Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/642
KARAR NO: 2019/184
DAVA : Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 17/06/2014
KARŞI DAVA TARİHİ : 22/07/2014
KARAR TARİHİ: 25/06/2019
Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
TALEP: Davacı karşı davalı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; davalı-karşı davacı tarafından tescil edilmiş olan —— nolu ——- isimli mekanizmanın yenilik vasfını taşımadığını, davanın kötü niyetle açıldığını, dava açma sebebinin bu ——modelin —— maddelerinde belirtilen yenilik şartını taşımadığını, aynı sektörde faaliyet gösteren müvekkilinin üretim yapmasıyla ilgili davalının açması muhtemel dava tehditlerinden dolayı zarar göre ihtimali ve davalı-karşı davacının İstanbul Anadolu 1. FSHHM.nin ——- D.İş sayılı dosyası ile üretim yerinde tespit yaptırdığından iş bu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğunu, davalının dava konusu tescilinden yıllar önce ——- ve aylar öncesine ait faturalarda da———– adıyla satışı yapılmış ürünler olduğunu, bu faturaların dosyaya sunulduğunu, davalı-karşı davacının başvurusunun —— tarihli olduğunu, bu tarihten önce alınmış birçok ——modelin bulunduğunu, davalının aynı ürüne ilişkin resim görüntüsünü de endüstriyel tasarım olarak ——numarası ile adına tescil ettirdiğini, bu tasarım tescilinin de 554 sayılı KHK uyarınca yenilik ve ayırt edicilik vasfının bulunmadığını ileri sürerek, davalı adına tescilli——- sayılı — Belgesinin ve ——- sayılı ——— hükümsüzlüğü ile sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP: Davalı karşı davacı vekili cevap ve karşı dava talepli dilekçesini duruşmada tekrarla; daha önce kullanılan kanepelerin yatak haline gelmesi için duvardan çekilmesi gerektiğini, oysa müvekkili tescillerine konu ürünün duvara sıfır iken çekilip kapanabildiğini, bu mekanizmanın müvekkilin fikri çabasının bir ürünü olduğunu, davacının sunduğu ürünlerin aynı işlevi yerine getirmediğini, kullanılan sistemlerin ve izlenilen yolların farklı olduğunu, karşı davalı adına tescilli ——- sayılı ——– müvekkili adına tescilli —-sayılı —— karşısında yenilik vasfının bulunmadığını, davacı-karşı davalı tarafa ait —– ve —– numaralı ———-modellerin ve dava dışı kişi/kurumlara ait ——–tescil numaralı ——modellerin dosyalarının getirtilerek bilirkişi incelemesi yapılmasını, ayrıca davacı-karşı davalıya ait bu ——modelin açık ve tam olarak tanımlanmadığını, uygulamaya konulabilecek yeterliliğinin bulunmadığını savunup ileri sürerek asıl davanın reddini, karşı davanın kabulü ile —– sayılı ——– hükümsüzlüğü ile sicilden terkinini
KARŞI DAVAYA CEVAP: Davacı-karşı davalı vekili karşı davaya verdiği cevaplarında ise; ——mekanizması’nın davalı-karşı davacıya ait bir fikir olmadığı, davalı-karşı davacının —–model başvuru tarihi olan ——- tarihinden yıllar önce bu mekanizmanın fikir olarak ayrıntılı biçimde açıklandığını, davalı-karşı davacının ürünün yenilik özelliğinin bulunmadığını—— numaralı ——model de aynı fikrin yer aldığını,———- numaralı ———modelin de benzer olduğunu, davacı-karşı davalıya ait ——- numaralı ——–modeli ile aynı olduğunu———- alan adlı internet sitesinde bu mekanizmanın tanıtıldığı yazının ——- tarihinde yayınlanmasının da yenilik özelliğini kaldırdığını, davalı-karşı davacının başvurusunun —– numaralı başvurunun değişik kelimelerle anlatılmış hali olduğunu, müvekkilinin —— numaralı ———-modelinin daha önce tescillenmiş ———modelinin devamı niteliğinde olduğunu, — tarihli satış faturasından da anlaşılacağı üzere karşı davacının ——-model başvurusundan aylar önce müvekkili tarafından üretildiğini, davalı-karşı davacının ——— numaralı ———modelinin yenilik özelliğini taşımadığını, müvekkiline ait ——– numaralı ——–model ile davalı-karşı davacıya ait ——— numaralı ——–modelin hiç bir ortak yönünün olmadığını, davacı-karşı davalının ——–model başvurusunun karşı davacının başvurusundan sonra yapıldığını, haksız bir şekilde iddia olunan gasp iddiasının hukuki mesnetten yoksun olduğunu belirterek, asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Asıl dava, davalı-karşı davacıya ait endüstriyel tasarım belgesinin ve davalı-karşı davalıya ait ———model belgesinin yenilik ve ayırt edicilik vasıflarının taşımadığı gerekçesiyle açılan hükümsüzlük davasıdır.
Karşı dava ise, davacı-karşı davalıya ait ———– numaralı ———modelin yenilik vasfının bulunmadığı, açık ve tam olarak tanımlanmadığını, uygulamaya konulabilecek yeterliliğinin bulunmadığı iddiasıyla açılan ———modelin hükümsüzlüğü davasıdır.
Taraflara ait ve davaya konu ——–model ve tasarım tescil kayıtları ile dava dışı gerçek ve tüzel kişilere ait ——–model tescil kayıtları dosya içine getirtilmiş, incelendiğinde; ———– numaralı “mobilya kasalarında kullanılan hareket mekanizmalarında yenilik” buluş başlıklı ——–modelim ——- tarihli başvuru sonucunda aynı tarihte 10 yl süreyle davacı-karşı davalı adına tescil edildiği, ——- tescil numaralı endüstriyel tasarımın ————– tarihli başvuru üzerine davalı-karşı davacı adına aynı tarihte beş yıl süreli olarak tescil edildiği, ——- sayılı “sıfırdan açılan sandıklı kanepe mekanizması” buluş başlıklı ——–modelin——– tarihli başvuru sonucunda bu tarihten itibaren 10 yıl süreli olarak yine davalı-karşı davacı adına tescil edildiği, bu ——-model belgesinin ücreti yatırılmadığından, —– tarihinden itibaren geçersiz kılındığı, bu karara karşı yapılan itirazın — yarihli —– kararı ile reddedildiği tespit edilmiştir.
—- tarihinde alınan bilirkişi raporunda,———— nolu ——model belgesinin daha önceki tarihte tescil edildiği, buluş başlıklarının aynı mekanizmayı tanımladığı, tescil belgelerinin koltuk, kanepe gibi açılma mekanizmalarının aynı teknik alanı hedeflediği, geleneksel ve benzer pres ve bükme teknolojileriyle bilinen fizik prensiplerini benzer malzemelerde kullanarak referans verdikleri parça adlarının, davacı-karşı davalının kullandığı yay dışında parça ve işleyiş yönünden birbirine benzediği, davalı-karşı davacının mekanizmasının ise araya bir uzun kol daha eklenerek başkalaştırıldığı ve karşı tarafın tasarımında bu özelliğin bulunmadığı,———- nolu “mobilya kasalarında kullanılan hareket mekanizmalarında yenilik buluşu” başlıklı —–modelin koruma kapsamını belirleyen istemleri ile ———– nolu ”sıfırdan açılan sandıklı kanepe mekanizması” buluş başlıklı ——model tarifnamesinln karşılaştırılması sonucunda; ———- nolu “mobilya kasalarında kullanılan hareket mekanizmalarında yenilik” buluş başlıklı ——modelin ——— nolu istemlerinin yenilik unsuru taşıdığı,———- nolu ”mobilya kasalarında kullanılan hareket mekanizmalarında yenilik” buluş başlıklı ——-modelin -nolu isteminin yenilik unsuru taşımadığı, yenilik giderici nitelikleri olduğu ileri sürülen ve dava dosyasına sunulu dava dışı kurum ve kuruluşlara tescilli diğer on ——-model ile benzerliklerinin bulunup bulunmağının araştırılması sonucunda; ——– nolu “sıfırdan açılan sandıklı kanepe mekanizması” buluş başlıklı ——model ile ———- nolu —— buluş başlıklı ——–modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıklarının görüldüğü, söz konusu karşılaştırmaya göre ——– nolu ——- buluş başlıklı ——modelin yenilik unsuru taşıdığı,———-nolu “sıfırdan açılan sandıklı kanepe mekanizması” buluş başlıklı ——–model ile ——- nolu——– buluş başlıklı ——-modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıkları, söz konusu karşılaştırmaya göre ——– nolu— —- buluş başlıklı ——–modelinin yenilik unsuru taşıdığı, ——- nolu ——– buluş başlıklı ——model ile — nolu ————- buluş başlıklı ——-modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıklarını, söz konusu karşılaştırmaya göre ——— nolu———- buluş başlıklı ——modelin yenilik taşıdığı, ——- nolu——— buluş başlıklı ——-model ile—— nolu———- buluş başlıklı ——modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıkları, söz konusu karşılaştırmaya göre ———-nolu ——— buluş başlıklı ——modelin yenilik vasfı taşıdığı, ——– nolu ——- buluş başlıklı ——–model ile ——– nolu ——-buluş başlıklı ——modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıkları, söz konusu karşılaştırmaya göre———– nolu —— buluş başlıklı ——modelinin yenilik unsuru taşıdığı,———–nolu ————– buluş başlıklı ——-model ile——- nolu “mobilya kasalarında kullanılan hareket mekanizmalarında yenilik” buluş başlıklı ——-modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıkları, söz konusu karşılaştırmaya göre —–nolu—— buluş başlıklı ——-modelinin yenilik unsuru taşıdığı, —- nolu———— buluş başlıklı ——-model ile ——-nolu ————- buluş başlıklı ——–modelin farklı teknolojik gelişmeleri tanımladıkları, söz konusu karşılaştırmaya göre——- nolu———— buluş başlıklı ———modelinin yenilik unsuru taşıdığına dair görüş bildirilmiştir.
Kapatılan İstanbul Anadolu 2 FSHHM’nde yapılan yargılama sonucunda, ——tarihli — Esas, —– Karar sayılı kararı ile; “davacı-karşı davalının açmış olduğu davanın kabulü ile; davalı-karşı davacı adına — nezdinde ———sıra numarasında tescilli endüstriyel tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğüne,— sicilinden terkinine, davalı-karşı davacı adına ———–sıra numarasında kayıtlı ——–model ——- sicilinden terkin edildiğinden konusu kalmayan bu dava hakkında esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalı-karşı davacının davacı-karşı davalının ——–modelinin hükümsüz kılınmasına yönelik açmış olduğu davanın reddine ” karar verilmiş, Mahkememizin bu kararı davalı-karşı davacı vekilince temyiz edilmiş ve Yargıtay —.Hukuk Dairesi’nin ——– esas,——- karar sayılı ilamı ile bozulmuştur.
Bozma gerekçesi ise; ——– tasarım hükümsüzlüğü, karşı dava ise ——–model hükümsüzlüğüne ilişkin olup, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı-karşı davalı adına tescilli olup karşı davada hükümsüzlüğü talep edilen—————— sayılı —–modelin -nolu isteminin karşılaştırılan davalı-karşı davacı adına tescilli —— sayılı ——-model belgesi karşısında yenilik unsuru taşımadığı mütalaa edildiği halde, mahkemece bu hususta herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin karşı davanın tümüyle reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı, asıl davada, davalı-karşı davacı adına tescilli olup hükümsüzlüğü istenen —— sayılı ——modelin yıllık ücretinin ödenmediği gerekçesiyle geçersiz kılındığı —— tarafından belirtilmişse de, davalı-karşı davacı tarafından mücbir sebep başvurusu yapıldığı ve bu başvuru işlemlerinin devam edip henüz kesin bir terkin işleminin bulunmadığı ileri sürülmüş olup, mahkemece dava konusu ——–model belgesinin geçersiz kılınması işlemine yapılan itirazların nihai olarak sonuçlanıp sonuçlanmadığı ve başvuru yollarının tüketilip ——–model belgesinin geçersiz kılınmasına dair kararın kesinleşip kesinleşmediği —— sorularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde —— sayılı ——–model belgesinin hükümsüzlüğü talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm tesisinin doğru olmadığı, asıl davada, davalı- karşı davacı adına tescilli ——- sayılı Endüstriyel Tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmişse de, hükme esas alınan bilirkişi raporunda 554 sayılı KHK’nin 5, 6, 7 ve 11. maddeleri kapsamında kıyaslamayı içeren bir değerlendirme yapılmaksızın genel ve soyut ifadelerle, “incelenen ——–Model Belgeleriyle korunan tasarımların biçimsel benzeri olduğu ve dava konusu Endüstriyel Tasarım Belgesi ile tescil edilen —— sayılı tescilin evvelce bu ——– kamuya arz edilmiş biçimlerinin bulunduğu” denilmekle yetinilerek, dava konusu endüstriyel tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliğini taşımadığı mütalaa edilmiştir. Oysa, 554 sayılı KHK 6. maddesine göre bir tasarımın yenilik incelemesi yanında KHK’nin 7. maddesi uyarınca ayırt edicilik vasfı değerlendirilirken sunulan deliller itibariyle aynı KHK’nin 11. maddesi kapsamında bir kıyaslama yapılmak suretiyle koruma kapsamının dolayısıyla da 554 sayılı KHK’de düzenlenen tescil unsurlarını taşıyıp taşımadığının değerlendirilmesi gerekir. Bu itibarla, 554 sayılı KHK’nin 11. maddesi kapsamında “bilgilenmiş kullanıcı gözüyle” ve kıyaslanan tasarımların farklılıklarından çok ortak özelliklerine ağırlık verilerek, tasarımcının tasarlama sırasında seçenek özgürlüğüne sahip olduğu dikkate alınmak suretiyle Yargıtay denetimine de elverişli olacak şekilde, mahkemece yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınması gerekirken yukarıda açıklanan değerlendirmeleri içermeyen, genel ve soyut ifadelerle yazılmış, eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporu dikkate alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bu yönden de davalı- karşı davacı yararına bozulması gerekmiştir.” şeklinde belirtilmiştir.
Mahkememizce usul ve yasaya uygun Yargıtay bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuştur.
Davalı-karşı davacıya ait dava konusu ———– numaralı ——–modelin geçersiz kılınmasına dair kararı kesinleşip kesinleşmediği ———- sorulmuş, verilen cevapta, ——-model belgesinin ücreti yatırılmadığından——-tarihinden itibaren geçersiz kılındığı, bu işleme karşı yapılan itirazın —— kararı ile reddedildiği bildirilmiştir.
Yine davalı-karşı davacıya ait dava konusu ————- numaralı endüstriyel tasarımın da süresinde yenilenmediğinden hükümden düştüğü bildirilmiştir.
Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmış, dosyamız içerisine alınan ————- tarihli bilirkişi raporunda; davaya konu olan ———- numaralı tasarımın hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan ———–numaralı ——–modellere ait görüntülerle karşılaştırıldığında, hepsinin koltuk ve kanepe mekanizmasına ait oldukları, dava konusu tasarımım iki adet ana ögenin (—) birbirine iki adet bağımsız kol sayesinde (—–) bağlanması ile oluşturulmuş temel geometrik biçime sahip olduğunu, karşılaştırılan tasarımlarda kullanılan iki adet kolun bağlanma pozisyonlarının ve biçimlerinin benzer olmasına rağmen, bu benzerlik işlevinin yerine getirilmesi için teknik benzerlik olarak algılandığı, karşılaştırılan tasarımların, geometrik bütünü meydana getiren ögelerin biçimleri, oranları, yüzey özellikleri ve birbirleri ile ilişkileri sayesinde farklılaştıkları ve ayırt edici nitelik kazandığı, karşılaştırılan tasarımlarda kolların birbirine bağladığı üst —- ve alt —-parçaların gerek yüzey özellikleri (kabartma yüzeyler, delik biçimi, yeri, sayısı) gerekse dış kontur çizgilerinin birbirinden farklı olduğu, sistemi bir arada tutan üst ve alt kolun biçim ve pozisyonları benzer olmakla birlikte, parçalar ile birleşim yerlerinin farklılık gösterdikleri, ———- numaralı tasarım tescilinde yayın yer almadığı, diğer tasarımlarda alt parça üzerinde yay bulunduğu, buna göre hükümsüzlüğü talep edilen ——— numaralı tasarım tescili ile hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan geçmiş tarihi —— görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu , bu sebeple farklı algılandıklarına dair tespit ve görüşlerine yer verilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte olan 551 sayılı KHK uyarınca, bir buluşa patent alınabilmesi için aranan “tekniğin bilinen durumunun aşılması” niteliği, ——-modeller için aranmamaktadır. Dolayısıyla, mevcut ürünler üzerinde yapılan küçük geliştirmeler veya uyarlamalar sonucu oluşturulan yenilikler, bilinen teknikle aynı amaç ve işleve sahip olsa dahi, ——–model belgesi alabilmektedir. Ayrıca bir patent veya ——-model belgesinin her hangi bir isteminin hükümsüzlük nedeniyle iptal veya terkin edilmiş olması halinde, buluşun iptal edilmeyen istem veya istemlerinin aynı KHK’nin 5. Ve 7. madde hükümlerine uygun olması halinde, patent veya ——model bu kısım için geçerli kalır.
Bu yasal düzenlemelere göre somut olay incelendiğinde; davacı-karşı davalıya ait ———- numaralı —-modelin iki numaralı isteminde kasa bağlantı hareket mekanizmasının mobilya kasası ile yatak arasınsa montaj edilmesinin sağlandığının belirtildiği, incelenen——— numaralı ——–model ve tüm mekanizmaların mobilya kasası ile yatak arasına monte edilmesi nedeniyle, – numaralı istemin yenilik unsuru taşımadığı, ——- numaralı istemlerin ise yenilik unsurlarının mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Toplanan deliller, bilirkişi raporları ve——kayıtları birlikte değerlendirildiğinde, davalı-karşı davacıya ait -model ile tasarımın yenilenmemeleri nedeniyle yargılama sırasında geçersiz hale geldikleri, bu nedenle asıl davanın konusuz kaldığı, ancak toplanan delillerle davalı-karşı davacıya ait —–modelin yenilik özelliğinin bulunduğunun ve tasarımın da yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin mevcut olduğunun anlaşıldığı, buna göre ——modelin hükümsüzlüğü ve tasarımın hükümsüzlüğü için açılan asıl davada davacı-karşı davalının haklı olmadığı, bu nedenle yargılama giderlerinin davacı-karşı davalı üzerinde bırakılması gerektiği, yine davacı-karşı davalıya ait ——– numaralı ——-modelin —–numaralı isteminin yenilik özelliğinin bulunmadığı, —- numaralı isteminin ise yenilik özelliğinin mevcut olduğu anlaşılmakla, asıl dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, karşı davanın kısmen kabulüne, davacı – karşı davalı adına tescilli ———- numaralı ——-modelin – numaralı isteminin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, ———- numaralı ——-modelin ———-numaralı istemleri ile ilgili açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Asıl davada;
————numaralı endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve———-numaralı ——-modelin hükümsüzlüğü hakkındaki davalar konusuz kaldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
a- 44,40 TL karar ve ilam harcı tayini ile peşin alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 19,20 TL harcın davacı-karşı davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
b- ———modelin hükümsüzlüğü davası için davalı-karşı davacı yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacı-karşı davalıdan alınarak, davalı-karşı davacıya verilmesine,
————-davası için davalı-karşı davacı yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacı-karşı davalıdan alınarak, davalı-karşı davacıya verilmesine,
c-Davacı-karşı davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
2- Karşı davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
-Davacı – Karşı Davalı adına tescilli ————- numaralı ——modelin – numaralı isteminin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE ve SİCİLDEN TERKİNİNE,
– ——— numaralı ——-modelin ——— numaralı istemleri ile ilgili açılan davanın REDDİNE,
a- 44,40 TL karar ve ilam harcı tayini ile karşılık dava harcı ile alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 19,20 TL harcın davacı-karşı davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
b- Karşı davacı yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacı-karşı davalıdan alınarak, karşı davacıya verilmesine,
Davacı-karşı davalı yararına red olunan kısım yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalı-karşı davacıdan alınarak, davacı-karşı davalıya verilmesine,
c- Karşı Davacı tarafından yapıldığı anlaşılan 25,20 TL başvurma harcı, 25,20 TL karşılık dava harcının davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
d- Davalı-karşı davacı tarafından yapılan 1.500,00 TL bilirkişi ücreti, 49,30 TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 1.549,30 TL yargılama giderinden kabul ve ret oranına göre (1/3) 516,43 TL’sinin davacı-karşı davalıdan alınarak, davalı-karşı davacıya verilmesine, fazla kısmın davalı-karşı davacı üzerinde bırakılmasına
Taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan miktarların karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde YARGITAY yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı25/06/2019