Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/411 Esas
KARAR NO : 2021/328

DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ : 30/01/2019
KARAR TARİHİ : 08/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Davacının—– ile yetkili hamili bulunduğu,———- yapmak amacıyla bankaya vermek için —- aradığında çekin yolculuk sırasında kaybettiğini, bütün aramalara rağmen bulamadığını, çek keşidecisinin hiçbir ticari ve hukuki ilişkisinin bulunmadığı, tanımadığı insanların eline geçtiğini mezkur çekin davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekilinin beyan dilekçesinde özetle;
Müvekkil dava konusu — durumundadır. Ayrıca — etmiştir. Davacıda dava dilekçesinde açıkça çeklerin çalındığını belirtmiştir. Davanın müvekkilime — hukuka aykırıdır. Şöyle ki; davacının —- ile — olduğunu iddia ettiği çeklerde müvekkil davalı lehdar olup, son hamil değildir. Kaldı ki müvekkil —- olmamakla— başka cirantalar da bulunmaktadır. İşbu nedenle davanın son hamile karşı açılması gerekirken müvekkile karşı açılması haksız ve hukuka aykırıdır. Müvekkilim çeki bankaya ibraz ettiğinde kendisine çek için ödeme yasağı olduğu bildirilmiş olup, bunun üzerine müvekkil—ilgili herhangi bir işlem yapmamıştır. Davacı aleyhine başlatmış olduğu bir icra takibi de bulunmamaktadır. Yargıtay tarafından verilen bir —–, çeke dayalı olarak takip başlatan —- dava konusu çekleri iktisap ederken kötüniyetli davrandığı veya —ağır kusurlu olduğu hususunda ileri sürülmediği gerekçesiyle reddine karar verilmiş, ilgili yerel mahkeme—edilmesi üzerine —— tarafından davanın husumet yokluğu yönünden usulden reddine karar verilmiştir haksız ve mesnetsiz işbu davanın reddine, yargılama ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce—— rapor alınmıştır. ——- tarihli bilirkişi ——defterlerinde dava dışı ————- alırken; dava dışı şirket yasal defterlerinde davalı .—— ——— tutarında —- gerçekleştirdiği, davaya konu olan çekin dava dışı şirket hesaplarında davalı ..—— işlenmiş olduğu, bu —— kaydının çekin ödemesine—– kaydı olduğu, çekin ödeme kaydı öncesi dava dışı şirket hesaplarında .——–borçlu olduğunun tespit edildiği sonuç ve kanaatine varmıştır.
DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ ve GEREKÇE:
Dava, 6762 sayılı TTK 704. maddesinde düzenlenen çek istirdat davasıdır.
Davaya konu çek hakkında——çekin zayi olmasından bahisle çek iptali davası açıldığı, mahkemesince—–, bankadan ——- cevabından çekin ibraz edildiği anlaşılmıştır. —- müzekkere yazılarak çekin ibraz görüntüleri istenilmiş ve kim tarafından ibraz edildiği araştırılmış, —— tarafından ibraz edildiği anlaşılmıştır. Mahkemesince davacı vekiline —– gelen yazı cevabı —– kesin süre verilmiş, verilen kesin sürede davacı tarafça mahkememizde çekin istirdatı davası açtıkları bu nedenle mezkur mahkemece davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Muhakeme aşamasında — yazılarak çekin ibraz görüntüleri istenilmiş ve kim tarafından ibraz edildiği araştırılmış, çekin lehdar sıfatı —- tarafından ibraz edildiği anlaşılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 792. Maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” TTK’nın 790. Maddesinde ” cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi,—— kendi hakkı müteselsil ve birbirine — anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır”. hükmü düzenlenmiştir.
Çek istirdatı davalarında davacı çekin yetkili hamili olduğunu , çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekir. Çeki elinde bulunduranın çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti yoktur, aksi düşüncenin kabulü çekin — vasfını ortadan kaldırır.
Tüm bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere dava; Davacının ticari alacağına karşın aldığı ve hamili bulunduğu keşidecisinin—– çekin kaybolması olayına konu edildiği, söz konusu kaybolan çeke ilişkin olarak 6102 sayılı TTK’nın ilgili maddeleri uyarınca iptali talebiyle—— dava açılmış,— içerisinde çeki elinde bulunduran ortaya çıktığından bu şahsa karşı istirdat davası açılması için davacıya süre verilmiş, istirdat davası da mahkememizde ikame edilmiş, yukarıda belirtilen ve yapılan yargılama sonucunda söz konusu kaybolan çeke ilişkin olarak davalı lehdar ile dava dışı keşideci—– arasında bir ticari —bulunduğu, davacının — — elde ettiğini daha sonra kaybolduğunu ileri sürdüğü çekin keşidecinin tanımadığı ve hiçbir ticari ilişkisi bulunmayan kişilerin eline geçtiğini ileri sürmesine rağmen bilirkişi incelemesi ile (dava dışı)—.. arasında ticari münasebetin bulunduğunun tespit edildiği, söz konusu kaybolduğu ileri sürülen çek hakkında keşideci şirketin ticari defterlerinde davalı ..— carisinde kaydedilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Çek TTK’nın 780/1-b maddesine göre kayıtsız şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi içerdiğinden sebepten mücerret bir borç ödeme aracı olduğuna ilişkin karine bulunmaktadır.
Bu karinenin aksinin iddia eden tarafından ispatlanması gerekir. Davalı süresinde cevap dilekçesi ile davacı iddialarını tamamen inkar ettiğinden ispat —davacıdadır.
Benzer konuya ilişkin——sayılı ilamında; “
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, dava konusu çalınan çeke ilişkin olarak davacı ve davalı arasında herhangi bir ticari münasebetin bulunmadığı, davacının zayi etmiş bulunduğu ve çalınan çekin davalıya dava dışı —ciro edilerek verildiği, davalının da söz konusu çeki dava dışı — iade ettiğini beyan ettiği, sözü edilen —-davacının da herhangi bir ticari münasebetinin bulunmadığı, dava konusu çekin meşru yollardan davalının eline geçmediği, davalının çeki edinmekte, iktisabında kötü niyetli olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu keşidecis——– numaralı —- meblağlı çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile çekin istirdadına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava, 6762 sayılı TTK 704. maddesinde düzenlenen çek istirdat davasıdır. Bu davada TTK 702. maddesi gereği ispat yükü çekin yetkili hamili olduğunu ve rızası dışında elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının davalının kötü niyetle çeki iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekir. Davalı, dava konusu çekin elinde olmadığını, çeki kendisine ciro eden—- adlı kişiye geri verdiğini savunduğuna ve çeklere ilişkin zayi nedeniyle iptal davası açılmış olması, tek başına, çeki elinde bulunduranın çeki kötü niyetle iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu olduğunu göstermeyeceğine göre, mahkemece bu savunma üzerinde durularak HMK 125. madde uyarınca davanın, davalının çeki teslim ettiğini iddia ettiği — yönlendirilmesi ve davacının çeki elinde bulunduran—– kötü niyetle çeki iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerektiği halde, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.” şeklindeki açıklamalarının — ispat yükü çekin yetkili hamili olduğunu ve rızası dışında elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup davalı hamilin kötü niyetle çeki iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerektiği değerlendirilerek davacının davalı hamilin kötü niyetle çeki iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu ispatlayamaması karşısında aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 44,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 10,00 TL harcın davacıya İADESİNE,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiği için karar tarihinde yürürlükte bulunan—-göre tespit edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
5-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatırana İADESİNE,
Dair, davalı vekilinin yüzüne karşı, davacı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.