Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/24
KARAR NO : 2019/15
DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.), Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 17/06/2014
KARAR TARİHİ : 29/01/2019
Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.), Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
İSTEM:
Davacı vekili İstanbul Anadolu 15. Asliye Hukuk Mahkemesine sunduğu dava dilekçesi ile; müvekkili ile davalı arasında 17/06/2013 tarihinde ———- sözleşmesi başlığı altında bir sözleşme akdedildiğini, davalının bu sözleşme ile müvekkiline ait ——-adlı kitabın basımını, dağıtımını kitabevi bünyesinde çıkartmayı taahhüt ettiği dergilerle, katılmayı taahhüt ettiği fuarlarla tanıtımını ve sair yollarla genel olarak tanıtımını, kitap haline getirilecek olan eserin editöryel çalışmalarını, grafik tasarım çalışmalarını, depolamasını ve ayrıca müvekkiline vereceği şifre ile internet sitesinde———özelliğini kullanmasına olanak sağlamayı üstlendiğini, müvekkilinin davalının üstlendiği bu edimlere karşılık 4.000,00 TL. ödeme yaptığını, davalının sözleşmede yazan edimlerden büyük kısmını ya hiç yerine getirmediğini ya da ayıplı olarak yerine getirdiğinden bahisle, 4.000,00 TL. maddi alacağın 17/06/2013 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte, 1.500,00 TL. mahrum kalınan kitap satış geliri ile 7.500,00 TL. manevi tazminatın ise dava tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İstanbul Anadolu 15. Asliye Hukuk Mahkemesince davaya bakma görevinin mahkememize ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilerek dosya mahkememize gönderimiştir.
CEVAP: Davalı vekili süresinden sonra sunduğu cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin iş bu davada cevap süresi içerisinde davaya cevap veremediğini, yapılan 26/03/2015 tarihli ilk duruşmasına bizzat katılarak sözleşmeyi kabul ettiğini, sözleşme yükümlülüklerini ——– Fuarı dışında yerine getirdiğini, 500 adet kitabı davacıya gönderdiğini, 1000 adet kitabı sözleşmeye uygun olarak bastığını beyan ederek davanın reddini talep etmiş olduğunu, müvekkilinin her ne kadar cevap dilekçesi sunmamış olsa da Ön İnceleme aşamasında davaya bizzat gelerek savunmasını yaptığını ve davacı iddialarını reddettiğini, aynı gün kendisine delillerini bildirmesi için 2 haftalık kesin süre verilmiş olsa da; kendisinin vekaletname verdiği avukatın dosyaya vekalet ibraz etmemesi ve delilleri sunmaması üzere iş bu süreyi kaçırdığını, vekilin fiili sebebi ile mağdur olan müvekkilinin savunmanın genişletilmesi yasağının istisnası olan ıslah yoluyla savunmalarını ve savunmaya dayalı delillerini ıslah yoluyla iş bu dilekçede belirtecekleri ve sunacakları deliller ışığında genişletmekle, 6100 sayılı HMK ‘nun 176 ve devamı maddelerine uygun olarak ıslah ettiklerini, HMK’nun 178. maddesi gereği mahkemenin takdir etmesi halinde takdir edilen teminatı 1 hafta içinde yatıracaklarını, davacı taraflar arasındaki mevcut ——–sözleşmesi gereği iki taksitle toplamda 4.000,00 TL ödeme karşılığında müvekkilinin basması gerekli olan 1000 adet kitabın 1000 baskısının yapıldığının kuşkulu olduğunu ve kitapların dağıtımının yapılmadığını iddia ettiğini, öncelikle yazarın ———–isimli kitabın müvekkili tarafından sözleşmeye uygun olarak 1000 adet basıldığını ve dosyada mevcut olan bandrol talep formundan anlaşılacağı üzere ——– Bakanlığından 1000 adet işbu kitap için ücret ödenerek bandrol alındığını, müvekkilinin yayınevinin —— —– yayınevi olduğunu, kitap yazan ancak henüz tanınmamış, kitabını bastırmak isteyen yazarlara hizmet vermekte olup, ———–“gereği sözleşme yaptığı yazarların kitaplarını sözleşmede belirtilen taahhütlere uygun olarak bastığını, taraflar arasında mevcut sözleşmenin ” Dağıtım ve Satış” başlığını taşıyan 7. maddesine göre müvekkilinin basımını yaptığı kitabın çalıştığı kitapevlerinden tedarik ve satış talebi gelirse o firmalara dağıtımını yapacak olduğunu, bu hususun sözleşmenin 7.3 maddesi ile sabit olduğunu, nitekim bu maddeye uygun olarak kendisine gelen talepleri karşıladığını, davacının dava dilekçesinde kötü niyetli olduğunun ortada olduğunu, zira kitabın 1000 adet basılmadığını düşünen davacının zaten 500 adet kitabı, basımı sonrası kendisinin aldığını, müvekkilinde kalan 500 adet kitaptan belgelerden ve gelen ——- cevabından anlaşılacağı üzere 120 adetin talep üzerine kitapçılara gönderildiğini ve satıldığını, geri kalan kitapların müvekkilinin deposunda mevcutlu olduğunu, davacının dava dilekçesinde zikrettiği,——– 1000 adet basıldığı şüphelidir, dağıtım yükümlülüğü yerine getirilmemiştir, verilen siperişler çok geç ulaştırıldı ya da hiç ulaştırılmadı ” iddialarını ispatlamakla yükümlü iken, bu yönde somut hiç bir delil sunmamış olup, diğer tüm iddialarının soyut, gerçek durumla bağdaşmaz ve afaki olduğunu, belirterek, davanın 15/10/2015 tarihinde sundukları “cevap dilekçesi ve delilleri ıslah” dilekçelerindeki beyan ve deliller göz önüne alınarak reddini talep etmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava, davacı ile davalı arasında akdedilen sözleşme yazar-yayıncı sözleşmesi hükümlerinin davalı tarafça ihlal edildiği iddiasıyla açılan sözleşmenin feshi, maddi ve manevi tazminat ve kitap satış geliri taleplerine ilişkin tazminat davasıdır.
Sözleşme örneği ve sözleşmenin konusunu oluşturan kitap örneği dosyaya sunulmuş, davaya konu kitapla ilgili alınan bandrol kayıtları ————-Bakanlığından istenilmiş ve davalı tarafından 1000 adet bandrol alındığı tespit edilmiştir.
Davaya konu kitapların kaç adet satıldığının tespiti için davalının çalıştığı yayınevlerine müzekkereler yazılmış ve gerekli bilgiler alınmıştır.
Davanın çözümü teknik bilgi gerektirdiğinden, dava konusu kitabın baskısının kusurlu yapılıp yapılmadığı, kaç adet kitabın dağıtıldığı, davacının davalıdan alacaklı olup olmadığına dair hususların tespiti için dosya, sözleşmeye konu kitap ile davacının kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, dosyaya sunulan 17.07.2017 tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinde; dosya ekindeki kapalı zarfta 3 adet nitelikleri tabloda gösterilen kitap ve bez çuval içinde ikisi kitap boyutlarında 14 ‘ü dergi boyutlarında 16 adet ——- dergisi ve 13’ü dergi boyutunda 4’ü kitap boyutunda 17 adet—-ve —- dergisi bulunduğu, ayrıca bez çuval içinde 1 adet —— adlı kitaba da rastlandığı, orta kalitede baskıya sahip kitaplarda herhangi bir baskı hatasına rastlanmadığı, dergilerin bir kısmında deneme yazıları, bir kısmında da yayınevinin kitaplarının kısa tanıtımının kitap kapaklarıyla birlikte yer aldığı, ————- sayılı nüshasının 3.sayfasında davacı yazara ait ——- adlı eserin tanıtımının yapıldığının görüldüğü, aynı derginin aynı nüshasının arka kapağında da reklamı yer alan 4 kitaptan birinin davacı yazara ait eser olduğu, ———– sayılı nüshasının 14.sayfasında davacı yazara ait ——-adlı eserin tanıtımının yapıldığının görüldüğü, davalı kitabın tanıtımını yayınladığı dergilerden sadece tekinde tanıtmış olduğunun görüldüğü tespit ve sonucuna varıldığı belirtilmiştir.
Yine dosyamız içerisine celbedilen 22.11.2017 tarihli bilirkişi ek raporunda ise; davalının, —– sözleşmelerinde belirtilen; dergi yayınlama yükümlülüğüyle ilgili, dergilerin 2 ayda bir yayınlandığı (Madde 8.1), dergilerde tanıtım ve reklamını yapma, eserlerin süresinde yayınlama, beyana dayalı bilgilerden yazarın istediği miktarda kitabın kendisine verilmesi (madde 7.2) yükümlülüklerinin yerine getirildiği, fuarlara katıldığı halde sözleşmede yer alan —— Kitap Fuarlarına katılma, kitap ile ilgili dağıtımı yerine getirme (madde 7.2), dergilerinin büyük kitabevlerine dağıtımını sağlama (Madde 8.1) ve satışa sunma (madde 8.5.), yazara dergilerde yazma fırsatı verilmesi (madde 8.4), dergilerinin yayınlanma süresini, yayınlanma adedini, dergilerin sayfa sayısı ve dergilerin içerisinde hangi yazarların yer aldığı ile ilgili bilgileri ilk günden itibaren açıkça beyan etmek zorunluluğu (Madde 8.2) yükümlülüklerini yerine getirmediği (Madde 9.6), yazara kitap satış takibi için şifre verme taahhüdü (Madde 14) kitap komisyonu gelirini ödeme (madde 16) yükümlülüklerini yerine getirmediğinin tespit edildiği, Mahkemece yayıncı-yazar sözleşmelerinin iptal edilmesine karar verilmesi halinde, —— sözleşmesinin 8.7 maddesine göre —– dergi için belirtilen maddelere ilk günden itibaren uyulmadığı takdirde yazara, sözleşmeden aldığı tüm miktarı geri ödemekle yükümlüdür”, maddesi gereğince davacının yayınevine —— adlı kitabın basımı için ödemiş olduğu toplam 4.000,00 TL’yi geri isteyebileceği, davacının talep ettiği 5.000,00- TL. manevi tazminat hususunun Mahkeme’nin takdirinde olduğu, yayınevinin satışı yapılan toplam 120 kitap için davacı yazara 441,60 TL komisyon ödemesi gerektiği yönünde görüş bildirildiği görülmüştür.
Taraflar arasında imzalanan sözleşme incelendiğinde, 17/06/2013 tarihli olduğu, taraflar arasında yapılmış olan yayın sözleşmesine göre davacının ———–eserinin basımı, dağıtımını sağlamak üzere davalı tarafa yayma ve çoğaltmaya ilişkin mali haklarını devrettiği, kitabın basımı için 4.000,00 TL ödeme yaptığı, davacının sözleşme bedeli olan 4.000,00 TL’nin ilk taksiti olarak 2.000,00 TL’yi 18/06/2013, ikinci taksit olarak 2.000,00 TL’yi ise 16/08/2013 tarihinde ödediği, buna dair banka dekontlarının dosyaya sunulduğu ve bunun karşılığında yayıncının eseri çoğaltıp yayınlama borcu altına girdiği anlaşılmıştır.
Davalının bandrol başvuru tarihinin 19/10/2013 olduğu, mali hakların kullanımına ilişkin izin belgesinin tarihinin 25/01/2013 olduğu, sözleşmenin 4. maddesine göre ödemelerin tamamının eksiksiz yapılmasıyla birlikte en geç 90 gün içinde kitapların basılmasının zorunlu olduğu, aksi takdirde sözleşmenin feshedilebileceği ve ayrıca yayıncının 2.000,00 TL cezai şart ödemesinin talep edilebileceği, bu hükümlere göre kitabın basımının 90 gün içinde yapıldığı tespit edilmiştir.
Davcının davalıya sözleşmenin feshine dair gönderdiği ihtarname incelendiğinde, tarihinin 15/04/2014 olduğu, tebliğden itibaren 7 gün içinde 4.000,00 TL’nin iadesini talep ettiği ve sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini bildiridiği tespit edilmiştir.
Davalının kitap fuarlarına katılıp katılmadığı araştırılmış, davalı tarafın kendi beyanı ile ———Kitap Fuarı organizasyonuna katılmadığı tespit edilmiştir.
Her ne kadar davalı vekili ıslah yoluyla süresinden sonra cevap dilekçesi ve delil listesi sunmuşsa da, HMK’nun 127. maddesi uyarınca, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde cevap dilekçeisnin verilmesinin zorunlu olduğu, HMK’nun 176/1. maddesinde ise taraflardan her birinin yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebileceği düzenlenmiş olup, davalı tarafından süresinde cevap ve delil dilekçesi sunulmadığından ve bu usulü işlemler hiç yapılmadığından ıslah da edilemeyeceğinden davalının sunduğu delillere itibar edilmemiştir.
Sözleşmenin 9.maddesinde ise, Fuar organizasyonu başlığı altında davalının ——————- katılmakla ve Fuarlar konusunda davacı yazarı bilgilendirmekle yükümlü olduğunun düzenlendiği, sözleşmenin 16. maddesinde kitabın tüm gelirinin yazara ait olduğu ve yayınlandıktan 6 ay sonra yazara ödemenin nakit olarak yapılacağı, satış devam ettiği takdirde ikinci 6 ayın sonunda ödemenin yine nakit olarak yapılacağı, ödemenin kitapların KDV’siz fiyatı üzerinden % 60 oranında iskonto yapılarak hesaplanacağı ,ikinci baskı için yazardan ücret alınmayacağı ve yayınlanan kitaplar için yazara %20 telif hakkı ödeneceğinin taahhüt edildiği anlaşılmıştır.
Sözleşmenin 12. ve 13. maddelerinde, editöryel çalışmanın ve tasarım çalışmalarının ————- Yayınları tarafından yapılacağı, baskıdan önce kitabın örneğinin yazara gönderileceği, yazarın editöryel çalışmayı yeterli bulmaz ve tasarımı beğenmezse tekrarını isteyebileceği, yeniden karşısına gelen çalışmayı da yeterli bulmazsa gerekçelerini açıklayarak sözleşmeyi iptal etme hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Bu hükme rağmen basılan kitabın editöryel çalışması ve tasarımıyla ilgili davacı tarafa örnek gönderilmediği veya gönderilen örneği beğenmeyerek davalıdan herhangi bir talepte bulunulduğu konusunda bir iddia ileri sürülmemiş ve delil de sunulmamıştır. Bu nedenlerle davacının bu yöndeki iddiaları mahkememizce yerinde bulunmamıştır.
Davalının sözleşmenin 14. maddesi ile üstlendiği bilgi verme, yazarın internet sitesinde bulunan “satış takip” özelliğini kullanmak suretiyle satışları takip etmesini sağlama yükümlülüğünü yerine getirdiği de davalı tarafça ispatlanamamıştır.
Davaya konu kitabın sözleşmenin 8. ve 9. maddelerine göre dergi ve fuarlarda tanıtım ve dağıtımının yapıldığının , ————- isimli dergilerin basıldığı ve dağıtıldığının, yazara telif bedelinin ödendiğinin ispat yükü davalıdadır. Toplanan deliller ve davalının beyanı ile kitabın yayınlandığı yıl içinde——-Fuarına katılmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca davalı ———-Klübü isimli dergilerin yayınlandığını ve dağıtıldığını da ispat edememiştir. Bu durum, sözleşmenin 8.7. maddesine göre yayınevinin sözleşme gereğince aldığı ücreti yazara iade etmesini gerektiren bir durumdur. Yine sözleşmenin 17.1. maddesinde, yazarın sözleşmeyi iptal etmesi için en az 30 gün öncesinden———— Yayınları’na gerekçeli kararını bildirerek yazılı olarak başvuru yapmak zorunda olduğu, 17.3. maddesinde ise, sözleşmenin kitap yayınlanmadan önce iptal edilmesi için yazarın gerekçeli kararını yazılı olarak——- Yayınları’na bildirmesi gerektiği, editöryel çalışma, redaksiyon vb. ön hazırlık çalışmalarının bedelleri düşüldükten sonra sözleşmenin iptal edileceği, bu bedellerin yayınevi tarafından belirleneceği belirtilmiştir.
Toplanan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı ile, davacıya ait FSEK kapsamında tanımlanan edebi eser niteliğindeki “———— isimli kitabın basımı için tarafların anlaştıkları, kitabın sözleşmede belirlenen süre içinde basıldığı, ancak davalının sözleşme gereğince katılmayı üstlendiği ——-Fuarına mücbir sebep olmaksızın katılmayarak bu edimini yerine getirmediği, yine yazarın yazı yazmasına imkan tanımayı üstlendiği iki adet derginin basımını ve dağıtımını yaptığını da ispatlayamadığı, bu nedenle davacının sözleşmeyi feshetmekte haklı olduğu, ancak sözleşmenin feshini talep eden tarafın ancak verdiğini geri isteyebileceği, feshini talep ettiği sözleşme gereğince ayrıca kitap satış bedeli talep edemeyeceği, sözleşme kitap basıldıktan sonra haklı nedenle feshedildiğinden, davalının da editöryel çalışma, tasarım ve redaksiyon çalışmaları için davacıdan ücret talebinde bulunamayacağı, bu durumda davacının ödediği 4.000,00 TL sözleşme bedelinin ödemelerin yapıldığı tarihlerden itibaren yasal faizi ile birlikte davacıya iadesi gerektiği, davalının davacının yazarı olduğu eseri toplam 1000 adet basım ve yayınının, tanıtımının üstlenilmesine rağmen, yeterli tanıtım yapılmaması nedeniyle toplam 120 adet satılarak, satışlarının düşük kalması, davalının sözleşme ile üstlendiği bilgi verme, satışları takip etme yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle davacının manevi yönden elem ve ızdırap duyacağı anlaşılmakla, olayın özelliklerine, tarafların sosyal ve mali durumlarına göre, elem ve ızdırabın bir ölçüde giderilebilmesi yönünden manevi tazminat talebinin 3.000,00 TL ‘lık kısmının kabulüne , fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
4.000,00 TL sözleşme bedelinin 2.000,00 TL si için 18.06.2013 , 2.000,00 TL si için 16.08.2013 ödeme tarihlerinden itibaren yasal faizleri ile birlikte davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
3.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak ,davacıya verilmesine,
Davacının fazlaya ilişkin 1.500,00 TL maddi tazminat talebi ile 4.500,00 TL manevi tazminat taleplerinin reddine,
2- 478,17 TL karar ve ilam harcı tayini ile peşin alınan 222,05 TL harcın mahsubu ile bakiye 256,12 TL harcın davalıdan tahsiline,
3- Davacı yararına “kabul edilen sözleşme bedeli yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davacı yararına “manevi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.000,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davalı yararına red olunan maddi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 1.500,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
Davalı yararına red olunan manevi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
4- Davacı tarafından yapıldığı anlaşılan 25,20 TL başvurma harcı, 222,05 TL peşin harç, 3,80 TL vekalet harcı, 2.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 328,50 TL tebligat, müzekkere masrafı olmak üzere toplam 2.579,55 TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözönüne alınarak 1.392,96 TL sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar tesisine yer olmadığına,
Taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan miktarların karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı ve vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.29/01/2019