Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO:2021/219 Esas
KARAR NO:2023/92
DAVA: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ:15/12/2021
KARAR TARİHİ:04/05/2023
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının —-yılında yayınladığı —–tarafından—– üstlenilen——– tarihinde yayımlanan —– izinsiz olarak ——, davacının————– geçmesine ve arabulucuya başvurmasına rağmen sonuç alamadığını, bu başvuru ve görüşmelerden sonraki bölümlerde davacı ile adeta dalga geçildiğini, müvekkilinin kişilik haklarının ihlal edildiğini, davacının —–mahlası ile ————– birisi olarak —-, bu —— pek çok—– —–çekildiğini, davacının izinsiz kullanılan —— konusunun;———– kaza sonucu—– kalır. ———kendisinden—– başka bir——— yapar. —— olarak görür. —— — öğrenerek —- almak ister. Diğer ——- istememesi ve sert tavrı ile karşılaşır.” olduğu, —— birebir —aktarıldığını, arada sadece ——- detaylarda bazı farklılıklar bulunduğunu,—— trafik kazası geçirdiği, — – sonucu — girdiği,— gibi — de, — yıl sonra —, ——-yanında olmadığı ve nerede olduğunu merak ederek sorguladığı, —– yanına geldiği ve ——– sarıldığı, ——-olduğu söylenerek duruma alışmasının sağlandığı, ——— aynen alındığı,—-, ——–sorguladığı ve bilmesi gereken bir şey olup olmadığını sorduğu, ————— arasındaki ——- aynı şekilde geliştiği, yine devamında aynen alınan —– göre, —- gitmek istediğini dile getirdiği ——–konuşmak için dışarı çıktığı, ——peşinden gittiği—–gerçekleştiği, ——- kurgusunda değiştirilenin————- olduğunu —-olduğunu, ardından aynen ——– çıkarak—– yerleştiğini, —— gelişmeler farklı olduğu için——- esnasında —- olduğunu bilmezken, ————— —olduğunu bildiğini,——– karşılaştığı ———aralarında tartışma geçtiği, gerek —-, gerekse —— —-, ——– mücadele ettiği, davacının——- aynen —— aktarıldığını, davalı ————- yana, —– müvekkilin haklarının ihlaline yönelik başvurusuyla —–geçildiğiğni, görüşmelerin devamında bu defa da ————-bölümlerinde telif hakları konusu işlenerek adeta müvekkili ve talepleri ile ——-geçildiğini, oysa davacının —- kullanıldığı —————- belirterek, tüm bu nedenlerle, davalıların TBK’nun 61. maddesi uyarınca mali ve manevi hakların ihlalinden müteselsilen sorumlu oldukları dikkate alınarak, fazlaya ilişkin tüm hak ve talepleri saklı kalmak kaydıyla; müvekkilinin eserinin izinsiz bir şekilde mali haklarının ihlalinin tespiti ile FSEK’nun 68/1. maddesi uyarınca tecavüzün ref’i ile varsayımsal bedelin tespiti ve üç katının müvekkiline ödenmesi amacıyla şimdilik 5.000,00-TL (belirsiz alacak) bedelin haksız fiil tarihinden itibaren avans faizi ile müvekkiline ödenmesine, müvekkilinin mali hakları ihlal edilmek suretiyle, davalıların elde ettiği kârın, varsayımsal bedelin üç katından fazla olup olmadığının tespiti ile aşan tutarın FSEK’nun 70/3. maddesi uyarınca 1.000,00-TL (belirsiz alacak) tutarında maddi tazminat olarak haksız fiil tarihinden itibaren avans faizi ile müvekkiline ödenmesine, müvekkilinin eserinin adı belirtilmeksizin, eseri izin alınmadan değiştirilerek umuma arz edilmesi ve eserden doğan diğer manevi haklarının ihlalinin tespiti ile FSEK’nun 67/1. maddesi uyarınca tecavüzün ref’i kapsamında, dizinin yayımlanmış ve yayımlanacak ilgili bölümlerinde müvekkilin ——————————– isimli eserinin kullanıldığını belirtir şekilde müvekkilin ve eserinin adına yer verilmesine, müvekkilinin eserden doğan manevi haklarının ihlal edilmesi nedeniyle FSEK ‘nun 70/1. maddesi uyarınca 20.000,00-TL tutarında manevi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren avans faizi ile müvekkiline ödenmesine, müvekkilinin eserinin adı belirtilmeksizin, izin alınmadan değiştirilerek umuma arz edilmesi ve eserden doğan diğer manevi haklarının ileride ihlal edilmesini önlemek üzere muhtemel tecavüz oluşturabilecek eylemlerin FSEK’nun 69. maddesi uyarınca önlenmesine, Mahkeme kararının FSEK’nun 67/2. ve FSEK’nun 78. maddeleri uyarınca, masrafı davalılara ait olmak üzere ilan edilmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı——- vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili —- yıllardır —- çeşitli————ile iştigal ettiğini, dava konusu edilen ——– de müvekkili şirketin ——- olduğu ve——-olup, —- konusunun davacı tarafça kendisine ait olduğu belirtilen —– içeriğinden epey farklı olduğunu, —- olan ————– hayatında yer alan —– birbirleriyle ilişkilerinin konu edildiği —-, ——- yeni bir ——- seyirci ile buluştuğunu, yani ———-sahip olduğunu, davacı tarafın ———— ————— aktarıldığına yönelik beyanlarının gerçeği yansıtmadığını,————-arasında herhangi bir benzerlik bulunmadığını,———–tamamen——- gördüğü —– olduğunu,——— ve ——– üç hafta önce yapıldığını, ———– sonucu —–, —— başladığında olayın —–geçmiştir ve bu süreçte ————- olduğu için —- olduğunu, aynı süreçte, ——— yokluğunda, ——– olan ——- evlendiğini, ———————gibi benimsemiş ve büyütmüş olduğunu, ——-tek yakınının —– olduğunu ve hastaneden —– çıkardığını, ———-yerleştiğini, zira, gidecek başka yeri olmadığını, —–, —— ilgili olduğunu,———-hepsisinin ——sürdürdüğünü, örneğin—- ———— geldiğini, ———— artık iyi bir kişilik olduğunu ve bu ————- tam tersi ve dolayısıyla devamı niteliğinde olduğunu,—–şaşırtmak olduğunu ve —- yarattığını, keza bunun ——– ilk defa yapılan bir durum olmadığını, —- oynayan, —– çıkan —– yaşadıklarını anlatan bir —-olduğunu, kaldı ki, bir çok ————–farklı bir hayata geçiş bölümlerinin sayısız kere yapıldığını, bunun —— has bir durum olmadığını ve örneklerin olduğunu, —– bölümünün ————– olurdu konusu üstüne —– olduğunu ve—– —- olduğunu, bu tarzın benzerinin ————–yapıldığını, davacı tarafça,—— yayınlanan————-aktarıldığı belirtilmiş ise de, söz konusu ——– hangi tarihte yayınlandığı ve davacının———-eserde hak sahibi olup olmadığı hususunun ispata muhtaç olduğunu beyan ederek, tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davalı ——vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili şirkete tebliğ edilen dava dilekçesinde Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 119/f maddesi gereğince bir dava dilekçesinde bulunması gereken hususlardan olan “iddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği” hükmüne riayet edilmediğini, dava dilekçesi kapsamında, davacının ileri sürdüğü hususların, kendisine ait olduğunu iddia ettiği ——– isimli roman ile huzurdaki davaya konu edilmiş televizyon dizisinin —— bölümünün olay örgüsünün bir kısmı arasında nasıl bir benzerlik ilişkisi kurulduğu ve dava dilekçesi kapsamında davacının davasının dayanaklarının anlaşılmadığını, davacının dava dilekçesindeki iddialarının hiçbirini HMK kapsamındaki ispat kuralları gereği ispat etmediğini, HMK’nın 190. maddesi uyarınca ispat yükünün iddia edilen vakaya bağlanan hukuki sonuçtan lehine hak çıkaran tarafa, yani bu durumda davacıya ait olduğunu, davacının, dava dilekçesi ile kayıp doğurucu bir fiilin varlığını ispat etmeksizin ve herhangi ciddi ve somut bir delil sunmaksızın, müvekkili şirketin kendisinin kişilik haklarını ihlal ettiğini iddia ettiğini, dava konusu yayında kişilik haklarının ihlal edici hiçbir unsurun söz konusu olmadığını, davacının ——– müvekkilinin ———– —, davacının dava dilekçesi ile ileri sürmüş olduğu ölçüde—– aktarıldığına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını, davacının hukuki dayanaktan yoksun dava dilekçesi ile ——–arasındaki benzerlikleri hiçbir şekilde ortaya koyamadığını ve iddialarının somutlaştırma yükümlülüğüne açıkça aykırı davrandığını, davacının tüm hukuk kurallarına aykırı olarak davaya konu dizinin ——— bölümlerinde telif hakkı konusunun işlenmesi sebebi ile kişilik haklarının ihlal edildiğini ileri sürdüğü ve davacının iddia ettiği bu kişilik haklarına yönelik ihlalin sadece ilgili bölümlerde konu edilen telif hakkı konusunun olduğunu ileri sürdüğünü, kişilik haklarının ihlaline sebebiyet veren hadiselere yer vermediğini, davacının kendisine ait olduğu iddia ettiği ——— müvekkili şirketin ———- davacının iddia etmiş olduğu şekilde bir benzerlik bulunmadığını, müvekkili şirketin davacının mali haklarına tecavüzünün söz konusu olmadığından davacının FSEK’nun 68/1. maddesi uyarınca varsayımsal bedelin üç (3) katı tutarında tazminat talep etmesinin mümkün olmadığını, müvekkili şirketin davacı tarafından iddia olunan, manevi hakları ile kişilik hakkının ihlal edilmesinden kaynaklı manevi tazminat sorumluluğunun bulunmadığını, ——müvekkili şirketin hakimiyet alanı dışında gerçekleştiğini, hatta müvekkili şirketin—— yapımına ilişkin sözleşmenin tarafı dahi olmadığını, dava konusu ——–, müvekkili şirket tarafından, diğer davalı——olan dava dışı üçüncü kişi ——-arasında imzalanan ——– uyarınca hazırlanarak müvekkil şirkete ait ——– ————, müvekkili şirketin Sözleşme’ye konu —- sadece——- olduğunu, bir diğer deyişle, Sözleşme’ye konu —– müvekkil —— olmadığını, yapımcı konumundaki diğer davalı——— müstakil——-olup, müvekkili şirket ile arasında hiçbir —-mevcut olmadığını belirterek, huzurdaki davanın müvekkil şirket açısından pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, haksız ve mesnetsiz davanın esastan da reddine, vekâlet ücreti ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davalıların davacıya ait ————isimli dizide izinsiz olarak ——– suretiyle FSEK’nun 68. ve 70. maddeleri uyarınca mali ve manevi haklarına tecavüz edildiği iddiasıyla açılan, maddi ve manevi tazminat davasıdır.
——— —- ilgili eser sahipliği belgesi sorulmuş, eserle ilgili herhangi bir kayıt bulunamadığı bildirilmiştir.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce davaya konu ————–dosya içine getirtilmiş, —– kaydı, davacının eserinin yayınlandığı bildirilen ——üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, ——- oluşan bilirkişi heyeti —- bilirkişi raporunda; —–yapılan incelemelerde; taraf vekillerinin ve davacının hazır bulunduğu sırada —– tarihinde yapılan incelemede ve gerek ——– üzerinde yapılan incelemelerde;——sitesinin,——– oluşturmak suretiyle siteye üye olanların——— altında ———– yazdıkları bir site olduğu, Mahkeme duruşma salonunda——- kullanıcı ————bilirkişi heyetinin ve taraf vekillerinin huzurunda———- oturum açtığının görüldüğü, taraf vekillerinin de hazır bulunduğu ve takip ettikleri işlemler sırasında, davacıya ait olduğu belirtilen ———- adresinde bulunduğu, —– ilk olarak —– tarihinde yayınlandığı, yazının——-, incelemenin yapıldığı gün itibari ile———- tarafından görüntülendiği,————- oluştuğu, davacı tarafça kullanıcı ——– girilmek suretiyle açılan ———- bulunduğu, adı geçen yazarın——- sitesine üye olduğu,—– hakkında yapılan yorumlara bakıldığında, ilk yorumların —–tarihinden itibaren, son yorumun — tarihinde yapıldığı, yapılan incelemede esinlenme ötesinde intihale neden olabilecek bir benzerlik bulunmadığı, intihal iddiasına gerekçe olarak sunulan benzerliklerin benzer pek çok eserlerde kullanılabilen genel ve harcıalem kurgusal özellikler olduğu, şikayete konu——-arasında esinlenme sınırını aşarak intihale neden olabilecek bir durumun olmadığı, benzer konuları işlemesi nedeniyle oluşan olağan ve makul bir benzerlik olduğu, davacının iddiasına gerekçe olarak sunulan benzerliklerin benzer diğer eserlerde de kullanılabilen genel kurgusal özellikler olduğu ve şikayete konu roman ile —-arasında intihali oluşturacak herhangi bir benzerlik ilişkisinin bulunmadığı ve davacı tarafın hak ihlali iddiasının bu aşamada şartlarının oluşmadığı, davacının eserinde ve davalının senaryosunda geçen olay ve olguların toplumda, sosyal yaşamda ve ortaya çıkan genel geçer nitelikte anonim unsurlar oldukları, olaylar, olgular, mahaller, genel fikir ve düşünceler, canlıların genel karakteristik özellikleri ve kamuya mal olmuş bu tür başkaca birçok anonim unsurun tek başına telif hakları bağlamında koruma bulmadığı, burada önemli olan hususun hususiyet arz edecek şekilde bunların ifade ediliş biçimi olduğu, davalının davacın eserinden intihal yapmadığına dair görüş bildirmişlerdir. Alınan bilirkişi raporu ve dosya kapsamı ile; davacıya ait dava konusu —— isimli———— konularak bir ——— olduğu göz önüne alındığında, belli bir fikri emek verilerek orijinal olarak oluşturulan, FSEK’nun 1/B ve 2. maddeleri kapsamında edebiyat eserleri kapsamında kalan bir eser olduğu, dava konusu ——————— tarihten ——— sitesinde davacı tarafça yayınlandığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafından dava konusu————– kendisine ait eserden intihal yapıldığı iddia edilmiştir.Davacının eserinde ana temanın geçirdiği—-sonucunda —————— sonra ayılması ve ———, başkası ile ——bu kadının annesi gibi —– öğrenmesi, ——– geri almak için mücadele etmesi olduğu, davalı —————– —- çıkan —– sonucunda —- girdiği, 5 yıl sonra uyandığında ——,—– şekilde———– bu —— öğrendiği,——-almak için mücadele ettiği tespit edilmiştir.
FSEK ile, FSEK’nun 1/B maddesinde belirtildiği şekilde sahibinin hususiyetini taşıyan anlatım şeklinin korunur. Bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilen işlenmeler ile diğer bir eserden esinlenilerek, ilham alınarak oluşturulan eserleri birbirinden ayırmak gerekir. Esinlenme için eser sahibinin izni gerekmez. Serbest kullanma hakkı mevcuttur. Zira sanat eserlerinin birbirinden etkilenmeden üretilmesinin düşünülemez. Bir eserin, diğerine düşünce yapısının yansıyıp, içeriğinin geçmediği durumlarda serbest kullanma söz konusudur. Somut olaya bakıldığında, davacıya ait eser ile dava konusu ———– karşılaştırıldığında; —— ——-kazası sonucu—– girmişken, ————- sonucu geçirdiğ——- görmektedir. ————- kendisinden ———- öğrenmektedir—- eden ———— başkasıyla olduğunu —– de ——— olduğunu anlamaktadır. Ancak, —— kendisinden—— itiraf etmesi ile öğrenmektedir. —– —–olduğunu bilmememkte,—— olduğunu —- öğrenmektedir.—— olduğunu bilmektedir.——— kendisinden olduğunu bilmemekte ve diğer —– olduğunu düşünmektedir. —— kendisinden olduğunu —– süre sonra ——-tarafından söylenmesi üzerine öğrenmektedir.– ise,——- olduğunu zaten bilmektedir. ——- ———- — kim olduğunu söyleyerek —— olmadığını bilmektedir. ——– — olduğunu bilmemektedir. —— yen—– bilmektedir. ——— —- daha sonra —— önceden tanıdıkları birisi olmayıp, ——— olarak işe başlayan birisidir. ——, —- ve —- de tanıdıkları bir kişidir. —— —-, —————-, başkasıyla —–kendisinden sakladığı ve tüm bunlara rağmen —– alması nedeniyle —–verememektedir. Oysa —— bu şekilde ——- bulunmamaktadır. ————. —– vermeyen birisi olarak işlenmiştir. Oysa ——-yaşlarında, daha önce de —– yapmış,————olarak işlenmiştir.
Bu farklılıklar nedneiyle davacının ——- herhangi bir benzerlik bulunmadığı, ——yapıları—– de —- olduğu, yaşanılan durumların da farklı olduğu,—— önceki —– olacak şekilde —- ——– ile birçok şeyin değiştiği ve —- önceki —–tam tersi — büründükleri, —— girdiği, dizide —– —- geçirdiği —– gördüğü —-girdiği, bu —— olarak izlenmesi ile de anlaşılacağı, davacının —– halinde olduğu süreye ve ——- mücadele etmeleri nedeniyle benzerlik iddiasında bulunulduğu,——- ——- sürekli bir şekilde işlenebilen, —— uzun süre —– kalması nedeniyle—– ve ——bu durumu —– herhangi bir özgünlük-hususiyet barındırmadığı, salt bu duruma dayalı olarak eserin izinsiz kullanımı iddiasında bulunulamayacağı, —– sonucu veya başka bir sebeple ———girmesi, yıllarca—–, —— değişikliklerin olması —- genel olarak ——– olduğu, —– hususiyetini taşıyan farklı eserler oldukları, davalıların davacının eserden kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz etmedikleri anlaşılmakla, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜ K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın REDDİNE,
Alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 444,02 TL harcın mahsubu ile bakiye 264,12 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davalı vekiline eserden kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz eidldiğinin tespiti ve ref’i davası için Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline FSEK’nun 68/1. maddesi uyarınca talep edilen tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline FSEK’nun 70/3. maddesi uyarınca talep edilen maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline FSEK’nun 70/1. maddesi uyarınca talep edilen manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacının tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 04/05/2023