Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 2022/72 E. 2023/219 K. 31.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/72 Esas
KARAR NO: 2023/219
DAVA: Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 21/03/2022
KARAR TARİHİ: 31/10/2023

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;

Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla;
Müvekkilinin —- yılından bu yana—— markası ile——üretimini, satışını ve pazarlamasını yaptığını, müvekkilinin —– numaralı tescilinin bulunduğunu, müvekkilinin tescilinin —- tarihinde geçersiz olduğunu, davalı tarafın ——— ismiyle faydalı model başvurusu yaptığını, —- tarihinde buluşun yenilik vasfı taşımadığının tespit edilmesi üzerinde İstemlerde değişiklikler yapılarak——– numarası ile tescil ettirildiğini, söz konusu faydalı modelin hükümsüz olduğunu, davalının faydalı modelinin yenilik unsuru taşımadığını, başvuru sahibinin faydalı model başvurusundaki niteliklere uygun olarak üretim yapmadığını, davalı tarafın kötü niyetli olduğunu, müvekkilinin üretimini ve satışını yaptığı ürünlerin davalı şirketin faydalı model belgesine tecavüz etmediğini belirterek; davalarının kabulüne, davalı şirket adına ———–isimli faydalı modelin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, hükümsüzlük kararı verilmesinin herhangi bir nedenle mümkün olmaması halinde müvekkilinin üretimini ve satışını yaptığı ——– ürünlerinin davalı şirketin faydalı model belgesine tecavüz niteliği taşımadığının tespitine, dava süresince müvekkilinin satışlarının durdurulmaması, maddi ve manevi itibarının zedelenmemesi amacıyla davalının faydalı model belgesinin müvekkiline karşı ileri sürülmesinin tedbiren durdurulmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla;
HMK’nın 111. Maddesinin 2. Fıkrasına göre davacının feri talebi olan menfi tespit talebi hakkında bir yargılama veya değerlendirme yapılabilmesi için asli talebi olan hükümsüzlük davası hakkında davanın esası yönünden davanın reddine karar verilmelidir. Mahkeme, davacının asli talebinin esastan reddine karar vermedikçe, fer’î talebini inceleyemez ve hükme bağlayamaz.sayın mahkemeniz tarafından görevlendirilen bilirkişi tarafından hazırlanan———— tarihli rapora bakıldığında davacının feri talebi olan menfi tespit davası hakkında değerlendirme yapıldığı, davacının hükümsüzlük davası hakkında herhangi bir teknik değerlendirilmeye yer verilmediği bu yolla HMK’nın 111. Maddesinin 2. Fıkrasındaki emredici kanun hükmünün ihlal edildiği anlaşılmaktadır.Sayın Mahkemeniz davacının feri talebini değerlendirmekle kalmamış, henüz ön inceleme aşaması tamamlanmadan tahkikata ilişkin bilirkişi raporu alınmasına karar vermiştir. Sayın Mahkemeniz tarafından verilen bu karar HMK’nın 137. Maddesinin 2. Fıkrasındaki emredici hükme aykırıdır.Davacı şimdiye kadar dosya mevcuduna müvekkil adına tescilli faydalı modelin hükümsüz kılınmasına sebep olacak yenilik unsuru içermeme özelliğine ilişkin eski bir tarihli buluş örneği ibraz etmemiştir.Müvekkilimiz adına tescilli faydalı model belgesinde tarif edilen ürün, üretim tekniği kullanılan malzemeleri ile bir bütün olarak değerlendirildiğinde——üzerinde daha önceden yapılmamış yahut tarif edilmemiş özgün nitelikte bir buluştur. Faydalı model belgesinde zikredilen yenilik unsurları bütün olarak değerlendirildiğinde özellikle şifalı taşların insan sağlığına olan pozitif etkisi ve ürünün üretim tekniğinde yapılan iyileştirmeler ve geliştirmelerle tam anlamıyla yenilik unsuru sağlanmıştır. Somut olayımızda davalının —- isimli ürününe ilişkin —– görevlendirilen bilirkişiler tarafından yapılan teknik incelemede ——— ağırlık unsurunun iki ——–arasına yerleştirilen ———-marifetiyle gerçekleştirildiği ve bu ürünün üretim tekniği itibariyle müvekkil şirket adına tescilli ——–no.lu faydalı model belgesi ile korunan buluştaki istem ——– de belirtilen ve tarifnamede tanımlana iki —- arasına ———– ve böylece ——-sağlanmaya çalışılması tekniğinin bire bir aynısı olması sebebiyle faydalı model belgesinden kaynaklanan haklara tecavüz ettiğini ortaya koyduğunu belirterek; müvekkili adına tescilli faydalı model belgesi yenilik unsuru içerdiğinden ve davacı tarafından bunun aksi somut delillerle ispat edilemediğinden hükümsüzlük davasının reddine, davacının feri talebine ilişkin dosyada alınan bilirkişi raporu hükümsüz olup,———— D.İŞ Numaralı dosyada alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, davacının ürünün, müvekkil şirketin faydalı model belgesinden kaynaklanan haklarına tekniğin aynen kullanılması yoluyla tecavüz ettiği açık olduğundan feri davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK :
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın davalı adına tescilli —— tescil numaralı faydalı modelin yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik özelliğinin bulunup bulunmadığı, bu nedenle hükümsüzlüğüne karar verilip verilemeyeceği, davacının —–markalı ağırlıklı battaniye ürününün davalının faydalı modelinin koruma kapsamında kalıp kalmadığı, davalının faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüz teşkil edip etmediği noktasında toplandığı anlaşılmıştır.

UYUŞMAZLIK HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER:
1—— dosyasında alınan heyet raporunda özetle; Tespit talep eden yanın—- numaralı —-başlıklı faydalı model belgesinin —– nezdinde tescilli olduğu tespit edilmiştir. Her ne kadar ——-olarak tanımlandırılmışsa da;—– MARKALI ÜRÜNDE; —— içerisine —– düzeydeki —- yerleştirilerek —–sağlanmaya çalışıldığı tespit edilmiştir. ——- MARKALI ÜRÜNDE ; —- arasına konumlandırılmış —– içine yerleştirilmiş —-düzeydeki —– —- sağlanmaya çalışıldığı tespit edilmiştir. Her iki üründe de tespit talep eden yanın ———no.lu faydalı model belgesi ile korunan buluştaki istem ——de belirtilen ve tarifnamede tanımlana iki —— arasına ———yerleştirilmesi ve böylece eşit ağırlık sağlanmaya çalışılması tekniğinin AYNEN KULLANILDIĞI ve bu nedenle tespit talep eden yanın ——-no.lu faydalı model belgesinden kaynaklanan haklarına tecavüz teşkil ettiğine dair görüş bildirmişlerdir.
2-Dosyaya ——— getirtilmiş olup, incelendiğinde; —— faydalı modelin —– tarihinde davalı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
3——— kaydı dosya içerisine getirtilmiş olup yazı cevabında, —- tarihinde davalı şirket adına, — tarihinde davacı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
4-Mahkememizce ihtiyati tedbirin değerlendirilmesi yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmış patent uzmanı ———– tarihli bilirkişi raporunda; davalıya ait faydalı modelin – bağımsız diğerleri bağımlı olmak üzere — istemi bulunduğu, -numaralı bağımsız istemde koruma altına alınan —— unsurunun veya eşdeğerinin davacı tarafından dosyaya ibraz edilen ve incelenen ——— marka yorganda bulunmadığını, davacının ürününde cam küreciklerin mevcut olduğunu, bu nedenle davacının ———— marka —- ürününün, davalıya ait ———- belgesine doğrudan veya eşdeğer yoluyla tecavüz etmediğine dair görüş bildirmiştir.
5-Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, davalının faydalı modelinin yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik özelliğinin bulunup bulunmadığına dair davacı tarafça bildirilen internet linkleri ve deliller incelenerek, bu konuda ———- kayıtları üzerinde ve ——- re’sen de araştırma yapılarak, ayrıca davacıya ait ürün ile davalının faydalı modelinin istemleri karşılaştırılarak davacının ürününün davalının faydalı modelinin koruma kapsamında kalıp kalmadığına dair patent uzmanı —– malzeme mühendisi —- ve bilişim uzmanı —– tarihli heyet raporunda; —– no.lu faydalı modelin hükümsüzlüğü bakımından; —— no.lu istemlerin tekniğin bilinen durumunda yer alan ——– delilleri karşısında yeni olduğu, ——–no.lu istemlerin sanayiye uygulanabilir olduğu, ——- no.lu istemlerin açıklık kriterine sahip olmadığı, ———- no.lu istemlerin kapsam aşmama kriterine sahip olduğu, bu nedenlerle —— no.lu faydalı model için hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, ——–no.lu faydalı modele tecavüz bakımından; davacıya ait olduğu belirtilen ve mahkeme kalemine teslim edilen —– markalı ürünün—— no.lu faydalı modelin koruma kapsamı içinde olmadığı, bu nedenle tecavüz koşullarının oluşmadığına dair görüş bildirmişlerdir.

UYUŞMAZLIK HAKKINDAKİ YASAL DÜZENLEME:
Hümsüzlük halleri 6769 s. SMK’nın 44. Maddesinde;Faydalı modelin hükümsüzlüğü
Madde 144-(1) Aşağıdaki hallerde faydalı modelin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir: a) Faydalı model konusu, 142 nci maddede belirtilen şartları taşımıyorsa, b) Buluş 92 nci maddenin birinci fikrası uyarınca yeterince açıklanmamışsa, c) Faydalı model konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya faydalı modelin, 91 inci maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa. ç) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verileceği düzenlenmiştir. 6769 s. SMK Md.142(1) ve (2) kapsamında söz konusu —– yenilik bulunmaması ve Md. 142(1) kapsamında —- konusu buluşun sanayiye uygulanabilir olmaması; 6769 s. SMK Md.92(1) kapsamında —– konusu buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak şekilde yeterince açık ve tam olarak ——başvurusunda, tarifname, istemler ve tarifnamede veya istemlerde atıf yapılan resimlerle açıklanmamış olması veya (üü) 6769 s. SMK Md. 144(1)(c) kapsamında —— konusunun, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyor olması. Halleridir. Faydalı modeller için yenilik kriteri 6769 s. SMK’nın 83. Maddesinde açıklanmış, bu maddeye göre; Madde 83- (1) Tekniğin bilinen durumuna dâhil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir. (2) Tekniğin bilinen durumu, başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar. (3) Başvuru tarihinde veya bu tarihten sonra yayımlanmış olan ve başvuru tarihinden önceki tarihli ulusal patent ve faydalı model başvurularının ilk içerikleri tekniğin bilinen durumu olarak dikkate alınır.

G E R E K Ç E
Dava; davalı şirket adına —– ile tescilli —– faydalı modelin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini davasıdır.
Uyuşmazlığın belirlenmesinden sonra taraf delilleri toplanmış, —– buluş başlıklı —– tarihinde davalı adına tescilli olduğu, tescil sırasında————-koruma kapsamını belirleyen —–adet bağımsız istemi ve bu isteme bağlı olan ——- adet bağımlı istemi bulunduğu, bu taleplerin , En az bir – ——– sahip, bahsedilen dış ——- arasında konumlandırılmış —— katmanlar —-içeren —–olup, özelliği; bahsedilen katmanlar arasında konumlandırılmış üzerinde insan sağlığına ——içeren bir —–,—— içine —- yerleştirilmesi için —– yapıya sahip ——- üretim esnasında yüzeye —— üzerine vakumlama veya ——–ile iki katman arasına ——- hapsedilmesi neticesinde oluşturulan —– içermesi olduğu,——numaralı İstemin, İstemle uygun —– olup; özelliği; bahsedilen —- yerleştirilmesi ve sabit şekilde kalmasını sağlayan çoklu sayıda——- içermesi olduğu, —- numaralı istemin, İstem —- uygun —–olup; özelliği; bahsedilen —– içine——- yerleştirilmesi için —– içermesi olduğu, —- numaralı istemin, İstem —- uygun ——- olup, özelliği; tercihen —-şeklinde 10 cm veya farklı boyutlarda oluşturulmuş —- içermesi olduğu, – numaralı istemin, İstem —- uygun —– olup, özelliği; iki —- arasına,—- üzeri ——– olacak şekilde milimetrik boyutta yerleştirilen———- içermesi olduğu, alınan bilirkişi raporunda, kayıtlı ürünün, ——– teriminin net ve tam bir açıklamasının yapılmamış olduğu, ürün talep içeriğinden bu durumun açıklıkla anlaşılmadığı, açık ve belirli bulunmayan bu talebin yeni,lik içerdiğini kabul etmenin mümkün olmayacağı, —— numaralı ana talebin yenilik içermemesi ve diğer ——- talebin de bu talebe bağlı olması hususu dikkate alındığında ürünün yenilik içerdiğinden bahsedilemeyeceği, yine tarifnamede belirtilen ———- açıklanmaması sebebiyle açıklık kriterini de sağlamadığı, yine 6769 sayılı SMK’nın 144. Maddesine göre ilk başvuru sonrası başvuruda değişiklik yapılmak suretiyle ilk başvurunun dışına çıkılmaması gerekirken davalı tarafça başvuruda değişikliğe gittiği, bu haliyle dava konusu faydalı modelin yenilik şartını taşımadığı kabul edilerek hükümsüzlük şartlarının oluştuğu kabul edilmiş, davacı tarafın terditli talebinden bir numaralı talebi yönünden karar verildiği ve tecavüz talebi yönünden karar verilmesine gerek kalmadığı gözetilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KABULÜNE,
1-Davalı adına —— tescil numaralı————— özelliği bulunmadığından hükümsüzlüğüne,
2-Alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 189,15‬ TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
3-Davacı vekiline Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 25.500,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 80,70 TL başvurma harcı, 66,25 TL tebligat ve müzekkere ile 7.300,00 TL bilirkişi ücretinin ayrıca————– değişik iş dosyasında yapılan 263,50 TL tebligat ve 1.850,00 TL bilirkişi ücreti gideri ile toplam 9.560,45‬ TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık, istinaf başvuru merci mahkememiz olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 31/10/2023