Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2018/80 E. 2019/252 K. 10.10.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

KARAR
ESAS NO : 2018/239 Esas
KARAR NO : 2019/250

DAVA : FSEK’ten Kaynaklanan Haklar Tecavüzün Tespiti ve Ref’i ile 68.Madde Gereğince Tazminat
DAVA TARİHİ : 31/12/2014
KARAR TARİHİ : 08/10/2019

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan FSEK’ten kaynaklanan haklara tecavüzün tespiti ve ref’i ile 68.madde gereğince tazminat davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının FSEK kapsamında eser sahibi olduğu ———- isimli karikatür eserinin davalıya ait —- dergisinde iki bölüm yayınlandığı, bundan sonra taraflar arasındaki bağlantının koptuğunu, müvekkilinin derginin sona erdiğini düşündüğünü, bu karakterin müvekkiline ait olduğunu, davalı belediyenin karikatür üzerinde bir mali hakkı olmaksızın karikatürü, eserin hususiyetini ve orjinalliğini de bozacak şekilde aynı dergide yayınlamaya devam ettiğini, ayrıca karakterin işlenerek maskotunun, peluş oyuncaklarının, animasyon filmlerinin yapıldığını, ———– karakterinin davalıya ait dergide, internet sitesinde, not defterleri üzerinde ve çeşitli kanallarda yayınlandığını, maskotların tanıtım faaliyetlerinde kullanıldığını, tüm bu kullanımlarda müvekkilinin eser sahibi olduğunun belirtilmediğini, eser üzerinde hak sahibi olan müvekkilinin çoğaltma, yayma, işleme, temsil, umuma iletim, manevi haklarının ihlal edildiğini, bu nedenlerle FSEK 68. madde uyarınca rayiç bedelin 3 katı üzerinden fazlaya dair talep ve dava hakkı saklı kalmak üzere 10.000,00 TL maddi tazminat ile 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline, FSEK 45/4 maddesi uyarınca müvekkilinin bilgisi olmadan karikatürün dergide kullanılmış olması ve bu derginin herhangi bir sayısından para almaması sebebiyle derginin son çıkan sayısı ve basım adedi tespit edilerek, mahkemece belirlenecek bir miktarın ödenmesine, müvekkili eserinin davalı belediye tarafından her türlü organizasyonda, bunlarda kullanılacak promosyon eşyasında, belediye haberlerinin yer aldığı mecmualarda ve yayınlarda halen kullanmakta olması nedeniyle tecavüzün tespitine ve ref’ine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; ——– ilk üç sayısında derginin metin yazarı ile birlikte çalıştığını, hizmet alımının davacının kendisinden değil dava dışı —— yapıldığını, anılan derginin ilköğretim okullarındaki çocuklar için çıkarılıp ücretsiz olduğunu, ticari amaç güdülmediğini, —–” karakterinin yeniden çizilerek davacının karakterinden farklılaştırıldığını, davacının çizdiği karakterin maskot olarak, anahtarlık üzerinde ve internet sitesinde kullanılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacıya ait ——isimli karikatürün davalı belediye tarafından izinsiz olarak kullanılması, çoğaltılması, yayınlanması, temsil edilmesi ve işlenmesi iddiası ile açılan FSEK’ten kaynaklanan haklara tecavüzün tespiti ve ref’i ile maddi ve manevi tazminat davasıdır.
Yapılan yargılama sonucunda Mahkememizin——————- Karar sayılı kararı ile, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, davacının FSEK kaynaklı haklarına tecavüzün tespit ve ref’ine, davacı eserinin davalı belediye tarafından her türlü organizasyonda, promosyon eşyasında, belediye haberlerinin yer aldığı mecmualarda ve yayınlarda kullanımın engellenmesine, davalı belediyeye ait dijital ortamdaki dergilerde eser sahibi bilgisinin eklenmesine, 130.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, karar Yargıtay————–Hukuk Dairesinin 19.03.2018 tarih, —- Karar sayılı ilamı ile mahkememizce tefhim edilen kısa kararın 4. paragrafında “140.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine dair hüküm tesis edildiği halde, gerekçeli kararın hüküm bölümünün 4. paragrafında 130.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine” dair karar oluşturulduğu, duruşmada tefhim edilen kısa karar ile gerekçeli kararın hüküm fıkrası arasında çelişki doğmuş olduğundan, kararın bu nedenlerle bozulmasına karar verilmiş, Mahkememizce bozmaya uyularak yargılamaya devam olunmuştur.
Davalı taraf savunmaları doğrultusunda delillerini dosyaya sunmuş, Kadıköy—– Noterliğin’ce düzenlenen ——— tarihli sözleşme incelendiğinde, —- ve davacı arasında sözleşme yapıldığı, davacının istisnasız tüm —– tiplemesi ile ilgili haklarını ——devrettiği, karşılığında 1.000,00 TL’nin kendisine ödendiğine dair sözleşme olduğu, ayrıca davacıya —— .sayısı için ödeme yapıldığı, ikinci ve sonraki sayılar için, sayı başına 2.500,00 TL’nin davacıya ödeneceği, dergi ile ilgili çalışmaları davacının yapacağı, …’nin başka bir gaye ile kullanmaları söz konusu olduğunda ——telif hakları için noterden devir sözleşmesi muvafakatname karşılığında davacıya 3.000,00 TL, —- 1.500,00 TL ——– ödeme yapacağına dair tarihsiz el yazılı bir sözleşme daha yapıldığı, sözleşme altında davacı,——–dilmiştir.
Davacı vekili 21/03/2016 tarihli ıslah dilekçesi ile;130.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı tarafından dosyaya sunulan ödeme belgeleri incelendiğinde, —– ibaresiyle 12/03/2010 tarihli ve 17.700,00 TL bedelli, —– tarafından …ne kesilen faturada —– adının mevcut olduğu,——- faturası ibaresiyle 22/04/2010 tarihli ve 35.400,00 TL bedelli, ——– Tarafından davalı belediyeye kesilen fatura olduğu, —–sayı faturası ibaresi ile 18/06//2010 tarihli ve 34.515,00 TL bedelli, ———–. tarafından davalı belediyeye kesilen fatura olduğu,—— İçin düzenlenen 17/12/2010 tarihli —– bedelli, —— tarihli —– bedelli, 27/08/2010 tarihli 31.637,00 TL bedelli, 30/06/2010 tarihli 35.400,00 TL bedelli, —–traihli —-bedelli, —–tarihli —- bedelli, 25/05/2010 tarihli 31.860,00 TL bedelli, 27/04/2010 tarihli 46.152,00 TL bedelli, 22/04/2010 tarihli 70.305,00 TL bedelli, 29/03/2010 tarihli 17.576,00 TL bedelli, 24/03/2011 tarihli 35.152,00 TL bedelli ve 04/01/2011 tarihli 26.364,00 TL bedelli ödeme belgelerinin mevcut olduğu tespit edilmiştir.
——————Şirketi’nin ticaret sicil kaydı dosya içine getirtilmiş, incelendiğinde, tek ortağının —– olduğu anlaşılmıştır.
Davaya konu olan —–” karakterinin davalı tarafça kullanıldığı dergiler ve diğer deliller dosyaya sunulmuş, davanın aydınlatılması için bilirkişi raporu alınmış, bilirkişi raporunda, —– karakterinin FSEK madde 4.bent 7 kapsamında estetik değere sahip ve eser sahibinin özgünlüğünü yansıtan bir karikatür olduğu, bu kapsamda da güzel sanat eseri olarak FSEK kapsamında koruma altında olduğu, dosyaya ibraz olunan dergi örneklerinin incelenmesi neticesinde dergide “———— ” isimli bir çizimin yer aldığı , sayfaların sağ üst tarafından davacının isminin, diğer sol üst tarafında ise metin yazarı olarak —— isminin yer aldığı görülmekle, FSEK’nun 11. maddesi kapsamında çizgi romanda yer alan —–” karakterinin ve dergilerin diğer sayfalarında yer alan “—” karakterinin davacının eseri olduğu, davacıdan izin alınmaksızın 14 dergide, anahtarlık, maskot, not defteri ve çeşitli internet sitelerinde kullanıldığı, dosyaya sunulan sözleşmelere göre her bir dergi için 2.500,00 TL, farklı her kullanım için 3.000,00 TL’nin davacıya ödenmesi gerektiği, FSEK’nun 68. maddesi uyarınca üç kat tutarında telif bedeli talep edildiğinden her bir dergi için 2.500,00 TL’den hesaplanmak üzere 14 dergi için üç katı bedelin 105.000,00 TL, dört ayrı kullanım için her bir kullanım 3.000,00 TL’den hesaplanmak üzere üç katı kadar tazminata hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Eser sahiplerinin yarattıkları eserlerden kaynaklanan maddi ve manevi hakları bulunmakta olup, mali haklar eserin işleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, ve temsil hakkı, yayın hakkı, ve umuma erişilebilir kılma hakkı olarak sınıflandırılmıştır. Her ne kadar davacı ile dava dışı —— arasında—–” karikatürü ile ilgili tüm hakların —— devredildiğine dair Noter’de düzenlenmiş bir sözleşme ve tarihsiz el yazılı bir sözleşme mevcutsa da, FSEK’in 52. maddesi uyarınca eser ile ilgili mali hakların devri veya devrinin borçlanılmasına ilişkin sözleşmelerin yazılı olması ve mali hakların ayrı ayrı gösterilmesinin zorunlu olup, haklarının ihlal edildiğini savunan yazarın bu sözleşmenin geçersizliğini ileri sürme yetkisinin mevcut olduğu, dosyaya ibraz olunan tarihisiz sözleşmede —- dergisinin birinci sayısı için davacıya ödeme yapıldığı , davacıya sonraki her sayı için 2.500,00 TL ödeme yapılacağı , dergi ile ilgili çalışmaların davacı tarafından yapılacağı , davalı Belediyenin başka bir amaç için kullanması söz konusu olduğunda, —– karikatürünün telif hakları için noterden devir sözleşmesinin muvafakatname karşılığında davacıya ve —– ‘a , ——- tarafından ödeneceği hükümlerinin yer aldığı, sözleşmede davalı Belediye adına kimin imza attığı ve sözleşmede imzası olanaların Belediye adına imza atma hak ve yetkilerinin bulunup bulunmadığının anlaşılamadığı ve hangi hakların hangi süre ile devredileceği bilgilerinin yer almadığı, yine Noter’de düzenlenen sözleşmede de —- —— devredilen hakların tek tek sayılmadığı, bu nedenle davacı tarafından ——- karakterine ait hakların davalı Belediye’ye devredilmediği kanaatine varılmıştır.
Toplanan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı ile; davalı … Belediyesinin ——— karakterini —– dergisinin 3. ve devamı sayfalarında öncelikle aynen veya çok benzer şekilde kullanması nedeniyle FSEK’nun 22. ve 23. maddelerinde yer alan çoğaltma hakkı ve yayma hakkını ihlal ettiği, yine davalı Belediye tarafından web sitelerinde kullanılması nedeniyle umuma erişilebilme hakkını ihlal ettiği ,manevi haklara ilişkin olarak da davalı Belediyenin “——–” karakterini —- dergisinin çeşitli sayılarında değiştirerek kullanması nedeniyle FSEK’nun 16/1. maddesinde yer alan eserde değişiklik yapılmasını önleme hakkını ve ve karekterin davacının ismini belirtmeden derginin çeşitli sayılarında kullanması nedeniyle FSEK’nun 14. maddesinde düzenlenen eser sahibi olarak tanıtılma hakkını ihlal ettiği, bu nedenle davacının manevi tazminata hak kazanacağı, yine davacının mali haklarının ihlali nedeniyle FSEK’nun 68. maddesi uyarınca maddi tazminat isteminde bulunabileceği, maddi tazminat talebine esas olmak üzere, — karakterinin davalı Belediye tarafından maskot, anahtarlık, not defteri ve sanal ortamda 4 farklı şekilde kullandığı, buna ilişkin olarak her bir kullanım için telif ücretinin 3.000,00 TL den hesaplanmak üzere 3 katı bedel olarak 36.000,00 TL’nin ve ——- her sayısı için 2.500,00 TL ödeneceği ibaresi çerçevesinde 14 sayı için 3 katı bedel olan 105.000.00 TL talep edebileceği anlaşılmakla, davacı vekilinin 130.000,00 TL ıslah talebi doğrultusunda maddi tazminat isteminin kabülü ile davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, davacının —-” isimli karikatür eseri ile ilgili FSEK’ ten kaynaklanan haklarına davalı tarafça izinsiz kullanılmak suretiyle tecavüz edildiğinin tespitine ve tecavüzün ref’ ine, davacının eserinin davalı Belediye tarafından her türlü organizasyonda , promosyon eşyasında, Belediye haberlerinin yer aldığı mecmualarda ve yayınlarda kullanımının engellenmesine, davalı Belediyeye ait dijital ortamlardaki dergilerde eser sahibi bilgisinin eklenmesine, 130.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte, davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davacının 5.000,00 TL’lik manevi tazminat talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
2-Davacının —– isimli karikatür eseri ile ilgili FSEK’ ten kaynaklanan haklarına davalı tarafça izinsiz kullanılmak suretiyle tecavüz edildiğinin tespitine ve tecavüzün ref’ ine,
3-Davacının eserinin davalı Belediye tarafından her türlü organizasyonda , promosyon eşyasında, Belediye haberlerinin yer aldığı mecmualarda ve yayınlarda kullanımının engellenmesine,
-Davalı Belediyeye ait dijital ortamlardaki dergilerde eser sahibi bilgisinin eklenmesine,
4-130.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte, davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
-5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacının 5.000,00 TL lik manevi tazminat talebinin REDDİNE,
Alınması gereken 9.221,85 TL harçtan peşin alınan 2.391,55 TL harcın mahsubu ile bakiye 6.830,30 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına, (bozmadan önce davalı belediye adına vergi dairesine harç tahsil müzekkeresi olarak yazılan 7.513,40 TL harcın -tahsil edilmiş olması halinde- mahsubu ile bakiye 683,10 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davalıya iadesine)
Davacı vekiline ——— gereğince FSEK’ten kaynaklanan haklara tecavüz davası üzerinden takdir olunan 3.931,00 TL vekalet ücreti, maddi tazminat davası üzerinden takdir olunan 13.150,00 TL vekalet ücreti ve manevi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden takdir olunan 3.931,00 TL vekalet ücreti olmak üzere toplam 21.012,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalı vekiline—– reddedilen kısmı üzerinden takdir olunan 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından yatırılan 2.391,55 TL peşin harç (ıslah harcı dahil) ve 25,20 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 2.416,75 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 2.607,25 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%98) 2.555,10 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%2) 52,15 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 35,00 TL yargılama giderinin davanın red ve kabul oranına göre, (%2) 0,70 TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, bakiye (%98) 34,30 TL’nin davalı üzerinde bırakılmasına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde YARGITAY yolu açık olmak üzere açıkça okunup, usulen anlatıldı