Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

KARAR
ESAS NO : 2018/366 Esas
KARAR NO : 2021/68

DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
DAVA TARİHİ : 17/08/2018
KARAR TARİHİ : 25/03/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan manevi tazminat istemli davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkillerinin, ——- markası altında ———- olduğunu, şirketlerin çeşitli ———-, tanıtım ve —- faaliyetlerinde kullanılmak üzere— formatında —– —- gerçekleştirdiğini, davalı şirketin de, —-, hizmet aldığı —————-bulunmuş olduğunu, müvekkilleri tarafından — tarihinde “———— gerçekleştirildiğini, müvekkillerinin eser sahipliğini gösteren ——– birliğinin yazısı ile ——ekte sunulduğunu, eserin lisans koşullarının, müvekkiller ile davalı şirketin——–yazışmalarında açıkça belirlendiğini, dilekçe ekinde sunulan—- yazışmalarından, davalı şirketin ——davalı şirket tarafından yalnızca —– —– ve açılış gününde —– içinde yapılacak olan basın toplantısında” kullanılacağının, eserin ileride davalı şirket tarafından bu —-dışında—–başkaca herhangi bir mecrada kullanılmak istenmesi halinde, müvekkilleri tarafından ek lisans bedelinin talep edileceğinin açıkça ve yazılı olarak beyan edildiğini, müvekkillerinin aradan 4 yıl kadar bir süre geçtikten sonra, davalı şirketin söz konusu eser üzerinde izinsiz olarak değişiklikler yaptığını, izinsiz olarak birden çok —- içerisinde görüntüler altına —- ve —-değiştirilmiş halini içeren söz konusu ——- olarak —— yayınladığını/umuma ilettiğini öğrendiğini, müvekkillerinin —- hizmeti veren firma tarafından yapılan incelemede, eserin izinsiz olarak değiştirilmiş hallerini —— kanalları olmak üzere birçok —– yayınlandığının tespit edildiğini, bunun yanı sıra, söz konusu reklam filmlerinin ———– iletildiğinin tespit edildiğini, eserin —-saniyeler arasında yer alan ———– bölümün, söz konusu reklam filmlerinde — arasında kullanıldığını, eserin orjinal versiyonunda ———— icrasının, söz konusu—— arasında kullanıldığını, bu surette eser üzerinde izinsiz olarak değişiklik yapıldığını, söz konusu izinsiz kullanımlar tespit edildikten sonra, müvekkilleri tarafından iyi niyetli bir yaklaşım sergilenerek, —- tarihinde davalı şirkete —–gönderildiğini, müvekkilleri tarafından davalı şirkete 02/06/2015 tarihinde Beyoğlu —–. Noterliği’nden —– yevmiye numaralı ihtarname keşide edilerek eserin izinsiz kullanımına son verilmesini ve fazlaya dair haklar saklı olarak izinsiz kullanım sebebiyle müvekkillerinin mali ve manevi haklarının ihlali nedeniyle ihtarda belirtilen bedellerin ödenmesinin talep edildiğini, söz konusu ihtarnamenin 03/06/2015 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiğini, ihtarnameye cevaben, davalı şirket ——-… tarafından — tarihinde taraflarına bir —— gönderilerek ihtarnamelerindeki iddiaların kabul edilmediğini ve davalı şirketin müvekkillerine herhangi borcunun bulunmadığının belirtilmekle — davalı şirketin ihtarnamelerine herhangi bir açıklama yapmaksızın olumsuz olarak verdiği cevap ile davalı — sayfasındaki izinsiz kullanımlarına devam etmesi sebebiyle, müvekkilleri tarafından davalı şirket yetkilileri aleyhine — muhalefet nedeniyle şikayette bulunulmak zorunda kalınıldığını, davalı şirketin; müvekkillerinin —– uyarınca maddi tazminat talep edildiğini, bilindiği üzere —— hükmüne göre; mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve sözleşmeye konu hakların ayrı ayrı belirtilmesinin şart olduğunu, müvekkilleri ile davalı şirket arasında; eser üzerindeki işleme —- haklarının kullanılmasına izin veren herhangi bir yazılı imzalı sözleşme bulunmadığını, davalı şirket tarafından eser üzerinde belirtilen değişikliklerin yapılması ve akabinde eserin değiştirilen halinin ———- içerisine döşenmesinin müvekkillerinin — düzenlenen “işleme” hakkına; eserin değiştirilmiş hallerini içeren ——– yayınlanması— ise müvekkillerinin—– düzenlenen ——mali haklarına tecavüz teşkil ettiğini, fazlaya dair hakları saklı olmak üzere;—— uyarınca şimdilik 5.000,00 TL maddi tazminatın, 08/05/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle birlikte davalı şirketten tahsilinin talep edildiğini, davalı şirketin; müvekkillerinin ——– öngörülen “—yapılmasını menetme” manevi haklarına tecavüz etmiş olduğunu,—-uyarınca manevi tazminat talep edildiğini, müvekkillerinden her biri için 7.500,00 TL olmak kaydıyla toplam 15.000,00 TL manevi tazminatın, 08/05/2015 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalı şirketten tahsilinin talep edildiğini, davalı şirketin, müvekkillerinden yazılı izin alınmadığını bilmesine ve yapılan tüm ihtarlara, hakkında başvurulan cezai yollara ve soruşturma dosyasında tamamen müvekkillerinin iddialarını destekler nitelikte tespitler içeren bilirkişi raporlarına rağmen, kötü niyetli olarak müvekkili şirketin mali ve manevi haklarını ihlal ettiğini, bu nedenle müvekkilleri tarafından ek masraflar yapılmak zorunda kalındığını, bu masrafların da davalı şirketten tahsilinin talep edildiğini, — kendisine tebliğ edilen ihtarnamelerinden bu yana geçen 3 yıllık süre içerisinde, müvekkillerinin haklılığının soruşturma aşamasındaki bilirkişi raporlarıyla açıkça tespit edilmesine rağmen, —- taraflarınca ceza dosyasına sunulan dilekçeyle tecavüzün halen devam ettiğinin belirtilmesi üzerine, ancak 2 yılı aşkın bir süreden sonra ilgili —– fakat geçen üç yıllık süre içerisinde halen hiçbir şekilde müvekkilleri ile uzlaşma yoluna başvurmadığını, bu nedenle, müvekkilleri tarafından yapılan 345,26 TL noter masrafının 08/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalı şirketten tahsilinin talep edildiğini, tüm bu nedenlerle; sair tüm dava, talep, şikayet ve fazlaya dair hakları saklı olarak, mali ve manevi hakları birlikte eser sahibi olarak müvekkillerine ait —- davalı şirket tarafından müvekkillerinin izni olmaksızın değiştirilmesi, değiştirilmiş —- — —- iletmesi sebebiyle, FSEK madde 68 uyarınca şimdilik 5.000,00 TL maddi tazminatın, 03/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline, FSEK madde 70 uyarınca müvekkillerinin her biri için 7.500,00 TL olmak üzere toplam 15.000,00 TL manevi tazminatın 03/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline, işbu davaya konu izinsiz kullanım sebebiyle yapılan 345,26 TL noter ihtar masrafının 03/06/2015 tarihinden işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline, mahkeme masraf ve avukatlık ücretinin davalı şirkete yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının iddia ve taleplerinin haksız olduğunu, hiçbirini kabul etmediklerini, davanın reddinin gerektiğini, ilk olarak işbu davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davacı taraflar arasında bir sözleşme olduğunu, fatura kesildiğini iddia ettiğini, bu sebeple de davanın müvekkilinin yerleşim yerinde açıldığını, ön inceleme aşamasında yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, ayrıca kabul anlamına gelmemekle birlikte zaman aşımı ve hak düşürücü süre itirazlarının da ileri sürüldüğünü, öte yandan husumet itirazlarının da mevcut olduğunu, davacıların kanun gereği mali haklar ve tasarruflara ilişkin sözleşmelerin yazılı olması gerektiğini belirttiğini, ancak —- kullanma için izin verdikleri halde yazılı bir sözleşme olmadığının kabul edildiğini, davacının verilen izinler kapsamında—– kullanmanın da mevcut olduğunu ifade ettiğini, daha sonra ise —- haklarının ihlal edildiğini belirttiğini, davacı tarafın, ——– iddiasının da ispata muhtaç olduğunu, davacı tarafın iddialarının bir an için doğru kabul edilse dahi, talep edilen tazminatların oldukça fahiş olduğunu, özellikle toplamda 15.000,00 TL’lik manevi zararın nasıl doğabileceğinin taraflarınca anlaşılamadığını, davacı tarafın ne maddi, ne de manevi zararının gerekçelerini ve zarar miktarının nasıl tespit edildiğini açıklamadığını, bu hususta herhangi bir delil sunmadığını, dolayısıyla davacının iddialarının doğru kabul edilse dahi talep edilen miktarlarda tazminata hükmedilmesinin mümkün olmadığını, açıklanan ve resen gözetilecek sebeplerle karşı dava hakları saklı kalmak üzere, davanın öncelikle usulden, bu mümkün değilse esastan reddine, her türlü yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacıların birlikte eser sahibi oldukları “—— ——— davalı şirket tarafından davacıların izni olmaksızın değiştirildiği, değiştirilmiş halinin —- yayınlandığı——– iddiasıyla açılan, FSEK’nun 68. maddesi uyarınca maddi ve FSEK’nun 70. maddesi uyarınca manevi tazminat ile bu nedenle yaptıkları noter masraflarının tahsili davasıdır.
Her ne kadar davalı vekili yetki itirazında bulunmuşsa da, davalının eyleminin haksız fiil niteliğinde olması nedeniyle, yetkili mahkemenin HMK’nun 16/1. maddesi uyarınca davacının yerleşim yeri mahkemesi veya haksız fiilin gerçekleştiği yer veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer mahkemesi olduğu, davacılardan …— mahkememizin yargı sınırları içinde bulunduğu, ayrıca davaya konu eserin ——– nedeniyle zararın meydana geldiği yerin de mahkememizin yargı sınırları içinde bulunduğu, bu nedenlerle mahkememizin yetkili olduğu anlaşılmakla, yetki itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı şirketin müdürü —— hakkında açıldığı belirtilen Ankara —–. FSHCM’nin —— Esas sayılı dava dosyasından kesinleşme şerhli karar örneği ve tüm dosya örneği istenilmiş, —— üzerinden gelen dosya örneği incelendiğinde, yapılan yargılama sonucunda, davaya konu eserin izinsiz değiştirilen——— tarihinden itibaren yayınlandığı gibi, sözkonusu izinsiz kullanımı içeren —– tarihinden itibaren yayınlanmaya başladığı bildirilerek şikayette bulunulduğundan, alınan — tarihli bilirkişi ek raporundan ——- içerisinde davaya konu eserin yer aldığı — tarihinde kayda alındıkları,— tarihlerinde ——- anlaşıldığından, bununla birlikte, sanığın …——- tarihinde ayrıldığı, buna göre, davaya konu ——– yayınlandığı, bu tarihte ise sanığın …— çalışmadığı anlaşıldığından sanığın beraatine karar verildiği, kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davalı şirketin — hakkında Ankara — FSHHCM’nin —-Esas ayılı ceza davasında yapılan yargılama sonucunda, sanığa sadece telif hakları ile ilgili olarak açılmış veya açılacak soruşturma ve davalarda sözkonusu şirketi temsil etmesi hususunda sınırlı olarak yetki verilip, davaya konu eserle veya şirketin ————— bölümüyle ilgili olarak herhangi bir yetki verilmediği gibi, davaya konu eserin de sanık tarafından işlenmediği, ——— sanık tarafından yapılmadığı ve yine sözkonusu eserin sanık tarafından ——– gerekçesiyle beraatine karar verildiği, kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dava konusu ——— Mahkememizce davacılara ait ——- kullanımlarının karşılaştırılarak, davacıların eserinde değişiklik yapılıp yapılmadığı —- — ortamında—– kullanılmadıklarına dair dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış,——- hazırlamış oldukları 07/10/2020 tarihli heyet raporunda özetle; davacıların meydana getirdiği davaya konu —— FSEK’nun 3. maddesi kapsamında eser niteliğinde olduğunu, davacıların eser üzerinde maddi ve manevi hak sahibi olduklarını,— davalı tarafça sözleşmeye aykırı olarak kullanıldığını ve üzerinde değişiklik yapıldığını, davalı şirket eylemlerinin, davacıların —kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz teşkil ettiğini, davacıların manevi haklarından; FSEK’nun 14. maddesine göre umuma arz hakkının, FSEK’nun 16. maddesine göre ise eserde değişiklik yapılmasını men etme hakkının ihlal edildiğini, manevi tazminatın varlığı ve miktarını belirleme hususundaki takdirin Mahkemeye ait olduğunu, davacıların mali haklarından FSEK’nun 21, 22 ve 25. maddelerinde düzenlenen işleme, çoğaltma ve umuma iletim haklarının ihlal edildiğini, davalı ——- izinsiz kullanımları nedeniyle davacıların ek telif bedeli talep edebileceğini, hak ihlallerinin oluştuğu –baz alındığında rayiç bedelin ortalama olarak 8.000,00 TL olabileceğini, Mahkemenin FSEK md. 68 gereğince 3 kat tazminata hükmetmesi ihtimaline binaen tazminatın— olarak hesaplandığını beyan etmişlerdir.
Bilirkişi raporu davalı vekiline 13/10/2020 tarihinde tebliğ edildiği halde iki haftalık yasal itiraz süresi geçirildikten sonra 03/11/2020 tarihinde rapora itiraz etmiş, davacılar lehine kazanılmış hak doğduğundan, yeniden bilirkişi raporu alınmamıştır.
Davacılar vekili 30/11/2020 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; dava dilekçelerinde yer alan sonuç taleplerinin — bendindeki taleplerini FSEK madde 68 uyarınca, 8.000,00 TL rayiç bedel esas alınarak, anılan bedelin üç katı olan 24.000,00 TL maddi tazminatın, 03/06/2015 tarihinden işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmesi şeklinde ıslah ettiklerini beyan etmiştir.
Her ne kadar davalı taraf zamanaşımı itirazında bulunmuşsa da, fikir ve sanat eseri sahibinin haklarının ihlali halinde 5846 Sayılı FSEK’nun 68. maddesine dayalı olarak açılan davalardaki zamanaşımı süresi, söz konusu madde uyarınca hükmedilebilecek telif ücretinin niteliği itibariyle taraflar arasında mahkeme kararıyla oluşturulan — sözleşme ilişkisi kapsamında değerlendirildiğinden, BK. m. 125 gereğince 10 yıllık genel zamanaşımına tabi olup, dava tarihine kadar izinsiz kullanımın devam etmesi nedeniyle dava ve ıslah tarihinde 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmakla, zamanaşımı itirazının reddine karar verilmiştir.
Toplanan deliller, bilirkişi raporu,— —- açılan davalar sonucunda verilen kararlar, dosyaya sunulan mail yazışmaları ve tüm dosya kapsamı ile, davacılar ile davalı şirket arasında yapılan anlaşmaya göre—- gününde —içinde yapılacak olan basın toplantısında kullanılması için davacılar tarafından davalı şirket —- sözleşmeye aykırı olarak —— ortamında davalı şirketin — üzerlerinde değişiklik yapılarak yayınlandığı, bu durumun davacıların FSEK’nun 14. maddesinde yer alan umuma arz ve FSEK’nun 16. maddesine yer alan eserde değişiklik yapılmasını men etme manevi haklarının ihlali olduğu, davacıların mali haklarından FSEK’nun 21. maddesinde tanımlanan işleme hakkı, 22. maddesinde tanımlanan çoğaltma hakkı ve 25. maddesinde düzenlenen — haklarının ihlali niteliğinde olduğu, taraflar arasında —— ile ilgili bir sözleşme ilişkisinin kurulmadığı, ancak davalının davacılara ait eser üzerinde değişiklik yaparak ve izinsiz olarak —— ortamında kullanması nedeniyle davacıların FSEK’nun 68. maddesi uyarınca üç katı kadar telif ücreti talep edebilecekleri, telif ücretinin 8.000,00 TL olduğu, buna göre 24.000,00 TL talep edilebilecekleri, davacının haksız eylemi nedeniyle yaptıkları masrafları ve fiili zararlarını da isteyebilecekleri, davacıya gönderilen Noter ihtarnamesi için 345,26 TL ödeme yaptıkları, yine manevi tazminat da talep edebilecekleri anlaşılmakla, davalının kusurunun derecesine, davacılara ait eserin kullanılma şekline ve kullanıldıkları — süresine göre her bir davacı için 5.000,00’er TL manevi tazminatın hakkaniyete uygun olacağı kanaatine varılarak, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, FSEK 68.maddesi uyarınca 8.000,00 TL telif bedelinin üç katı olan 24.000,00 TL’nin 03/06/2015 tarihinden itibaren ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, her bir davacı için ayrı ayrı 5.000,00’er TL olmak üzere 10.000,00 TL manevi tazminatın 03/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, 345,26 TL noter masrafının 03/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
FSEK 68.maddesi uyarınca 8.000,00 TL telif bedelinin üç katı olan 24.000,00 TL’nin 03/06/2015 tarihinden itibaren ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
Her bir davacı için ayrı ayrı 5.000,00’er TL olmak üzere 10.000,00 TL manevi tazminatın 03/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
345,26 TL noter masrafının 03/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
Davacıların fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
Alınması gereken 2.346,12 TL harçtan peşin alınan 671,95 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.674,17 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Davacılar vekiline maddi tazminat davası üzerinden —— gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden ——-gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine,
Davalı vekiline manevi tazminat davasının reddedilen kısmı üzerinden ——— gereğince takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacılar tarafından yatırılan 671,95 TL peşin harç (ıslah harcı dahil) ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 707,85 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 186,50 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.186,50 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%87) 2.772,25 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%13) 414,25 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacılar vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.