Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2018/90 E. 2020/250 K. 15.12.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/90 Esas
KARAR NO: 2020/250
DAVA : Endüstriyel Tasarım (Tecavüzün Tespiti İstemli)
DAVA TARİHİ: 19/02/2018
KARAR TARİHİ: 15/12/2020
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının — üreticisi olduğu, ——- isimli——- tarihinde —- nolu tasarımı tescil ettirdiği,— isimli ——— tarihinde — numarası ile —— isimli ——- numaralı ————-tarihinde —- isimli ——– numaralı,— ettirdiği, ürünleri satışa arz ettiği, davalının davacıya ait ——- taklit ederek —- adıyla ,—- adıyla, ——- isimli —— isimli ———–adıyla piyasaya sürdüğü, —–üzerinden sattığı, bu şekilde davacının haklarına tecavüz ettiğini belirterek, davalının davacıya ait tasarımlarına tecavüz nedeniyle davaya konu ürünlerin üretimine başlandığından bu üretimin sürmesinin önlenmesi —- ve üretilerek piyasaya sürülen ürünlerin de el konularak kaldırılmasına —- fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak şartıyla tecavüzün işlendiği tarihten itibaren işleyecek avans faizi ile beraber——–manevi zararın tazminine, kararın masrafı davalıdan alınmak suretiyle tirajı en yüksek gazetelerden birinde yayınlanmasına karar verilmesini talep ve dava etniştir.
DAVAYA CEVAP / Davalıya usulüne uygun olarak tebligat yapılmış, davalı vekili cevap süresinin uzatılması için talepte bulunmuş, cevap süresinin uzatılmasına karar verilerek karar kendisine tebliğ edildiği halde süresinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davalı şirketin davacıya ait tescilli tasarımlarına vaki tecavüz ettiği iddiasıyla açılan, tasarım hakkına tecavüzün tespiti, önlenmesi ve kaldırılması ile maddi ve manevi tazminat davasıdır.
Dosyaya —- getirtilmiş olup, incelendiğinde; davacı —–numaralı çoklu —- tasarımların —- tescilli tasarımlar olduğu, başvuru ve tescil tarihinin —- olduğu, çoklu —- belgesindeki tasarımlar incelendiklerinde, —- nolu tasarımların ——- tasarımının her iki yanında yer alan — bağlantı öğeleri olduklarını, —-tasarımların —- tasarımda yer alan — olduklarının görüldüğü, Davacı——-numaralı çoklu —- belgesindeki tasarımların — sınıfında, tescilli tasarımlar olduğu, başvuru ve tescil tarihinin —- olduğu, davacı ——- numaralı ——- belgesindeki tasarımın —– sınıfında, tescilli tasarımlar olduğu, başvuru ve tescil tarihinin — olduğu, davacı———numaralı çoklu —- belgesindeki tasarımların —–sınıfında tescilli tasarımlar olduğu, başvuru ve tescil tarihinin —-olduğu görülmüştür.
Davacı vekili ——- tarihli dilekçesi ile; maddi tazminatın SMK’nun 151/2-b maddesine göre hesaplanmasını talep ettiğini bildirmiştir.
—– sayılı dosyasında dinlenen davacı tanığı —- beyanında; davacı şirkette çalıştığını,—– ürünlerin şirketin kendi tescilli ürünleri olduğunu—– davacıya ait bu ürünleri farklı isimlerle satışa sunduğunun tespit edildiğini, —— üzerinden satış yaptıklarını, davacının tasarımlarının aynılarını değişik isimlerle internette satışa sunduklarını, davacının tasarımlarına tecavüzün söz konusu olduğunu beyan etmiştir.
Davacı tanığı —- beyanında; kendisinin davacı şirkette —- beri çalıştığını, davalı firmayı da dava sürecinde tanıdığını, davacının yaptığı ürünlerin taklitlerini yaparak satışa sunduklarını, davacının ürünlerinin tamamının tescilli olduğunu, uzun yıllar bunların üretiminde ve tedariğinde çalıştığını, pazarlama bölümünün karşı firmanın bunları üretip sattığını tespit ettiklerini, kendisinin karşı firmanın —-sayfasında taklit ürünleri sattığını gördüğünü beyan etmiştir.
Davacının ihtiyati tedbir talebinin değerlendirilmesi için Mahkememizce dosya üzerinde ve davacı tarafça dosyaya sunulan tecavüze konu olduğu ürün görsellerinin yer aldığı —- üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, ——– hazırlamış oldukları — tarihli raporunda özetle; davacı tarafa ait—- numaralı —- tescili ile davalı tarafa ——- yer alan —— numaralı ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığını, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, davacı tarafa ait —- sitesinde yer alan —– numaralı ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığını, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, davacı tarafa ait —– numaralı tasarım tescili ile davalı ————- numaralı ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığını, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, davacı tarafa ait ———–arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığını, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, davacı tarafa ait —- numaralı tasarım tescili ile davalı tarafa ait ———– yer alan —– ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığını, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını beyan etmişlerdir.
Haksız fiil tarihinin tespit edilmesi için, davaya konu ürünlerin davalıya ait —– ilk olarak hangi tarihte yayınlandıklarının tespiti konusunda —– rapor istenilmiş, bilirkişinin —- tarihli ek raporunda özetle; ———- ile ilk yayınlama tarihinin sorgulamasının yapılabilmesi için yayınlanan sayfalarının adresinin gerektiğini, davalının ekran görüntüsü —- yer alan —- haricinde kök raporlarında bulunan diğer dört adet —-yayından kaldırdığının tespit edildiğini, bu sebeple sadece bu modele ait ——– adresi üzerinden sorgulama yapıldığını, raporun ikinci maddesinde açıklanan yöntem ile yapılan sorgulamada ise halen daha yayınlanmakta olan —– ilk yayın tarihinin çıkmadığının tespit edildiğini, bunun üzerine internet sitesinin —— bakıldığını, —- ——– yapılmış olduğunu, incelenen ———- atılmadığının tespit edildiğini, bunun üstüne sorgulamaların ——- incelemelerde; davacı tarafa ait — numaralı tasarım tescili ile davalı tarafa —- — numaralı ürünün incelenmesinde;—- yapılan incelemede en eski yayın tarihinin —olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafa ait —- numaralı tasarım tescili ile davalı tarafa ait —- sitesinde yer alan —— numaralı ürünün incelenmesinde; —- incelemede en eski yayın tarihinin — tarihi olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafa ait —- numaralı tasarım tescili ile davalı tarafa ——sitesinde yer alan —— numaralı ürünün incelenmesinde; —- yapılan incelemede en eski yayın tarihinin — tarihi olduğunun tespit edildiğini,———–modeli —– kaydının tutulmamış olduğunu, bundan dolayı ilk yayınlanma tarihi bilgilerine ulaşılamadığını beyan etmiştir.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden ve maddi tazminat hesabı yapılabilmesi için deliller toplandıktan sonra, Mahkememizce tekrar farklı bir bilirkişi heyetinden rapor istenilmiş,———hazırlamış oldukları—— tarihli raporda özetle; dava dosyasında bulunan belge ve bilgiler, tarafların beyanları değerlendirilmek suretiyle, nihayetinde bilirkişi göreviyle sınırlı olmaları üzerine; Mahkememizin talebi doğrultusunda, dava dosyası üzerinde yapılan sınırlı inceleme ve davalı defter ve belgeleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda; tasarımlar hakkındaki değerlendirmede; davalı tarafa ait —— tespit edilen —- ürün tasarımının davacı tarafa ait —- endüstriyel tasarımın koruma kapsamında olduğunu, davalı tarafa ait —— tespit edilen —— ürün tasarımının davacı tarafa ait ——— koruma kapsamında olduğunu, davalı tarafa ait —— tasarımının davacı tarafa ait —- koruma kapsamında olduğunu, davalı tarafa ait — sitesinde tespit edilen —-tasarımının davacı tarafa ait —– — koruma kapsamında olduğunu, davalı tarafa ait —- kodlu ürün tasarımının davacı tarafa ait —- —- olduğunu, Mali bilirkişinin değerlendirmesinde; davalının mali bilirkişiye sunmuş olduğu ——– davalının mükellefiyetliğini —- tarihi itibari ile kapattığının görüldüğünü, davalının dava döneminde elde etmiş olduğu hasılat ve karının; — yılında elde edilen hasılatın —- karın — olduğunu, — yılı elde edilen hasılatın — edilen karın — elde edilen hasılatın —– elde edilen hasılatın —- elde edilen karın — toplamda elde edilen hasılatın —- edilen karın toplamda —- olduğunu, davalının defter ve belgelerinin sadece dava konusu ürünü alış ve satışını tespit edecek şekilde ve düzeyde detaylı olarak tutulmadığını, davalı satış faturalarında dava konusu ürünleri ürün —— ile satmadığını, stok takibi yapmadığını, stoklarının görüleceği şekilde envanter beyan etmediğini, dolayısıyla ortalama alış ve satış fiyatları üzerinden hareket edildiğini ve hesaplama yapıldığını, ortalama fiyatlar üzerinden alım ve satım arasındaki farkın olumsuz/zarar olarak görüldüğünü, ortalama satışın——— olarak zararın gözüktüğünü, davalının defter ve belgelerinin sadece dava konusu ürünü alış ve satışını tespit edecek şekilde ve düzeyde detaylı olarak tutulmadığı dolayısı ile hesaplanacak tazminatın davalının toplam satışı üzerinden hesaplanmasının gerektiğini beyan etmişlerdir.
SMK’nun 55. maddesinde tasarım ——– olarak tanımlanmış, bu kanun uyarınca tescil edilmiş olması halinde tasarımın tescilli tasarım olarak korunacağı düzenlenmiştir. Yine SMK’nun 56. maddesinde, tasarımın yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunacağı, 58. maddesinde ise tasarım sahibinin, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabileceği düzenlenmiştir. SMK’nun 81. maddesinde de tasarım sahibinin izni olmaksızın bu Kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibariyle ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için önerilerde bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde —–alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak tasarım hakkına tecavüz olarak tanımlanmıştır.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında, davacı adına tescilli olan ait —- numaralı, ——— numaralı tasarımının koruma kapsamında kalan —- ürünlerinin davalı tarafa ait —— üzerinden satışa sunulduğu iddiasıyla dava açılmıştır. Alınan bilirkişi raporları ile, davalı tarafça————-tarihinde olmak üzere —- satışa sunduğu koltuklardan ————- kapsamında oldukları, aralarındaki küçük ayrıntıların ürünlerin farklı olarak algılanmasını sağlamadığı, davacının tasarımları ile davalının ürünleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığının tespit edildiği anlaşılmıştır. Tasarımların benzerliği değerlendirilirken seçenek özgürlüğünün de hesaba katılması gerekli ise de, davaya konu ürünler —— tasarımları olup, tasarımcının pek çok seçeneğe sahip olduğu, tasarımlar arasındaki benzerliklerin teknik zorunluluktan kaynaklanmadığı, davacıya ait özgün tasarımların birebir benzerlerinin farklı isimlerle davalı tarafça üretilip satışa sunulduğu, bu durumun davacının tasarım haklarına tecavüz niteliğinde olduğu, davacının SMK’nun 149. maddesi uyarınca bu tecavüzün önlenmesini ve ref’ini, ayrıca maddi ve manevi tazminat ile hükmün ilanını isteyebileceği, davalının ticari kayıtları üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda davaya konu olan ürünler için ayrı kayıtların mevcut olmaması nedeniyle tüm satışlarından elde edilen gelirin belirlendiği, bu nedenle mahkememizce TBK’nun 50. maddesi uyarınca maddi tazminatın belirlenmesi gerektiği, talep edilen —— maddi tazminatın tecavüz edilen tasarım sayısı, davalı şirketin cirosu ve ticari hacmine göre uygun olduğu, ayrıca davalının kusur derecesi, cirosu ve tarafların mali durumuna göre ——–manevi tazminatın da hakkaniyete uygun olacağı kanaatine varılmakla, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
Davalının ——— adlarıyla satışa sunduğu koltukların davacıya ait — tescil numaralı tasarımın — numaralı tasarımlarına,— numaralı tasarımın — numaralı tasarımına, —numaralı tasarımın — numaralı tasarımına ve—— numaralı tasarımına TECAVÜZ ETTİĞİNDEN, davaya konu bu ürünlerin ÜRETİMİNİN ÖNLENMESİNE ve ÜRETİLEREK PİYASAYA SÜRÜLEN ÜRÜNLERİN TOPLATILMASINA, karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınmak suretiyle İMHALARINA,
— maddi tazminatın ilk tecavüz tarihi olan —- tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile beraber davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
—–manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınmak suretiyle hüküm özetinin ——- yayın yapan tirajı en yüksek gazetelerden birinden bir kez yayınlanmasına,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,
Alınması gereken 1.024,65 TL harçtan peşin alınan 939,27 TL harcın mahsubu ile bakiye 85,38 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
Davacı vekiline tecavüzün önlenmesi davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalı vekiline manevi tazminat davasının reddedilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 10/2.maddesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
Davacı tarafından yatırılan 939,27 TL peşin harç ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 975,17 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 281,90 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 5.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.281,90 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%73) 3.856,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%27) 1.425,90 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davalı vekilinin yüzüne karşı, davacı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.15/12/2020