boş olarak teslim ve iade etmesi gerektiğini, sözleşmeye konu ve iş bu dilekçenin —— detayları verilen gayrimenkullere yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmesini, açıklanan nedenlerle sözleşmenin fesih edilmiş olmasının, davalı tarafın kiralama konusu gayrimenkulü bugüne kadar rızası ile taraflarına iade etmemiş olması nedeni ile müvekkili şirketin ileride telafisi mümkün olmayan zararlarla karşılaşma olasılığı doğduğundan, mülkiyeti müvekkili şirkete ait olan gayrimenkullerin tahliyesi ve boş olarak taraflarına teslimi konusunda ihtiyati tedbir talebinde bulunma gereği oluştuğunu, ihtiyati tedbir taleplerinin, malların mülkiyetinin müvekkili şirkete ait olması———hükümlerine göre davalı veya 3. kişilerin taşınmazlardan tahliyesi ile taşınmazların boş olarak müvekkili şirkete teslimi yönünde teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ettiklerini, finansal kiralama sözleşmesine konu gayrimenkullerin müvekkili şirkete teslim edilmemesi nedeniyle, gayrimenkullerin değerlendirilmesinin imkanının ortadan kalktığı için müvekkili şirketin zararının daha da artmış olduğunu, müvekkili şirketin hem alacağını alamadığını hem de maliki olduğu gayrimenkullerden yararlanamadığını, bu kapsamda——- sözleşmesini, HMK. ve BK.’nun ilgili hükümleri gereği, öncelikle sözleşmeye konu gayrimenkullerin tahliyesini ve müvekkili şirkete teslimi konusunda teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etme zorunluluklarının doğduğunu, her türlü hakları ile sair şikayet, talep ve dava haklarının saklı kalmak kaydıyla, —–, aradaki ———- gereği, öncelikle sözleşmeye konu ——— bölüm numaralı taşınmazların tahliyesini ve boş olarak müvekkili şirkete teslimi konusunda ihtiyati tedbir kararı oluşturulmasını, dava sonunda da aradaki finansal kiralama sözleşmesinin feshi nedeniyle, kiralama konusu taşınmazın müvekkili şirkete aynen iade ve boş olarak teslimi ile finansal kiralama şerhlerinin tapudan terkinini, ihtiyati tedbir kararının hüküm kesinleşinceye kadar devamını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı yan dava dilekçesi ile aynı tarihli açıklama dilekçesinde davalının tahliyesini istedikleri taşınmazların——taşınmaz olduğunu belirtmiştir. Yine davacı yan safahatta tam ıslah dilekçesi ile davayı açarken —– çevresinde kalan taşınmazları sehven dilekçede yazdıklarını, maddi hata yaptıklarını,mahkemenin yargı çevresinde kalan —- kain taşınmazlar için bu davayı açtıklarını, davalarını bu şekilde ıslah ettiklerini belirtmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; söz konusu taşınmazın aynından doğan davalarda yetkiye ilişkin —– hükmü amir olduğunu, davacı tarafın dava konusu ettiği taşınmazların tamamının ——yargı çevresinde yer almayan taşınmaz olduğunu, bu yönüyle Mahkemenin iş taşınmazlarla ilgili davaya bakmaya yetkisi bulunmadığını, kesin yetki kuralı göz önünde bulundurularak davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini, taraflarına tebliğ edilmemiş olmasına rağmen haricen edindikleri bilgiye göre davacı tarafça dosyaya sunulan tam ıslah dilekçesi ile dava konusu edilen taşınmazlardan vazgeçilerek daha önce davaya konu edilmemiş ——–taşınmazların davaya konu edildiğinin görüldüğünü, davacı tarafça dava konusu taşınmazların ıslah kurumu ile değiştirilmesinin mümkün olmadığını, davacının Mahkemeye sunmuş olduğu dilekçenin ıslah dilekçesinden ziyade feragat dilekçesi mahiyetinde olduğunu, davacının sunmuş olduğu dilekçe ile dava dilekçesinde belirtmiş olduğu taşınmazlar açısından davadan feragat etmiş olduğunu, savunmalarının Mahkemece kabul edilmemesi halinde dahi davanın hukuken ve taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını, ——-açıkça belirtildiği üzere finansal kiralamaya konu malın değerinin fazla olması halinde artan miktarın kiracıya ödeneceğini, anılan miktarın eksik çıkması halinde aradaki farkın kiralayana ödeneceğini, davalı şirket hakkında —— verilmiş olup, tasfiye işlemlerinin başlatıldığını—- kayıtlı yaklaşık ——- alacak kaydı bulunduğunu, bu alacak kayıtlarının büyük bir bölümünü işçilik alacaklarının oluşturduğunu, işbu davanın kabulü halinde dava konusu taşınmazlar üzerinde tasarruf yetkisinin davacı tarafa geçeceğini, akabinde bu taşınmazların kime hangi bedelle satıldığı veya kiralandığı hususunun taraflarınca takibinin mümkün olmayacağını, dolayısıyla davanın kabulü sonrası iflas masasına kayıtlı alacaklıların menfaatlerinin zedelenmesi ihtimalinin doğacağını, bu nedenle herhangi bir mağduriyet oluşmaması adına dava konusu taşınmazların güncel değerlerinin ne olduğunun, kiralanması halinde kira bedelinin ne olacağının bilirkişi marifetiyle tespitine karar verilmesi gerektiğini, davacı tarafın haksız ve hukuka aykırı davasının reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava,——davasıdır. Davacı yanda dava dilekçesinde sehven maddi hata yapılarak mahkememiz yargı çevresi dışında olan ve başka bir mahkemede yargılaması süren taşınmazların bilgileri yazılmış ise de davacı yanca safahatta dava ıslah edilerek mahkememiz yargı çevresinde bulunan taşınmazların bilgileri verilmek sureti ile maddi hata giderilmiştir.
—- yazılan müzekkerelere verilen cevabi yazılardan dava konusu —- mülkiyetinin davacı şirkete ait olduğu, — bulunan taşınmazda —– yevmiye numarası ile konulmuş davalı lehine finansal kiralama şerhi bulunduğu, keza — bulunan yukarıda ada ve parseli belirtilen taşınmazda da——- numarası ile konulmuş davalı lehine finansal kiralama şerhi bulunduğu anlaşılmıştır.
Davalı şirketin iflasına karar verilmesi nedeni ile İİK’nın 194. Maddesi gereği ikinci alacaklılar toplantısının yapılmasından 10 gün sonrasına kadar beklenilmiş, —- tarihinde ikinci alacaklılar toplantısı gerçekleştirilmiştir. Davacı yan—— tarihli dilekçesi ile dilekçeye konu taşınmazlardaki —— şerhlerinin kaldırılması yolunda talepte bulunmuş, —–yargılama gerektiren ve hali hazırda yargılaması devam etmekte olan bir konuda mahkemeler yerine geçerek terkin kararı vermesinin hukuken mümkün olmaması nedeni ile bu talebi red etmiştir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış bilirkişiden — tarihli rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda kira ödemesi ve temerrüt borç dökümü olan —-yevmiye numaralı ihtarnamesinin davalıya —tarihinde tebliğ edildiği, temerrüdün—- gerçekleştiği, davacı şirketin ticari defter ve kayıtlarına göre davalı şirketin davacıya — borçlu olduğu, dava tarihi itibarı ile davalının kira borcunun —olduğu, davalı tarafın kira taksitlerini ödememesi nedeni ile gerek sözleşmenin ilgili maddeleri gerek — iadesini talep edebileceği , davacının —— temerrüt faizi talep edebileceği sonuç ve kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Davalı şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde de inceleme yaptırılmış — davacı muavin defter kayıtlarına göre —- davalı firma ile cari hesap bakiyesinden — alacağının kaldığı,— ilave edildikten sonra —- davacı şirkete ödenmeyen borç aslı olduğunun davalı ticari defterlerinden anlaşıldığı, —- defterlerinde de değişiklik olmadığının tespite dildiği anlaşılmıştır.
6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun ”Sözleşmenin ihlali” başlıklı 31. maddesi ” (1) Kiralayan, finansal kiralama bedelini ödemede temerrüde düşen kiracıya verdiği otuz günlük süre içinde de bu bedelin ödenmemesi hâlinde, sözleşmeyi feshedebilir. Ancak, sözleşmede, süre sonunda mülkiyetin kiracıya geçeceği kararlaştırılmış ise, bu süre altmış günden az olamaz. Bir yıl içinde sözleşmede yer alan kira bedellerinden üçünü veya üst üste ikisini zamanında ödememesi nedeniyle ihtara muhatap olan kiracılarla yapılan sözleşmeler kiralayan tarafından feshedilebilir.
(2) Taraflardan birinin sözleşmeye aykırı harekette bulunduğu hâllerde, bu aykırılık nedeniyle diğer tarafın sözleşmeyi devam ettirmesinin beklenemeyeceği durumlarda sözleşme feshedilebilir.
(3) Kiracı ve kiralayan arasında finansal kiralama sözleşmesi ile ilgili ihtilaflarda, mahkemece finansal kiralama konusu malın ihtiyati tedbir kararı alınarak kiralayana veya üçüncü bir kişiye bırakılması durumunda kiralayan, mahkemeye malın rayiç değeri kadar teminat yatırmak suretiyle mal üzerinde tasarruf edebilir. Şu kadar ki; sözleşmenin feshinin haksız olduğuna karar verilmesi hâlinde kiralayan, kiracının zararını tazminle yükümlüdür.”
”Sözleşmenin feshinin sonuçları” başlıklı 33. maddesi ise ”(1) Sözleşmenin kiralayan tarafından feshi ile 30 uncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca kiracı tarafından feshi hâllerinde, kiracı malı iade ile yükümlüdür. İade edilen malın üçüncü kişilere satılması hâlinde sözleşmede aksi bir değer kararlaştırılmadıkça satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından düşük olması durumunda aradaki fark kiracı tarafından kiralayana ödenir. Sözleşmede aksi bir değer kararlaştırılmadıkça iade edilen malın satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından yüksek olması durumunda aradaki fark kiralayan tarafından kiracıya ödenir. İade alınan malın üçüncü kişilere finansal kiralama yöntemiyle kiralanması hâlinde de aynı esaslar uygulanır.
(2) Sözleşme kiracı tarafından feshedilirse kiracı malı geri vermekle beraber uğradığı zararın tazminini, kiralayandan talep edebilir.
(3) Sözleşmeden kaynaklanan borçlara karşılık teminat olarak alınan ipoteklerin paraya çevrilmesinde 2004 sayılı Kanunun 150/ı maddesi hükümleri uygulanır.
(4) Kiracının bu Kanunda belirtilen süreler içinde borcunu ödememesinden dolayı kiralayan tarafından noter aracılığıyla kiracıya gönderilen fesih ihtarnameleri hakkında 2004 sayılı Kanunun 68/b maddesi hükümleri uygulanır.” hükümlerini içermektedir.
Yukarıda belirtilen madde hükümleri uyarınca finansal kiralama ilişkisinde kiracı, malın zilyetliğini ve ekonomik mülkiyetini elinde bulundurmakla birlikte, malın hukuken maliki sözleşme süresi içerisinde halen kiralayan finansal kiralama şirketidir.
Sözleşme davacı kiralayan tarafından Yasanın 31/1. maddesi hükmü uyarınca, kiracının finansal kiralama bedelini ödemede temerrüde düşmesi nedeniyle fesih edilmiştir.
Yasanın 32. maddesinde sözleşmenin sona ermesinin sonuçları düzenlenmiş olup bu madde hükmüne göre sözleşme sona erdiğinde kiracının finansal kiralama konusu malı derhal geri vermekle yükümlü olduğu belirtilmiştir.
Yapılan yargılamaya, alınan ve denetime el verişli görülen bilirkişi raporlarına göre, taraflar arasında dava konusu taşınmazların davacı tarafından davalıya—- uygun sözleşmeyle kiralanarak devredildiği, sözleşmenin tapuya şerh edilmiş olduğu,ihtarnamenin keşide edildiği —-tarihine kadar üst üste ödenmeyen dört kira, sigorta ve masraf bedelinin —olduğu ihtar edilmiş, ancak ihtar sonrasında kira bedellerinin davalı tarafından ödenmediği, davalının ödemesi gereken kira bedellerini ödememesi üzerine davalıya—– yevmiye nolu ihtarnamesi ile ödenmeyen kira bedellerinin —- sürede ödenmesi için ihtarname tebliğ edildiği, ödemenin yapılmamış olduğu, —— taraflar arasındaki finansal kiralama sözleşmesinin feshedilmiş sayılması gerektiği anlaşıldığından davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın davacıya iadesine ve taşınmazın tapu kaydında bulunan finansal kiralama şerhinin kaldırılmasına (fekkine) karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Dava konusunun ayni hakka ilişkin ve ayni hak sahipliğinde değişikliğine yol açabilecek davalardan olması sebebiyle taşınmazın sözleşmede belirtilen değeri üzerinden nispi harç ve vekalet ücreti ile ilgili hüküm kurulmuştur ——–
Tüm dosya kapsamı ve toplanan delillerin değerlendirilmesine göre, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacı tarafından davalı aleyhine —— hükümleri gereğince açılan davanın KABULÜNE;
a)Dava konusu —– davalıdan alınarak davacıya İADESİNE,
b) Dava konusu —— yevmiye numarası ile konulmuş FİNANSAL KİRALAMA ŞERHİNİN KALDIRILMASINA (FEKKİNE),
c)Dava konusu —– yevmiye numarası ile konulmuş FİNANSAL KİRALAMA ŞERHİNİN KALDIRILMASINA (FEKKİNE),
2-492 sayılı Harçlar kanunu gereği alınması gerekli 88.803,00 TL nispi harçtan dava açılırken peşin alınan 22.200,75 TL harcın mahsubu ile bakiye 66.602,25 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvuru harcı, 22.200,75 TL nispi harç olmak üzere toplam 22.245,15 TL harcın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.250,00 TL bilirkişi ücreti ile 376,80 TL posta ve müzekkere masrafları olmak üzere toplam 2.626,80 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacı vekille temsil edildiğinden yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret tarifesi gereği 78.300,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Tarafların yatırdığı gider/ delil avansından arta kalanın taraflara veya ahzu kabza yetkili vekillerine iadesine,
Dair karar, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun İstinafa ilişkin hükümleri doğrultusunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde (HMK’nın 345. maddesi), mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak (HMK’nın 343. maddesi) ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamen ödemek (HMK’nın 344. maddesi) suretiyle, ——Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda. verilen karar oy birliği ile açıkça okunup usulen anlatıldı. 20/04/2022