Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2018/102 E. 2022/17 K. 08.03.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/102 Esas
KARAR NO: 2022/17
DAVA: Faydalı Model Belgesi (Tecavüzün Tespiti İstemli), Faydalı Model Belgesi (Manevi Tazminat İstemli), Faydalı Model Belgesi (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 01/03/2018
KARAR TARİHİ: 08/03/2022
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının—- yetkilisi olduğunu,—- yana imalat sanayii içinde —- firmanın günümüzde — yaptığını,— yapabildiği; davalının—- davacıya bir ihtarname keşide ettiği ve davacının piyasaya sürdüğü —- — ürünün üretiminin derhal durdurulmasını, piyasadan çekilmesini, bu ürünün davalıya ait—— olduğunu ileri sürerek söz konusu ürünün üretimine devam edilirse savcılığa suç duyurusunda bulunulacağı ve tazminat davası açılacağı hususlarını ihtar ettiğini, ayrıca davacının müşterilerini arayarak ürünlerin satın alınmaması, kendi ürünleri olduğu ve daha ucuza satabilecekleri, davacının tecavüz fiillerinde bulunduğu, davacıdan ürün almaya devam ederlerse kendilerini savcılığa şikayet edeceklerini duyurduklarını, davacının tüm kullanımlarının —-numaralı faydalı model başvurusu kapsamında olduğunu, davacı ve davalı faydalı modellerinin istem ve kapsam itibariyle birbirlerinden tamamıyla farklı bulunduklarını, davalı faydalı modelinin makarasının üst gövdesi iki parçada birleşip fren sistemini sabitliyor iken, davacı faydalı modelinin makarasının —– sabitlediğini, davalının hukuka ve ticari ahlaka aykırı olarak müşterileri yanıltarak baskı oluşturmaya ve davacıdan alışveriş yaptırmamaya çalıştığını, davacı aleyhine algı oluşturmaya çalışarak davacının ticari hayatını ve itibarını yok etmeye gayret ettiğini, davalının eylemlerinin — uyarınca haksız rekabet teşkil ettiğini ileri sürülerek,
davalı adına —- başlıklı faydalı model ile davacı adına—– başlıklı faydalı modelin birbirlerinden kapsam, koruma alanı vs . olarak farklı olduğunun tespitine, davalının hukuka ve ahlaka aykırı eylemlerinin haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, haksız rekabetin önlenmesine, HMK’nun 107. maddesi uyarınca taleplerini artırma hakları saklı kalmak şartıyla — maddi ve — manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, hüküm özetinin masrafı davalıdan alınmak suretiyle ——— çapında yayın yapan tirajı yüksek üç gazetede yayınlanmasına
DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının — ürünü bulunduğunu, bunlardan birinin —sayı ile tescilli faydalı modelinin aynısı olduğunu, ancak, ihtiyati tedbir isteminde bulunan davacının dosyaya diğer ürününü — oluştuğunu, davalının —- ana isteminde yer alan tüm unsurların davacı ürününde yer aldığını ve bu durumun davalının faydalı modelden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğini, davalının bu hususta davacıya ihtarname göndermesinin haksız rekabet oluşturmadığını, davacı aleyhine gerçeğe aykırı beyanda bulunulduğu iddialarının gerçek dışı olduğunu, davacı ürününün dış yüzeyi ile davalı ürününün dış yapısının aynı olduğunu, tasarımlarının birebir aynı bulunduğunu ve burada da açıkça haksız rekabet bulunduğunu savunularak, davanın reddine karar verilmesi istenmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davalı adına —- başlıklı faydalı model ile davacı adına —- başlıklı faydalı modelin birbirlerinden farklı olduğunun tespiti, davalının davacıya ve müşterilerine faydalı modeline tecavüz edildiği iddiasıyla ihtar ve bildirimde bulunmasının haksız rekabet olduğunun tespiti, haksız rekabetin durdurulması, önlenmesi ve maddi ve manevi tazminata ilişkindir.
Dosyaya — getirtilmiş olup, incelendiğinde; — davalı—- tescilli olduğu, davacı — tarihinde tescil başvurusu yapılan —- buluş başlıklı faydalı modelin dava açıldığında tescil işlemlerinin devam ettiği, yargılama devam ederken —- tarihinde davacı adına tescil edildiği tespit edilmiştir.
Mahkememizce ihtiyati tedbir değerlendirmesi yönünden davacının ürününün ve kataloğun —- yer alan — ürününün, davalının faydalı modelinin koruma kapsamında kalıp kalmadığı, davacının —-belgesi ile korunup korunmadığı konusunda patent uzmanı — rapor alınmış, — tarihli bilirkişi raporunda; incelenen davacıya ait — ürününün, davalı —- — koruma kapsamında kalmadığı kanaatine varıldığı, incelenen davacıya ait —– buluş başlıklı faydalı model başvuru belgesinin mevcut — koruma kapsamında kaldığına dair görüş bildirmiştir. Mahkememiz huzurunda dinlenen davacı tanığı — olarak çalıştığını, davacı şirket ve ——-, kendilerinin —-, davacı — plastik aksamını ürettiğini, tüketiciye bunları——- halinde birlikte sattığını, kendilerine ait yıllardır üretimi ve satışı yapılan tescilli faydalı modele uygun ürün olduğu halde, davalı tarafın kendilerine ait ürünü ürettiğini iddia ederek ihtarname gönderdiklerini, bunun üzerine Mahkemeye başvurarak ihtiyati tedbir kararı aldırttıklarını, davalı tarafın işyerine bilirkişiler gönderdiğini, ayrıca davalı tarafın müşterilerine davacı şirketin kendilerine ait ürünü üretip sattığına dair bildirimler yapmış olduğunu, müşterilerden kendilerine dönüşler olduğu için bu konu hakkında bilgi sahibi olduğunu, davacı şirket ve kendi şirketin —- yapmakta olduğunu, ——– ihracat yaptığını, bu nedenle başkasına ait bir ürünü üretme ve satmanın söz konusu olmadığını, bu olayın iki yıllık bir süreç olduğunu, kendisinin şu anda hangi müşterilerden davalı tarafla ilgili dönüş olduğunu hatırlamadığını, ancak gerek yurt içi, gerek yurt dışı satışları yaptığı müşterilerden bu konuda kendilerine dönüşler olduğunu, tescilli faydalı modelin dışında herhangi bir ürün üretiminin bulunmadığını beyan etmiştir.
Mahkememiz —–dinlenen davalı tanığı—- kendisinin her iki taraftan da mal satın alıp yurt dışına sattığını, şu anda tarihini hatırlayamadığı, ancak tahminen iki yıl kadar önce —- kendisini arayarak kendisinden kendilerine bir mail atmasını istediğini, kendisinin de isteği doğrultusunda —- sipariş ettiği malların tarafına teslim edilmediğine dair bir mail attığını, aradan zaman geçtiği için mailin içeriğini daha ayrıntılı olarak hatırlamadığını, ayrıca —-bağlantılı olduğundan maili hangisine attığını da kesin olarak hatırlamadığını, mailin içeriğini tam olarak hatırlayamadığını, ancak —- maili atması için kendisini yaklaşık ——- aradığını beyan etmiştir.
—- dosyasında dinlenen davacı tanığı —- sorumlusu olarak görev yaptığını ve halen çalıştığını, davalı şirketin piyasada bilinen bir firma olduğunu, davalıya ait faydalı modelin esasen piyasada olan bir ürün olduğunu, ancak piyasada herkesin ürüne kattığı bir katkının bulunduğunu, kullanım olarak hepsinin aynı olduğunu, herkesin yaptığı katkılara istinaden ürünlerin ufak da olsa dış görünüşünde farklılıklar olabileceğini, ürettikleri ürünün davalı adına tescilli üründen farkının alt kısmının ——– olduğunu, tamamının davalının ürünlerinden farklı olduğunu, davalının ürettiği üründen daha önce haberinin olduğunu, ancak bu ürünü yıllardır ürettiklerini, ürünlerin —– de olduğunu, çalıştığı firmanın sektöre giriş tarihinin davalıdan daha eski olduğunu, bu —– kişilere satıldığını, satın alan kişilerin aldıkları ürünün hangi firmaya ait olduğunu bileceklerini, ürünü yaklaşık —- üretmeye başladıklarını, tarihini tam olarak hatırlamadığını, ancak daha önce davalı taraf vekili ile birlikte bilirkişinin çalıştığı firmaya geldiğini, o sırada yurtdışından müşterilerinin de olduğunu, durumu gören müşterilerin bu olaydan olumsuz etkilendiğini, ayrıca karşı tarafın piyasada ———- şeklinde beyanda bulunduklarını, müşterilerden birinin kendilerine bu şekilde mail attığını ve kendileri ile çalışmayacaklarını bildirdiğini beyan etmiştir.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden deliller toplandıktan sonra Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, davacı adına tescil edilen— tescil numaralı faydalı model ile davalı adına — Tescil numaralı faydalı modeller karşılaştırılarak davacının faydalı modelinin davalıya ait faydalı modelden farklı olup olmadığı, bu faydalı modele tecavüz edip etmediğine dair patent uzmanı —- rapor alınmış, davalı adına tescilli— sayılı faydalı model ile davacı adına tescilli — modellerin buluş konuları ve istemleri itibariyle karşılaştırıldığında, —– tecavüz oluşturmadığı, dava dosyası ile birlikte heyete tevdi edilen ürün örnekleri incelendiğinde, davacıya ait olduğu anlaşılan iki farklı ürünün görüldüğü, ——– davalının iki kanatlı gövdeyi haiz ürününden farklı bulunduğu, buna mukabil, davalı vekili—– tarihli dilekçesi ekinde davacıya ait olduğunu belirterek sunduğu ürünün tüm işlevsel teknik unsurları itibariyle davalının ürünü ile aynı olduğu yönünde görüş bildirilmişlerdir.
Yine mahkememizce incelenen —- bulunan ve üzerinde —markasının basılı olduğu montajlı haldeki ürünün davalıya ait —numaralı faydalı modelin koruma kapsamında kalıp kalmadığına yönünden ——— rapor ek aldırılmış, üzerinde—- içinde—— istemindeki unsurların tamamını barındırmadığı cihetle, ——sayılı patenti ihlâl etmediği yönünde görüş bildirilmiştir.
Davalı tarafça —-sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması talep edilmiş ise de, dosya örneğinin incelenmesi neticesinde ——— faydalı modelin hükümsüzlüğü için açılan bir dava olduğu, verilecek kararın bu davayı etkileyecek mahiyette olmadığı anlaşıldığından, bekletice mesele yapılmamıştır.
——– dosyasında iddianame ve duruşma zaptı dosya içerisine alınarak incelenmiş, davacı vekilinin şikayeti üzerine, delil tespit sırasında davalı şirket yetkilileri tarafından direnildiği iddiasıyla açılan görevli —– suçuyla ilgili yargılama yapıldığı, mahkumiyet kararı verildiği tespit edilmiştir.
Dava açıldığı tarihte yürürlükte olan —–uyarınca yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların, faydalı model verilerek korunacakları düzenlenmiştir. —– maddesinde ise tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluşun yeni olduğunun kabul edileceği, tekniğin bilinen durumunun başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsadığı belirtilmiştir.
—- patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek tecavüz olarak tanımlanmıştır.
Faydalı modelin koruma kapsamı —- uyarınca istemlerle belirlenir.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında, davalı tarafça davacıya gönderilen —-sayfasındaki yeni ürün olarak tanıtılan —- davalıya ait—- numaralı faydalı modelin koruma kapsamında kaldığı bildirilerek üretiminin durdurulması ve piyasadan geri çekilmesinin talep edildiği, bu nedenle davacının bu ürünün koruma kapsamında kaldığını iddia ettiği kendisine ait —– tecavüz etmediğinin tespiti için dava açmakta hukuki yararı olduğu tespit edilmiştir.
Bir örneği dosyada mevcut olan davacıya ———- tescil numaralı faydalı modelin koruma kapsamında kaldığının iddia edildiği görülmüş, davalı vekili tarafından davacıya ait olduğu iddia edilen bir adet adet ürün ile davalıya ait ürün, davacı vekili tarafından da müvekkiline ait ürün dosyaya sunulmuştur. Davacı vekili davalı tarafça müvekkiline ait olduğu iddiasıyla dosyaya sunulan ürünün müvekkiline ait olmadığını, nereden temin edildiğini bilmediklerine dair itirazda bulunduğundan, davacıya ait olduğu iddia edilen ürünlerden yalnızca üzerinde—— markasının yer aldığı ürün incelemeye esas alınmış, diğer ürünün davacıya ait olduğu davalı tarafça ispatlanamadığından dikkate alınmamıştır.
Alınan bilirkişi raporları ile; davalıya ait —– numaralı Faydalı Model tescil belgesi incelendiğinde, ————- mevcut olmadığı tespit edilmiştir.
Davalıya ait ürün örneği de bilirkişiler tarafından incelenmiş, ürünün gövdesinin dip kısmında birbiri içine geçmiş —— bulunduğu, gövdenin sağ ve sol kanat olmak üzere ikiye ayrılabildiği tespit edilmiştir.
Davacıya ait ——faydalı model incelendiğinde ise; biri bağımsız, diğerleri bağımlı olmak üzere—oluştuğu, —- tespit edildiği, davacıya ait üzerinde ——- modelde korunan tüm unsurları içerdiği, bu faydalı modelin koruma kapsamında kaldığı anlaşılmıştır.
Her ne kadar davalı tarafça davacının —— mevcut olduğu, mahkemeye sunulan davacıya ait ürünün ihtarnamede sözünü ettikleri ürün olmadığını, mahkemeyi yanıltmak amacıyla sunulduğunu savunmuşlarsa da, ihtarnameye konu edilen davacının kataloğunun—- tescil numaralı faydalı modelin koruma kapsamında kaldığı ve davalıya ait —- numaralı faydalı modele tecavüz etmediğinin tespit edildiği, davacının davasını —gönderilen ihtarnameden dolayı, —- faydalı modelinin davalının faydalı modeline tecavüz etmediğinin tespiti amacıyla açtığı, alınan bilirkişi raporları ve faydalı model tescil belgeleri ile her iki faydalı modelin birbirlerinden farklı unsurlara sahip oldukları anlaşılmakla, davacının ——başlıklı faydalı modelden farklı olduğunun tespiti davasının kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davacı taraf ayrıca, davalının müşterilerini arayarak ve mail göndererek ürünlerin satın alınmaması, kendi ürünleri olduğu ve daha ucuza satabilecekleri, davacının tecavüz fiillerinde bulunduğu, davacıdan ürün almaya devam ederlerse kendilerini savcılığa şikayet edeceklerini duyurarak haksız rekabette bulunduğunu da iddia etmişse de, dinlenen tanıklar ve tüm dosya kapsamı ile, davacının müşterilerine davacının iddia ettiği şekilde haksız rekabet teşkil edecek beyanlarda bulunduğunun davacı tarafça ispatlanamadığı, hatta dinlenen davalı tanığı —- hatırlamadığı bir maili davacı şirkette çalışan bir kişinin ısrarları ile gönderdiğini açıkça dile getirdiği, davacı tanıklarının bu konuda somut bir bilgi veremedikleri, davacının iş yerinde —— yapılan delil tespiti sonucunda hazırlanan bilirkişi raporunda, davacının başka bir ürünün davalının faydalı modelinin koruma kapsamında kaldığına dair bilirkişi raporu düzenlenmiş olduğu, ayrıca davacının kataloğunun —– yer alan ürünün davalıya ait faydalı modelin tüm unsurlarını içermemekle birlikte, faydalı modelde tanımlanan ürün ile bazı benzer özelliklerinin de mevcut olduğu, bu nedenlerle davalının davacıya ihtar göndermesinin ve davacının iş yerinde delil tespiti yaptırmasının haksız rekabet teşkil etmeyeceği kanaatine varılmakla, davacının haksız rekabetin tespiti, önlenmesi ve maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
Davacıya ait —- başlıklı faydalı modelin davalı adına tescilli—— başlıklı faydalı modelden FARKLI OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,
Alınması gereken 80,70 TL harçtan peşin alınan 888,03 TL harcın mahsubu ile bakiye 807,33 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı vekiline davanın kabul edilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalı vekiline reddedilen haksız rekabetin tespiti davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline reddedilen maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 2.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline reddedilen manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından yatırılan ve iadesine karar verilen tutar dışında kalan 80,70 TL peşin harç ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere 116,60 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 489,80 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 3.600,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam —-yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre, (%34) 1.390,55 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%66) 2.699,25 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 336,80 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre, (%66) 242,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%34) 94,80 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililre iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/03/2022