Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/485 Esas
KARAR NO: 2021/207
DAVA: Endüstriyel Tasarıma Tecavüzün Önlenmesi ve Men’i ile Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 12/12/2018
KARAR TARİHİ: 18/11/2021
Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan endüstriyel tasarıma tecavüzün önlenmesi ve men’i ile maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkilinin tasarımcısı olduğu —-verilmiş olan tasarım tescil belgesindeki——— aracı olarak teşhir edilmeye başlandığını, yapılan araştırma neticesinde ilgili tasarımın davalılardan—- üretildiğini, satışa arz edildiğini, saklandığı ve nakil edildiğinin tespit edildiğini,——olduğunun belirtildiğini, müvekkiline ait tescilli ve hukuki koruma altında olan bir tasarımın hukuka ve hakkaniyete aykırı olarak davalılar tarafından ticari menfaat elde etmek amacıyla izinsiz olarak kullanıldığını, davalı — görüleceği üzere —- bulunduğunu, tescilli tasarım hakkını koruyan bu düzenlemelere rağmen bu —- pek çoğunda davaya konu tasarımın sergilendiğini, bu mağazaların kaçında iş bu tasarımın kullanıldığının tespitinin taraflarınca mümkün olmadığını, ancak örnek teşkil etmesi açısından —– dava konusu tasarımın sergilendiğini, davalılar iş bu haksız fili gerçekleştirmeseydiler müvekkilinin oldukça yüksek bir kazanç elde edecekken, mevcut durumda bu kazançtan yoksun kaldığını, ayrıca müvekkilinin emek ve zaman vererek, mesai harcayarak tasarladığı ve tescilini yaptırdığı tasarımın kendisinden izin alınmaksızın adeta çalınarak kullanılmasının davalı şirketlerin bu konuda vurdumduymaz ve umursamaz tavırları nedeniyle manen de büyük bir yıkıma uğradığını, emeğinin istismar edilmesinin psikolojik olarak da kendisini yıprattığını belirterek, bu sebeplerle öncelikli olarak davalının ilgili tasarımdan elde etmiş olduğu maddi kazancın ve davacının yoksun kaldığı kazancın tespitine, davalıların davacıya ait markaya tecavüzünün önlenmesine ve menine, davacının tescilli tasarımının kullanıldığı —- toplatılmasına, masrafı davalıdan alınarak hükmün tirajı —- —– biri ile ilanına, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik—- hesaplanacak — maddi tazminatın ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, —manevi tazminatın ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı—- vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili ile dava dışı —-anlaşmaya istinaden aralarında —-bulunduğu müşteriler için müvekkili şirketin kurumsal reklam ürünü hizmetlerinin verilmesi borcunu üstlendiğini, dava konusu —- tarafından tasarlanan ürünlerin projelerinin müvekkili şirkete—- gönderildiğini ve müvekkili şirket tarafından söz konusu ürünlerin üretilerek —– ilişkin görseller ve delillerin kendilerine tebliğ olmadığını, bekleme —— olarak müvekkili şirket tarafından üretimi yapılan ürünler arasında —- bulunduğunu ve bu üründen —– üretildiğini, ürüne ilişkin —-tarafından müvekkili şirkete gönderilen ——- sunduklarını, buna göre üretim talebinin —- yapıldığının görüldüğünü, dava dilekçesinde muhabere ile gönderileceği söylenen fotoğrafların hangi mağazalara ait olduğu taraflarınca bilinmediği gibi, varsa yukarıda belirtilenler dışındaki ürünlerle ilgili müvekkilinin bilgisi bulunmadığını, müvekkili şirket tarafından üretilen—- ürününün dava dışı—-olup, davacının tasarım hakkına yönelik bir aykırılık olduğunun tespiti halinde dahi müvekkili şirketin bu aykırılık ile ilgili bir kusuru bulunmadığını, müvekkili şirketin söz konusu ürünün kısmen veya tamamen takliti suretiyle meydana getirildiğini bilmediği gibi, bilmesi de gerekmediğini, söz konusu ürünün daha önce
üretimi yapılan, bilinir bir ürün de olmadığını, müvekkili şirketin —– beyanını esas alarak üretim yapmış olduğunu ve ürünler arasında iltibas olduğu sonucuna ulaşılsa dahi bu durumda sorumluluğun müvekkilline ait olmadığını, bu sebeplerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı —– vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili şirketin mağazalarının dış alanları için müşterilerinin —- arasında oluşan —–yansıtabilecekleri fotoğrafların çekilebilmesi amaçlı —- amacıyla, ortak çalışma yürüttüğü — çalışma yapılmasını talep ettiğini ve —–tasarımının çıkış noktasının müvekkilinin —- olduğunu, söz konusu tasarımın herhangi bir ticari işleme, ticari kazanç sağlama amacına konu olmadığını, hatıra fotoğraf çekmek amacıyla tasarlandığını, —–şeklinin harcıalem bir şekil olduğunu, söz konusu ——- kurulmasının mümkün olmadığını,—-olduğunu, davacının tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığını, bu sebeplerle haksız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacı adına tescilli —- konu ürünün davalılar tarafından taklit edilmek suretiyle kullanılması sebebiyle meydana geldiği iddia edilen tecavüzün önlenmesi ve men’i ile maddi ve manevi tazminata ilişkindir.
Dosyaya —-tarihinde davacı adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Yine —- markasının davalı —adına tanınmış marka olarak tescil edildiği, —- tarihinden beri tescilli olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, —- oluşan bilirkişi heyeti — havale tarihli raporda; davacı taraf adına tescilli —- tasarıma ait ürün ile davalı tarafa ait ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları yönünde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce davalı — vekilinin itirazları da incelenerek ve ayrıca davalı — numaralı markalar da incelenmek suretiyle davalı —kullanımının marka hakkına dayalı haklı bir kullanım olup olmadığına dair bilirkişilerden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, aynı bilirkişi heyeti —- tarihli ek raporda; davalı tarafın dilekçesinde belirttiği ve ürüne ayırt edici nitelik kazandırdığını beyan ettiği yapısal farkların dilekçe ekinde vermiş olduğu ürün görselinde yer aldığı, bununla beraber dava dilekçesinde sunulan ve kök raporda değerlendirmeye alınan davalı tarafa ait üründe yer almadığı, davacı taraf adına tescilli —- tasarıma ait ürün ile davalı tarafa alt ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları, davalı — kullanımının marka hakkına dayandırılamayacağı belirtilmiştir.
Maddi tazminat hesaplanması için davacıdan varsa—– sunması istenilmiş, ayrıca — ne kadar olabileceği sorulmuş, davacı taraf —- bulunmadığını belirterek sözleşme sunmamış, —- gelen cevapta ise cironun— talep edilebileceği belirtilmiştir. Mahkememizce tecavüzün başladığının iddia edildiği tarih olan—- arasındaki taraflara ait ticari defter ve belgeler incelenmek suretiyle davaya konu olan durak, bekleme alanı ürünü ile ilgili tarafların cirosu, ticari hacimleri dikkate alınarak lisans bedeline göre tazminat hesabı yapılması için muhasip bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş olup, davacı ve davalı —- kesin süreye rağmen ticari kayıtlarını sunmadıklarından, yalnızca davalı —-havale tarihli raporda; esasen lisans bedeline göre yapılacak hesaplamada davacının ve davalının satış hacimlerinin karşılaştırılarak / emsal lisans bedelleri ile tasarımın itibarı, başka lisans olup olmaması, tasarımın davalı satışları üzerinde etkisiyle elde edilecek tutarın belirlenen oran dahilinde lisans bedeline uygulanması sonucu tazminat hesabı yapılması gerekirken, davacı ve diğer davalı —- ticari defter ve belgeleri sunmamasının böyle bir karşılaştırmanın yapılamamasına sebep olduğunu, diğer davalı—– nezdinde yapılan inceleme ile ortaya çıkan mali verilerin davacı ile kıyaslanamayacak derecede yüksek olduğu, dava konusu tasarım ürününden kaç tane üretilip —– ne kadar ciro yapıldığı ve tasarımın —— etkisinin davalı —- defterleri ile kayıtlarından tespitinin mümkün olmadığı, önceki bilirkişi raporunun sonuç bölümünde———-numaralı tasarıma ait ürün ile davalı tarafa ait ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer algılandıkları” yönünde tespit yapılmış olup, bu sebeplerle lisans bedeline göre hesap edilecek maddi tazminatın davalının ticari defter ve belgelerinden hesaplanmasının mümkün olmaması nedeniyle ———- uygun bir tazminatın hükmedilmesinin Mahkemenin takdirinde olduğu yönünde görüş belirtmiştir.
——- tasarım —- bu kanun uyarınca tescil edilmiş olması halinde tasarımın tescilli tasarım olarak korunacağı düzenlenmiştir. —-sahibinin, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabileceği düzenlenmiştir. —– koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibariyle ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için önerilerde bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak tasarım hakkına tecavüz olarak tanımlanmıştır. ——– maddesinde tasarım hakkına tecavüz edilen tasarım sahibinin fiili tecavüzün olup olmadığının tespitini, muhtemel tecavüzün durdurulmasını, tecavüz fiillerinin durdurulmasını, tecavüzün kaldırılmasını, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabileceği düzenlenmiştir.
Davacıya ait tasarım tescil kaydı, davalı —– ait marka tescil kayıtları, davalılar tarafından kullanılan ürün görselleri, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile; davacı adına tescilli —–tarafından üretilip davalı—– —– olarak kullanıldığı tüm tarafların kabulünde olan ürünün de —– edilmiş—- biçiminde bir üst koruma ögesinden oluştuğu, bu ögelerin biçimleri, oranları, yerleşimleri ve birbiri ile ilişkileri sayesinde farklılaştıkları ve ayırt edici nitelik kazandıkları,—– numaralı tasarım tescilinde —- ——- oluştuğu, davalı tarafa ait ürünün,—-sahip olup, üst –olarak yukarı doğru belirli yüksekliğe kadar, ——ögesini yandan saran biçimde olduğu, her iki tasarımda da yer alan stilize ——ögesinin, oturma ögesinin içine girmekte olup, ön yüzeyinde görsel olarak tamamlandığı ve oluşan kesişmede oturma alanı oluşturduğu, — olduğu, —- numaralı tasarım tescilinde ——biçimindeki çevrenin et kalınlığının diğer üründen daha az olduğu, ——- tescilinde yer alan oturma alanının oransal olarak diğer tasarımdan geniş olduğu, karşılaştırılan tasarımları oluşturan ögelerin benzer biçim ve oranlarda oldukları, tasarımlar arasında bulunan farkların küçük ayrıntılarda olup, tasarımların bütüncül algılarına ayırt edicilik kazandırmadığı ve tasarımların benzer olarak algılandıkları, davalı ——– şeklinin mevcut olduğu, davalılara ait ürünlerde kullanılan —- davalı adına tescilli marka olsa da, —– kullanılmasının davalının kullanımının marka hakkından kaynaklanan kullanım haline getirmediği, zira davalılara ait ürünlerde —– planda olduğu, tasarımda ———-ögesinin yanı sıra davacının tasarımında da yer alan oturma alanının da mevcut olduğu, davalı —–kullanımının tescilli markalardan kaynaklanan hakları kapsamında kalmadığı, davalı —– bu ürünleri sipariş üzerine üretmiş olsa bile, basiretli bir tacir olarak tasarımın hak sahibini araştırmakla yükümlü olduğu, bu nedenle her iki davalının da olayda kusurlu oldukları ve davalıların eylemlerinin davacıya ait tasarımdan kaynaklanan haklarına tecavüz niteliğinde olduğu kanaatine varılmıştır.
Davacı ve davalı—— tarafından lisans bedelinin hesaplanabilmesi için incelenmesi gereken ticari defter ve belgeler dosyaya sunulmadığından ve lisans bedeli hesaplanırken sadece tasarım hakkı sahibinin cirosu, elde ettiği kazancın değil, davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine uygun bir bedelin belirlenmesi gerektiğinden, tasarım hakkına tecavüz nedeniyle davalıların ödemesi gereken lisans bedeli kesin olarak hesaplanamamıştır.
Davacı vekili —-kararını örnek olarak dosyaya sunmuş, bu kararda belirlenen tazminat tutarının dikkate alınmasını talep etmiştir. Karar incelendiğinde, davacı — tarafından davalı —- karşı davacı tarafından üretilen ——– davalı tarafça izinsiz kullanıldığı iddiasıyla dava açıldığı, davanın — ihbar edildiği, yapılan yargılama sonucunda; davacıya ait olduğu tespit edilen —– eserinin telif bedelinin —olarak belirlendiği ve — benzerlik oranına ve —— yapıldığına göre —– maddesi uyarınca üç katı kadar —- maddi ve —- manevi tazminata hükmedildiği tespit edilmişse de, her iki davanın konusunun aynı tasarım olup olmadığı kararın içeriğinden anlaşılamamış, ayrıca bu davanın —- kaynaklanan haklara tecavüz nedeniyle açılan bir dava olduğu, tazminatın hesaplanma usullerinin farklı olup, lisans bedeline göre tazminat hesabında tarafların cirolarının dikkate alınması gerektiği anlaşıldığından, davacı vekilinin bu talebi kabul edilmemiştir.
Davalı —- yaptığı, davaya konu tasarımın yalnızca—- amacıyla kullanıldığı dikkate alındığında, alanında oldukça tanınan bir şirket olan davalı—- tüm ticari faaliyetlerinden elde ettiği cironun lisans bedelinin hesabında dikkate alınamayacağı anlaşılmıştır. Bu nedenle maddi tazminatın — maddesi uyarınca mahkememizce hesaplanması gerekmiş, davalıların kusur dereceleri, davacının tasarımıyla ilgili hiç ——–verilmemiş olması, satış cirosunun bilinmemesi, tecavüzün devam ettiği süre, davalı —- ticari hacmi dikkate alınarak talep edilen — maddi ve —- manevi tazminatın hakkaniyete uygun olacağı kanaatine varılmakla, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
Davalıların davacıya ait—– numaralı——— tasarımına yaptıkları tecavüzün önlenmesine ve MEN’ İNE,
Davacının tescilli tasarımının kullanıldığı davalılara ait tanıtım malzemesi ve ürünlerin TOPLATILMASINA,
Karar kesinleştiğinde masrafın davalılardan alınmak suretiyle İMHASINA,
Karar kesinleştiğinde masrafı davalılardan alınarak hükmün tirajı en yüksek ——- kez ilanına,
—-maddi tazminatın ve ——manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
Alınması gereken 2.049,30 TL harçtan peşin alınan 1.024,65 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.024,65 TL harcın davalılardan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Davacı vekiline tasarım hakkına tecavüzün önlenmesi ve men’i davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalılar vekillerine manevi tazminat davasının reddedilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
Davacı tarafından yatırılan 1.024,65 TL peşin harç ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 1.060,55 TL harç giderinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 242,65 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 4.300,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.542,65 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%75) 3.407,00 TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%25) 1.135,65 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalılar vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 18/11/2021