Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/403 Esas
KARAR NO : 2022/98
DAVA : Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ : 24/09/2018
KARAR TARİHİ : 30/06/2022
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada —-olduğunu, — tanınmış bir isim olan davacının —- arasında —–davacının oldukça —— olan “——— değiştirilerek ve—— başlandığını ve oyunun halen oynandığını, oyunun yönetmeninin davalı ….—- ….— — ederek, oyunu —–tarihinde kendi yeri olan — oyunun ardından konuşma yapan— daha önce de defalarca oynandığını ve ——– izlendiğini beyan ettiğini, —- düzenleyicisi ve davacının haklarına tecavüz eden ——–istihdam ederek tecavüze ortak olan davalı … adına—- gösterimin ardından —- konuşma yapmış olduğunu, oyunun oynanması sırasında davacıya ulaşılmadığını ve telif ücreti ödenmediğini ve gösterimlerden pay verilmediğini, bu yolla davacının eseri üzerindeki maddi ve mavi haklarının ihlal edildiğini, davacının daha önce —- ücreti aldığını, bu nedenle davalılar ile sözleşme yapması halinde de —- alacak olduğunu, bunun üç katı olan 30.000,00 TL ‘nin davalılardan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğini belirterek, davacının eser sahibi olduğu “—- isimli oyunun davalı … tarafından yer sağlanan, —- yapılan ve istihdam edilen ve davalı ..——— tecavüzün refine, davacının sözleşme yapmış olsaydı alması gereken miktar 10.000,00 TL olduğundan üç katı kadar 30.000,00 TL bedelin davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı —- vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davalı … —- etkinliği yapıldığını ve bu kapsamda dava konusu edilen oyun ile birlikte —-verilmiş olduğunu, davaya konu oyun da dahil olmak üzere etkinlik kapsamındaki oyunların tümünün ücretsiz olarak gösterilmiş olduğunu, etkinlik kapsamında ——- — gençlerden oluşan ve davalı — hiçbir bağı bulunmayan “——- davalı ——– tarafından istihdam edilmediğini ve oyuncularının davalı— çalışanı olmadığını, diğer davalılar tarafından başka zamanlarda davaya konu oyunun sergilenmesinde davalı …— bilgisi ve sorumluluğunun olmadığını, davaya konu oyunun davalı — — tek gösterimi dışında yeniden sergilenmesinin ve sahnelenmesinin söz konusu olmadığını, davaya konu oyun metninin değiştirilip değiştirilmediği ve izinsiz olarak sahnelenip sahnelenmediğine ilişkin davalı ….– herhangi bir bilgisinin ve sorumluluğunun bulunmadığını, davacının FSEK’nun 68. maddesi kapsamında bir tazminat hakkı bulunduğu kabul edilecekse bile bunun sorumlusunun davalı — eseri uyarlayıp yöneten diğer davalı … olduğunu, davalı —sınırlarında yaşayan—– tarafından daha önce umuma arz edilerek sahnelenmiş bulunan bir oyunun,—- ödemeksizin ve seyircilerden ücret alınmaksızın gösterilmesinin davalı … açısından 5393 sayılı—- sanatla ilgili olarak davalı —- verilmiş bir görevin yerine getirilmesi ve kamu yararı amacına yönelik bir faaliyet olduğunu ve davacının eser sahipliğinden kaynaklanan haklarına tecavüz niteliğini taşımadığını, — etkinliği kapsamında gösterilmesi nedeniyle davacının maddi zarar gördüğünün kabulünün hukuken mümkün bulunmadığını,——- yapılan ve hali hazırda sona eren bir etkinlik kapsamında tecavüzün ref’i talebinin yerinde olmadığını, davacının sözleşme yapılmış olsaydı alması gereken miktarın —- bahisle talep ettiği 30.000,00 TL bedelin fahiş olduğunu belirterek, anılan tüm nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ..— usulüne uygun davetiye tebliğ edilmesine rağmen davaya cevap dilekçesi sunmamış ve davayı takip etmemiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacının eser sahibi olduğu —- davacıdan izinsiz davalı—- düzenlenen ——etkinliği de dahil, diğer davalı …— yönetilen — sergilendiği iddiasıyla açılan FSEK’ten kaynaklanan haklara tecavüzün ref’i ve maddi tazminat talebine ilişkindir.
— isimli —- ilişkin eser —- istenilmiş, yazı cevabı ile, 5846 sayılı FSEK 13. maddesi kapsamında davacıya ait “—- eserle ilgili olarak —- sisteminde yapılan sorgulama sonucunda bir kayda rastlanılmamış olduğu ve ayrıca hak sahipliğini belirlemek amacıyla yapılan incelemede isteğe bağlı olarak herhangi bir tescil işleminin gerçekleşmediğinin tespit edildiği bildirilmiştir.
——- sayılı yazısı ile,—–oyununa ilişkin —– incelendiğinin bildirildiği ve davacı ile —– temsil hakkının devrine ilişkin—–isimli —–tarihli — kararı nüshasının gönderildiği anlaşılmıştır.
Dinlenen davacı tanığı—- olduğunu,—- olduğunu, bu nedenle davacıyı —- olarak tanıdığını, —” oyununu da bildiğini,— oyundan haberdar olduğunu, tarihini hatırlayamadığı, ancak hatırladığı kadarıyla iki yıl kadar önce .—— düzenlediği———olduğunu da gördüğünü, ——- — adının yer aldığını, —olup olmadığını hatırlamadığını, sadece şöyle bir bakmış olduğunu ve kendini daha profesyonel hissetmiş olduğunu, —- kendilerinin—- olduğu için yevmiyesini oradan aldığını, konaklama giderlerini de onların karşıladığını, ——- hizmet aldıklarını, ancak seyirciden ayrıca bilet ücreti almadıklarını, — bu hizmeti sunmuş olduklarını, bazen kişisel ilişkiler nedeniyle —-gösteri yaptıklarını, kendisinin —döndükten sonra davacının kendisini arayarak —– olduğunu sorduğunu, kendisine — olduğunu ve kendi ücretini aldığını söylediğini, olayı bu şekilde duymuş olduğunu, davalı — tanımadığını, bir oyunun sahnelenmesinden önce yazarından mutlaka muvafakatname alınmasının zorunlu olduğunu,—- sezonluk sözleşme yaptıklarını, eserlerin —ve bilet satış hasılatının %25’i oranında ücret ödendiğini, — olabildiğini, kendisinin — ücretini ..— alarak kendilerine ödeme yaptığını, bu hususta davacının kendisini araması üzerine bizzat — konuşarak bilgi sahibi olduğunu beyan etmiştir.
Davacı tanığı …, davacıyı — tanıdığını, kendisinin de —–çalıştığını, davacının başka bir oyununu kendisinin yönettiğini, ..—-düzenlediği —- kendisinin katılmadığını, ancak——- davaya konu olan oyunun sahnelendiğini öğrendiğini,—- oyununun yazarından izin alınmadan ve telif ücreti ödenmeden sahnelenmesi söz konusu olamayacağını, ——- davacıya ait “—-yönettiğini, bu oyundan davacıya —ödendiğini, —– seyirci ——– üzerinden ödeme yapıldığını, bir sezonda aynı oyunun değişken olmakla birlikte asgari —sahnelendiğini,—- —– olarak çalıştığını, daha sonra ——– dışardan—- çalıştığını, bu nedenle bir oyunun —– alınmasına karar verildiğinde, öncelikle —- bağlı olduğu şirketle veya hak sahipleri ile bağlantı kurulacağını, ücret anlaşması için görüşmeler yapıldığını, anlaşmaya varıldıktan sonra —— alınacağını, —gösteri yapması istenilen — ücret konusunda anlaşma sağlandığını ve—– tarafından anlaşmaya göre ücretlerinin ödendiğini beyan etmiştir.
— talimat sayılı dosyasında dinlenen davalı tanığı—- olarak görev yaptığını, halen .——olarak görev yaptığını, davaya konu—— aylarında ——- düzenlediklerini, bu kapsamda bir satın alma işlemi yaparak—– —– oyunlar satın aldıklarını, bunların — normal satın alma süreçleri—— alınmış oyunlar olduğunu,——- ilanlar yolu ile kamu oyuna duyurduklarında — —olarak tiyatro ile uğraşan —– bulunmayan —-başvurarak açık —- akşamında hiç bir gelir elde etmeden —- istediklerini söylediklerini, — kişinin de kendisini ——olarak tanıttığını, —— verdiklerini, 5393 sayılı ——— Kanunun——- hukukunda düzenleyen kanun hükmü gereği —– olmak amacıyla hiç bir gelir talep etmeden kendisinin yazdığı —- söylediklerini, kendilerinin de ——–anlayışı gereği ——— kötü alışkanlıklardan uzak tutularak ——– edilmesi amacıyla sahnelerini ücretsiz olarak ——- söz konusu oyunun sahnelendiği gün biletli hiç bir satış yapılmadığını, —ücret ödemediklerini, — yaşayan bireyler olmaları dışında—- bunda bulunan kişilerle hiç bir şekilde ——ilişki, bir anlaşma ve sözleşmesinin bulunmadığını, söz konusu —- kişilere —hiç bir ödeme yapılmamış olduğunu, yılın bir çok zamanında da—— olduğunu, bunun rutin bir uygulama olduğunu, —- herhangi bir gelir elde etmediğini, —- gösteriden hiç bir şekilde gelir sağlanmadığını, —herhangi bir bilet satışı yapılmadığı için herhangi bir gelir elde etmediğini, davaya konu “—— bulunmadığını beyan etmiştir.
—-görüntüleri ile davacıya ait “—- isimli—, dava konusu ——— gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, — tarafından hazırlanan —- bilirkişi raporunda; davalı … tarafından yönetilen ve yine davalı .——etkinliği kapsamında —————- bir intihali olduğu, davaya konu bu —— davalı yönetmen —- sorumlu olduğu, davaya konu eserin ——— tarihinde davalı … tarafından —— edilen —olarak davalı —— … ile davalı yönetmen —- müştereken sorumlu oldukları, oyun yazarına ödenecek rayiç bedelin —gösterimin toplam bedelinin %15’i üzerinden hesaplanması gerektiği, tespit edilecek oyun başı rayiç bedel üzerinden —– toplam tutarının oyun yazarına ödenecek %15 oranındaki bedelin üç katının işbu davada maddi tazminat bedeli olarak belirlenmesinin uygun olacağı, ancak toplam gösterim bedelinin ile ilgili davaya konu dosyada bir belge ve bilgi bulunmadığından hesaplanamadığı yönünde görüş bildirmiştir.
Davacı vekili dosyaya sunduğu ıslah dilekçesi ile, dava dilekçesinde yer verilen —- bedelin “—– kendilerine ödenmesine, ayrıca FSEK’nun 70. maddesi uyarınca, 10.000,00 TL’nin, manevi zarara karşılık faizi ile birlikte ödenmesini talep etmiştir.
Ancak kural olarak; dava açıldıktan sonra sebebinde, konusunda, delillerde ve diğer hususlarda usulüne ilişkin işlemlerin ıslah yoluyla düzeltilmesi mümkün olduğu gibi davanın konusunda da ıslah mümkündür. Nitekim, HMK’ nun 176/1. maddesinin de taraflardan her birinin yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebileceğ kabul edilmiştir. Islahla kastedilen dava konusu edilen hususların genişletilmesi veya değiştirilmesidir. Dava konusu edilmeyen bir şeyin ıslah yoluyla davaya ithaline ve dava konusu haline getirilmesine yasal açıdan olanak bulunmamaktadır. Bu nedenle davacının dava dilekçesinde yer almayan manevi tazminat talebi yeni bir dava niteliğinde olduğundan, ıslah yoluyla talep edilmesi mümkün olmadığından bu taleple ilgili yargılama yapılmamıştır.
Davacıya ödenmesi gereken maddi tazminatın tespiti için örnek olarak gösterilen “—- isimli — ilişkin—– davalı ….—–cevabında, ————- toplam bedelle düzenmiş fatura örneğini, ———— toplam bedelle düzenlenen fatura örneklerinin gönderildiği anlaşılmıştır.
——- isimli oyunla ilgili —– —-ödeme yapılmışsa ne kadar olduğu sorulmuş, — müzekkere cevabı ile “— tarihlerinde gerçekleştirilen temsili nedeniyle bilet satışı yapıldığı ile ilgili bir durumun tespit edilmediği, ayrıca; ———taraflarınca ödeme yapıldığı ile ilgili herhangi bir bilgi ve belge bulunamadığı bildirilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları ——– müzekkere cevabı ekinde gönderdiği örnek faturalar da incelenerek, aynı bilirkişi heyetinden telif tazminatının hesaplanması için —— tarihli ek raporu alınmış; …—- olduğu, bunun oyun sayısı olan üçe bölünmesi sonucunda ortalama ücretin brüt 34.692,00 TL olduğu, davacının eserinin dört kez gösterilmesi nedeniyle dört temsil için toplam 138.768,00 TL üzerinden %15 oranında —– gerektiği, bunun da ——– olduğu, FSEK’nun 68. maddesi uyarınca bu bedelin üç katının —- olduğu, davalı … tarafından yönetilen ve davalı …—- etkinliği kapsamında — oyunu ile davacının —aynı olduğu, davacının ——- — üzerinde FSEK’ten kaynaklanan haklarının bulunduğu, davalı … tarafından diğer davalı … — festivalinde sergilenen oyun sebebiyle davacının mali haklarının ihlal edildiği, davalı —- davaya konu —–temsilden her iki davacının eşit oranda müştereken sorumlu olduğuna ilişkin değerlendirme dikkate alındığında; davalı yönetmen — oluğu maddi tazminat tutarının toplam—- (FSEK m.68 uyarınca 3 kat oranı uygulanmıştır) olacağı, ayrıca Sayın Mahkemece davalı …— edildiği takdirde bu davalının sorumlu olduğu maddi tazminat tutarının —– (FSEK m.68 uyarınca 3 kat oranı uygulanmıştır) olacağı, davacının FSEK m.68 uyarınca bu rakamın 3 katını talep hakkının bulunduğu yönünde görüş bildirmişlerdir.
Toplanan deliller, davaya konu “— isimli oyunun sergilendiğine ilişkin ——- kaydı, davacıya ait —— için davacı ile yaptıkları sözleşmeler, tanık anlatımları, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile, davacının “— FSEK’nun 2. maddesi uyarınca ilim ve edebiyat eseri niteliğinde olduğu, mali haklarının davacıya ait olduğu, davalı …—– değiştirerek ve —- kendisini oyun yazarı olarak tanıttığı, bu oyunun sahnelenebilmesi için davacıdan mali hakların devralındığına veya izin ve muvafakat alındığına dair bir bilgi ve belge sunulmadığı, davalı .——- düzenlediği—– aracılık etmesi nedeniyle bu kapsamda yapılan bir gösterimle ilgili davalı …— birlikte sorumluluğu bulunduğu, diğer üç gösterimden davalı …— sorumlu olduğu, davalıların bu şekilde davacının FSEK’nun 24. maddesinde yer alan temsil hakkını ihlal ettikleri, davacının FSEK’nun 68/2. maddesi uyarınca üç katı kadar telif tazminatı talep edebileceği, bilirkişiler tarafından oyun yazarı için ödenmesi gereken telif ücretinin —- hesaplandığı, ancak davacı tarafça her bir gösterim için yalnızca —- tazminat talep edildiği anlaşılmakla, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, taleple bağlı kalınarak ve davacı tarafça tazminatın davalılardan müteselsilen tahsili talep edilmemiş olduğundan, davalılar tarafından davacının yazdığı “———–davacıdan izinsiz olarak — tarihinde —–, davalı—- ayrıca 3 kez olmak üzere,—–oyun için —bedel üzerinden—- —– FSEK in 68. maddesi uyarınca ———– davalı — davalı —-dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte alınarak davacıya verilmesine, davalıların davacıya ait ——“— önlenmesine ve bu oyunu temsil ettirmelerinin yasaklanmasına, ıslah yoluyla manevi tazminat talep edilemeyeceğinden ve usulüne uygun olarak açılmış bir manevi tazminat davası bulunmadığından bu taleple ilgili karar verilmesine yer olmadığına, ayrıca oyunun sergilenmesine son verilmiş olduğundan tecavüzün ref’i talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE,
Taleple bağlı kalınarak davalılar tarafından davacının yazdığı —–” — oyununu—- davacıdan izinsiz olarak— tarihinde 1 kez, davalı … — tarafından ayrıca 3 kez olmak üzere, 4 kez temsil edilmesi nedeniyle her bir oyun için— — FSEK in 68. maddesi uyarınca 3 katı olan 30.000,00 TL maddi tazminatın 3.750,00 TL sinin davalı——-davalı .—- dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte alınarak davacıya verilmesine,
Davalıların davacıya ait——– oyununa muhtemel tecavüzlerinin önlenmesine ve bu oyunu temsil ettirmelerinin YASAKLANMASINA,
Islahla manevi tazminat talep edilemeyeceğinden, usulüne uygun açılmış bir manevi tazminat davası açılmadığından manevi tazminat talebi ile ilgili KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
Alınması gereken 2.049,30 TL harçtan peşin alınan 206,68 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.842,62 TL harçtan, 681,80 TL’sinin davalı … —- 1.160,82 TL’sinin davalı … — tahsili ile —- gelir kaydına, (davalı … için %37, diğer davalı için %63 oran kurulmuştur)
Davacı vekiline tecavüzün önlenmesi davası üzerinden —takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davası üzerinden —- gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, 958,75 TL’sinin davalı .— davalı … —– tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalı …—-vekiline reddedilen tecavüzün ref’i davası —- gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı …—— ödenmesine,
Davacı tarafından yatırılan 206,68 TL peşin harç ve 71,80 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 278,48 TL harç giderinden, 103,03 TL’sinin davalı … — davalı ….—–tahsili ile davacıya ödenmesine, (davalı … için %37, diğer davalı için %63 oran kurulmuştur)
Davacı tarafından yapılan— posta ve bilirkişi ücreti yargılama giderinden, —- davalı …— davalı …– davacıya ödenmesine,
Davalı — tarafından yapılan ——giderinden 83,00 TL’nin (%33) davacıdan alınarak davalı … —verilmesine, —– (%67) davalı üzerinde bırakılmasına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı ve vekili ile davalı — yüzüne karşı, davalı ….—- yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.