Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/25 Esas
KARAR NO : 2023/36

DAVA : Menfi Tespit Davası (Çek İptali)
DAVA TARİHİ : 17/12/2018
KARAR TARİHİ : 17/01/2023
Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesi mahkememiz esasının yukarıda belirtilen sırasına kaydedilip incelendi
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dilekçesinde özetle;—– plakalı araç alımı için verilen davacıya ait çeklerin, araç satışı gerçekleşmediği, fatura edilmediği ve davacı firmanın da faturalandırmadığı için iadesinin istendiği, —–.Noterliğinin 14.11.2018tarihli—— yevmiye numaralı ihtarname ile talep edilmesine rağmen aracın faturaşının davacı şirkete kesilmediği ve çeklerin ciro edilerek tedavüle sokulduğu, bu konuda——-soruşturmanın başlatıldığı, karşılığında hiçbir satış gerçekleşmeden ve faturalandırılmadan davacıya ait çeklerin kullanıldığı, davacının büyük bir zarara uğratıldığı beyan edilerek, alınan çekler karşılığında satışı gerçekleştirilmeyen ve faturalandırılmayan araç ile ilgili davacı rızası dışında kullanılan —–09,01.2019 tarihli ——seri nolu 15.000,00 TL. Bedelli,——28.02.2019 tarihli——seri nolu 15.000,00 TL. bedelli, —— 31,03.2019 tarihli——seri nolu 15.000,00 TL. bedelli, —–30.04.2019 tarihli—— seri nolu 15.000,00 TL. bedelli ve —— 30.04.2019 tarihli —— seri nolu 15.000,00 TL. bedelli 5 adet çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen herhangi bir cevap verilmediği görülmüştür.
DELİLLER:
——28/02/2019 tarihli yazı cevabı, —–esas sayılı icra takip dosya sureti, —— 17/10/2019 tarihli yazısı, ——24/10/2019 tarihli —— formlarına ilişkin yazı cevabı, Bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.26/03/2019 tarihli ara karar ile dosyanın bir mali müşavir bilirkişi ile Borçlar hukuku ihtilafından kaynaklı nitelikli hesaplamalar konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek bilirkişi raporu alınması yönünde ara karar kurulmuş ve 26/07/2019 tarihli bilirkişi raporu mahkememize teslim edilmiştir.Bilirkişi raporunda özetle; Tarafların beyanları ve delilleri ışığında, belgelerin tüm hukuki değerlendirme ve takdiri Sayın Mahkemenizin görev alanına ait olduğu işaret edilmek suretiyle; davacı yanca ispat külfeti yerine getirilmediğinden çeklerin bedelsizliğine karar verilemeyeceği yönünde tespitte bulundukları görülmüştür.
09/09/2021 tarihli ara karar ile dosyanın bir mali müşavir bilirkişi konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek bilirkişi raporu alınması yönünde ara karar kurulmuş ve 14/10/2021 tarihli bilirkişi raporu mahkememize teslim edilmiştir.Bilirkişi raporunda özetle; 01.10.2021 günü saat 10:00’da bilirkişi incelemesine esas olmak üzere mahkeme salonunda hazır bulundurulması yönünde karar kurulduğu, tarafların yerinde inceleme talep etmeleri halinde defterlerin bulunduğu yer ile incelemede muhatap alınacak kişi iletişim bilgilerinin 2 haftalık süre içerisinde yazılı olarak beyan edilmesi yönünde karar kurulduğu, buna karşın belirlenen gün ve saatte her iki tarafın da defterlerini mahkeme salonunda hazır bulundurmadığı ve ayrıca yerinde inceleme de talep etmediği görüldüğünden taraf ticari defterleri nezdinde inceleme yapılamadığı, Davacının dava dilekçesinde ilgili çeklerin davalıya araç teslimi için verildiğini, 25.02.2019 tarihli beyan dilekçesinde ise çeklerin mobilya tadilat tasarımı için verildiğini beyan ettiği ancak anılan hususları destekler nitelikte dosya kapsamından herhangi bir tespitin yapılamadığı, Huzurdaki davaya konu —– sıra numaralı çeklerin davacı tarafından davalıya keşide ettiği, davalının da dava dışı firmalara ciro ettiği, bu itibarla çeklerin ciro silsilesinde kopukluk olmadığının anlaşıldığı, dava konusu diğer —–sıra numaralı çek kopyalarının dosya içeriğinde görülemediği—– tarafından gönderilen müzekkere cevabı ile ——-Esas sayılı dosyasından —— sıra numaralı 15.000 TL bedelli çek ile ——sıra numaralı 15.000 TL bedelli çeklerin ödenmediğinin anlaşıldığı, Davacının davalıdan aldığı herhangi bir fatura tutarına ——beyannamesinde rastlanılmadığı, Huzurdaki dava konusu uyuşmazlıkla ilgili taraflar arasında akdedilmiş herhangi bir sözleşmenin bulunmadığı, davacının dava konusu çeklerle ilgili borçlu olmadığını ispatla yükümlü olduğunun anlaşıldığı, İşbu raporda yer verilen tüm tespit ve değerlendirmeler neticesinde dava konusu çeklerin iptal edilip edilmeyeceği ile ilgili nihai değerlendirmenin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu şeklinde tespitte bulunduğu görülmüştür.
DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ ve GEREKÇE:
Dava, kambiyo senetlerinden kaynaklı borçlu olmadığının tespiti ve çek iptali ilişkindir.
Davacı taraf, —— plakalı araç alımı için çeklerin verildiği,, araç satışı gerçekleşmediği, fatura edilmediği ve faturalandırmadığı için iadesinin istendiği,—– 14.11.2018tarihli——yevmiye numaralı ihtarname ile talep edilmesine rağmen aracın faturasının davacı şirkete kesilmediği ve çeklerin ciro edilerek tedavüle sokulduğu, satışı gerçekleştirilmeyen ve faturalandırılmayan araç ile ilgili verilen çeklerin iptalinin talep edildiği, dava dilekçesinde zayi iddiası bulunmadığından davacı tarafa açıklama yapması için süre verildiği, mahkememizce ön inceleme duruşmasında hukuku nitelendirmenin davacının çeklerden dolayı davalıya borçlu olup olmadığının tespiti ve çeklerin iptali gerekip gerekmediği olarak yapıldığı, davacı tarafça yapılan açıklamada davanın menfi tespit davası olarak açıldığının beyan edildiği, mahkememize açılan davanını davaya konu çeklerden dolayı menfi tespit ve çeklerin iptali davası olduğu anlaşıldığı,Dosya içeriğinden;Dava konusu —– ait 09.01.2019 tarihli—— seri nolu 15.000,00 TL. Bedelli çekin davacı tarafça ödemesi yapılarak yetkili hamilden teslim aldığı,Dava konusu—— ait 28.02.2019 tarihli—–seri nolu 15.000,00 TL. Bedelli çekin dava dışı —— tarafından—— Esas sayılı icra takibine konulduğu,
Dava konusu —–ait 31.03.2019 tarihli—–seri nolu 15.000,00 TL bedelli çekin bankanın yazı cevabından 01/04/2019 tarihinde ——Tarafından ibraz edildiği ve çek asılının iade edildiği,
Dava konusu—–ait 30.04.2019 tarihli —–seri nolu 15.000,00 TL. bedelli ve 30.04.2019 tarihli ——seri nolu 15.000,00 TL bedelli çeklerin ibraz edilmediğinin anlaşıldığı,
Mahkememizin 09/09/2021 tarihli duruşmasında taraflara ticari defter ve belgelerini ibraz etmeleri için kesin süre verildiği, taraflarca ticari defter ve belgelerin ibraz edilmediği, davacı tarafça mali müşavirlerinin covid olması nedeniyle defterlerini ibraz edemediği savunulmuş ise de inceleme günü öncesinde mazeret sunulmadığı, bilirkişi raporu tanziminden sonra sunulan mazeretin de belgeli olmadığından mazeretinin mahkememizce yerinde görülmediği ve mazeretin yargılamaya uzatmaya yönelik olduğuna ilişkin mahkememizde kanaat oluştuğu,
Menfi tespit davası, 2004 Sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Menfî tespit davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer; fakat takibe konu çek, kambiyo senedi vasfında olup illetten mücerret olduğu, bu durumda çek nedeni ile borçlu olunmadığına dair ispat yükümlülüğünün davacıya ait bulunduğu, senede karşı senetle ispat kuralı gereğince, davacı borçlunun, takip ve dava konusu edilen çekin bedelsiz kaldığını yazılı delille kanıtlaması gerekmekte olup, buna ilişkin bir delilin dosya içerisinde yer almadığı gibi davacı tarafça dava dilekçesinde yemin deliline de dayanılmadığı, davacının iddiasını yazılı delille ispatlayamadığı, senede karşı ileri sürülen hukuki işlemlerin HMK madde 200’deki düzenleme uyarınca senetle ispatı zorunlu olduğundan davacının üzerine düşen senedin bedelsiz olduğun ilişkin ispat yükümlülüğünü yerine getiremediği, dava dilekçesinde araç satışının yapılmadığı iddiasıyla çeklerin bedelsiz kaldığı iddia edilmiş ise de davanın aşamalarında davacı tarafça çeklerin mobilya tadilat tasarım için verildiğinin beyan edildiği, davacı tarafın iddialarını dava dilekçesinde belirtebileceği, çeklerin mobilya tadilat tasarım için verildiğinin beyan edilmesi iddianın genişletilmesi niteliğinde olduğu, vakıalar hakkında isticvap yapılabileceği ve iddianın genişletilmesi niteliğinde anlaşılmakla davacı vekilini isticvap talebinin yerinde görülmediği, davacı çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığını yazılı delille ispatlanmadığı anlaşıldığından açılan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Mahkememize açılan menfi tespit davası ve çek iptali davasının REDDİNE,
2- Peşin alınan 1280,82 TL harçtan alınması gerekli 179,90 TL peşin harcın düşümü ile Hazineye irat kaydına, bakiye kalan 1.100,92‬ TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA ,
4-Davacı tarafça peşin yatırılmış olan gider avansından artan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,Dair; Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olduğuna dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.