Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2018/466 E. 2021/168 K. 05.10.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/466 Esas
KARAR NO: 2021/168
DAVA: Endüstriyel Tasarım Hakkına Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Ref’i ve Men’i ile Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ: 29/11/2018
KARAR TARİHİ: 05/10/2021
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan ——-hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, ref’i ve men’i ile maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının ————— üretimi yaptığını, davaya konu olan —– ürününün davacı şirket tarafından tasarlanarak—– —- ilk olarak kamuya sunulduğunu, ayrıca—- açıklamasıyla teşhir edildiğini, —-sayılı dosyası kapsamında davalının—-adresinde satışa sunulan ürünlerin bilirkişi tarafından incelendiğini, müvekkilinin —- satışa arz edildiği sonucuna varıldığını, —- ilk kez —–kamuya sunulmuş olması şartıyla tescilsiz olarak korunduğunu, müvekkilinin davaya konu —- ilk kez kamuya sunduğunu, taklitlerinin yapılmakta olduğunu, tescilsiz —–sahiplerinin tasarımın aynısının veya benzerinin kopyalanması halinde bu flili engelleme hakkına sahip olduğunu, davalı şirketin müvekkilinin ——hakkına tecavüz etmekte olduğunu, ürünün daha düşük fiyatla satılmasının müvekkilinin maddi kayıplara uğramasına neden olduğunu, haksız kazanç elde edildiğini, müvekkllinin potansiyel müşterilerinin de etkilendiğini, müvekkilinin manevi zararının da meydana geldiğini, ticari itibarının zedelendiğini, davalının eylemlerinin ——hakkına tecavüz yanısıra haksız rekabet teşkil ettiğini, davalının aynı sektörde yer aldığı göz önüne alındığında faaliyetlerinin etik dışı olduğunu, basiretli bir tacir gibi davranmadığını belirterek, davalı tarafından yapılan, davacının ——hakkına yönelik tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, refi ve devam edenler yönünden menine, tecavüz sebebiyle oluşan şimdilik — maddi ve—- manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya verilmesine, davalı aleyhine kararın masrafı davalıdan karşılanarak tirajı yüksek bir gazetede ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı taraf süresinde cevap dilekçesi sunmamış, davalı vekili dosyaya sunduğu dilekçesinde; müvekkil ürünü ile davacı tasarımı arasında herhangi bir benzerlik bulunmadığını, delil tespit dosyasından alınan bilirkişi raporunda, farklılıklar dikkate alınmaksızın inceleme ve değerlendirme yapıldığını, gerçek dışı bir değerlendirme olduğunu, müvekkiline ait ürünün kendine has ayırt edici özelliklerinin ve detaylarının bulunduğunu, piyasada yenilik ve ayırt edicilik özelliği olmayan bir modelin tescil edilmesinin iyi niyetli bir davranış olmadığını, tekel olup haksız kazanç sağlama amacıyla yapıldığını, davacının tasarımının yenilik ve ayırt edicilik vasıflarını haiz olmadığını, müvekkilinin haksız rekabette bulunmadığını, ürünlerin daha önce kamuya sunulmuş, tüketicinin gözünde yenilik ve ayırt edici özellik taşımayan tasarımlar olduklarını, davacı tarafın maddi ve manevi tazminata ilişkin istemlerinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu belirtmiş ve davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacıya ait tescilsiz ——- davalı tarafından kullanılması sebebiyle meydana geldiği iddia edilen —–hakkına tecavüz ve haksız rekabet nedeniyle davacının uğradığı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkindir.
Dosyaya —- getirtilmiş olup, incelendiğinde; —-numaralı — markasının — yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile —- devredildiği, bu devir işleminin —- bildirildiği ve halen bu şirket adına tescilli olduğu, davacı — markanın sahibi olduğu tespit edilmiştir.
Dosyaya —- kayıtları celp edilmiş olup, incelendiğinde; davalı —tarihinde, davacı — tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
Davacılar tarafından davalı aleyhine Mahkememizin—Değişik iş sayılı dosyası ile delil tespiti talebinde bulunulduğu, dosyada bilirkişi —– tarafından düzenlenen raporda; tespit talep eden tarafından ——- sonucunda, tespite konu — —- —- ilk defa tespit talep eden tarafından —- sunulduğu, yenilik kriteri içerdiği ve ilgili —– üzerinde —– hak sahibi olduğuna, tespite konu adreste yapılan inceleme sonucunda; aleyhine tespit istenen —– adresinde, tespit talep eden tarafın müktesep hak sahibi olduğu —- —— satışa arz edildiği yönünde tespit yapılmıştır. Alınan bilirkişi raporunun davalı tarafa tebliğ edilmesine rağmen rapora ve delil tespitine itiraz etmedikleri anlaşılmıştır.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden davacıya ait deliller toplandıktan sonra, davacının maddi tamzinatın —-uyarınca ——- bedeli üzerinden hesaplanmasını talep etmesi nedeniyle Mahkememizce, taraflara ait ticari kayıtlar ve dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, —- tarihli raporda; davacı ——— birbirleri ile birebir aynı olma derecesinde benzer oldukları, davaya konu tasarımın, dosya üzerinden yapılan incelemesinde, davacı —-Tarafından — tarihinde kamuya sunuldukları, davalı şirketin, inceleme dönemi olan —tarihleri arasında toplam —tutarında hasılat yaptığı, mahkemenin — tarihli müzekkeresine istinaden —tarafından gönderilen — tarihli cevabi yazıda, —–, davaya konu markanın cirosunun —-oranında olabileceğinin belirtildiği, bu durumda, marka hakkına tecavüzün koşullarının gerçekleştiğinin kabulü halinde, davalı/karşı davacı lehine hükmedilebilecek tazminatın tutarının —- olduğu yönünde görüş bildirmiştir.
Bilirkişi raporunda davaya konu —-ilgili ürünlerin satışından elde edilen cironun tespit edilemediği, ayrıca davalının inceleme dönemi içinde —- gelir elde ettiği tespit edilmesine rağmen tazminat hesabının —– üzerinde yapıldığı görülmekle; Mahkememizce tarafların yalnızca davaya konu —— ilgili ürünlerden elde ettikleri ciroları araştırılarak, her iki tarafın ciroları,—- miktarları da dikkate alınarak ve önceki rapordaki maddi hata da giderilmek suretiyle —— bedeli ile ilgili önceki bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti —- tarihli ek raporda; davacının—- dava dönemi hasılatı üzerinden —— bedeli hesaplanması durumunda davacının —- —- elde ettiği,—- lisans bedeli belirlenirken markasına tecavüz edilen davacının kazancı üzerinden hesap yapıldığında genellikle cironun —arasında bir oran uygulanmakta olduğu, bu kapsam da —-üzerinden hesap yapıldığında davalının davacıya ödemesi gereken ——–olacağı, bu hususun mahkemenin takdirinde olduğunu, tekstil bilirkişinin görüşüne göre dava konusu döneminde dava dosyasında yer alan —- yola çıkarak mağaza içinde yaklaşık — parça — olduğu, bu ürünlerin sadece —- adedinin davaya konu —— ürünü olduğunun anlaşıldığı, ancak—– yapmış olduğu inceleme ve hesaplamaya göre; “Dava dosyasında ürünün özellikleri incelendiğinde bu tarz ürünlerin üretiminin — farklı bedende yapıldığı bilinmektedir. — içinde tutulan tutanakta görüldüğü üzere —satıldığından yola çıkarak —üretildiği düşünülmektedir. — adetleri pek çok değişik sebepler ile değişiklik gösterebilmektedir. Ortalama bir üretim —— göre —–atılarak yapılırken, bu davaya konu ürünün — adedinin çok az olmasından yola çıkarak — —–atılarak —- yapıldığı sonucuna varılmıştır. —- sonucuna varıldığı, bu hesap ile mağazanın dava konusu ürünü sattığında elde etmesi muhtemel gelirin —-olduğu, —- bedeli oranı ile ilgili —–cevabi yazıda, —— bedelinin, davaya konu markanın satışından elde edilen cirosunun —oranında olabileceğinin belirtildiği, bu tutar üzerinden ödemesi gereken ——- bedelinin —- olacağı yönünde görüş bildirmişlerdir.
Davacı vekili —- havale tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini —– arttırdıklarını beyan etmiş, davalı vekili ise süresinde sunduğu ıslaha karşı beyan dilekçesinde, davanın kısmi dava olarak açıldığını, ıslahla talep edilen maddi tazminatın zamanaşımına uğradığını belirterek zamanaşımı itirazında bulunmuştur.
—- ise; tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının——- özelliklerinden kaynaklanan görünüm olarak tanımlanmış, —– tescilli olması halinde tescilli—– ilk kez —- kamuya sunulmuş olması halinde ise tescilsiz —–olarak korunacağı belirtilmiştir.
—-maddesinde —– korunabilmesi için yenilik ve ayırt edicilik niteliğine sahip olması gerektiği belirtilmiş, bir —–tescilli ise başvuru veya rüçhan tarihinden önce, tescilsiz ise kamuya sunulduğu tarihten önce dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o —–yeni kabul edileceği, —– sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edileceği, bir —– bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli —–için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, tescilsiz —–için tasarımın kamuya sunulduğu tarihten önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğunun kabul edileceği, ayırt edicilik niteliğinin değerlendirilmesinde, ——- geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesine bakılacağı belirtilerek yenilik ve ayırt edicilik özelliklerinin tanımı yapılmıştır.
Davalıya ait iş yerinde yapılan delil tespiti ile satışa sunulduğu tespit edilen—- davacıya ait —– daha önce kamuya sunulan ve ilk satışı —- davacı tarafından yapılan —- dışında aynı olduğu, kullanıcı üzerinde bıraktığı —— benzer olduğu yönünde olduğu, dava konusu—– koruma kapsamında kalan —-davalı tarafından —— tarihinde paylaşıldığı, davacıya ait —- ayırt edici özelliğe sahip, daha önce kamuya sunulmamış tescilsiz bir ——-olduğu, haklarının davacıya ait olduğu, davalının bu —-izinsiz şekilde kullanarak —- yapmasının davacının ——-haklarına tecavüz ve aynı zamanda haksız rekabet teşkil ettiği, davacının bu nedenle davalıdan maddi ve manevi tazminat talep edebileceği, dava dilekçesinde — maddi ve —-manevi tazminat talep edildiği, alınan bilirkişi raporu ile davalı tarafından—-olarak satışa sunulan dava konusu — beden olarak birden——yapılması nedeniyle dava —— talep edilen —— daha fazla maddi tazminat hesaplanmışsa da, davacının —- tarihli ıslah dilekçesine karşı davacı tarafından süresinde zamanaşımı itirazında bulunulduğu, davaya konu eylemin — tarihinde gerçekleştiği, tespit dosyasına göre, davacının faili ve zararı öğrenme tarihinin —tarihi olduğu, eldeki davanın ise — tarihinde açıldığı, —-hakkından doğan özel hukuka ilişkin taleplerde, zaman aşımı süresi için olay tarihinde yürürlükte olan —– gerektiği, maddeye göre zarar ve failin öğrenilmesinden itibaren iki yıl ve her halükarda —-içerisinde davanın açılması gerektiği, davacı taraf iddiasını aynı zamanda haksız rekabete de dayandırdığı, TTK’nın 60. maddesi uyarınca zaman aşımı süresi öğrenmeden itibaren bir yıl ve herhalde hakkın doğumundan itibaren—-yıl olduğu, görüldüğü üzere, gerek —–hakkına tecavüz ve gerekse haksız rekabet yönünden ıslah tarihi itibariyle yasada öngörülen dava açma sürelerinin geçtiği, ceza zaman aşımı süresinin uygulanamayacağı, zira eylemin — kapsamında suç oluşturmayacağı, bu nedenle ıslahla arttırılan kısım için zamanaşımının gerçekleştiği, talep edilen — maddi ve —manevi tazminatın davalının kusur derecesi, davaya konu tasarımın kullanıldığı ürün sayısı, tarafların —– dikkate alındığında hakkaniyete uygun olduğu anlaşılmakla, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
Davalının davacıya ait tescilsiz tasarımının koruma kapsamında kalan —- ürününü satışa sunmak suretiyle DAVACININ ——HAKKINA TECAVÜZ ETTİĞİNİN VE HAKSIZ REKABETTE BULUNDUĞUNUN TESPİTİNE,
——-hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin REF’İNE VE MEN’İNE,
—-maddi ve——- manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınmak suretiyle hüküm özetinin— yayın yapan tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,
Alınması gereken 683,10 TL harçtan peşin alınan 780,78 TL harcın mahsubu ile bakiye 97,68 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı vekiline tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, ref’i ve men’i davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalı vekiline maddi tazminat davasının reddedilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından yatırılan ve iadesine karar verilen tutar dışında kalan 683,10 TL peşin harç ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 719,00 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından —- sayılı dosyasında yatırılan 59,10 TL peşin harç ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 95,00 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 150,64 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.150,64 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%61) 1.921,90 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%39) 1.228,74 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davacı tarafından Mahkememizin—– sayılı delil tespiti dosyasında yapılan 1.028‬,00 TL tespit giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%61) 627,10 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%39) 400,90 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.05/10/2021