Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/420 Esas
KARAR NO: 2021/219
DAVA : Faydalı Model Belgesi (Maddi Tazminat İstemli), Faydalı Model Belgesi (Manevi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 15/10/2018
KARAR TARİHİ: 16/12/2021
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili şirketin —— kurulduğunu,—–üzere birçok —– faaliyet gösterdiğini ve ——— yaptığını, müvekkili şirketin—- üzerinde yaptığı çalışmalar ile —- aldığını, müvekkilinin buluşunun, —–çalışmasını sağlayan—- olduğunu ve buluşun özelliğinin —- sağlamak olduğunu, müvekkilinin uzun yıllardır iş yaptığı —– kendilerinin —-olduğunu belirttiklerini ve—– detayları hakkında bilgi vermelerini talep ettiğini, müvekkilinin —-çalıştığı ve en büyük müşterilerinden biri—– talebini kabul ederek, bünyesinde çalışan —- buluşun kullanımı, teknik detayları —– hakkında bilgi vermek için görevlendirdiğini, ancak ilerleyen süreçte —-kendilerinden ürün almayacağını beyan ettiklerini, — tarihinde —– evvel—–bulunan ————- tescilli ürünlerinin taklitlerinin bulunduğunu tespit etmeleri üzerine, —– tecavüzünün tespiti için —- kapsamında keşif ve bilirkişi incelemesi talep edildiğini, —– tarihinde yapılan keşif sırasında davalının standında müvekkil ürününün taklidi olduğu anlaşılan ürünlerden görüldüğünü ve bilirkişi raporunun sonuç kısmında tespit mahallinde görülen ürünün müvekkilinin faydalı modelden doğan haklarına tecavüz oluşturduğunun tespit edildiğini, söz konusu nedenler ile öncelikle, ——- davalı —- düzenlenerek; müvekkilinin —- ile koruma altına alınan haklarını ihlal eder nitelikte ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan —-konulmasını, davalının varsa ticari defterleri incelenerek müvekkil —— altına alınan haklarını ihlal eder nitelikteki ürünler üzerinden elde ettiği kazancın hesaplanmasını ve müvekkil zararının hesaplanarak müvekkili lehine maddi ve müvekkilin zedelediği itibarı için manevi tazminata hükmedilmesini talep etme zorunluluğu doğduğunu belirterek; davalının davacının—— kaynaklanan haklarına tecavüzün menine ve önlenmesine, tecavüze konu olan ve davalının haklarını ihlal eder nitelikte ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara el koyulmasına ve HMK’nun 107. maddesi uyarınca belirsiz alacak davası olarak şimdilik —- maddi ve —- manevi zararın tazminine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP: Davalıya usulüne uygun olarak tebligat yapıldığı halde davaya cevap vermemiş, davalı vekilinin daha sonra dosyaya sunduğu dilekçe ve sözlü beyanları ile; davacının — davalının—-olduğunu, —– dosyası ile müvekkilinin iş yerinde yapılan delil tespitinde dava konusu ——üretilmediğinin tespit edildiğini, —- müvekkili şirketin —– yaptığı—– yapılmasını istediklerini,—– ait olmadığını, —– olduğunu, bu nedenle davacının tazminat talep edemeyeceğini beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davalıya ait —–davalı tarafından izinsiz şekilde kullanılması sebebiyle meydana geldiği iddia edilen —- kaynaklanan haklarına tecavüzün tespiti ile tecavüzün durdurulması, önlenmesi ve maddi ve manevi tazminata ilişkindir.
Dosyaya —- getirtilmiş olup, incelendiğinde; —— adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Davacı —– kayıtları dosya içine getirtilmiş, incelendiğinde davacı şirketin —— tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davalı şirket aleyhine —- yaptırılan delil tespitinde alınan bilirkişi raporunda; tespit isteyene ait —-bulunduğu, aleyhine tespit istenilenin standında görülen ürünün, talep eden adına tescilli olduğu anlaşılan —-yer———– dışında karşıladığı, ancak istemi oluşturan ana unsurları karşılamış olduğu görüşüne varılmış olup iş bu görüş ile tespite konu ürünün ——- altına alınan hakları ihlal eder nitelikte bir ürün olduğu yönünde görüş bildirildiği tespit edilmiştir.
Tarafların delilleri toplandıktan sonra; dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce —- birlikte—– davalı şirkete ait ise burada keşif yapılarak, davacıya ait —– koruma kapsamında olan ürünlerin bulunup bulunmadığı, varsa —– olduğu, katalog ve tanıtımlarda yer alıp almadığı yönünde —– talimat sayılı dosyası ile yapılan keşif sonucunda düzenlenen —- tarihli bilirkişi raporunda; tespit istenene ait iş yerinde yapılan incelemede iş yeri tarafından ———–ürünün üretiminin olmadığı, bu ürünün üretiminde kullanılan herhangi bir kalıp veya bu ürünün kullanıldığı bir ürünün tespit edilemediği yönünde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce —— bilirkişiden——yapılan delil tespitindeki tespitler incelenerek, davalının ürünün davacının—— koruma kapsamında kalıp kalmadığı, —-bir tecavüz olup olmadığına dair yeniden rapor alınmasına karar verilmiş,— tarihli bilirkişi raporunda; teknik incelemesi yapılan ————–koruma kapsamında olduğu, teknik incelemesi yapılan —- —– koruma kapsamına tecavüz oluşturduğu yönünde görüş bildirmiştir.
Davacı vekili —–tarihli dilekçesi ile maddi tazminatın — —–göre hesaplanmasını talep etmiştir.
Davaya konu —- emsal lisans bedelinin ne olabileceği —- sorulmuş, cironun —– kadar lisans bedeli talep edilebileceği belirtilmiştir. Davacı taraf örnek lisans sözleşmesi sunmamıştır.
Mahkememizce maddi tazminatın hesaplanabilmesi için delil tespiti talep edilen —– tarihinden dava tarihi olan —— tarihleri arasındaki ticari defter ve belgelerini Mahkemece tayin edilecek inceleme gününe kadar Mahkemeye sunmaları, yerinde inceleme talep edeceklerse inceleme gününden bir hafta öncesine kadar bu konuda beyanda bulunmaları için kesin süre verildiğinin, aksi takdirde bu hususta karşı tarafın beyanlarına itibar edilebileceği ihtar edilerek, inceleme gününde —– bu dönem içerisinde davalı şirketin davaya konu olan ürünün satışından ne kadar gelir elde ettiği ve cirosunun tespiti için rapor alınması, yerinde inceleme talep edildiği takdirde inceleme günü bilirkişiye davalı —— yerinde inceleme yetkisi verilmesine ilişkin davalının iş yerinin bulunduğu —- talimat yazılmış, —- talimat dosyası ile muhasip bilirkişiden alınan — tarihli bilirkişi raporunda; davalı —— olduğu, satış faturalarının fiziki incelemesi sonucu düzenlenen fatura içeriklerinde satılan ürünlerin; ——- belirtildiği, satış faturalarında malın cinsi bölümünde davaya konu olan sabit noktadan dönen menteşe satışı olmadığından davacının her hangi bir gelir elde etmediğine dair görüş bildirmiştir.
Mahkememizce davacı şirketin —— tarihleri arasındaki ticari defter ve belgelerinin muhasip bilirkişi tarafından incelenmek suretiyle davacının bu dönemdeki cirosu, elde ettiği kazancı ile talimatla alınan rapor da incelenerek davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine uygun bir şekilde —– uyarınca lisans bedeline göre tazminat hesabı yapılması için muhasip bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, — tarihli bilirkişi raporunda, davacının dava konusu üründen — tarihleri arasında toplamda —– tutarında satış yaptığı, talimatla alınan bilirkişi raporunda davalının davaya konu ürünle ilgili bir satışı olmadığı tespit edilmiş olduğundan, lisans bedeline göre maddi tazminat hesaplanamadığına dair görüş bildirilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte olan Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 145/1. maddesi uyarınca faydalı modele ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve —–özelliği ile çelişmediği takdirde bu Kanunda patentler için öngörülen hükümler,—– hakkında da uygulanır. Bu maddeye göre uygulanması gereken ve patent hakkına tecavüzü düzenleyen SMK’nun 141. maddesinde, patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek tecavüz olarak tanımlanmıştır.
—- koruma kapsamı SMK’nun 89/1. maddesi uyarınca istemlerle belirlenir.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında; gerek delil tespiti sonrasında düzenlenen bilirkişi raporu, gerekse Mahkememizce patent uzmanı makine mühendisinden alınan bilirkişi raporu, davacıya ait faydalı model tescil belgesi ve tüm dosya kapsamı ile; davacıya ait —- olduğu, buluş özetinin —-şeklinde açıklandığı, ——içerisinde —— olduğu, —- davalıya——- olduğu, bu nedenle bu ürünün davacıya ait —— kapsamında kaldığı ve davalı tarafça izin veya başkaca bir hakları bulunmadığı halde bu ürünün satışının ve tanıtımının yapıldığı, bu eylemin faydalı modele tecavüz oluşturduğu tespit edilmiştir.
SMK’nun 149. maddesi uyarınca faydalı modelden kaynaklanan hakkına tecavüz edilen davacı, fiili tecavüzün olup olmadığının tespitini, muhtemel tecavüzün durdurulmasını, tecavüz fiillerinin durdurulmasını, tecavüzün kaldırılmasını, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Davacı lisans bedeline göre maddi tazminat hesaplanmasını talep ettiğinden ve marka hakkı sahibinin cirosu, elde ettiği kazancın yanı sıra davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine uygun bir bedelin belirlenmesi gerektiğinden, her iki tarafın ticari kayıtları da incelenmiş, ancak davalının kayıtlarında dava konusu ürünün üretim ve satışına ilişkin bir veri bulunamamıştır. Davalı taraf, bu ürünün dava dışı yabancı bir şirkete ait olduğunu savunmuşsa da, hiç bir delile dayanmayan bu soyut savunmaları ürünün kendilerine ait stantta sergilenmesi nedeniyle inandırıcı bulunmamış, kaldı ki başkasına ait olsa dahi bu ürünün ticari amaçla tanıtımının yapılmasının dahi —– tecavüz oluşturması nedeniyle, yine de uygun bir maddi tazminata hükmedilmesi gerekmiştir.
Davacı tarafça talep edilen —- maddi tazminat ve —- manevi tazminatın, davalının daha önce bu ürün ile ilgili davacı tarafla irtibat kurmuş olması nedeniyle kusurunun ağır olması, tarafların ticari iş ve işlem hacimlerine, davaya konu olan ürünün niteliğine göre hakkaniyete uygun bulunduğundan, davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın KABULÜNE,
Davalının davacıya ait ——–kapsamında kalan ürünleri satışa sunmak suretiyle davacının —– kaynaklanan haklarına yapmış olduğu tecavüzün MEN’ ine ve ÖNLENMESİNE,
Tecavüze konu olan ve davacının —— koruma kapsamında kalan davalıya ait ürünler ile münhasıran bunların üretiminde kullanılan —– araçlara el konulmasına ve karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınmak suretiyle İMHASINA,
—-maddi ve —- manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Alınması gereken 751,41 TL harçtan peşin alınan 187,86 TL harcın mahsubu ile bakiye 563,55 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Davacı vekiline tecavüzün önlenmesi ve men’i davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 1.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 187,86 TL peşin harç, 35,90 TL başvurma harcı, 873,80 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 5.350,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 6.447,56 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
—— dosyasına ödenen 35,90 TL başvurma, 59,10 TL peşin harç, 5,20 TL vekalet harcı, 500,00 TL bilirkişi ücreti ve 25,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 625,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/12/2021